رشد اختلالات روانی در جهان

چگونه بفهمم در آستانه درگیر شدن با یک اختلال روانی هستم؟ شناسایی این که آیا در آستانه درگیر شدن با یک اختلال روانی هستید، گاهی به‌طرز مرموزی در اعماق وجودتان آغاز می‌شود. اگر ناگهان احساس می‌کنید که سایه‌ای بر روی شادی‌های روزمره‌تان نشسته و نگرانی‌های بی‌پایان ذهن شما را تحت فشار قرار داده‌اند، زمان آن رسیده که کمی تأمل کنید.

• آیا در این روزها، افکار منفی و ناامیدی به یک مهمان دائمی در ذهن شما تبدیل شده‌اند؟
• یا شاید خواب‌هایتان به یک دنیای پر از تردید و اضطراب تبدیل شده باشد؟
• آیا مدام دچار خستگی می شوید ولی نمی دانید علت آن چیست مانند خستگی روانی؟

این نشانه‌ها می‌توانند هشداری از درون باشند؛ دعوتی به بازنگری در احساسات و رفتارها. به یاد داشته باشید؛

هر گونه احساس شدید اضطراب، تغییرات غیرعادی در خواب و اشتها، و تمایل به انزوامی‌تواند

کلیدهایی برای درک وضعیت روحی‌تان باشد. اگر احساس می‌کنید که زندگی به تدریج از دستتان در حال خارج شدن است، ممکن است نیاز به بررسی عمیق‌تری داشته باشید. شناسایی این احساسات در مراحل اولیه می‌تواند به شما کمک کند تا پیش از آنکه این سایه‌ها به دنیای واقعی‌تان نفوذ کنند، به آنها نور دهید و با قدم‌های کوچک به سمت بهبودی حرکت کنید.

علت رشد انفجاری اختلالات روانی چیست؟

رشد انفجاری اختلالات روانی در سال‌های اخیر به پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی تبدیل شده است که دلایل مختلفی را شامل می‌شود. یکی از عوامل اصلی، فشارهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از زندگی مدرن همراه با فضای مجازی است. در دنیایی که دائم در حال تغییر است و رقابت برای موفقیت، افراد را به سمت استرس‌های بی‌پایان سوق می‌دهد، طبیعی است که سلامت روان به خطر بیفتد. بحران‌های اقتصادی، بیکاری و ناامنی‌های اجتماعی می‌توانند به شکل‌گیری اختلالات روانی منجر شوند. به‌علاوه، استفاده روزافزون از رسانه‌های اجتماعی و فشارهای ناشی از مقایسه‌های اجتماعی، بر روی سلامت روان افراد تأثیر منفی گذاشته و احساس تنهایی و ناامیدی را افزایش می‌دهد. این وضعیت نه‌تنها افراد جوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه بزرگ‌سالان نیز از آن مصون نیستند.

از سوی دیگر، پیشرفت‌های علمی و آگاهی‌ بخشی درباره سلامت روان نیز نقش مهمی در افزایش شناسایی اختلالات روانی ایفا کرده‌اند. با رشد اطلاعات و منابع آموزشی، مردم بیشتر از گذشته به علائم و نشانه‌های اختلالات روانی آشنا شده‌اند و به دنبال درمان می‌روند. در گذشته، افراد به‌دلایل فرهنگی و اجتماعی به راحتی نمی‌توانستند درباره مشکلات روانی خود صحبت کنند، اما امروزه این تابوها در حال شکسته شدن هستند. در نتیجه، افزایش آگاهی و اطلاعات باعث شده که افراد بیشتری به دنبال مشاوره و درمان بروند، که خود می‌تواند به افزایش آمار اختلالات روانی منجر شود. در نهایت، این عوامل پیچیده و متنوع، منجر به افزایش چشمگیر اختلالات روانی در جامعه امروز شده‌اند.

