یکی از مشکلاتی که امروزه اکثر پدر و مادرها با آن درگیر میباشند، ناهنجاریهای رفتاری و مشکلات رایج کودکان است. از شایعترین اختلالات رفتاری در کودکان میتوان به ترسو بودن، دزدی، بچه های آب زیر کاه، کودکان خجالتی و کودکان دارای اضطراب جدایی و بیش فعالی اشاره کرد. در ادامه به شایعترین اختلالات رفتاری در کودکان بصورت جداگانه خواهیم پرداخت. پیش از آن شاید بخاطر داشته باشید که در زمانهای گذشته این چنین مشکلاتی را پدران و مادران در میان فرزندان خود مشاهده نکرده اند. شیاد این موضوع نا حد زیادی درست باشد اما میتواند دلایل مختلفی هم داشته باشد. تصور کنید در زمانهای نه چندان دور، تعداد زیادی از بچه ها در کنار هم، در حیاط و یا حتی در فصل سرما داخل خانه های بزرگ بازی میکردند. به همین دلیل میتوانستند انرژی خود را بطور کامل تخلیه نمایند.
اما امروزه کودکان مجبور به زندگی و بازی در خانه های کوچک و آپارتمانی هستند. از طرفی اکثر همبازیهای آنان، دوستان خیالی و عروسکهایشان است. پدر و مادرها نیز به دلیل مشغله های زیاد اقتصادی و اجتماعی، قادر به بازی کردن با آنها نیستند. تفاوت این دو نسل را بطور کامل لمس خواهید نمود. بنابراین کاملاً طبیعی است که امروزه مشکلات رایج کودکان افزایش یافته است. این موضوع میتواند از مهمترین نگرانیهای والدین برای فرزندان خود باشد. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با مشکلات رایج کودکان و نقش دکتر روانشناس کودک در رفع آن بطور کامل آشنا کنیم.
شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان
امروزه مشکلات رایج و شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان بسیار گسترش پیدا کرده است. که با توجه به تحقیقات انجام شده، بسیاری از آنها در میان کودکان هر قوم و ملیتی مشترک است. که قطعاً برای درمان آنها باید در ابتدا این مشکلات رایج کودکان و نشانه های آنها را به درستی بشناسند. به همین منظور در ادامه چهار مورد از مهمترین مشکلات رایج کودکان را با هم بررسی خواهیم نمود.
1. بچه های ترسو
- کودکان ترسو معمولاً بیش از اندازه به مسائل اخلاقی توجه می کنند.
- از آسیب دیدگی و یا مرگ عزیزان خود، دائماً در اضطراب و نگرانی می باشند.
- به طور کلی کودکان بسیار آرامی می باشند و از ریسک کردن به شدت پرهیز می کنند.
- برای انجام دادن کار، هیچ وقت پیش قدم نمی شوند.
2. کودکی که دزدی می کند
از دیگر مشکلات رایج کودکان که متاسفانه امروزه بسیار زیاد شده است، دزدی کردن است. این مشکل ممکن است در تمامی بچه ها ایجاد شود. بنابراین اگر شما جزو والدینی هستید که تمام نیازهای فرزندتان را رفع می نمایید. فکر نکنید که کودک شما به این مشکل دچار نخواهد شد. از بارزترین نشانه های این نوع از مشکلات رایج کودکان میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- وسایل دیگران را بدون اینکه به آن نیازی داشته باشند، پنهان می کنند و یا آن را همراه خود به خانه می برند.
- معمولاً دزدی خود را گردن نمی گیرند و آن را به گردن دیگران می اندازند.
- تقلب کردن از دیگر کارهایی است که، این کودکان به آن علاقه دارند و آن را انجام می دهند.
- این افراد معمولاً حق دوستان خود را رعایت نمی کنند. (مانند بی توجهی به صف و ترتیب)
- همچنین در بسیاری از مواقع کاری که به آنها سپرده شده را انجام نمی دهند، یا به دیگران زور می گویند و کار خود را به گردن آنها می اندازند.
