اغلب به افرادی کمال گرا گفته میشود که در تمام کارها و جنبه های زندگی خود به دنبال بهترین عملکردها و دستاوردها هستند. کمال گرایی ممکن است در تمام جنبه های زندگی وجود داشته باشد نظیر کار، مطالعه، روابط بین فردی، ورزش، وزن و بهداشت فردی. کمال گرایی شامل تلاش مداوم برای دستیابی به معیارهای دشواری است که فرد برای خود تعیین کرده است؛ مثلا من باید خانه کاملا تمیز داشته باشم. این افراد اغلب موفقیتهای خود را نادیده میگیرند. بطور مثال فردی که در امتحانات سالانه بالاترین نمره را کسب کرده است، موفقیت خود را به دلسوزی معلمان مرتبط میدانند.
ترس از تغییر در افراد کمال گرا
اگر کمال خواهی یا کمالگرایی دارید، احتمالا درباره تغییر، دچار تردید شده اید. چون برای تلاش و پیشرفت خود سرمایه گذاری زیادی کرده اید. کمال خواهی تنها باعث ایجاد مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات تغذیه را نمیشود، بلکه سبب رفتارهایی بی فایده و بروز مشکلاتی در روابط بین فردی و احساس تنهایی در فرد میشود. اولین گام برای غلبه بر کمال خواهی، شناسایی زمینه هایی از زندگی است که در آنها مشکلی وجود دارد.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست میزان توانمندی و خودشکوفایی
کمال گرایی سه جنبه اصلی دارد:
- تعیین معیارها و انتظارات دشوار برای خود
- تلاش زیاد برای رسیدن به معیارها با وجود پیامدهای منفی
- تعیین جایگاه و ارزش گذاری برای خود بر اساس معیارها و انتظارات بالا
البته تعیین اهداف و معیارهایی دلخواه، یک بخش طبیعی از زندگی است اما زمانی مشکل ساز میشود که به شدت خود را سرزنش میکنیم. این افراد اغلب خود را به دلیل شکست هایشان تحقیر کرده و دائما با جملات انتقادی ملامت میکنند. افراد کمال گرا معمولا بر جنبه های منفی زندگی تمرکز میکنند و مواقعی که موفق شده اند را به یاد نمی آورند. آنها تصویری معقول و متعادل از خود ندارند و فکر میکنند فقط هنگامی به اندازه کافی خوب هستند که به معیارهای عالی در زمینه های مهم زندگی دست یابند.
ترس افراد کمال گرا از زندگی معمولی
بسیاری از افراد کمال گرا از اینکه یک آدم معمولی باشند میترسند. آنها فکر میکنند هر چیزی که بدست آورده اند به دلیل تلاش زیاد بوده است. بسیاری از آنها میگویند من کارم را خوب انجام دادم نه بخاطر اینکه باهوش هستم بلکه به دلیل اینکه سخت کار کرده ام. این افراد فکر میکنند تواناییهایشان کمتر از دیگران است اما میتوانند با سختکوشی مشکلات را جبران و پنهان کنند.
پیامدهای منفی کمال گرایی
- اضطراب
- افسردگی
- انزوای اجتماعی
- احساس خستگی و بی خوابی
- افزایش خود سرزنش گری
- تمرکز ضعیف
- نشخوار ذهنی
- عزت نفس پایین
- اهمال کاری
- مسئولیت پذیری بالا
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین نظر دیگران در مورد شما
تفاوت کمال گرایی و پیشرفت
پیشرفت نتیجه عوامل متعددی است که همه آنها به هم مرتبط هستند. تلاش ضروری است اما عواملی نظیر علائق شخصی، توانایی، حمایت و بهداشت روان همه بر پیشرفت واقعی فرد موثرند. تعیین اهداف شخصی و تلاش برای دستیابی به آنها میتواند به شیوه ای انجام شود که برای فرد مثبت باشد. این کار با احساس موفقیت و رضایت همراه است. در پیشرفت معیارهای بالا و تلاش برای رسیدن به اهداف را به عنوان مشکل در نظر نمیگیریم بلکه این جزو ضروری پیشرفت است. در کمال گرایی فرد جنبه های مثبت عملکردش را نادیده میگیرد و مدام به اشتباهات کوچک فکر میکند و خود را یک شکست خورده در نظر میگیرد. این نوع کمال گرایی زیان بار است. در کمال گرایی زیان بار، افراد پیگیری معیارهایشان را بدون توجه به پیامدهای منفی آنها ادامه میدهند.