فهرست اختلالات روانی و شخصیت بر اساس DSM-5-TR

اختلالات عصبی و رشدی

• اختلال طیف اوتیسم
• اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD)
• اختلال یادگیری خاص
• اختلال یادگیری خواندن (Dyslexia)
• اختلال یادگیری ریاضی (Dyscalculia)
• اختلال یادگیری نوشتن (Dysgraphia)

اختلالات ارتباطی

• اختلال گفتاری
• اختلال زبانی
• اختلال ارتباط اجتماعی

اختلالات اضطرابی

• اختلال اضطراب عمومی (GAD)
• اختلال حمله پانیک
• اختلال اضطراب اجتماعی
• اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
• اختلال اضطراب جدایی
• اختلال اضطراب ناشی از وضعیت پزشکی
• اختلال اضطراب ناشی از مواد

اختلالات خلقی

• اختلال افسردگی عمده
• اختلال افسردگی غیرعمده (دیس تیما)
• اختلال دوقطبی
• نوع I
• نوع II
• اختلال چرخه‌ای (Cyclothymic Disorder)

اختلالات روان‌پریشی

• اختلال اسکیزوفرنی
• اختلال اسکیزوفرنیک (Schizophreniform Disorder)
• اختلال روان‌پریشی (Psychotic Disorder) ناشی از ماده
• اختلال شخصیت ناشی از ماده

اختلالات تغذیه و خوردن

• بی‌اشتهایی عصبی
• پرخوری عصبی
• اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder)
• اختلالات خوردن ناشی از وضعیت پزشکی

اختلالات خواب و بیداری

• بی‌خوابی
• اختلال خواب REM
• خواب‌آلودگی بیش از حد
• اختلال خواب ناشی از وضعیت پزشکی

اختلالات ناشی از تروما و استرس

• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلال تطابقی
• اختلال استرس حاد

اختلالات شناختی

• زوال عقل
• اختلال شناختی خفیف (Mild Cognitive Impairment)
• اختلالات شناختی ناشی از وضعیت پزشکی

اختلالات شخصیت

• اختلال شخصیت ضد اجتماعی
• اختلال شخصیت مرزی
• اختلال شخصیت خودشیفته
• اختلال شخصیت نمایشی
• اختلال شخصیت اجتنابی
• اختلال شخصیت وابسته
• اختلال شخصیت وسواسی-اجباری
• اختلال شخصیت پارانوئید
• اختلال شخصیت اسکیزوئید
• اختلال شخصیت اسکیزوتیپال
• اختلال شخصیت غیر مشخص

اختلالات جنسی و هویت جنسی

• اختلالات جنسی (Disorders of Sexual Functioning)
• اختلال هویت جنسی (Gender Dysphoria)

اختلالات ناشی از مواد

محرک‌ها:

• کوکائین
• آمفتامین‌ها (از جمله متامفتامین)
• متیل‌فنیدات

انواع مخدرها

1. مخدرهای طبیعی

• تریاک: از گیاه خشخاش به دست می‌آید و به صورت کشیدنی مصرف می‌شود.
• شیره تریاک: نوع غلیظ‌تر تریاک که قدرت و اعتیادآوری بیشتری دارد.
• مورفین: یکی از اجزای فعال تریاک که برای تسکین دردهای شدید استفاده می‌شود.
• هروئین: مشتق از مورفین و یکی از قوی‌ترین مخدرها.

2. مخدرهای نیمه‌مصنوعی

• کدئین: یکی از اجزای تریاک که به عنوان مسکن و ضدسرفه استفاده می‌شود.
• هیدروکودون: نوعی مسکن نیمه‌مصنوعی برای دردهای شدید.
• اکسی‌کدون: برای تسکین دردهای شدید استفاده می‌شود و قدرت اعتیاد بالایی دارد.

