اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) یک وضعیت سلامت روان است. در افراد مبتلا به این اختلال، تفاوتهایی در بخشهایی از مغز وجود دارد که توانایی برای برنامه ریزی، سازماندهی و تمرکز را کنترل میکند. علائم ADHD از دوران کودکی شروع میشود. حدود نیمی از کودکان مبتلا به ADHD همچنان تا بزرگسالی با مشکل مواجه هستند. اما گاهی اوقات نیز ADHD در دوران کودکی فراموش میشود و فقط بعداً در زندگی مورد توجه قرار میگیرد. برای بزرگسالان، ADHD به سادگی قابل تشخیص نیست، اما شایع است و زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار میدهد. رفتارهای بیش فعالی با افزایش سن کاهش می یابد. شما معمولاً بزرگسالانی را نمی بینید که در اتاق میدوند یا از همه چیز بالا میروند. برخی از بزرگسالان ممکن است بی قرار به نظر برسند، اما معمولاً بدون اینکه سایر رفتارهای کودکانه خود را نشان دهند.
ویژگی های اصلی ADHD عبارتند از:
- مشکل در توجه (مثلاً در وظایف محل کار، مکالمات یا وسایل شخصی)
- بیش فعالی (به عنوان مثال بی قراری یا ناتوانی در نشستن، زیاد صحبت کردن)
- تکانشگری (مثلاً قطع مکالمات، ناتوانی در انتظار در صف)
داشتن ADHD می تواند زندگی خانوادگی، تحصیل، کار و دوستی را دشوار کند.
علل بیش فعالی
علل دقیق ADHD ناشناخته است، اما عواملی وجود دارند که به نظر می رسد در این امر نقش دارند:
- آسیب مغزی یا عفونت
- کمبود اکسیژن در هنگام تولد،
- قرار گرفتن در معرض الکل یا نیکوتین قبل از تولد،
- تجربیات سخت زایمان در اوایل دوران کودکی.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین وسواس فکری
علائم و نشانه های ADHD در بزرگسالان
بی توجهی (مشکلات توجه) و بیش فعالی (به طور غیرعادی فعال بودن) و تکانشگری از علائم کلیدی ADHD هستند.
نمونه هایی از علائم بی توجهی عبارتند از:
- ناتوانی در تمرکز بر روی یک کار برای مدت طولانی
- توجه ضعیف به جزئیات
- بی نظم بودن (مثلاً ناتوانی در استفاده منظم از یادداشت های روزانه یا تقویم)
- فراموش کردن چیزها به راحتی
- حواس پرتی
- به تعویق انداختن رسیدگی به کارها
- عادات کاری غیرقابل اعتماد
- فراموش کردن قرار ملاقات
- تصادف های مکرر
- رویاپردازی در روز، خاموش شدن در کلاس ها یا جلسات
- مشکل در مدیریت زمان
برخی از افراد مبتلا به ADHD زمانی که واقعاً از چیزی لذت می برند می توانند روی آن تمرکز کنند، اما زمانی که حوصله شان سر می رود، مسیر تمرکز خود را از دست می دهند.
افرادی که علائم بیش فعالی دارند ممکن است:
- آشفته یا عصبی به نظر می رسند
- نمی توانند بی وقفه بنشینند و تمرکز کنند
- بدون آگاهی از اطراف خود بدون وقفه صحبت می کنند،
- به سرعت افکار می تراشند و قادر به توقف فکر کردن نیستند
- مشکلات خواب دارند.
برخی از افراد مبتلا به ADHD ممکن است علائم تکانشگری را داشته باشند. آنها ممکن است:
- کارها را شروع کنند و به پایان نرسانند،
- عواقب اعمال شان را در نظر نگیرند،
- باعث ایجاد وقفه در کارهای دیگران شوند
- در مسائل مالی مشکل دارند،
- مکرراً شغل عوض می کنند
- از مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده می کنند،
- دارای مزاج گرم یا تحریک پذیر اند.
برای تشخیص ADHD، لازم نیست همه این علائم را داشته باشید. اغلب، افراد مبتلا به ADHD کاملاً احساس ناامیدی می کنند و ممکن است از اینکه نتوانند به پتانسیل کامل خود دست یابند مضطرب یا افسرده می شوند. مشکلات خواب و مسائل مربوط به روابط می تواند دلیلی باشد که افراد زودتر به دنبال درمان باشند. بنابراین، اگر علائم بر زندگی روزمره، کار یا روابط شما تأثیر می گذارد، باید به دنبال کمک باشید.
تشخیص ADHD
تشخیص ADHD در بزرگسالان معمولاً توسط روانپزشک با تجربه در این زمینه انجام می شود. تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تست های مربوط به تفکر شما (تست های روان شناختی)
- یک معاینه فیزیکی که ممکن است شامل آزمایش قلب، آزمایش خون یا اسکن مغز (در صورت نیاز)
- پرسش هایی در رابطه با دوران کودکی
- مصاحبه با شریک زندگی، والدین یا دوست صمیمی شما در رابطه با رفتار هایتان
- بررسی گزارش های مربوط به گذشته مانند مدرسه
بطور کلی، بزرگسالان تنها در صورتی مبتلا به ADHD تشخیص داده می شوند که شواهدی مبنی بر وجود علائم در دوران کودکی وجود داشته باشد. علائم همچنین باید در بیش از یک موقعیت (مثلاً در محل کار و خانه) وجود داشته باشد و بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد.
