موضوعی ترسناک که خیلی از ما در مورد ریشه اصلی آن اطلاعاتی نداریم خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا است. پس پیشنهاد می کنیم این مطلب را در مورد درمان خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا را حتماً بخوانید.
شاید هر کدام از ما در مواردی با افرادی مواجه شده باشیم که احساسات ناخوشایندی را تجربه می کنند و یا مدام در حال گله و شکایت در مورد وضغیت جسمانی خود هستند. سوال اینجاست چرا گله و شکایت این افراد پایانی ندارد که ممکن است، جواب خود بیمار انگاری باشد.
گله و شکایت مداوم
گله و شکایت و غر زدن در مورد بیماری یک راهکار قدیمی برای گرفتن توجه دیگران به خود است. افرادی که نمی توانند از طریق مثبت، روش های مسالمت آمیز و انرژی بخش توجه دیگران را به سمت خود هدایت کنند، گاهی از راه کار منفی، گلایه کردن و غر زدن استفاده کنند.
حربه بیماری
کودکی را در نظر بگیرید که گریه کردن را یک حربه برای دستیابی به خواسته خود می داند، وقتی این رفتار در کودک درونی شود قطعاً تا سال های زیادی هر آنچه را که می خواهد از طریق گریه کردن، فریاد زدن و جیغ کشیدن به دست خواهد آورد.
خود بیمار انگاری و یا خود بیمار پنداری که در ویرایش جدید DSM به طبقه اختلالات بدنی شکل رفته است. تعریف خود بیمار انگاری به فردی گفته می شود که در حین داشتن سلامت جسمی و ظاهری، مدام در این فکر است که بیماری مهلکی گرفته و قطعاً از پا در خواهد آمد.
ریشه اصلی این تصور بیمارگون، سطح بالایی از اضطراب و یا افسردگی است که قطعاً ریشه در درد و رنج مزمن دارد.
انواع اختلال اضطراب بیماری چیست؟
افراد مبتلا به اضطراب بیماری به طور کلی در یکی از این دسته بندی ها قرار می گیرند:
- به دنبال درمان: شما زمان زیادی را در یک محیط مراقبت های بهداشتی سپری می کنید. شما از چندین متخصص مشاوره می گیرید و درخواست آزمایش های پزشکی می کنید.
- اجتناب کننده از درمان: از پزشکان و مراقبت های پزشکی اجتناب می کنید. ممکن است به پزشکان اعتماد نکنید یا فکر کنید که علائم شما را جدی نمی گیرند و این می تواند ترس و اضطراب بیشتری را به همراه داشته باشد.
رابطه خود بیمار انگاری و توجه گرفتن از دیگران
خود بیمار انگاری (هیپوکندریا) یا فوبیای شدید بیماری یک اختلال است که به واسطه آن فرد در هر شرایطی احساس می کند دچار یک بیماری شده است و به دنبال راه درمان میگردد. یک سرفه خفیف، یک عطسه یا یک خارش بدن باعث می شود مدام به این فکر کند که شرایط بروز سرطان را پیدا کرده و قطعاً راه درمانی وجود نخواهد داشت.
از این رو افراد خود بیمار انگار (هیپوکندریا) مدام در این وسواس فکری به سر می برند که محافظت از خود را بیشتر کنند و بیماری های کمتری را بگیرند.
رابطه مستقیمی بین رفتار خود بیمار انگار و گرفتن توجه از دیگران وجود دارد. کودکی که برای گرفتن توجه پدر و مادر و شنیدن صدای او به وسیله پدر و مادر نیازمند آن است که ساعت ها دست و پنجه نرم کند، فریاد بزند، گریه کند تا لحظه ای توجه را به خود دریافت کند، در ناخودآگاه خود به غیر از سطح بالایی از اضطراب و استرس که همیشه همراه او است تصمیم می گیرد به هر نحوی شده توجه والدین را به خود جلب کند.
خود بیمار انگاری رفتاری نابالغانه است.
افرادی که دچار تفکرات خود بیمار انگار (هیپوکندریا) می شوند، به دلیل سطح بالای اضطراب، کمبود عزت نفس، شناخت واضح نداشتن از خود، درونگرایی های بالا و ترمیم نکردن روابط خود عصبی بودن و خودخوری های طولانی به صورت ناخودآگاه تصمیم به خود بیمار پنداری می گیرند.
عزت نفس کم افراد مبتلا به خودبیمارانگاری
رفتارهای بالغانه، بدون استرس و اضطراب رفتارهایی هستند که ریشه در شناخت و منبع عظیمی از عزت نفس دارند. زمانی که توجه گرفتن از والدین و به مرور اطرافیان، دوستان و همسر کار سختی میشود، اولین راهکار ناخودآگاه برای دریافت این توجه، استیصال، ناتوانی و ضعف است. در واقع به نحوی بیان میکنند «مرا ببینید، به من کمک کنید، مرا دوست داشته باشید و به من توجه کنید.»
بنابراین این استیصال و ناتوانی در بیماری بهترین حضور را دارد و فرد می تواند به واسطه تفکرات خود بیمار انگاری انرژی و توجه دیگران را به خود جلب کند و مورد توجه قرار بگیرد.
درمان خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا
درمان خود بیمار انگاری (هیپوکندریا) مانند هر اختلال و یا هر رفتار بیمارگون دیگری روانپزشکی قابل درمان یا مدیریت است. اما درمان هیپوکندریا در صورتی امکان پذیر است که فرد متوجه شدت مشکل خود شده باشد و یا از این شرایط به عجز رسیده باشد.
