یکی از مهمترین ویژگی های فردی که متاسقانه در مهارت های ده گانه زندگی WHO نیست انعطاف پذیری می باشد. انعطاف پذیری به معنای قبول آنچه که در محیط ما و انسانهای اطراف ما میگذرد، بدون تنش و همراه با از بین نرفتن ارزشهای منطقی و از دست ندادن عزت نفس است. در بحث انعطاف پذیری، مسئله فقط قبول شرایط نیست؛ زیرا شاید هر کس به هر شکلی در شرایطی خاص حاضر به قبول تغییر شرایط شود. اما وقتی حرف از انعطاف پذیری میشود یعنی قبول شرایطی ویژه، بدون تحمل رنج، سختی یا عذاب مداوم و اینکه چرا مجبور به قبول چنین شرایطی شده ام.
نظر بزرگان در مورد انعطاف پذیری ذهنی
انعطاف پذیری ذهنی یکی از ویژگی های مهمی است که توسط بسیاری از بزرگان و اندیشمندان مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. در زیر برخی از نظرات و دیدگاه های بزرگان در مورد این موضوع آورده شده است:
آلبرت انیشتین
تنها چیزی که در زندگی همیشه ثابت است، تغییر است. توانایی تطبیق با تغییرات یکی از مهم ترین خصوصیات انسان است.
چارلز داروین
بقا به قوی ترین یا هوشمندترین گونه ها تعلق ندارد، بلکه به گونه هایی که بیشترین توانایی تطبیق با تغییرات را دارند.
وین دایر
وقتی شیوه نگاه خود به چیزها را تغییر می دهید، چیزهایی که به آنها نگاه می کنید نیز تغییر می کنند.
استیون هاوکینگ
هوش، توانایی تطبیق با تغییر است.
بروس لی
ذهن خود را به شکل آب درآورید. آب می تواند به هر ظرفی که در آن ریخته می شود، تطبیق یابد. آب انعطاف پذیر است و همین ویژگی آن را قوی می سازد. شاید کلیپ آن را هم دیده باشید.
ویکتور فرانکل
در بین محرک و پاسخ، فضایی وجود دارد. در آن فضا قدرت ما برای انتخاب پاسخ مان نهفته است. در پاسخ مان رشد و آزادی ما نهفته است. ویکتور فرانکل که در زندان آشویتز آن همه انعطاف نشان داد مشخص می کند که این مسیر و معنای آن را خیلی خوب می شناسد.
این نظرات نشان می دهند که انعطاف پذیری ذهنی نه تنها یک ویژگی مثبت بلکه ضروری برای موفقیت و بقا در دنیای متغیر و پیچیده امروزی است. این توانایی به ما کمک می کند تا با چالش ها و تغییرات به طور موثرتری مقابله کنیم و فرصت های جدید را بهتر شناسایی و بهره برداری کنیم.
افراد مشهور دنیا که دارای ویژگی انعطاف پذیری هستند
بسیاری از افراد مشهور در دنیا توانسته اند با بهره گیری از انعطاف پذیری، به موفقیت های بزرگی دست یابند. پس با شنیدن نام ایم افراد به این موضوع پی می بریم که هر چقدر در مورد انعطاف پذیری روی خود کار کنیم و حتی برای افرایش آن از تراپیست استفاده کنیم. جالب است بدانید که برای مدیران دو مجموعه بسیار بزرگ کشور روی شایستگی انعطاف پذیری آنها کار کرده ام. پس می دانم که افراد موفق چخ در داخل چه در خارج روی این (competency) خیلی کار می کنند.
در زیر به چند نمونه از این افراد اشاره کرده ام:
۱. استیو جابز
استیو جابز، بنیان گذار اپل، نمونه ای بارز از انعطاف پذیری ذهنی است. او در مواجهه با شکست ها و چالش های بزرگ، از جمله اخراج از شرکت خود، توانست بازگردد و اپل را به یکی از بزرگ ترین شرکت های تکنولوژی جهان تبدیل کند. توانایی او در تطبیق با تغییرات و دیدگاه های نوآورانه اش، نقشی کلیدی در موفقیت او داشت.
۲. اپرا وینفری
اپرا وینفری از زندگی پر از چالش ها و مشکلات به یکی از موفق ترین و تأثیرگذارترین زنان دنیا تبدیل شده است. انعطاف پذیری او در مواجهه با تجربیات سخت دوران کودکی و جوانی و توانایی او در تغییر و تطبیق با شرایط مختلف، به او کمک کرد تا امپراتوری رسانه ای خود را بسازد.
۳. نلسون ماندلا
نلسون ماندلا، رهبر جنبش ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی، پس از ۲۷ سال زندان، نه تنها از مبارزه دست نکشید بلکه به یکی از بزرگ ترین نمادهای صلح و آشتی در جهان تبدیل شد. انعطاف پذیری او در مواجهه با سختی ها و توانایی او در بخشیدن دشمنان، راه را برای تغییرات بزرگ در کشورش هموار کرد.