درمان و مدیریت ADHD
درمان توصیه شده برای بزرگسالان مبتلا به ADHD شامل موارد زیر است:
- دارو درمانی
- آموزش رفتاری
- مطالعه
دارودرمانی
داروهای محرک برای کمک به افراد مبتلا به ADHD برای تمرکز و تکمیل وظایف شناخته شده است. دارو برای حمایت از سایر تغییرات در شیوه زندگی و رفتار شما استفاده می شود. دو داروی محرک اصلی مورد استفاده برای ADHD، متیل فنیدات و دگزامفتامین هستند. این داروها می توانند اعتیادآور باشند، اما در دوزهایی که برای درمان ADHD استفاده می شوند، معمولاً اعتیادآور نیستند. اگر قادر به استفاده از محرک ها نیستید، داروی غیر محرک مورد استفاده، اتوموکستین است. همچنین ممکن است برای کمک به مشکلات خواب یا سایر علائم، داروهای دیگری برای شما تجویز شود.
آموزش رفتاری
رفتار درمانی، مربیگری ADHD و راهنمایی، به شما کمک می کند تا با علائم ADHD مقابله کنید. این معمولاً شامل توصیه های عملی در مورد سازماندهی محل کار یا خانه، برنامه ریزی برای آینده، ارتقا مهارت های اجتماعی و کار بر روی نقاط قوت خود است. روانشناسان با تجربه در مدیریت ADHD می توانند مفید باشند. پزشک عمومی یا روانپزشک می تواند به شما کمک کند تا فرد مناسبی را برای صحبت با او پیدا کنید.
مطالعه
یادگیری در مورد ADHD به شما کمک می کند تا مجموعه ای از علائم و راه های مدیریت آنها را شناسایی کنید.
نقش روانپزشک در درمان ADHD
روانپزشکان بهترین متخصصان برای تشخیص و درمان بزرگسالان مبتلا به ADHD هستند. روانپزشک می تواند:
- ADHDرا تشخیص دهد
- یک برنامه مدیریتی برای ADHD طراحی کند
- تشخیص و درمان سایر مشکلات سلامت روان، از جمله افسردگی یا مصرف الکل و مواد مخدر را انجام دهد
- دارو تجویز کند
- عوارض جانبی دارو و سلامت جسمانی خود را پیگیری کند
- شما را به مشاوره و راهنمایی برای افراد مبتلا به ADHD مرتبط می کند
- در صورت نیاز شما را به سایر متخصصان بهداشتی ارجاع دهد
کمک کردن به خود
- روال و ساختار را در زندگی تان در مطالعه، کار یا خانه خود بسازید.
- به دنبال یک درمانگر معتبر ADHD باشید تا به شما کمک کند.
- در مورد شرایط خود بیاموزید و به دیگران در مورد آنچه می گذرانید بیاموزید.
- به یک گروه پشتیبانی حضوری یا آنلاین بپیوندید.
- از علائم افسردگی آگاه باشید.
همچنین می توانید با انجام تست خودگزارش ADHD بزرگسال که در ادامه به آن می پردازیم، خود را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهید.
تست
فهرست بررسی علائم مقیاس خودگزارش ADHD بزرگسالان (ASRS-v1.1):
لطفا به سوالات زیر طبق ۵ گزینه (همیشه، اغلب، گاهی اوقات، به ندرت، اصلا) پاسخ دهید. سعی کنید گزینه ای را برای پاسخ به سوالات انتخاب کنید که به بهترین وجه بیانگر احساس و رفتار شما طی ۶ ماه گذشته باشد.
1. هر چند وقت یکبار پس از انجام بخش های چالش برانگیز، در جمع بندی جزئیات نهایی یک پروژه با مشکل مواجه می شوید؟
2. زمانی که باید کاری را انجام دهید که نیاز به سازماندهی دارد، چقدر در نظم دادن به کارها مشکل دارید؟
3. هر چند وقت یک بار در به خاطر سپردن قرارها یا تعهدات مشکل دارید؟
4. وقتی کاری دارید که نیاز به تفکر زیادی دارد، چقدر از شروع کار اجتناب می کنید یا آن را به تاخیر می اندازید؟
5. زمانی که مجبور هستید برای مدت طولانی بنشینید، هر چند وقت یکبار در دست یا پاهایتان احساس بی قراری می کنید و خم و راست می شوید؟
6. هر چند وقت یک بار احساس می کنید که بیش از حد فعال و مجبور به انجام کارها هستید، مثل اینکه مانند یک موتور کار می کنید؟
در نهایت، برای نمره گذاری و نتیجه گیری، اگر ۴ پاسخ یا بیشتر، گزینه های همیشه و اغلب باشد، شما علائم مطابق با ADHD بزرگسالان را دارید و تحقیقات بیشتر، از جمله مراجعه به متخصص سلامت روان برای شما ضروری است.
منبع: yourhealthinmind.org و add.org