از آنجایی که این رفتار ریشه در اضطراب دارد، باید ریشه اضطرابی و دلیل اضطراب هایی را که به واسطه آن فرد در ناخودآگاه خود تصمیم به هیپوکندریا به شکل ناخودآگاه می کند را پیدا کرد و به درمان آن پرداخت.
این افراد در کودکی و یا در بزرگسالی به وسیله شک های غیر معمول و یا تحمل بیش از حد درد و رنج ها در طول زمان های متوالی به واکنش دفاعی خود بیمار انگاری روی می آورند که بتواند سطحی از اضطرابشان را تخلیه کند. قطعاً یک مشاور روانشناس زبده و با مهارت می تواند در تشخیص و همچنین درمان خود بیمار انگاری کمک کند، فرد مراحل می تواند مراحل درمان و بهبود خود را با همکاری کامل طی کند.
تشخیص دوره خود بیمار پنداری
رفتارهایی که نشان از خود بیمار پنداری دارند قطعاً باید تداوم در رفتار را در مدت ۶ ماه داشته باشند تا دکتر روانشناس بتواند این رفتار را بیمار انگار بداند و تشخیص اختلالی داده شود. همچنین این رفتار در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی شایع است. نحوه تربیت والدین با کودکان، رفتارهایی که والدین به کودک نشان میدهند، کپی برداری کودک از رفتار والد در خود بیمار انگاری و یا هر رفتار غیر طبیعی دیگری مؤثر است.
زمانی که کودک در خانه ایی در کنار والدینی زندگی کند که احساس ناراحتی، گلایه کردن، رفتار های بیمارگون و مریضی های طولانی را تجربه کند، قطعاً در ناخودآگاه خود این تصمیم را می گیرد که یک مادر و یا یک پدر باید مدام در حال بیماری، گلایه کردن و نالیدن از درد باشد. اینگونه است که کودک برای گرفتن توجه، مورد لطف بودن و حمایت دیگران این رفتارها را به صورت ناخودآگاه دنبال می کند.
اضطراب در شرایط ناسالم
اضطراب در شرایط ناسالم روانی باعث می شود فرد از هر حربه و سیستم دفاعی برای محبوب بودن و مورد توجه قرار گرفتن استفاده کند.
زمانی که هر فردی بتواند در شرایط سالم روانی زندگی کند و به سطحی از آگاهی و شناخت دست پیدا کرده باشد که مشکلات و معضلات زندگی مسائلی هستند که باید با آن ها مواجه شود و بتواند مسیری رو به بهبود برای خود پیدا کند، بنابراین به مرور راهکارهای مناسب تری پیدا خواهد کرد.
هیچ فردی وجود ندارد که به واسطه مشکلات، معضلات و یا تحلیل های کودکی خود در رنج نباشد، بنابراین پس از دوره کودکی، زمانی که احساس نیاز به بهبود و درمان به وجود می آید بهتر است برای درمان رفتار های خود تلاش کنید. البته اضطراب و استرس با خودآگاهی کامل درمان نمی شود و نیاز به گذراندن دوره های درمانی دارد اما از آنجایی که آگاهی اولین قدم در درمان است بسیار مؤثر و کاربردی عمل میکند.
رویکرد درمانی در مورد افراد خود بیمار انگار
بر طبق تجربه های درمانی، رویکردهای رفتار درمانگری همچنین شناختی در رفتارهای خود بیمار پنداری گونه بسیار مؤثر عمل می کند. خود بیمار انگارها از آن جهت که مدام در حال چک کردن جسم خود، تعییر در عادات بدنی خود و همچنین نوع بیماری خود هستند با یک مشاور روانشناس رفتار درمانگر با سرعت بیشتری در بهبود خود جواب می گیرند.
طرحواره درمانی
درمان خود بیمار انگاری با رویکرد طرحواره درمانی. همچنین در درمان افسردگی پایه ایی که الگوی آن خود بیمار انگاری است می تواند با رفتار درمانگر و یا درمان های از قبیل طرح واره درمانی و مکمل های درمانی مانند نوروفیدبک بهبود یابد. اثر گذاری این رویکردها به دلیل مشهود شدن سریع و واکنش های متفاوت در بیمار و همچنین بهبود در تغییر رفتار باعث می شود تمایل مراجع را به درمان بیشتر کند و قدم های بعدی درمان نیز برداشته شود.
هر فردی اگر در شرایط سالم روحی و روانی قرار بگیرد قطعاً از مصائب و مشکلات کمتری نیز برخوردار خواهد بود، اما نکته در اینجاست که فردی در جهان بدون رنج و درد نیست و تنها نگرش و نگاه هر فردی به درد ها و رنج های خود است که می تواند راهی برای بهبود و سلامت او را به وجود بیاورد. مرکز مشاوره اینجا مکث می تواند در این زمینه به شما کمک زیادی کند.
لازم به ذکر است در حال حاضر و با توجه به شیوع ویروس کرونا و تشدید شدن علائم این افراد نیاز به درمان و حل مشکل این افراد بیشتر شده است. درمان فوبیای کرونا، درمان فوبیای بیماری، درمان خود بیماری انگاری، درمان هیپوکندریا، همگی یک فرمت درمان خاص جدا از خود و نزدیک به هم دارند.