3. بچه های آب زیر کاه
کودکان آب زیرکاه، رفتار مشخصی دارند، که والدین می توانند با مشاهده این رفتار در کودک خود، به این نوع از مشکلات رایج کودکان پی ببرند. نشانه های این مشکل عبارتند از:
- مظلوم نمایی از جمله ویژگی های این کودکان است. آنها پس از هر بار کار اشتباهی که انجام می دهند. سعی می کنند خود را کاملاً بی گناه جلوه دهند. مخصوصاً در مواقعی که برای فردی دیگر مشکل ایجاد می نمایند.
- معمولاً کودکی که این مشکل را دارد، دائماً در حال بدگویی کردن از دیگران است. این بدگویی می تواند در رابطه با دوستان، پدر و مادر، خواهر و برادر و یا هر شخص دیگری باشد. به نوعی با آزار دیگران، احساس لذت می نماید.
- این بچه ها، هنگام بازی و یا درس خواندن، به صورت مخفیانه رفتار اطرافیان خود را زیر نظر می گیرند.
- بچه های آب زیرکاه معمولاً دوستان صمیمی دارند، که با آنها بیشتر از دیگران معاشرت دارند. در خیلی از مواقع این دوستان ممکن است، همین مشکل را داشته باشند. در صورت اقدام نکردن برای رفع این مشکل، ممکن است آسیب های جبران ناپذیری در زندگی کودک و خانواده او به وجود بیاید.
- میل به تقلب نمودن از دیگر نشانه هایی است که، در کودکان آب زیر کاه می توانید مشاهده نمایید.
4. کودک خجالتی
- این کودکان معمولاً ساکت هستند. در مواقعی که حرف می زنند، نیز بسیار آهسته صحبت می کنند.
- هنگام مواجه شدن با مشکلات، به جای حل مشکل، تسلیم می شوند.
- این بچه ها بسیار سخت، می توانند با دیگران ارتباط برقرار نمایند. به همین دلیل دوستان زیادی ندارند.
- هنگام صحبت کردن با دیگران، به شدت استرس دارند و مدام عرق می کنند.
- از نظر جسمانی، نسبت به هم سن و سال های خودشان، ضعیف تر هستند.
- معمولاً در مدارس و یا مهد، انتهای کلاس می نشینند تا، در دید دیگران نباشند.
دلیل ایجاد مشکلات رایج کودکان چیست؟
همانطور که در موارد فوق مطالعه نمودید، ناهنجاری و مشکلات رایج در کودکان وجود دارد که، در صورت درمان نشدن می تواند آسیب های اجتماعی جدی شود. اما از آنجایی که هیچ مشکلی بدون دلیل به وجود نمی آید. مشکلات رایج کودکان نیز بی دلیل نمی باشد. بنابراین مهمترین قدم برای درمان این مشکلات رایج کودکان، پیدا کردن دلیل مشکل است. برخی از دلایلی که موجب این چهار مشکل می شوند، را به طور مختصر بیان خواهیم نمود.
ترسو بودن
- والدین ترسو می توانند به عنوان یک الگو، موجب ترسو شدن کودک شوند.
- محتاط بودن پدر یا مادر نیز در ایجاد این مشکل، تاثیر گذار است.
- اتفاقات غم انگیز و یا اتفاقاتی که موجب آشفتگی کودک می شود نیز، موجب ترسو شدن کودکان می شود.
- تنبیه کودک توسط والدین و یا رفتار خشونت آمیز همسن و سالان با آنها، نیز در ایجاد این مشکل موثر است.
- عدم رشد عاطفی و روحی کودک نیز، می تواند موجب ترسو شدن او شود.
دزدی کردن
- عدم وجود احساس امنیت و اعتماد از طرف والدین، می تواند موجب این مشکل شود.
- همچنین معمولاً کودکانی که به دزدی روی می آورند، از مهر و محبت کافی خانواده برخوردار نیستند.
- رفتار خشونت آمیز دیگران با کودک نیز، در ایجاد این مشکل بی تاثیر نمی باشد.
