هرگز نگران مشورت با دکتر روانشناس خوب درباره اضطراب کودک خود نباشید. زیرا متخصصان می توانند شما را به سمت درمان مناسب راهنمایی کنند و ارزیابی مناسب انجام دهند. معمولاً درمان این کودکان شامل صحبت کردن و یا دارو و یا هر دو می باشد. درمان شناختی - رفتاری که یک نوع از رویکردهایی درمانی است، می تواند گزینه مناسبی باشد تا افکار غیر واقع بینانه، جای خود را به افکار واقع بینانه دهند.
والد یک کودک مضطرب برای اینکه بتواند به کودک خود کمک کند، ابتدا باید تلاش کند که او را بهتر بشناسد. خصوصیات و صفات منحصر به فرد او را بداند. واکنش کودک خود را نسبت به وقایع مختلف پیش بینی کند. علاوه بر این باید خودش با روش های کنار آمدن با مشکلات روزمره زندگی آشنا باشد. مهارت لازم برای حل مسئله را داشته باشد. نحوه کنار آمدن با کودک مضطرب را هم بداند.
چرا کودکان به اختلالات اضطرابی دچار می شوند؟
ممکن است به عنوان یک والد بخواهید بدانید که ریشه وجود اضطراب در کودکتان چیست. اضطراب ممکن است به عوامل زیادی بستگی داشته باشد؛ یکی از این عوامل آموزش ناصحیح کودکان در مدارس و شیوه های برخورد نامناسب مدرسه و معلم با کودک است که باعث ایجاد ترس شدید و اضطراب در کودک می شود. علت بعدی می تواند به سبک های فرزندپروری والدین برگردد؛ برخی از والدین بسیار سخت گیر فرزندانی با اضطراب خواهند داشت. همچنین کودکانی که در محیط های ناامن زندگی می کنند نیز ممکن است دچار اضطراب شوند.
روش های متفاوت برای کنار آمدن با اضطراب کودک
روش های متفاوتی برای کنار آمدن با اضطراب کودک وجود دارد. مثلاً می توانید او را مطمئن کنید که اوضاع بهتر خواهد شد و همیشه شرایط به این صورت باقی نمی ماند. والدین می توانند با بررسی آنچه کودک را ترسانده و مضطرب کردن و شرح جزئیات آن، مسئله را برای کودک روشن تر کنند. محکم و جدی باشید و اجازه اجتناب از موقعیت را به کودک ندهید. در عوض او را راهنمایی کند تا با مشکل به روشی درست برخورد کند. مشکل را ندیده نگیرید و حوصله به خرج بدهید.
والد کودک مضطرب بودن واقعاً دشوار است. گاهی والدین نمی دانند چه باید بکنند و ممکن است عکس العملشان باعث باقی ماندن اضطراب کودک شود. هنگامی که کودک شدیداً مضطرب است سعی نکنید که اوضاع را شما هدایت کنید. سعی نکنید که کودک را راهنمایی کنید و یا خودتان کارهایی برای کودک انجام ندهید. زمان بدهید، فرصت بدهید کودک شخصاً شرایط را تجربه کند و تصمیم بگیرد.
کودک مضطرب معمولاً تلاش می کند از بسیاری فعالیت ها اجتناب کند. شما به عنوان والد تا حد ممکن مانع اجتناب کودک شوید. فرصت درگیر شدن با مشکل را از او نگیرید. درگیر شدن اضطراب را کاهش می دهد و هم چنین اجتناب برای او عادت نمی شود. تا زمانی که کودک از موقعیت هراس آور اجتناب کند نمی تواند بر اضطراب خود غلبه کند.
از دیگر رویکردهایی که دکتر روانشناس به والدین پیشنهاد می دهد، بازی درمانی برای کودکان کوچکتر است که بسیار گزینه مناسب تری خواهد بود. گاهی برای برخی از کودکان داروهایی داده می شود که در کوتاه مدت یا بلند مدت می تواند علائم اضطراب را کاهش دهد. مهارکننده های بازجذب مجدد سروتونین از جمله شایع ترین داروها در درمان کودکان هستند.