3. مخدرهای مصنوعی

• فنتانیل: مسکن بسیار قوی با خطر بالای اوردوز که به عنوان جایگزین هروئین استفاده می‌شود.
• متادون: برای درمان وابستگی به سایر مخدرها مانند هروئین استفاده می‌شود.
• ترامادول: مسکنی مصنوعی با قدرت کمتر که معمولاً برای دردهای متوسط استفاده می‌شود.

4. مخدرهای ترکیبی و مصنوعی خطرناک‌تر

• کروکودیل (Desomorphine): مخدر بسیار خطرناک که موجب آسیب شدید به بافت‌های بدن می‌شود.
• کارفنتانیل (Carfentanil): یکی از قوی‌ترین مخدرها که حتی مقادیر بسیار کوچک آن می‌تواند کشنده باشد. (این ماده ۱۰٬۰۰۰ برابر قویتر از مرفین است)

پیشنهاد میکنیم این مقاله را حتما بخوانید: نوابغی که اختلال روانی داشتند.

الکل

الکل با تحریک سیستم پاداش مغز و افزایش دوپامین، احساس لذت موقتی ایجاد می‌کند. با مصرف مکرر، مغز به این سطح عادت کرده و فرد برای تجربه همان لذت نیاز به مصرف بیشتر پیدا می‌کند، که منجر به تحمل و سپس وابستگی می‌شود. قطع مصرف باعث بروز علائم ترک می‌شود که فرد را به ادامه مصرف سوق می‌دهد.

بنزودیازپین‌ها

• دیازپام (Diazepam): برای اضطراب، تشنج و بی‌خوابی.
• لورازپام (Lorazepam): برای درمان اضطراب و بی‌خوابی.
• کلونازپام (Clonazepam): برای درمان صرع و اختلالات پانیک.
• آلپرازولام (Alprazolam): معمولاً برای اضطراب و اختلالات پانیک.
• کلرودیازپوکساید (Chlordiazepoxide): برای اضطراب و سم‌زدایی از الکل.
• میدازولام (Midazolam): برای بیهوشی و اضطراب قبل از جراحی.

باربیتورات‌ها

باربیتورات‌ها می‌توانند به شدت اعتیادآور باشند و مصرف بیش از حد آن‌ها خطر مرگ ناشی از توقف تنفس را به همراه دارد. به همین دلیل، این داروها به‌طور وسیع با داروهای ایمن‌تر مانند بنزودیازپین‌ها جایگزین شده‌اند.

توجه: این داروها امروزه کمتر استفاده می‌شوند به دلیل خطرات بالای اوردوز و اعتیاد.

باربیتورات‌ها بر اساس مدت زمان اثرگذاری به چند دسته تقسیم می‌شوند:

1. باربیتورات‌های کوتاه اثر (Short-acting):

• تیوپنتال سدیم (Thiopental Sodium): معمولاً در بیهوشی عمومی و موارد اضطراری استفاده می‌شود.

2. باربیتورات‌های متوسط‌اثر (Intermediate-acting):

• آمو باربیتال (Amobarbital): برای کنترل بی‌خوابی و اضطراب کوتاه‌مدت تجویز می‌شود.
• بوتاباربیتال (Butabarbital): برای مشکلات خواب استفاده می‌شود.

3. باربیتورات‌های طولانی اثر (Long-acting):

• فنوباربیتال (Phenobarbital): بیش‌تر برای کنترل تشنج و به عنوان آرام‌بخش در درمان اضطراب استفاده می‌شود.

مواد توهم‌زا:

• LSD (اسید لیسرژیک دی‌اتیلامید)
• قارچ‌های سایکیلیک
• دی‌متیل‌تریپتامین (DMT)

مواد استنشاقی:

• حلال‌های صنعتی (مانند چسب‌ها و رنگ‌ها)
• گازهای فشرده (مانند نیتروس اکسید)

ب. نیکوتین

• محصولات دخانی (سیگار، پیپ و سایر محصولات حاوی نیکوتین)

ج. کافئین

• نوشیدنی‌های حاوی کافئین (قهوه، چای و نوشابه‌های کافئین‌دار)