- در صورتی که یکی از نزدیکان کودک این رفتار اجتماعی غلط را انجام دهد. ممکن است کودک نیز این کار را تکرار نماید. زیرا کودکان از نزدیکان خود الگو می گیرند.
- فقر اقتصادی نیز می تواند دلیلی برای ایجاد این مشکلات رایج کودکان باشد.
خجالتی بودن
- زیاده خواهی والدین در کاهش اعتماد به نفس کودکان و در نهایت خجالتی شدن آنها، نقش موثری دارد.
- انتقادهای بیش از حد دیگران از کودک.
- تنبیه کودک توسط پدر و مادر، به خصوص اگر این کار در حضور دیگران انجام شود.
- لحن خشن و تند دیگران، هنگام صحبت با کودک نیز از دلایل ایجاد این مشکل می باشد.
آب زیر کاه بودن
- کودکانی که به این مشکل دچار می شوند، معمولاً در زندگی خود کمتر از دیگر کودکان، طعم موفقیت را چشیده اند. این بچه ها بیشتر کارهایی را که شروع نموده اند، با شکست روبه رو شده است.
- از طرفی این بچه ها دچار کمبود عاطفی هستند و زمانی که کار مفیدی انجام می دهند، در بیشتر مواقع مورد بی توجهی قرار می گیرند.
- همچنین در برخی مواقع رفتار دیکتاتوری و سخت گیرانه پدر و مادرها نیز می تواند، موجب این مشکل در فرزندان شود.
مشاوره روانشناسی کودکان چه نقشی در رفع این مشکلات رایج کودکان دارد؟
از مهمترین دلایل مشکلات رایج کودکان، میتوان به اختلافات خانوادگی، عدم توجه به کودک و یا توجه بیش از حد به کودک، مشکل تحصیلی اشاره نمود. اما در بسیاری از مواقع والدین قادر به تشخیص دلیل اصلی و ریشه ای مشکلات رایج کودکان نیستند. یا اینکه معمولاً شناختی روی مشکلات رایج کودکان ندارند. به همین دلیل بهترین راهکار برای درمان مشکل کودک، مراجعه به روانشناسان کودک است.
زیرا در خیلی از مواقع پدر و مادرها نمی توانند با کودک ارتباط برقرار نمایند، تا او از مشکلاتش با آنها صحبت نماید. این مشکل می تواند به دلیل رفتار خشونت آمیز والدین، ترس و استرس کودک از تنبیه، ترس از تمسخرباشد. به همین دلیل روانشناس می تواند به عنوان یک دوست، با کودک ارتباط برقرار نماید. در این مواقع کودک بدون ترس از تنبیه و یا تمسخر، به راحتی مشکلاتش را با دکتر روانشناس در میان می گذارد.
از طرفی روانشناسان به دلیل تخصص و تجربه ای که در زمینه شناخت کودک و مشکلات رایج کودکان دارند، می دانند که دقیقاً باید به چه نحوی با کودکان ارتباط برقرار نمایند، که کودکان به آنها اعتماد کنند و مشکلات خود را با آنها در میان بگذارند. همچنین روانشناسان کودک با بررسی نمودن تمامی جوانب و مواردی که در کوچکترین نقشی در ایجاد این مشکل داشته اند. می توانند بهترین روش درمانی را به والدین ارائه دهند. تا هر چه زودتر این مشکلات به صورت ریشه ای در کودک حل شود و از بین برود.
در خیلی از موارد مشکل اصلی کودک ریشه در رفتار والدین دارد. اما قطعاً پدر و مادرها متوجه آن نیستند. مراجعه نمودن به دکتر روانشناس کودک، می تواند با توجه به صحبت های کودک انواع مشکلات رایج کودکان را بشناسد. بنابراین به والدین آنها را اطلاع دهد و راهکارهای رفع آن را نیز به والدین بیاموزد. به همین دلیل این روش از قطعی ترین روش های درمان ناهنجاری و مشکلات رایج کودکان می باشد. که والدین می توانند با اطمینان از نتیجه، برای درمان فرزندان خود از آن استفاده نمایند.