حوصله کنید و با مشکل کودک کنار بیایید
همیشه گفتار و رفتار شما کمکی به کودک نمی کند. اگر حس کردید کودک عمداً به اضطراب خود چسبیده است و با اینکه توان انجام کار را دارد از آن اجتناب می کند، تحمل کنید؛ عصبانی شدن با کودک همه چیز را به نفع اضطراب تمام می کند. اگر فکر می کند نمی توانید تحمل کنید از والد دیگر کمک بگیرید.
با اضطراب رفتن به مدرسه فرزندمان چه کنیم؟
مثلاً اگر فرزند شما اضطراب رفتن به مدرسه را دارد:
از او بپرسید چرا نگران است و از چه چیزهایی می ترسد. توضیح دهید که نگرانی در هفته های اول مدرسه عادی و طبیعی است. در زمان های خاصی در مورد آن صحبت کنید. سعی کنید با برنامه ریزی مشکل را کم کم حل کنید و اطمینان دهید که با کاهش نگرانی های کودک واقعه بدی رخ نخواهد داد. او را برای مقابله با مشکل راهنمایی کنید. می توانید برای این کار با او وارد بازی شوید و با تجسم آن موقعیت ایفای نقش کنید. با این کار اوضاع برای کودک کمی عینی تر می شود و بهتر با مشکل کنار می آید. در ضمن می تواند از راهکارهای شما را هم تقلید کند و در موقع لزوم به کار ببرد.
می توانید نکات مثبت هر شرایط برای برای کودک توضیح دهید و او را برای رویارویی ترغیب کنید و به او بیاموزید به جای تاکید بر مشکل به نکات مهم و جالب و مثبت موضوع تمرکز کند.
ضمن کار با کودک رفتار خود را کنترل کنید
اگر شما هم اضطراب داشته باشید کودک نمی تواند با اعتماد به نفس کافی با موضوع برخورد کند. روش هایی هم وجود دارد که والدین می توانند با استفاده از آنها به گونه ای موثر با اضطراب کودک برخورد کنند.
- پاداش دهید، مهم نیست موفقیت کودک در مواجهه با اضطراب چقدر کوچک است. در هر صورت به او پاداش بدهید. پاداش ها ممکن است مادی (پول، اسباب بازی، غذا، برچسب) یا غیر مادی (توجه، تحسین، محبت، نشان دادن علاقه) باشد. فقط سعی کنید متنوع باشد و از یک پاداش چند بار استفاده نکنید. سعی کنید پاداش ها معنادار باشند و شرط لازم برای گرفتن پاداش را روش برای کودک توضیح دهید. پاداشی متناسب با تکلیف تهیه کنید.
- گاهی لازم است والدین رفتارهای اضطرابی کودک را نادیده بگیرند و در صورت بروز آن رفتارها توجه کردن به کودک را کاهش دهند.
- فرصت بدهید تا کودک به طور موثر با مشکل مقابله کند. هنگام گفتگو در مورد مشکل با همدلی و آرامش با کودک صحبت کنید. زیرا کودک نیازمند حمایت والدین است.
- الگویی شجاع و غیر مضطرب برای کودک خود باشید. کودک از راه مشاهده و تقلید می آموزد. اگر والدین را مضطرب ببیند نمی توان انتظار داشت که رفتار غیر مضطرب از خود نشان بدهد.
- رفتارهای شیطنت آمیز را از رفتارهای اضطرابی تشخیص دهید تا بتوانید درست تصمیم بگیرید.
- می توانید پس از شناسایی رفتار، رفتارهای شیطنت آمیز را محروم کردن از امتیازهایی که قرار بود بدهید مهار کنید.
اصولاً والدین باید هنگام ارتباط با فرزندان برخی اصول را به خاطر بسپارند. از جمله اینکه لازم است با ثبات باشند، هیجان های خود را مهار کنید. گاهی اوقات هر کودکی می تواند عذاب آور و نگران کننده باشد. اما فراموش نکنید که هر قدر عصبی تر شوید به عنوان والد کمتر تاثیرگذار خواهید بود. پس بهتر است هیجان های خود را کنترل کنید.
اشتباهات والدین
- والدین عمدتاً در هنگام مواجهه با میزان ترس و اضطراب شدید کودک احساس درماندگی کرده و بیشتر وسوسه می شوند تا کودک را از موقعیت هایی که مسبب ترس او می شود دور دارند. این کار تنها کودک را نسبت به این محیط حساس تر می کند و فایده دیگری ندارد.
