به گفته یک گشتالت درمانگر در تهران، گشتالت درمانی نوعی روان درمانی انسان گرایانه، کلی نگر و با محوریت افراد است که بیش از آنکه در تجربیات گذشته فرو رود، بر زندگی و چالش های فعلی فرد متمرکز است. این روش درمانی بر اهمیت درک زمینه زندگی شخص و مسئولیت پذیری را به جای سرزنش کردن، تاکید می کند. در نظر گرفتن شروع درمان میتواند کمی ترسناک باشد، به خصوص اگر تصور کنید که در اتاق درمان نشسته اید و در مورد گذشته صحبت میکنید. اگرچه مرور مجدد گذشته بخش مهمی در شناسایی مواردی است که باید بهبود یابد، اما گشتالت درمانی روشی است که بیشتر روی تجربه اکنون مراجعه کننده تمرکز می کند.
گشتالت درمانی یعنی چه؟
گشتالت، طبق تعریف، به فرم یا شکل چیزی اشاره دارد و نشان می دهد که کل از مجموع اجزای آن بزرگتر است. در این نظریه خاص مشاوره بر ادراک تاکید شده است. گشتالت درمانی به نحوه قرار دادن معنا در جهان و تجربیات خود توجه می کند. در گشتالت درمانی، مراجعه کننده فضا را دارد تا با خیال راحت تجربیات خود را بدون ترس از قضاوت کشف کند. در واقع، مراجعین تشویق می شوند که به سادگی در مورد احساسات یا تجربیات خود صحبت نکنند، بلکه آن ها را وارد اتاق می کنند تا بتوانند به صورت واقعی و عمیق با درمانگر مورد بررسی قرار بگیرند.
براساس روانشناسی گشتالت، این نوع درمان در دهه 1940 معرفی شد تا جایگزینی برای روانکاوی سنتی باشد. گشتالت درمانی توسط فریتز پرلز و با کمک همسر آن زمان او یعنی لورا پرلز ساخته شد. فریتز و لورا هر دو در روانکاوی و روانشناسی گشتالت آموزش دیدند. آن ها همراه با دیگران، مانند پل گودمن، با هم همکاری کردند تا سبکی از درمان را که ماهیتی انسان دوستانه داشت، توسعه دهند. به عبارت دیگر، رویکرد معطوف به شخص و منحصر به فرد تجربه وی بود. برخی از رویکرد های درمانی تمرکز خود را بر روی درمانگر به عنوان متخصص پریشانی و علائم نشان می دهند. مراجعه کننده بیشتر نقش یادگیری دارد، زیرا درمانگر دانش خود را در مورد آنچه تجربه می کند و چگونگی بهبودی به اشتراک می گذارد.
موارد استفاده و فواید گشتالت درمانی
شرایط مختلفی وجود دارد که ممکن است از گشتالت درمانی برای درمان استفاده شود، از جمله:
گشتالت درمانی همچنین می تواند برای کمک به افراد در به دست آوردن خودآگاهی بیشتر و توانایی بیشتر برای زندگی در لحظه فعلی مفید باشد.
سایر مزایای بالقوه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حس بهبود یافته کنترل خود
- توانایی بهتر برای نظارت و تنظیم حالات روانی
- آگاهی بهتر از نیازهای خود
- تحمل بهتر برای احساسات منفی
- مهارت های ارتباطی بهبود یافته
- ذهن آگاهی بهبود یافته
- افزایش درک عاطفی
ایده های کلیدی در گشتالت درمانی
تعدادی ایده اصلی وجود دارد که با گشتالت درمانی انجام می شوند، از جمله موارد زیر:
تجربه بر ادراک تاثیر می گذارد
در این رویکرد برای درمان، درمانگر گشتالت می فهمد که هیچکس نمی تواند کاملاً عینی باشد و ما تحت تاثیر محیط و تجربیات خود هستیم. یک درمانگر آموزش دیده در گشتالت درمانی فضا را برای مراجعه کنندگان خود فراهم می کند تا حقیقت خود را به اشتراک بگذارند، او قضاوت خود را تحمیل بر مراجعین تحمیل نمی کند و حقیقت تجربیات مراجعین خود را می پذیرد.