کمال گرایی و سایر اختلالات
کمال گرایی با دامنه ای از مشکلات دیگر نیز در ارتباط است. از جمله این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اضطراب اجتماعی
- اختلال وسواسی - جبری
- خلق پایین و افسردگی
- مشکلات خوردن
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین رضایت شغلی
چه عواملی باعث کمال گرایی میشود؟
ژنتیک و محیط در ایجاد کمال گرایی نقش دارند. برخی افراد کمال گرا والدین کمال خواهی دارند یا اینکه معیارهای خانواده آنها بسیار بالاست که باعث تمایل فرد به کمال گرایی میشود. صرف نظر از علت زیر بنایی کمال گرایی، وقتی رفتار کمال خواهانه بوسیله دیگران پاداش داده میشود یا ممکن است برای خود فرد، پاداش دهنده باشد، چنین تمایلاتی تقویت میشود.
جنبه های مثبت کمال خواهی:
- پذیرش اجتماعی
- احساس کنترل
- پیشرفت
- سازماندهی افکار روزانه
غلبه بر کمال گرایی
- اولین گام برای غلبه بر کمال گرایی شناسایی زمینه هایی از زندگی تان است که در آنها مشکلی وجود دارد. کمال گرایی میتواند منجر به اهمال کاری، اجتناب و رفتارهای مخرب شود، به همین دلیل شناخت این رفتارها مهم است زیرا عامل اصلی تداوم در کمال گرایی است.
- خود بازنگری؛ اکنون که متوجه شدید در چه حیطه هایی کمال گرایی دارید و آن را شناسایی کردیید، گام بعدی بازنگری است. خود بازنگری مزایای زیادی دارد، برای شروع شما را قادر می سازد تا میزان واقعی مشکلات خود را دریابید و افکار، احساسات و رفتارهایتان را بطور واقعی ببینید.
- مشخص کردن اهداف یا کارها
- شناسایی و تغییر تصور خود برای مقابله با کارها
- تقسیم کارها به بخش های قابل کنترل
کمال گرایی زمانی زیان بار است که دیدگاه شما نسبت به خودتان بر این اساس باشد که چقدر در زمینه هایی از زندگی که برایتان مهم است به خوبی موفقیت کسب کرده اید و اگر به این نتیجه برسید که به آنها دست نیافته اید این کمال گرایی منجر به انتقاد از خودتان میشود. انتقاد کردن از خود میتواند باعث مشکلات روزانه بسیاری شود و مانند یک صدای درونی شما را با نام های شکست خورده، ناامیدی و بی ارزش بشناسد.پ
تفکر اشتباه
صرف نظر از علت تمایل به خود انتقادگری بسیاری از افراد تا بزرگسالی به انتقاد از خود ادامه میدهند. زیرا اعتقاد دارند که تنها روشی است که باعث پیشرفت آنها میشود. مشکل اصلی این است که وقتی فرد دائما عملکردش را بطور بسیار منتقدانه بررسی کند و تنها روی نکات منفی تمرکز کند، ممکن است هر نوع موفقیت در عملکردش را زیر سوال برده و کوچک بشمارد. برای غلبه بر این نوع خطای شناختی (توجه به نکات منفی) چندین روش وجود دارد که عبارتند از:
- آگاهی از کارهایی که فرد رفتارش را زیر ذره بین قرار میدهد.
- افزایش تمرکز و توجه فرد به فعالیت
- پذیرش عملکرد کمتر از عالی
- انعطاف پذیری و رها شدن
- جایگزین کردن رهنمود بجای قواعد
رها کردن لباس هایتان روی زمین هیچ خطری ندارد. اگر تولد کسی را فراموش کنید هیچ اتفاقی نمیافتد. اگر هر روز روغن ماشین را چک نکنید، مشکلی نیست. توجه کنید هیچ آسیبی نمیبینید اگر قوانین خشک و خاصی که دارید را کنار بگذارید و از تکنیکهای رهاسازی استفاده کنید.
نقش روانشناس در غلبه بر کمال گرایی
در تکنیکهای ارائه شده برای غلبه در کمال گرایی، حضور یک روانشناس ضروری است. شما نیاز دارید با کمک روانشناس یا یک مرکز مشاوره، نتایج و واکنشهای مختلف رفتارهای خود را شناسایی و بررسی کنید. برای افراد کمال گرا اینکه دیگران چه فکری میکنند یا چه واکنشی نشان میدهند بسیار مهم است. بنابراین ضروری است که واقعیتهایی درباره آنچه دیگران فکر میکنند یا انجام میدهند با درمانگر مطرح کنید و زمینه یابی این موضوعات را بدون توجه به آنچه دیگران فکر میکنند انجام دهید. در طول درمان، درمانگر به شما در شناسایی تفکر همه یا هیچ کمک میکند و شما متوجه میشوید که هیچ توافق نظری وجود ندارد. پاسخها سیاه و سفید نیستند و هیچ صحیح و اشتباهی وجود ندارد. این تفکر به انتخاب باور صحیح و حد وسط کمک میکند؛ رفتاری که در افراد کمال گرا به ندرت دیده میشود.
منبع: Johns Hopkins University