- والدین باید با درک کامل و اعتبار قائل شدن برای احساس فرزندان با آنها همدلی کنند و به عنوان یک الگو از آرامش و اعتماد، باعث شوند تا کودکان با دیدن آن ها سرمشق گرفته و بتوانند در موقعیت هایی نظیر مدرسه و یا ملاقات دوستان آرامش خود را حفظ کنند و بر ترسشان غلبه کنند؛ البته معمولاً این اتفاق نمی افتد.
- مسئله مهم دیگر این است که از آنجایی که کودکان، خود در موقعیت هایی دچار اضطراب می شوند، والدین تلاش کنند تا با سوال های زیاد راجع به موقعیت اضطراب آور شرایط را برای فرزند خود سخت تر نکنند. به عنوان یک والد به خاطر داشته باشید که وظیفه شما به هیچ عنوان حذف تمام اضطراب ها و ترس های فرزندانتان نیست بلکه وظیفه شما کمک به آن هاست تا بتوانند اضطراب خود را مدیریت کرده و تأثیرات منفی آن را به حداقل رسانند.
در این موارد بهترین کار مشاوره گرفتن از یک دکتر روانشناس خوب است.
اثر ویتامین ها بر روی عملکرد دستگاه عصبی
1. ویتامین B1 (تیامین)
کاهش ویتامین B1 به طور غالب در افراد الکلی دیده می شود و منجر به سندرم کورساکوف می شود. مهم ترین عارضه سندرم کورساکوف فراموشی می باشد.
2. ویتامین B3 (نیاسین)
کاهش این ویتامین باعث بیماری پلاگر می شود که همراه با جنون، هذیان، افسردگی، کند ذهنی، اضطراب و اختلال در حافظه کوتاه مدت می باشد.
3. ویتامین B5 (اسید پانتونیک)
ویتامین B5 برای ساخت کورتیزول می باشد. کورتیزول اصلی ترین هورمون استرس در بدن می باشد که تولید آن در پاسخ به استرس های روانی افزایش می یابد. در نتیجه کاهش ویتامین B5 به واسطه کاهش کورتیزول باعث کاهش مقاومت بدن می باشد.
4. ویتامین B9 (اسید فولیک)
این ویتامین برای ساخت سرتونین در مغز لازم می باشد. با توجه به اینکه کاهش سروتونین باعث بروزافسردگی، مشکل در به خواب رفتن و توهم می شود، می توان انتظار داشت که کاهش ویتامین B9 به واسطه کاهش سروتونین اختلالات افسردگی افزایش یابد.
5. ویتامین B12 (سیانوکوبالامین)
این ویتامین برای ساخت غلاف میلین در اطراف نورون ها لازم می باشد. بنابراین کاهش ویتامین B12 باعث بروز اختلالات حسی و حرکتی می شود مانند MS.
6. ویتامین C
کاهش ویتامین C باعث بیماری اسکوروی می شود که همراه با خستگی و کاهش توان عصبی عضلانی می باشد.
8 راهکار برای کمک به کودک دارای اضطراب
1. احساسات آنها را تایید کنید
وقتی فرزند شما می گوید که نگران چیزی است ممکن است بگویید «نه چیز مهمی نیست» یا «نگرانش نباش، خوب میشی» این جواب ها ممکن است به کودک این پیام را بدهد که احساساتش اشتباه است. می توانید به کودک بگویید «مثل اینکه واقعا نگرانی» یا «منم مثل تو وقتی میرم بین جمعیت ممکنه که مضطرب شم»
2. بین تهدیدهای واقعی و غیرواقعی تمایز قائل شوید
به کودک خود بگویید که اضطراب برای ایمنی ما مفید است. مثلاً وقتی با یک شیر مواجه می شویم، مغز این پیام را مخابره می کند که در خطر هستیم و باعث می شود تصمیم به فرار بگیریم. اما گاهی اوقات مغز اخطارهای غیرواقعی می گیرد مثل صحبت کردن در جمع یا آماده شدن برای یک امتحان بزرگ. وقتی مضطرب است از او بپرسید که این یک پیام واقعی است یا غیرواقعی؟
3. باافکار منفی مقابله کنید
بچه ها نیز مانند بزرگسالان درگیر افکار منفی می شوند. به آنها یاد دهیدکه افکار منفی خود را شناسایی کنند، به چالش بکشند و تغییر دهند.