اختلالات غیر مصرفی از منظر ICD-11

• اختلال قمار (Gambling Disorder)
• اختلال بازی‌های آنلاین (Gaming Disorder)
• اختلال استفاده از رسانه‌های اجتماعی (Gaming Disorder)
• اختلال استفاده از اینترنت (Internet Use Disorder)

اختلالات دیگر

• اختلالات روانی ناشی از وضعیت پزشکی
• اختلالات عصبی-روانپزشکی
• اختلالات شخصیت ناشناخته
• اختلالات روان‌پریشی ناشی از وضعیت پزشکی

این فهرست شامل بیشتر اختلالات اصلی و زیرمجموعه‌های آن‌ها در DSM-5-TR است. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد هر یک از این اختلالات دارید، لطفاً به اینجا مکث بگویید!!.

تاریخچه اختلالات روانی و روندهای اخیر

اختلالات روانی به عنوان یک پدیده انسانی از دیرباز وجود داشته‌اند، اما در سال‌های اخیر، روندهای نگران‌کننده‌ای در شیوع آن‌ها مشاهده می‌شود. طبق تحقیقات، اختلالات روانی در دو دهه گذشته به شدت افزایش یافته و آمارها نشان می‌دهند که مواردی چون افسردگی و اضطراب در میان نوجوانان و بزرگسالان به طرز چشمگیری رشد کرده‌اند. این روند ممکن است به عوامل مختلفی از جمله تغییرات اجتماعی، فشارهای اقتصادی و تغییرات فرهنگی مرتبط باشد. بررسی تاریخچه این اختلالات به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم که چگونه جامعه به این بحران واکنش نشان داده و چه تغییراتی باید در آینده صورت گیرد. تست زیر کمک می کند متوجه بشوید که در شرایطی هستید به شرطی که صادقانه بزنید.

پیشنهاد می کنیم این تست را بزنید: تست معروف شناسایی اختلالات بالینی MMPI

عوامل مؤثر بر افزایش اختلالات روانی

1. عوامل محیطی:

• استرس‌های شغلی و مالی: فشارهای ناشی از کار و عدم امنیت اقتصادی.
• روابط اجتماعی: عدم حمایت اجتماعی و روابط ناپایدار.
• تجربه‌های آسیب‌زا: نظیر سوءاستفاده‌های عاطفی یا جسمی.

2. عوامل بیولوژیکی:

• ژنتیک: استعدادهای وراثتی و سابقه خانوادگی اختلالات روانی.
• اختلالات شیمیایی مغز: عدم تعادل در نوروترنسمیترها.

3. عوامل روان‌شناختی:

• سبک‌های مقابله: نحوه واکنش افراد به استرس و چالش‌ها.
• تصورات و باورهای خود: نگرش‌های منفی و تفکر تحریف‌شده.

4. عوامل فرهنگی و اجتماعی:

• نقش فرهنگ: باورها و هنجارهای اجتماعی تأثیرگذار بر سلامت روان.
• دسترسی به خدمات بهداشتی: کیفیت و دسترسی به مراقبت‌های روانی.

5. عوامل اقتصادی:

• وضعیت اقتصادی: فقر و عدم دسترسی به منابع مالی.
• تبعیض اقتصادی: نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی.

6. عوامل سبک زندگی:

• تغذیه نامناسب: اثرات رژیم غذایی بر سلامت روان.
• کم‌تحرکی: عدم فعالیت بدنی و تأثیرات آن بر روحیه.

7. عوامل آموزشی:

• عدم آگاهی از سلامت روان: کمبود اطلاعات و آموزش‌های مرتبط با سلامت روان.
• فشارهای تحصیلی: استرس‌های ناشی از تحصیل و رقابت.

تعریف اختلال روانی از منظر اروین یالوم: او بر این باور است که مشکلات روانی ناشی از تعارضات درونی، عدم معنا و احساس تنهایی است.

