حمله پانیک به زبان ساده یعنی ترس و اضطراب شدیدی که به یکباره به انسان غلبه می کند و همراه با نشانه های فیزیکی متعددی مانند عرق کردن زیاد، نفس تنگی، تپش قلب و ناتوانی است. در اکثر موارد که این حملات در افراد مختلف بروز می کند، هیچ نشانه قبلی و عامل خاص بیرونی به وجود نمی آید و به یکباره این اتفاق برای فرد رخ می دهد. دلایل گوناگونی برای این بیماری وجود دارد. مهم ترین این عوامل می تواند عوامل ژنتیکی یا استرس های زیاد باشد. اگرچه این حملات به خودی خود کشنده نیست، اما باعث ایجاد ترس شدیدی در فردی که دچار حملات پانیک می شود گشته و ممکن است زندگی او را با اختلال مواجه کند.
شاید برای شما عجیب باشد که بدانید اکثر ما در دوران زندگی خود با این حملات حداقل یک یا دو بار مواجه شده ایم. که البته به دو بخش پانیک کودکان و پانیک بزرگسالان تقسیم می شود. اما نکته جالب بعد از برطرف شدن پانیک، این حملات دیگر تا آخر عمر در اکثر مواقع به سراغ ما نخواهد آمد. اما در بعضی مراجعین روانشناسان دیده شده است که این حملات به تعداد دفعات زیاد رخ می دهد و باید برای درمان قطعی آن اقدام تخصصی کرد. به منظور درمان قطعی حملات پانیک خوشبختانه اقدامات زیادی وجود دارد که می توان انجام داد و از بروز این حملات در افراد مختلف جلوگیری نمود که کار روان درمانی سختی نیست.
حملات پانیک اتک شامل چه علائمی است؟
در خصوص علائم بروز حملات پانیک اتک panic attack باید بگوییم که متاسفانه هیچ علامت قبلی ندارد و به صورت ناگهانی ممکن است فرد دچار این حملات شود. از نشانه هایی که بیشتر افراد قبل از بروز این حملات بیان می کنند میتوان به بروز اضطراب اشاره کرد. در برخی افراد علائم محدودی ظاهر می شود. حمله پانیک ممکن است چیزی در حدود 20 دقیقه طول بکشد. اما باید گفت که در عرض کمتر از 10 دقیقه این حملات می تواند به اوج خود برسد. همچنین باید گفت که در طول چند ساعت ممکن است فردی چندین حمله پانیک متعدد را تجربه کند. اما در برخی افراد این میزان کمتر است و ممکن است روزی یک بار یا هفته ای یک بار فرد دچار حملات پانیک شود.
- لرزش
- عرق کردن
- احساس خفگی
- سرگیجه
- درد در قفسه سینه
- احساس سبک شدن سر
- تپش قلب
- احساس مرگ
- احساس سرگیجه
- تهوع یا ناراحتی شکمی
- احساس گرما یا لرز
- گسست از واقعیت
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین شخصیت شناسی
در خصوص علائم فیزیکی و جسمی حمله پانیک باید بگوییم که فرد به محض بروز این حمله ممکن است دچار سرگیجه، تعریق زیاد، سوزن سوزن شدن، لرزش، حالت تهوع، بی حسی، و افزایش ضربان قلب و گرما شود. از دیگر علائم حمله پانیک می توان به از دست دادن کنترل، قطع ارتباط با افراد، ترس شدید، خطر قریب الوقوع و میل زیاد به فرار یا گریز از موقعیتی که در آن قرار گرفته است اشاره نمود. بیشترین علائم و نشانه های حملات پانیک شبیه اختلال تنفسی و حمله قلبی و یا ترس از مرگ است. البته باید گفت که افرادی که در طول روز چندین بار این نوع حملات را تجربه می کنند کم کم می توانند به موقعیت هایی که موجب بروز این حملات در آن ها می شود آشنایی پیدا کرده و راه های مقابله با این گونه حملات را یاد بگیرند.