۴. جی. کی. رولینگ
جی. کی. رولینگ، نویسنده سری کتاب های هری پاتر، نمونه ای دیگر از انعطاف پذیری است. او در مواجهه با فقر و رد شدن های متعدد توسط ناشران، تسلیم نشد و با تلاش و پشتکار، یکی از موفق ترین نویسندگان جهان شد.
۵. توماس ادیسون
توماس ادیسون، مخترع بزرگ، بارها و بارها در آزمایشات خود شکست خورد، اما هرگز تسلیم نشد. او با انعطاف پذیری و پشتکار خود، توانست اختراعات مهمی را به ثمر برساند.
6. ایلان ماسک
ایلان ماسک، کارآفرین و بنیان گذار شرکت های تسلا، اسپیس اکس و نورالینک، نمونه ای از انعطاف پذیری در دنیای تکنولوژی و کارآفرینی است. او بارها در پروژه های خود با مشکلات و شکست ها مواجه شده اما توانسته با انعطاف پذیری و نوآوری، راه حل های جدیدی پیدا کند و به موفقیت های بزرگ دست یابد.
این افراد با بهره گیری از انعطاف پذیری ذهنی و عاطفی، توانسته اند بر مشکلات و چالش ها غلبه کنند و به موفقیت های چشمگیری دست یابند. این ویژگی ها به آنها کمک کرده است تا در مواجهه با تغییرات و ناملایمات، راه حل های خلاقانه و موثری پیدا کنند و مسیر موفقیت را دنبال کنند.
مزایای انعطاف پذیری در محل کار
انعطاف پذیری به دلایل مختلفی در زندگی روزمره شما مهم است. منعطف بودن میتواند به شما کمک کند تا تحت تاثیر تغییرات قرار نگیرید. شما همچنین توانایی بیشتری برای هدایت توسعه و زندگی شخصی خود خواهید داشت تا اینکه یک کارمند منفعل باشید. برخی از این مزایا عبارتند از:
- سازگاری با تغییر
- مدیریت اتفاقات غیرمنتظره
- داشتن شغلی ثابت
- رضایت از زندگی
1. نقد هایی که در محیط کار از شما میشود را شخصی نکنید
اگر کارکنان یا مدیران مافوقتان از شما انتقادی را در خصوص بخشی از کارتان میکنند، آنرا به حساب روابط شخصی نگذارید.
- انتقاد نوعی دیده شدن است، بابت آن خوشحال باشید.
- فقط به جنبه حرفه ای آن نقد توجه کنید و از لحاظ شغلی آنرا بپذیرید.
- به دقت به نقدها گوش کنید و سعی کنید حداقل بخشی از آنها را قبول کنید.
- سعی کنید از انتقاداتی که متوجه شماست یاد بگیرید چگونه رفتار کنید.
- بی میلی نشان ندهید و با آرامش و تمرکز تلاش کنید به بهترین شکل مشکلات اشاره شده را حل کنید.
2. نظرات و پیشنهادات را نادیده نگیرید
سعی کنید نظرات و پیشنهادات را به دقت گوش کنید. در غیر این صورت ممکن است در آینده نیز مجدداً مرتکب همان اشتباهات شوید.
- همیشه سوالات و نظرات کارکنان و همکارانتان را خوب بشنوید.
- به دنبال پیدا کردن راه حل مشکلات و تصحیح اشتباهات باشید.
- شنیده ها و نکات ارائه شده را آنالیز و ارزیابی کنید.
- یادتان باشد نوع بازخورد شما به نظرات و پیشنهادات، میتواند برای خود شما هم پیش بیاید، پس به بهترین شکل ممکن خودتان واکنش نشان دهید.
3. سیاست های کاری خود را به اطلاع همگان برسانید
برنامه ها و سیاست های جدید خود را به اطلاع همه کارکنان برسانید تا آن ها از برنامه های شما مطلع باشند.
- یک نفر را به عنوان هماهنگ کننده کارهای اجرایی خود تعیین کنید.
- هماهنگ کننده انتخابی خود را در رابطه با موضوع کار و آنچه که باید انجام دهد توجیه کنید.
- برای هماهنگی بیشتر، زمانی را به او و کارهایش اختصاص دهید.
- برای کاری که انجام می دهد از او قدردانی کنید.
4. بپذیرید که شما همیشه نمیتوانید بدون اشکال باشید
تصور اینکه که تمام بخشهای مختلف پروژه باید بدون ایراد و عالی انجام شود، چیزی جز گول زدن خودتان نیست.
- بپذیرید که معصوم نیستید و ممکن است اشتباه کنید.
- برای جبران اشتباه نیز زمانی را اختصاص دهید.
