آمدن یک کودک جدید می تواند تغییرات قابل توجهی را در خانواده ایجاد کند، والدین زمان زیادی را صرف مهیا نمودن لوازم و تجهیزات برای آمدن کودک جدید می کنند و زمانی که این خواهر و یا برادر نو رسیده به دنیا می آید، اکثر توجه خانواده را به خود جلب می کند. تمام این تغییرات می تواند برای فرزند (فرزندان) بزرگتر دشوار باشد. معمولاً فرزندان بزرگتر به دلیل تقسیم توجه والدین به فرزندان احساس حسادت می کنند و از طریق رفتارهای برون ریزی در مقابل این تغییر واکنش نشان می دهند. یکی از بزرگترین روانشناس های دنیا به نام آلفرد آدلر توجه بسیار زیادی به ترتیب فرزندان و ارتباط آن با شخصیت کودک کرد.
چطور کودک خود را برای ورود فرزند بعدی آماده کنیم؟ صحبت درمورد حاملگی با کلمات و اصطلاحاتی که برای کودک معنادار باشد و درخواست از کودک بزرگتر در کمک به مراقبت از نوزاد می تواند از احساسات نامطلوب کودکان بزرگتر بکاهد. در این راستا بعضی توصیه ها به والدین ارائه می شوند:
در دوران حاملگی
در مورد ملحق شدن یک عضو جدید به خانواده با کودک صحبت کنید، در این مورد میزان درک کودک و سطح رشد ذهنی او را در نظر داشته باشید. برای کودکان پیش دبستانی، مسئله زمان چندان اهمیتی ندارد، بهتر است به آنها در مورد فصلی که کودک در آن به دنیا خواهد آمد صحبت کنید. در مورد ارائه جزییات صبور باشید و اجازه دهید که کودک از شما سوالاتش را بپرسد و شما نیز تلاش کنید به طور واضح به سوالات او پاسخ دهید. تمام تلاش خود را در جهت کاهش حسادت بین دختر و پسر خود انجام دهید تا تنش در خانواده کاهش یابد.
برای مثال کودک 5 ساله ممکن است بپرسد که این نوزاد از کجا آمده است؟ علی رغم آنچه که از این سوال به نظر می آید، منظور کودک مسائل جنسی و زناشویی نیست. به سادگی به کودک خود بگویید که نوزادان از رحم مادرها که در شکمشان قرار دارد می آیند. این پاسخ برای کودک شما کفایت خواهد کرد. اگر کودک کنجکاوی بیشتری نشان داد می توانید:
- عکس های نوزادی خودش را به او نشان دهید.
- از بعضی کتب راهنما استفاده کنید.
- با خانواده هایی که به تازگی بچه دار شده اند ملاقات کنید.
برای فارغ شدن برنامه ریزی کنید
همانطور که به تاریخ وضع حمل نزدیک تر می شوید، در مورد زمانی که در بیمارستان خواهید بود، برای کودک بزرگتر برنامه ریزی کنید. در مورد این برنامه ریزی با کودک مشورت کنید. در نتیجه او می داند در آن زمان باید انتظار چه اتفاقاتی را داشته باشد. اجازه دهید که کودک، بعد از اینکه وضع حمل انجام شد، شما را در بیمارستان ملاقات کند، روش ایده آل این است که این ملاقات در صورتی انجام گیرد که فرد دیگری در آنجا نباشد. این رفتار باعث می شود که کودک به تولد فرزند جدید به عنوان یک اتفاق خانوادگی نگاه کند.
تلاش کنید که در روزهای نزدیک به تاریخ وضع حمل، همان رفتار و کارهایی را انجام دهید که در روزهای قبل انجام می دادید، اگر قرار است که جهت رسیدگی به نوزاد، اتاق خود را عوض کنید، بهتر است که این کار را از چند هفته قبل انجام دهید. اگر کودک شما به طور منظم در برنامه خاصی مانند کلاس سفال گری یا نقاشی شرکت می کند، تلاش کنید که تغییر در فعالیت های روزمره کودک را از چند هفته قبل از زمان وضع حمل اعمال کنید.