راه های درمان قطعی حملات پانیک
خوشبختانه باید گفت که برای درمان قطعی حملات پانیک راه های زیادی وجود دارد. می توان به کمک روان درمانی توسط یک روانشناس حرفه ای در مرکز مشاوره روانشناختی یا با استفاده از دارو توسط روانپزشک به بهبود فردی که دچار حمله پانیک می شود کمک کرد. بهترین شیوه درمان استفاده از روان درمانی و کمک گرفتن از یک مشاور است. زیرا مهم ترین علت بروز حملات پانیک، بعد روانی آن است که باعث وحشت زدگی در فرد می شود. البته استفاده از دارو نیز در درمان حمله پانیک بی تاثیر نیست. از روش های درمان روانشناسی مقابله با فوبیا نیز می توان به کمک یک مشاور روانشناس به درمان این حملات پرداخت. در ادامه با راه های درمان قطعی حملات پانیک بیشتر آشنا می شویم.
رفتار درمانی
با کمک رفتار درمانی می توان به کاهش شدت و دفعات این حملات در افرادی که دچار این حمله میشوند کمک کرده و منجر به بهبود عملکرد فرد در زندگی شد. اصلی ترین گزینه ها برای درمان قطعی این حملات روان درمانی و استفاده از دارو است. بسته به ترجیح مشاور، سابقه، شدت حمله پانیک و اینکه آیا به درمانگرانی که آموزش ویژه ای در زمینه درمان اختلالات وحشت دارند، دسترسی دارد یا نه، ممکن است یک یا هر دو نوع درمان برای فردی که به طور مکرر دچار این حمله می شود توصیه شود.
انواع روان درمانی
روان درمانی CBT یک درمان موثر و مفید برای حملات پانیک و اختلال وحشت در نظر گرفته می شود. روان درمانی می تواند به شما در درک این حملات و مقابله با ترس کمک کند و یاد بگیرید که چگونه با آن ها کنار بیایید. درمانگر به شما کمک می کند علائم حمله پانیک را به روشی ایمن و تکراری به تدریج دوباره ایجاد کنید و هنگامی که علائم جسمی این حمله ظاهر می شود، دیگر احساس خطر نکنید. یاد میگیرید که حملات بعد از شروع شدن به تدریج شروع به برطرف شدن می کنند. همچنین روان درمانی می تواند به شما کمک کند بر ترس از موقعیت هایی که به دلیل بروز این حملات از آن موقعیت ها اجتناب کرده اید، غلبه کنید.
برای این که نتایج حاصل از روان درمانی به موفقیت برسد نیاز به زمان و تلاش زیادی است. ممکن است شروع به مشاهده علائم حمله پانیک در طی چند هفته کنید، یا اینکه علائم به طور قابل توجهی کاهش یابند یا طی چند ماه برطرف شوند. شما می توانید برای اطمینان از اینکه حملات پانیک شما تحت کنترل باقی می ماند یا برای درمان عود مجدد این حملات به روانشناس خود مراجعه نمایید. همه چیز را به کمک یک روان درمانگر متخصص تحت کنترل داشته باشید.
آیا دارو برای درمان پانیک مناسب است؟
از دیگر راه های درمان قطعی این حملات استفاده از دارو است. داروها می توانند کمک زیادی به کاهش علائم مربوط به حملات پانیک کنند و از افسردگی جلوگیری نمایند. ثابت شده است که انواع مختلفی از داروها برای مدیریت علائم این حملات می توانند موثر واقع شوند. برای نمونه دارویی مانند داروی ضد افسردگی SSRI که عوارض جانبی و خطر کمی دارند می تواند به عنوان اولین انتخاب دارویی برای درمان قطعی حملات پانیک مورد استفاده قرار گیرد. همچنین از دیگر داروها می توان به داروی مهارکننده های جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین SNRI اشاره نمود. این دارو دسته دیگری از داروهای ضد افسردگی هستند. SNRI ونلافاکسین Effexor XR) FDA) برای درمان اختلال پانیک بسیار موثر هستند.
