اساس کار این روش بر پایه یک سری ابزارها و تمرینات است که زیر نظر تعدادی ارزیاب بررسی و نمره دهی می شود. یکی از این تمرین ها که در کنار سایر تمرین ها انجام می شود و امتیاز آن بخشی از امتیاز کلی می باشد روش ایفای نقش در کانون ارزیابی است.
ایفای نقش در کانون ارزیابی
ایفای نقش یک روش چهره به چهره و یکی از تعاملی ترین روش ها است. در این روش سه نقش اصلی وجود دارد داوطلب، ارزیاب و بازیگر. این روش به خصوص برای گزینش افراد جهت پست های پر چالش و پست های مدیریتی مفید است. زمان این تمرین حدوداً بین سی دقیقه تا یک ساعت می باشد. هدف این روش سنجش مهارت هایی نظیر مدیریت بحران، فنون مذاکره، مهارت های ارتباطی و ارتباط موثر، کنترل خشم، مشتری مداری، انعطاف پذیری و بسیاری مهارت های دیگر است.
در این روش یک سناریو از پیش نوشته شده وجود دارد که در اختیار داوطلب یا همان متقاضی استخدام قرار می گیرد و به داوطلب زمان داده می شود تا آن را مطالعه کند. بازیگر می تواند فردی از درون یا بیرون سازمان باشد. ارزیاب هم کل فرآیند را نظاره کرده و بررسی می کند و در پایان نمره دهی می کند که فقط نقش نظارت دارد و دخالتی در اجرای سناریو ندارد. در طی تمرین بازیگر طبق سناریو اجرا می کند و داوطلب بر اساس مهارت ها و توانایی هایش واکنش مناسب را انجام می دهد.
سناریو معمولاً یک متن نسبتاً کوتاه و کلی از یک موقعیت است که ممکن است در محل کار، چه در محیط داخلی شرکت در رابطه با همکاران یا مدیر و چه در خارج از شرکت به عنوان مثال در ارتباط با مشتری باشد که یک شرایط پر چالش یا یک موقعیت عموماً دشوار را به نمایش می گذارد.
آمادگی برای تمرین ایفای نقش در کانون ارزیابی
پیشنهاد می شود به دقت و چندین بار سناریو را به طور کامل مطالعه کنید. درک درست از سناریو و موقعیتی که قرار است با آن روبرو شوید تاثیر به سزایی در موفقیت شما در این تمرین دارد. سعی کنید درک کنید که هدف از انتخاب این سناریو چیست و ارزیاب قصد دارد چه مهارتی را در شما بسنجد، به عنوان مثال در حالت ایده آل از شما انتظار می رود در این سناریو چه رفتاری از خود نشان دهید. اگر جایی از سناریو برای شما مبهم است حتماً سوال بپرسید. در بسیاری از موارد افرادی که نتایج خوبی نمی گیرند به طور کلی سناریو را درک نکرده اند در نتیجه نمی توانند واکنش مناسب از خود نشان دهند.
نمونه های پرتکرار سناریوهای ایفای نقش را قبل از روز آزمون تمرین کنید تا با آمادگی قبلی حاضر شوید مثلاً نحوه برخورد با مشتری ناراضی، برخورد با همکار عصبانی، نحوه پاسخ به درخواست افزایش حقوق زیر دستان حتی می توانید از اطرافیان خود بخواهید که شرایط مشابه تمرین را برای شما ایجاد کنند و سپس نظرات خود را به شما بگویند. همچنین استفاده از تکنیک های زبان بدن هم می تواند بسیار کمک کننده باشد.
مهم ترین نکته در ایفای نقش در کانون ارزیابی
مهم ترین اصل این است که در طی تمرین با اعتماد به نفس باشید، خونسردی و آرامش خود را بطور کامل حفظ کنید و بر اعصاب خود مسلط باشید. مثلاً بروز خشم و عصبانیت از شما در حین اجرای سناریو یا نشانه های ترس و دستپاچگی می تواند یک عامل منفی باشد. باید سعی کنید کنترل اوضاع را به طور کامل در دست بگیرید.
برای تمرین خود یک ساختار کلی طراحی کنید، یک شروع مسلط و قوی داشته باشید و انتهای سناریو را به نفع خود به پایان برسانید، در عین داشتن ساختار انعطاف پذیری خود را در طول ایفای نقش حفظ کنید تا مناسب با موقعیت و شرایط واکنش مناسب نشان دهید. به طور کل خود را برای هر چیزی آماده کنید. سعی کنید یک سری از جملات را با توجه به تجربیات قبلی خود از قبل آماده کنید و آنها را قاطعانه بیان کنید. به عنوان مثال اگر مشتری از کیفیت محصول شما ناراضی است باید قاطعانه بیان کنید که کیفیت محصولات یکی از مهم ترین اصول شرکت شماست و محصولات شما در بالاترین سطح کیفیت تولید می شوند.
از سوال کردن استفاده کنید، سوال کردن از میزان تنش مکالمه می کاهد. مثلاً سوالاتی نظیر چه کمکی از من برای شما ساخته است؟ لطفا بیشتر توضیح دهید مشکل چیست؟ چطور به این نتیجه رسیده اید؟
به عنوان مثال اگر با یک مشتری ناراضی طرف هستیم با پرسیدن سوالات هم خشم مشتری را کاهش می دهیم و هم دقیقاً می فهمیم مشتری از چه چیز ناراضی است. با پرسیدن سوالات زیرکانه شما کنترل اوضاع را در دست گرفته و به یک راه حل صحیح خواهید رسید.
موقعیت را جدی بگیرید، البته قرار نیست در این تمرین مهارت های بازیگری شما سنجیده شود اما ایفای درست نقش کمک می کند تا شما به خوبی از پس ایفای نقش در کانون ارزیابی برآیید.
