درک ریاضیات در کودکان پیش از دبستان بر اساس پژوهش های انجام شده کودکان از همان سنین ابتدایی زندگی تا حدودی قادر به درک مفاهیم ریاضیات هستند. لذا در سنین پنج سال اول زندگی میتوان به آنها مفاهیم ساده و پایه ای ریاضی را آموزش داد. تحقیقات مختلف نشان داده اند که درک و آموزش ریاضیات در کودکان پیش از دبستان، در گرو توسعه 5 مهارت مهم و اساسی است که این 5 مهارت مهم و اساسی شامل:
- درک اعداد و ارقام
- درک عملیات ساده ریاضی و جبری، طبقه بندی و الگودهی
- درک مقیاس ها و مقیاس بندی
- درک هندسی
- استدلال ریاضی.
روند درک ریاضیات در کودکان
درک ریاضیات در کودکان پیش از دبستان و درک اعداد از جنبه های مهم و اساسی برای درک شمارش، ارتباط بین اعداد و عملیات ریاضی ساده است. این مهارت پیش زمینه ای مهم برای مهارتهای ریاضی دیگر است. محققان نشان داده اند که درک عدد و مقدار از سن 3 سالگی در کودکان آغاز میگردد و کودک قادر است تا اعداد را متناسب با سن خود درک کند. کودکان معمولاً شمارش و درک عددی را در ابتدا بر مبنای الگوهای بصری انجام می دهند، آنها اجزا و عناصر محیط پیرامون خود را در قالب عدد درک کرده و شمارش را می آموزند.
در مورد درک عملیات جبری ساده ریاضی و طبقه بندی و الگودهی باید گفت که کودکان می توانند الگوهای ریاضی را در محیط خود ادراک کنند بر همین اساس آنها قادر می شوند اجزا و عناصر محیط را دسته بندی و طبقه بندی کنند و رفته رفته ارتباط بین اعداد و مجموعه ها را می آموزند. کودک با درک عملیات ریاضی و الگوهایی چون الگوهای تکرار شونده می توانند به مسائل محیط خود پاسخ دهند. کودک الگوها را می آموزد و حتی در بازی های خود به کار می برد. محققان معتقدند درک الگوهای جبری و تکرارشونده از سن 3 سالگی آغاز می شود.
درک مقیاس ها و ملاک های سنجش در کودکان
درک مقیاس ها و ملاک های سنجش نیز از همان دوران کودکی در کودک آغاز می گردد. کودک در محیط پیرامون خود با مقیاسهای بسیاری برای سنجش و اندازه گیری مواجه می شود. کودکان در سنین 3 تا 5 سال می توانند مفاهیم ساده را در مورد مقیاسها و مقایسه کردن بیاموزند.
درک ریاضیات در کودکان پیش از دبستان و درک هندسه و اشکال هندسی و فضایی نیز از 3 سالگی در کودک شکل میگیرد و کودک می تواند مفهوم حجم، طول و اشکال هندسی را یاد بگیرد. هرچند محققان می گویند یکی از سطوح تفکر هندسی، مرحله پیش شناختی است که در این مرحله هنوز کودکان قادر به شناسایی اشکال هندسی از طریق تجسم و تصور نیستند، زیرا کودکان هنوز به تفکر انتزاعی دست نیافته اند. درک هندسی و فضایی به کودکان کمک می کند تا فضای اطراف خود را بهتر بشناسند و بر اساس گفته محققان این مهارت را نیز میتوان از طریق آموزش بهبود بخشید.
استدلال ریاضی در کودکان نیز از جمله مهارت هایی است که در دوران کودکی شکل می گیرد. کودکان از 3 سالگی قادرند برخی استدلالات ساده ریاضی را درک کنند و می توانند از آنها در حل برخی از مسائل خود در محیط بهره ببرند. مثلاً کودک 3 ساله می تواند در یک جعبه اجزا و اجسامی را متناسب با آن قرار دهد. محققان معتقدند کودکان در 4 و 5 سالگی می توانند با مفاهیم و استدلالات ریاضی ارتباط و تعامل برقرار کنند و آنها را در بازی های خود و زندگی روزمره خود به کار ببرند. در این راستا مربیان و آموزش دهندگان می توانند در فعالیت های روزمره کودکان و مسائلی که برای کودک رخ می دهد، استدلال ریاضی و اصول ساده و اولیه آن را به کودکان بیاموزند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اهمیت کتاب خوانی والدین برای کودکان
استانداردهایی که محققان تعریف نموده اند در سنین مختلف متفاوت است بر این اساس استانداردهای زیر نیز بر همین مبنا و درک مهارت های پنجگانه در کودکان پایه گذاری شده است که مورد تأیید NCTM نیز می باشد.
درک ریاضیات در کودکان پیش از دبستان
کودکان با آموزش می توانند:
- به درستی تا 20 بشمارند.
- برای درست شمردن تا 20 راهبرد دارند.
- حداقل تا 10، اعداد و کلمات را به هم وصل می کنند.
- تعداد اشیا، تصاویر، اعداد و کلمات مورد استفاده را ضبط کرده و نشان می دهند.
- دو چیز را مقایسه می کنند و می فهمند که کدام بیشتر است و کدام کمتر.
- کاربرد کلماتی مثل کمتر، کمترین، بیشتر، بیشترین، یکسان، هم پایه را مقایسه کرده و توصیف میکنند.
- تعدادها را از کمترین به بیشترین و از بیشترین به کمترین مرتب می کنند.
- اشیا و نقاشی ها را برای مدل استفاده می کنند و مسئله های جمع و تفریق را تا 10 حل می کنند.
- حاصل جمع دو عدد یک رقمی را به دست می آورند.
- تعداد اشیا در یک گروه را تخمین می زنند و نتایج را بررسی می کنند.
درک هندسه در کودکان
نیز شامل موارد زیر است:
- یک تفاوت شکلهای دو بعدی و سه بعدی را نامبرده، توصیف کرده، ترسیم کرده و نشان می دهند.
- اشکال دو بعدی را کاملاً مشاهده و توصیف می کنند.
- از شکلها برای خلق تصاویر استفاده می کنند.
- شکلهای دو بعدی را به چیزهای جهان واقعی ربط می دهند.
- شکلهای دو بعدی می سازند.
- شکلهایی را برای یک طراحی، تجسم و انتخاب می کنند.
- شکلهای سه بعدی را در محیط می شناسند.
- شکلهای سه بعدی را به طور کامل مشاهده و توصیف می کنند.
- ویژگیهای شکلهای دو بعدی و سه بعدی را توصیف می کنند.
- با واژگان ریاضی برای توصیف شکلهای سه بعدی آشنا می شوند.
- شباهتها و تفاوتهای میان صورتهای شکلهای سه بعدی را مشاهده می کنند.
- شکلهای سه بعدی را با هم قرار می دهند برای ساختن شکلهای دیگر.