همچنین از دیگر داروها می توان به بنزودیازپین ها اشاره کرد. این داروها به عنوان آرام بخش سیستم های عصبی مرکزی عمل می کنند. بنزودیازپین های مورد تایید FDA برای درمان اختلال وحشت شامل آلپرازولام(زاناکس) و کلونازپام(کلونوپین) هستند. بنزودیازپین ها معمولاً فقط به صورت کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا می توانند باعث اعتیاد شوند و وابستگی ذهنی یا جسمی به وجود آورند. برای افرادی که از الکل یا مواد مخدر استفاده می کنند، این داروها انتخاب خوبی نیستند. همچنین این داروها می توانند با سایر داروها تداخل داشته و عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کنند.
حتما با روانپزشک خود مشورت کنید
اگر برخی از داروها برای فرد مناسب نیست، برای تعویض دارو باید حتما به روانپزشک مراجعه کرده و زیر نظر روانپزشک اقدام به مصرف دارو نمود. در صورتی که دارو برای درمان حملات پانیک موثر باشد اغلب چند هفته بعد از شروع مصرف اولین دارو متوجه خواهید شد که علائم بروز این حملات در شما بهبود یافته است. نکته ای که در مصرف دارو همواره باید توجه کنید این است که بیشتر داروها دارای عوارض جانبی بوده و مصرف برخی از آن ها در شرایط خاصی مانند بارداری به هیچ وجه توصیه نمیشود. بنابراین توصیه ما این است که در مورد خطرات احتمالی و بروز عوارض جانبی دارو حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
شیوه زندگی و درمان های خانگی حملات پانیک
برای درمان قطعی حملات پانیک می توان گفت که سبک و شیوه زندگی و همچنین درمان های خانگی می تواند موثر واقع شود. باید به این نکته توجه داشته باشید که همواره پایبند به برنامه درمانی خود بوده و به دستورالعمل های مشاور و پزشک خود به طور دقیق توجه داشته باشید. با گروهی از افراد دیگر که دچار این حملات می شوند یک جمع تشکیل داده و به یکدیگر کمک کنید. پیوستن به یک گروه برای افرادی که دچار این حملات یا اختلالات اضطرابی هستند می تواند شما را با افراد دیگری مواجه کند که با همان مشکلات روبرو هستند تا درک بیشتری از بیماری داشته باشید و ترس خود را کاهش دهید.
از مصرف این موارد جلوگیری کنید:
- کافئین،
- الکل،
- استعمال دخانیات
- داروهای روان گردان
خودداری کنید زیرا می تواند به تشدید این حملات کمک کند. بهترین راه این است که به تمرین تکنیک های مدیریت آرامش و استرس بپردازید. به عنوان مثال یوگا و تنفس عمیق می تواند مفید باشد. برای مقابله با حملات پانیک توصیه می شود همواره تحرک بدنی داشته باشید. فعالیت های هوازی می تواند تاثیر آرام بخشی بر روحیه شما داشته باشد.
تفاوت پانیک در بزرگسالان و کودکان در چیست؟
در کودکان ترس، اضطراب و پانیک می تواند به صورت؛
- گریه کردن
- قشرق به پا کردن
- میخکوب شدن
- چسبیدن به دیگران
- کناره گیری
- صحبت نکردن با دیگران
بروز پیدا کند. اما مشکل اصلی در اینجا است که فرد بزرگسالان نشانه ها و علامت های خود را بیان می کند اما در کودکان در بیشتر مواقع یک روانشناس کودک در مرکز مشاوره اضطراب است که قادر به ارزیابی و تشخیص پانیک کودکان می شود.