زمینه تجربیات مراجعه کننده مهم است
هنگام جلسه، درمانگران گشتالت می خواهند از تجربه مراجعه کنندگان خود مطلع شوند. این قابل درک است که زمینه ها مهم هستند و درمانگران از تکنیک هایی برای کمک به مشتری برای آگاهی بیشتر از تجربیات، برداشت ها و واکنش هایشان نسبت به رویداد های اکنون استفاده می کنند. درمانگران گشتالت بجای اینکه به طور خاص گذشته را هدف قرار دهند و از مراجعه کننده بخواهند که هدف های خود را با تجارب قدیمی به ارمغان بیاورند، از جایی درک می کنند که با آگاهی بیشتر مراجعین، بر موانع موجود غلبه خواهند کرد. هیچ کار یا تکنیکی اجباری وجود ندارد، فقط نگه داشتن فضا برای آگاهی مراجعه کننده در این روش کلیدی است.
زمان حال
مشخصه اصلی درمان گشتالت تمرکز بر زمان حال است. در جلسه، ارتباط مشتری و درمانگر در ایجاد اعتماد و ایمنی بسیار مهم است. همانطور که مراجعه کننده به اشتراک می گذارد، اگر احساس شود که او در گذشته وقت زیادی را صرف می کند یا اینکه اضطراب باعث می شود او به آینده بشتابد، یک درمانگر گشتالت به او کمک می کند تا به زمان حال برگردد. مثالی از حضور مراجعه کننده می تواند شامل مواردی مانند پرسیدن درباره حالت چهره یا زبان بدن او هنگام وقوع یک اتفاق یا تجربه خاص باشد.
کار کردن از طریق درد
ما برای زنده ماندن از تجربیات دردناک بسیار سخت کار می کنیم و بخشی از این تکنیک زنده ماندن تلاش برای خاموش کردن آسیب عاطفی یا خاطره دردناک ما از این واقعه است. در گشتالت درمانی فضایی به شما پیشنهاد می شود که دیگر لازم نیست آن کار سخت را انجام دهید. یک درمانگر گشتالت می فهمد که مواردی مانند خاطرات دردناک یا وقایع وقتی دوباره مرور می شوند که مراجعه کننده برای بهبودی در آن مرور آماده باشد.
خود آگاهی
در طول گشتالت درمانی، ممکن است برخی تمرینات تجربی وجود داشته باشند که شما با درمانگر خود انجام دهید. ورزش تجربی به فعالیت های درمانی انجام شده در درمان گفته می شود که می تواند به افزایش آگاهی و بررسی کمک کند. قلب گشتالت درمانی آگاهی است. همانطور که فردریک سالومون پرلز گفت، آگاهی به خود موجب بهبودی می شود. مشارکت در تمرینات تجربی می تواند راهی شگفت انگیز برای گشودن و به اشتراک گذاشتن باشد، خصوصاً در مواردی که یافتن کلمات دشوار است یا زمانی که شما به روشی تصویری وقایع را در ذهن پردازش می کنید. درمانگران گشتالت می فهمند که این تمرینات به افزایش آگاهی کمک می کند.
چه اختلالاتی را می توان با استفاده از گشتالت درمانی بهبود بخشید؟
گشتالت درمانی از زمان معرفی خود به یک رویکرد درمانی اثبات شده و موثر در درمان مشکلات مختلف سلامت روان تبدیل شده است. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- اضطراب: گشتالت درمانی به افراد کمک می کند تا بر زمان حال تمرکز کنند. این به افراد اجازه می دهد تا دریابند که چه افکار، احساسات یا رفتارهایی ممکن است در آن ها احساس اضطراب ایجاد کند.
