با استناد به مقالات قبلی (طلاق را چگونه به کودکان مطرح کنیم؟) سعی بر این داریم در ادامه راه دستورالعملهای کلی و کاربردی تر در مورد نحوه برخورد با فرزندان در سنین متفاوت هنگام طلاق والدین را مطرح کنیم.
- بابا چرا از مامان متنفری؟
- مامان، چرا بابا می رود؟
- هنوز من را دوست دارید؟
- آیا این تقصیر من است؟
اگر پدر و مادر هستید و در حال عبور از فراز و نشیب های سخت طلاق هستید، این نوع سوالات میتوانند مانند فرو رفتن یک چاقو در قلب شما احساس شوند. دانستن اینکه چگونه به فرزندتان پاسخ دهید، بسیار سخت است. چه باید گفت؟ چه چیزی برای فرزند شما بهتر است؟ چه مقدار به کودک تان اطلاعات دهید کافی است و چقدر «بیش از حد» است؟ پویایی هر خانواده متفاوت است و هر کودکی منحصر به فرد است. بنابراین بیان کردن راه درست برای صحبت در مورد طلاق در قالبیک مقاله بسیار دشوار است.
پیشنهادات کلی
به عنوان یک روانشناس، مربی و وکیل که با پرونده های حقوقی خانواده کار کرده ایم، بهتر است از عقل سلیم استفاده کنید. کلمات خود را متفکرانه انتخاب کنید. در طول فرآیند طلاق، عشق و اطمینان زیادی به فرزند خود دهید و در نهایت اجازه دهید رفتار شما (آغوش، حضور، توجه، زمان باکیفیت، مهربان بودن و وفای به عهد) حتی بهتر از کلمات شما حرف بزنند. در این لحظه، ما چند «مجموعه مکالمه» را به اشتراک میگذاریم که مراجعان در طول سالها از آنها برای صحبت درباره طلاق با فرزندان خود در گروه های سنی مختلف، از کودکان نوپا گرفته تا بزرگسالان استفاده کرده اند. این اسکریپتها برای هر موقعیتی مناسب نیستند اما ممکن است نقطه شروع خوبی برای شما باشند. ابتدا در اینجا چند دستورالعمل کلی در مورد نحوه رویکرد به موضوع طلاق، گوش دادن و دادن اطمینان خاطر به فرزندان تان آورده شده است.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین و رایگان میزان خانواده دوستی
توضیحات ساده و واقعی ارائه دهید
چه فرزند شما دو ساله باشد یا هجده ساله، ارتباط خود را ساده، واقعی و سرراست نگه دارید. کودک شما نیازی به دانستن تمام جزئیات پیچیده در مورد همه رویدادهای استرس زا که به این مرحله منجر شده است، ندارد. هر چه کمتر، بهتر است.
یک جبهه متحد ارائه دهید
در صورت امکان، زمانی که همسر سابقتان در کنار شما حضور دارد، درباره طلاق تان صحبت کنید. یک جبهه واحد برای فرزند خود ارائه دهید. نشان دهید که حتی اگر بعضی چیزها در حال تغییر هستند، هر دو به عنوان والدین حضور دارید، همچنان با یکدیگر ارتباط برقرار میکنید و هنوز هم خودتان را مسئول فرزندتان میدانید.
فرزندتان را تشویق کنید تا احساسات خود را به اشتراک بگذارد
فرزند شما احتمالاً سؤالات و احساسات زیادی خواهد داشت. با حوصله گوش کنید. به کودک خود اطمینان دهید که طبیعی است اگر انواع احساسات را در مورد این تغییرات احساس کند. حمایت کننده و آرامش بخش باشید.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین پیش از ازدواج
توضیح دهید که این تغییر بهترین تصمیم و به نفع کل خانواده است
به احتمال زیاد در ماه های منتهی به این مرحله فرزندتان شاهد دعوای شما و شریک زندگی تان بوده است. با یکدیگر بد رفتار کردید یا در حالت تنش زندگی کردید. اینجا زمان خوبی است تا به فرزندتان توضیح دهید که این طلاق آغاز فصل جدیدی است. دعوای کمتر، صلح بیشتر و این تغییر بهترین حالت برای کل خانواده است.