ورود فرزند و کودک جدید به خانه
زمانی که نوزاد را به خانه آوردید، می توانید به کودکان بزرگتر کمک کنید تا با این تغییر منطبق شوند. کودک بزرگتر را در فرایند مراقبت از نوزاد درگیر کنید. در نتیجه احساس طردشدگی به آنها دست نخواهد داد. اگر کودک شما علاقه خاصی نسبت به نوزاد نشان نمی دهد، او را مجبور به کاری نکنید. شاید او به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. در بعضی موقعیت های خاص، مانند شیر دادن به نوزاد، احتمال اینکه کودک بزرگتر احساس طرد شدگی کند بیشتر است، می توانید هنگامیکه به نوزاد خود شیر می دهید چند اسباب بازی در دست داشته باشد و با کودک بزرگتر نیز کمی بازی جذاب کنید که به 9 مورد ان اشاره کرده ایم تا از شدت این احساس کاسته شود.
اهمیت توجه به بچه بزرگتر
سعی کنید زمان را به صورت اختصاصی با کودک بزرگتر خود بگذرانید. برای مثال زمانی که نوزاد خواب است می توانید این کار را انجام دهید. در آن زمان خود را وقف کودک بزرگتر کنید و به او توجه داشته باشید. در صورت امکان تلاش کنید که در هر روز چنین زمانی را به صورت اختصاصی برای کودک بزرگتر در نظر بگیرید. با این کار کودک شما تصور نخواهد کرد که توجه شما به او کمتر شده است.
همچنین به اعضای دیگر خانواده و بستگان بگویید که شاید بهتر باشد در مورد چیزهای دیگری به غیر از نوزاد جدید با کودک بزرگتر صحبت کنند، اگر بستگان و اعضای خانواده علاقمند بودند که به شما کمک کنند، از آنها بخواهید که برای کودک بزرگتر فعالیتی سرگرم کننده و مفرح ترتیب دهند. گاهی مشکلات خانوادگی و زوجی نیار به درمان دارد که به شدت بر رشد و توسعه کودک موثر است، در همین راستا شما می تواند از یک متخصص زوج درمانگر یا خانواده درمانگر کمک بگیرید.
حفظ فعالیت های روزانه
اگر کودک بزرگتر به مدرسه یا مهد کودک میرود، این روند را ادامه دهید. شاید حس خوبی نباشد که کودک بزرگتر به مهد برود در صورتی که شما با نوزادتان در خانه باشید اما حفظ فعالیت های روزمره می تواند برای کودک بزرگتر مفید باشد. همچنین در این زمان می توانید به طور دقیق تری به نیازها و خواسته های نوزادتان بپردازید. زمانی که کودک بزرگتر به خانه باز می گردد تلاش کنید تا بعضی فعالیت های خانوادگی را ترتیب دهید.
با توجه به تغییراتی که به دنیا آمدن یک نوزاد در خانواده می تواند ایجاد کند، شاید بعضی کودکان در انطباق با این شرایط جدید خیلی راحت نباشند. در این صورت از کودک بخواهید که در مورد احساساتش نسبت به نوزاد تازه به دنیا آمده با شما صحبت کند. اگر کودک نتوانست به طور صریح احساساتش را بیان کند، از اینکه به شکل کودکانه ای با شما صحبت کند شگفت زده نشوید. نکته ناراحت کننده این است که بسیاری از کودکان بزرکتر وانکنش های خود را به دلیل شکل گیری دلبستگی نا ایمن به صورت اضطراب جدایی در زمان رفتن به مهد و جدا شدن از والدین نشان میدهند.
اگر کودک شما در مقابل این تغییرات مقاومت نشان داد، قوانین را تغییر ندهید، اما احساسات کودک را درک کنید و به دنبال عواملی باشید که چنین رفتارهای را برانگیخته اند. شاید این رفتارها نشانگر این باشند که کودک بزرگتر نیازمند زمان شخصی بیشتر با شما است، اما همچنان به کودک خود باید نشان دهید که علی رغم اینکه احساساتش اهمیت دارند و مورد توجه شما هستند، او باید به شکل بهتر و مناسب تری رفتار کند. در صورت نیاز به شناختت انواع مشکلات شناختی کودکان و روانشناس کودک بر روی آیکون های آبی کلیک کنید.
منبع: babycenter.com، kidshealth.org