پیامدهای عدم درمان اختلالات روانی

عدم درمان اختلالات روانی می‌تواند پیامدهای جدی و طولانی‌مدتی به دنبال داشته باشد. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است با مشکلاتی در روابط اجتماعی، تحصیل و کار مواجه شوند، که در نهایت منجر به انزوای اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. همچنین، هزینه‌های اقتصادی ناشی از اختلالات روانی می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر خود فرد در صورت مزمن شدن و جامعه تأثیر بگذارد.

یک مثال جالب، پرداخت نکردن هزینه‌های درمان فعلی به گسترده تر شدن و بسط پیدا کردن و مزمن شدن آن اختلال می شود دقیقا مانند دندان تا زمانی که فقط یک پوسیدگی درمان آن بسیار ساده و کم خرج است اما اگر به آن رسیدگی نشود بسیار بدتر می شود و تا مرحله عفونت، تاثیر گذاشتن روی دندان های دیگر و حتی کشیده شدن پیش می رود. دقیقا به همین صورت با پیشگیری و دانستن مراحل اولیه سلامت روان می توان جلوی مزمن شدن آن را گرفت و با چند جلسه تراپی مشکل را بر طرف کرد که شرایط مزمن نشود. نشانه های اولیه با خواب، خوراک، از دست دادن بهره‌وری و کاهش کیفیت کاری و همچنین اهمال کاری همراه است.

استراتژی‌ها و راهکارهای مقابله با اختلالات روانی

برای مقابله با اختلالات روانی، نیاز به راهکارها و استراتژی‌های مؤثری داریم. درمان‌های روان‌شناختی، از جمله مشاوره و درمان شناختی-رفتاری، می‌توانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات خود کنار بیایند. همچنین، برنامه‌های پیشگیری و آگاهی‌بخشی می‌توانند به کاهش stigmas (استیگما همان انگی است که سابق در مورد مشکلات روانشناختی وجود داشت) مربوط به اختلالات روانی کمک کنند و افراد را به دریافت کمک ترغیب نمایند. اهمیت خودمراقبتی نیز نباید نادیده گرفته شود؛ تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و فعالیت‌های بدنی می‌توانند به بهبود سلامت روان کمک کنند و افراد را در مواجهه با چالش‌ها قوی‌تر سازند.

آینده اختلالات روانی (چالش‌ها و امیدها)

آینده اختلالات روانی می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. با پیشرفت فناوری و توسعه‌های نوین در علم روانپزشکی، امیدهای جدیدی برای درمان و پیشگیری از این اختلالات به وجود آمده است. اما در عین حال، چالش‌های جدیدی نیز در این راستا وجود دارد؛ به‌ویژه تأثیرات رسانه‌های اجتماعی و تغییرات زیست‌محیطی که می‌توانند سلامت روان افراد را تهدید کنند. به همین دلیل، نیاز است که محققان، سیاست‌گذاران و جامعه به‌طور مشترک برای ایجاد راهکارهای مؤثر و پایدار در حوزه سلامت روان تلاش کنند و به بهبود وضعیت فعلی کمک کنند.

صداهای خاموش: داستان‌های شخصی از مبارزه با اختلالات روانی

داستان‌های واقعی شخصی می‌توانند قدرتی فوق‌العاده در درک اختلالات روانی داشته باشند. افراد بسیاری هستند که با اختلالات روانی دست و پنجه نرم کرده و توانسته‌اند بر آن‌ها غلبه کنند.

این داستان‌ها نه تنها الهام‌بخش هستند بلکه می‌توانند به دیگران نشان دهند که آن‌ها تنها نیستند و امید وجود دارد. روایت تجربیات شخصی می‌تواند به کاهش stigma و ایجاد فضای امن‌تری برای بحث در مورد سلامت روان کمک کند. این صداهای خاموش باید شنیده شوند و به‌عنوان منابع الهام بخشی برای دیگران عمل کنند.