توضیح دهید که برخی چیزها تغییر نمیکنند و هرگز تغییر نخواهند کرد
طلاق یک تغییر بزرگ است. تغییری که میتواند باعث شود فرزند شما احساس سرخوردگی و ناراحتی کند و به این فکر کند که آیا همه چیز تغییر خواهد کرد. حتما تاکید کنید که برخی چیزها تغییر نمیکنند و هرگز تغییر نخواهند کرد. بهتر است تلاش کنید کلماتی مانند این را بگویید: طلاق یعنی ما دیگر با هم ازدواج نخواهیم کرد اما همچنان دوستت داریم و برای همیشه پدر و مادرت خواهیم بود. این تغییر نکرده است و هرگز تغییر نخواهد کرد. حتی اگر پدر و مادر عضوی از یک خانواده نباشند. ما همیشه یک خانواده خواهیم بود.
اجازه دهید رفتارهای شما پر جلوه تر از کلمات صحبت کنند
در حالی که صحبت کردن با فرزندتان در مورد طلاق مهم است، اعمالی که انجام میدهید نیز به همان اندازه حرفهایتان مهم است که چه میکنید. بگذارید اعمال شما پر آوازه تر از کلمات تان باشد. اگر می گویید ما هر دو تو را دوست داریم و به خاطر خودت اینجا هستیم، اجازه دهید رفتارتان نیز منعکس کننده این پیام باشد. فرزندتان را زیاد در آغوش بگیرید، با هم بازی کنید، با هم آشپزی کنید، با هم بخوانید، زمان با کیفیت زیادی را با هم به اشتراک بگذارید. نشان دهید که میتواند روی شما حساب باز کند و «هیچ جا نمیروید». همچنین تا آنجا که ممکن است روالهای معمول فرزندتان، قوانین، کارهای روزمره، وقت شام، وقت خواب و غیره را در هر دو خانواده حفظ کنید. این نوع سازگاری به کودک شما کمک میکند تا احساس امنیت بیشتری کند.
مکالمات مفید هنگام صحبت در مورد طلاق
در اینجا برخی از اسکریپتهای مکالمه وجود دارد که میتواند هنگام صحبت در مورد طلاق مفید باشد. لطفاً توجه داشته باشید که این اسکریپتها فقط جهت اهداف آموزشی هستند و ممکن است برای هر موقعیتی مناسب نباشند. اگر مطمئن نیستید که به فرزندتان چه بگویید یا اگر نگران هستید که او را از دست بدهید و وقتی سعی میکنید این گفتگو را انجام دهید بسیار احساساتی میشوید، لطفاً یک جلسه با مشاور خانواده و درمانگر رزرو کنید. شخصی که میتواند به شما کمک کند تا تعیین کنید چه چیزی بگویید و چگونه احساسات خود را در هنگام گفتن کنترل کنید.
برای کودکان نوپا (سن 0 - 3)
سعی کنید چیزی شبیه به این متن که در ذیل آمده بگویید:
- مامان و بابا خیلی دوستت دارن اما از الان، بابا در خانه دیگری زندگی میکند و مامان در این خانه میماند. تو با مامان خواهی ماند و بابا را هم خواهی دید.
- مامان از تو مراقبت میکند، غذاهای مورد علاقه ت را می پزد، داستانهای قبل از خواب را برایت میخواند و شما را در آغوش میگیرد و نوازش میکند. بابا از شما مراقبت میکند، غذاهای مورد علاقه تان را به شما میدهد، داستانهای قبل از خوابت را میخواند و شما را در آغوش و همیشه نوازش میکند.
برای کودکان خردسال (سن 3 تا 6 سال)
سعی کنید چیزی شبیه به این متن که در ذیل آمده بگویید:
مامان و بابا دیگه قرار نیست با هم زندگی کنن. بابا امروز نقل مکان میکند و در خانه عمو زندگی میکند. یک هفته اینجا با من زندگی میکنی و هفته بعد با بابا. ما تو را خیلی دوست داریم. وقتی با او باشی از تو مراقبت خواهد کرد، وقتی با من باشی من از تو مراقبت خواهم کرد.