4. تنفس عمیق را آموزش دهید
به او بگویید یک پیتزا را تصور کن، آن را بو کن و سپس سعی کن با فوت کردن خنکش کنی.
5. کمک کنید تا مرحله به مرحله ترس هایش را کنار بگذارد
- ابتدا اجازه دهید کنار شما بخوابد.
- کمی دورتر از شما و در اتاق شما بخوابد.
- در اتاق شما به شرطی بخوابد که وقتی خوابش برد او را در اتاقش بگذارید.
- در اتاق خودش بخوابد و شما تا زمانی که به خواب رود کنار او باشید.
- تنها در اتاق بخوابد و به او قول دهید که هر چند دقیقه به او سر می زنید.
- با چراغ روشن و سپس شب خواب تنها در اتاق بخوابد.
6. کانال را عوض کنید
وقتی در رابطه با چیزهایی که در کنترل خودش نیست مضطرب است، از او بپرسید «آیا تو می توانی در این زمینه کاری کنی؟» برای او توضیح دهید که همه چیز تحت کنترل ما نیست و سعی کنید موضوع را منحرف کنید مثلاً بازی را شروع کنید.
7. سبک فرزندپروری خود را بشناسید
اگر بیش از حد کمالگرا یا کنترلگر باشید فرزند مضطربی خواهید داشت.
8. از خدمات تخصصصی کمک بگیرید
اگر بیش از دو هفته است که کودک شما مضطرب است می توانید از متخصص اطفال، روان پزشک یا روانشناس کمک بگیرید. ممکن است فرزند شما به اختلالات اضطرابی مبتلا باشد.
نکات مفید و کاربردی برای کمک به کودک مضطرب
- او را تشویق و ترغیب کنید که ترس هایش را بیان کند.
- اطمینان بیش از حد به کودک ندهید.
- ابراز عاطفه جسمانی و بیان جمله هایی شبیه «همه چیز درست می شود» می تواند کودک را تسلی دهد.
- وقتی فرزندتان مشغول انجام کاری می شود، در انجام امور او مداخله نکنید.
- با کودک بد رفتاری نکنید.
- به رفتارهای شجاعانه کودک پاداش دهید.
- سعی کنید رفتارهای اضطرابی کودک را نادیده بگیرید.
- هنگامی که مشغول مقابله با اضطراب است به او کمک کنید.
- برای ابراز رفتارهای شجاعانه و غیر مضطربانه به او الگو بدهید.
- به او بفهمانید که تلاش برای انجام رفتارهای شجاعانه به اندازه موفقیت اهمیت دارد.
- گاهی با کودک مشارکت کنید.
- کمک کنید اضطراب خود را بشناسد.
شایع ترین شیوه های درمانی اضطراب، دارو درمانی و روان درمانی هستند.
دارو درمانی توسط روان پزشک
تعداد زیادی از داروهای ضد افسردگی، اضطراب را نیز درمان می کنند؛ نظیر فلوکستین، سیتالوپرام و سرترالین. برخی از داروهای انعقاد خون و دوز خیلی کمی از داروهای آنتی سایکوتیک می توانند در درمان بهتر اختلالات اضطرابی کمک کننده باشند. آرام بخش ها نیز می توانند برخی از علائم آن را کاهش دهند؛ نظیر داروی آلپروزولام و کلونازپام. معمولاً اینها برای اختلال اضطراب فراگیر و حملات وحشت زدگی تجویز می شوند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اختلالات اضطرابی در کودکان
روان درمانی توسط دکتر روانشناس کودک
این یک فرایند درمانی است که معتقد است واکنش های احساسی و پاسخ های ما در برابر حوادث با بیماری های روانی ارتباط دارد. یک دکتر روانشناس کودک می تواند به شما کمک کند تا نحوه مواجه با اضطراب را یاد گیرید.
درمان شناختی - رفتاری یک درمان ویژه است که به شما کمک می کند تا الگوهای فکری و رفتاری اشتباه خود را متوجه شده و آن هایی را که باعث اضطراب می شوند، حل کنید. مرکز مشاوره کودک مکث همراه شما برای درمان اضطراب کودکان شما.
منبع: anxietybc.com، verywellfamily.com