- مسائل مربوط به سلامت رفتاری: گشتالت درمانی می تواند به افراد مبتلا به بیماری های رفتاری مانند اختلال دوقطبی کمک کند. همچنین یک روش درمانی موثر برای درمان سوءمصرف مواد، قمار و استرس پس از سانحه است. افرادی که با این شرایط دست و پنجه نرم می کنند ممکن است از طریق گشتالت درمانی دیدگاه جدیدی نسبت به زندگی داشته باشند و شاهد تغییر مثبت در زندگی خود باشند.
مهم ترین تمرینات گشتالت درمانی
1. زبان و کلمات
توجه به زبان و لحن در گشتالت درمانی مهم است. همانطور که مراجعین یاد می گیرند مسئولیت را بپذیرند، آن ها یاد می گیرند از زبانی استفاده کنند که منعکس کننده احساس مالکیت شخصی باشد و نه تمرکز روی دیگران. به عنوان مثال، یک مراجعه کننده به جای اینکه بگوید، «اگر او این کار را نمی کرد، من خیلی عصبانی نمی شدم!» یک مراجعه کننده ممکن است تشویق شود که بگوید، «من وقتی او این کار را می کند احساس عصبانیت می کنم، زیرا باعث می شود احساس بی اهمیتی کنم و این را دوست ندارم.»
2. صندلی خالی
این یک تمرین نقش آفرینی است که به مراجعه کننده اجازه می دهد با شخص دیگری یا بخشی دیگر از خود مکالمه را تصور کرده و در آن شرکت کند. مراجعه کننده در حالی که روبروی صندلی خالی نشسته است، وارد گفتگو می شود. گویی که با آن شخص دیگر یا آن قسمت دیگر از خود صحبت می کند.
3. نقش بازی کردن
در این مورد مراجعه کننده نقش خود یا یکی از وجه های خود را بازی می کند و درمانگر با توجه به نقش او به حقایق پی می برد.
4. زبان بدن
در طی یک جلسه گشتالت درمانی، ممکن است یک درمانگر گشتالت متوجه شود که مراجعه کننده در حال ضربه زدن به پای خود است، دستان خود را به هم می فشارد، یا حالت خاصی از حالت صورت را ایجاد می کند. درمانگر احتمالاً مشاهدات خود را در این مورد ذکر می کند و می پرسد در آن لحظه برای فرد چه اتفاقی می افتد.
5. یافتن مرجع احساسات
در طول یک جلسه، صحبت در مورد احساسات در افراد معمول است. صحبت در مورد احساسات متفاوت از تجربه یک احساس است، همان چیزی است که درمانگر گشتالت می خواهد مراجعه کننده در جلسات انجام دهد. وقتی مراجعه کننده درمورد احساسات صحبت می کند، درمانگر ممکن است از او بپرسد که این احساس را در کجای بدن خود احساس می کنند.
گشتالت درمانی چگونه کمک می کند؟
گشتالت درمانی در نظر دارد مراجعه کننده آگاهی بیشتری از تجربه حضور در دنیا کسب کند. درمانگران گشتالت هدف تغییر مراجعه کننده خود را ندارند. در حقیقت، مراجعین تشویق می شوند تا بر روی آگاهی بیشتر از خود، حضور در محل کار و بررسی وقایع در حال تمرکز کنند.
راهی که ما در گشتالت درمانی یاد می گیریم این است که چگونه برای زنده ماندن از تجربیات، به ویژه تجربیات دردناک، استفاده کنیم یا چیزهایی را از آگاهی بیرون بکشیم تا بتوانیم به جلو حرکت کنیم. تکنیک هایی که ما یک بار برای کمک به خودمان به عنوان بلوک هایی برای آگاهی از خود استفاده کردیم، موجب افزایش آگاهی بیشتر می شوند. در واقع با استفاده از این تکنیک ها مراجعه کننده می تواند خودش را بهتر بشناسد و از تجربیاتش برای حرکت رو به جلو استفاده کند.