برای کودکان بزرگتر (6 تا 12 سال)
سعی کنید چیزی شبیه به این متن که در ذیل آمده بگویید:
- تو دیده ای که مامان و بابا زیاد دعوا میکنند و با هم دوست نیستند. بنابراین ما دیگر قرار نیست با هم زندگی کنیم، اما ما هنوز پدر و مادرت هستیم و تو را بسیار دوست داریم.
- مامان در آپارتمان دیگری زندگی خواهد کرد و شما در طول هفته با بابا اینجا خواهی ماند. بنابراین نزدیک مدرسه خود هستی. آخر هفته ها را با مامان خواهی گذراند. وقتی اینجا با بابا می مانی و وقتی با مامان، اتاق مخصوص خود را خواهی داشت.
برای نوجوانان (سن 13 - 17)
سعی کنید چیزی شبیه به این متن که در ذیل آمده بگویید:
- تو دیدی که من و پدرت زیاد دعوا میکنیم و تصمیم گرفتیم طلاق بگیریم. ما فقط نتوانستیم بحث را متوقف کنیم و دعوا نکنیم.
- طلاق یعنی ما دیگر با هم زندگی نخواهیم کرد، اما همچنان دوستت داریم و برای همیشه پدر و مادرت خواهیم بود. این تغییر نکرده است و هرگز تغییر نخواهد کرد. حتی اگر پدر و مادر عضوی از یک خانواده نباشند، شما و پدر/مادر همیشه یک خانواده خواهید بود و من و شما همیشه یک خانواده خواهیم بود.
سپس ترتیب نگهداری / بازدید را توضیح دهید. تا حد امکان دقیق و مفصل مطرح کنید. اجازه دهید فرزندتان بداند که نظر او در مورد طرح، مورد استقبال شما قرار خواهد گرفت.
برای فرزندان بزرگسال (18+)
سعی کنید چیزی شبیه به این متن که در ذیل آمده بگویید:
- من و پدرت علیرغم تلاشمان نتوانستیم اختلافاتمان را حل کنیم. بنابراین تصمیم به طلاق گرفتیم. ما هر دو، تو را خیلی دوست داریم و این موضوع هرگز تغییر نخواهد کرد. هیچکدام از اینها تقصیر شما نیست.
- هر چند ازدواج برای ما کارساز نبود ولی ما به ازدواج شاد و خانواده ای دوست داشتنی اعتقاد داریم. اگر این همان چیزی است که تو نیز انتخاب میکنی، ما میخواهیم تو از تجربیات ما بیاموزی تا بتوانی ازدواجی شاد و خانواده ای دوست داشتنی داشته باشی.
کلام پایانی
چیزی به نام «خانواده از هم پاشیده» وجود ندارد. خانواده، خانواده است و با گواهی ازدواج، اوراق طلاق و اسناد فرزندخواندگی تعیین نمیشود و در دل ساخته میشود. طلاق بهتر است به معنای تلخی، مبارزه یا درد نباشد. قطعاً نباید به معنای شکست نیز باشد. اما این امر به شما بعنوان والدین بستگی دارد که چگونه آنرا به صدا درآورید و لحن آنرا تنظیم کنید. بخوبی از خود مراقبت کنید تا بتوانید از فرزندان خود نیز صحیح مراقبت کنید. این موضوع یعنی خواب کافی، غذای خوب، ورزش و اقداماتی برای مدیریت سطح استرس خود انجام دهید تا بتوانید یک الگو و حضور حمایت کننده برای فرزندتان داشته باشید. از مشورت با درمانگر خانواده برای کمک به شما و یا فرزندتان در این امر تردید نکنید. به یاد داشته باشید که هر کلمه و هر عملی، پیامی را ارسال میکند. اجازه دهید پیام شما سرشار از اتحاد و عشق باشد.
این مقاله فقط برای مشاوره روانشناختی بصورت کلی است. این مطلب جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه ای یا روانشناختی تخصصی نیست. همیشه قبل از شروع هر تکنیک جدید در امتداد رشد شخصی یا سلامت روان و هر گونه سوالی که ممکن است در مورد سلامت و رفاه خود داشته باشید، با روانشناس واجد شرایط خود تماس بگیرید.