یک هدف اصلی در گشتالت درمانی این است که این درمان به مراجعین امکان مالکیت و پذیرش تجربیات خود را بدهد. در سرزنش دیگران، احساس کنترل خود را از دست می دهیم و قربانی واقعه یا شخص دیگری می شویم که در آن واقعه دخیل است. گشتالت درمانی مراجعه کننده را تشویق می کند تا بپذیرند خود مسئول احساسات و وقایع پیش آمده هستند. یادگیری نحوه پذیرش مسئولیت شخصی، هدف گشتالت درمانی است که به مراجعه کنندگان این امکان را می دهد تا احساس کنترل بیشتری در تجربیات خود بدست آورند و یاد بگیرند که چگونه عواطف و تعاملات خود را با جهان بهتر تنظیم کنند.
گشتالت درمانی نشان می دهد که ذاتا افراد برای تنظیم خود و رشد تلاش می کنند. با این حال، ما گاهی اوقات برای زنده ماندن از تجربه های ناگوار و دردناک، تکنیک هایی را توسعه می دهیم. برخی از این تکنیک ها در کوتاه مدت احساس تاثیر خود را به جای می گذارند زیرا می توانند به حداقل رساندن درد یا پریشانی ما کمک کنند. مرکز مشاوره اینجا مکث دارای درمانگرانی است که از رویکردهای (گشتالت درمانی، طرحواره درمانی، شناخت درمانی، رفتار درمانی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و هیجان مدار) استفاده می کنند.
تاثیر گشتالت درمانی بر زنان افسرده در مقایسه با دارو درمانی
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی درمان گشتالت در کاهش افسردگی انجام شده است. یافته ها نشان میدهد در بین زنان در مقایسه با درمان دارویی استفاده از هر دو روش، در هر دو گروه آزمایشی تأثیر کاهشی بر افسردگی افراد داشته است. با این حال، در این زمینه درمان گشتالت تأثیر بیشتری بر کاهش افسردگی بیماران داشته است.
ممکن است دلایل متفاوتی وجود داشته باشد که از جمله آنها میتوان به رابطه محسوس بین درمانگر و بیمار که در مرکز چرخه درمان قرار دارد، اشاره کرد. یک درمانگر، علیرغم تلاش بیمار برای فرار از زمان حال، همچنان به حفظ زمان حال و اکنون ادامه میدهد. مهم نیست که چقدر تلاش میکنند، یک درمانگر به آنها اجازه نمیدهد ارزش زندگی خود را کوچک کنند و نقش یک فقیر و دیوانه را بازی کنند که میخواهد خودکشی کند.
از طریق شکست هایی که در یک فرآیند درمانی ایجاد میشود، بیماران مجبور به رشد میشوند و از نقش هایی که آنها در جهالت و ناپختگی بازی میکردند، آگاه میشوند. گشتالت درمانی به افراد کمک میکند تا از سطح خودفریبی، دفاع و محدودیت های ناشناخته فراتر روند. بنابراین آنها را تشویق میکند تا احساساتی را نشان دهند که قبلاً هرگز تجربه نکرده اند.
در تحقیقات انجام شده توسط پایویو و گرینبرگ، مراجعانی که مشکلات عاطفی (تنهایی، غم، امور ناتمام) را نادیده گرفته اند به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول (17 نفر) با درمان گشتالت تحت درمان قرار گرفتند. گروه دوم (17 نفر) تحت درمان دارویی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که درمان با گشتالت به طور قابل توجهی بهتر از درمان دارویی بود و تأثیر آن در طول دوره پیگیری ثابت بود که مطابق یافته های ما است.لازم به ذکر است که تحقیق انجام شده حاضر دارای محدودیت های زمانی متعددی است و نمونه نیز کوچک است.
منبع: japbs.com