- وقتی اشتباهی جبران می شود و یا دست کم برای رفع آن تلاش می شود امکان دوباره پیش آمدن آن بسیار کم می شود.
- به جای سرزنش خودتان از اشتباهاتتان درس بگیرید.
- با پذیرش اشتباه خود عکس العملی عاقلانه تر از خود ارائه دهید.
- اشتباهات کاری خود را نوعی مشاوره در نظر بگیرید، در این صورت به راحتی می توانید آن ها را بپذیرید.
5. انعطاف پذیری را جایگزین پول کنید
اکثر کارکنان دوست دارند شغلشان را حفظ کنند زیرا این شغل با دیگر جنبه های زندگی آن ها متناسب است. بهتر است به جای افزایش حقوق یا دیگر مزایا انعطاف پذیری در کار را به وجود آورید.
- گاهی اجازه داشتن یک استراحت بدون برنامه ریزی می تواند برای همکاران شما بهترین پاداش باشد.
- همکاران و کارمندان خود را بشناسید و گاهی در رابطه با جنبه های غیر کاری با آن ها گپ بزنید.
- بپذیرید که تفاوت شما با کارمندان دیگر در کیفیت کارتان است و نه در ارزش کاری.
- بهتر است بدانید گاهی منعطف بودن شما، خیالی آسوده را در همکاران به وجود خواهد آورد.
انعطاف پذیری و زندگی زناشویی
انعطاف پذیری ذهنی و عاطفی در زندگی زناشویی از اهمیت بسیاری برخوردار است و می تواند بهبود و تقویت رابطه را به همراه داشته باشد. در زیر به برخی از دلایل و راهکارهایی که انعطاف پذیری می تواند در زندگی زناشویی مفید باشد، اشاره می شود:
دلایل اهمیت انعطاف پذیری در زندگی زناشویی:
مدیریت تعارضات:
هر رابطه ای با تعارضات و اختلاف نظرها مواجه می شود. انعطاف پذیری به زوج ها کمک می کند تا با تغییر نگرش و دیدگاه، راه حل های خلاقانه و مناسب تری برای مشکلات خود پیدا کنند.
این مقاله دلهره آور را اگر می توانید بخوانید: چرا خیانت در زندگی زناشویی امروزی بیشتر شده است؟
پذیرش تغییرات:
زندگی زناشویی در طول زمان تغییرات زیادی را تجربه می کند، از جمله تغییرات شغلی، مالی، سلامتی و فرزندان. انعطاف پذیری به زوج ها کمک می کند تا با این تغییرات بهتر سازگار شوند و از آنها به عنوان فرصتی برای رشد استفاده کنند.
تقویت همدلی:
انعطاف پذیری به زوج ها اجازه می دهد تا بهتر درک کنند و به احساسات و نیازهای یکدیگر پاسخ دهند. این ویژگی می تواند به تقویت ارتباط عاطفی و همدلی بین زوج ها منجر شود.
افزایش رضایت زناشویی:
زوج هایی که انعطاف پذیری بیشتری دارند، معمولاً رضایت بیشتری از زندگی زناشویی خود دارند. این امر به دلیل توانایی بهتر آنها در مدیریت استرس ها و چالش های روزمره است.
راهکارهای تقویت انعطاف پذیری در زندگی زناشویی:
گوش دادن فعال:
به جای قضاوت و واکنش را با سریع، به شریک زندگی خود گوش دهید و سعی کنید احساسات و دیدگاه های او را بفهمید. یکی از مهارت های مهم حتی برای کاریزماتیک شدن گوش دادن فعال است و به شکل عجیبی ترخ تعامل شما را بالا می برد.
پذیرش تغییرات:
تغییرات را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی بپذیرید و سعی کنید با آنها سازگار شوید. به یاد داشته باشید که هر تغییری می تواند فرصتی برای رشد و یادگیری باشد.
مهارت های حل مسئله:
به جای تمرکز بر مشکلات، بر یافتن راه حل ها تمرکز کنید. با همکاری و همفکری، می توانید راه حل های خلاقانه و موثری پیدا کنید.
افزایش همدلی:
سعی کنید به جای خود، در جایگاه شریک زندگی تان قرار بگیرید و احساسات و نیازهای او را درک کنید. این کار می تواند به تقویت ارتباط و کاهش تعارضات کمک کند. همدلی به شکلی شگفت انگیز و معجزه آور زندگی شما را بهبود می بخشد.
تمرین صبر و تاب آوری:
در مواجهه با چالش ها و مشکلات، صبر و به خصوص تاب آوری را تمرین کنید. این ویژگی می تواند به شما کمک کند تا با آرامش و تدبیر به مسائل برخورد کنید.
انعطاف پذیری در زندگی زناشویی به زوج ها کمک می کند تا با چالش ها و تغییرات بهتر مواجه شوند، ارتباطات خود را تقویت کنند و رضایت بیشتری از زندگی مشترک خود داشته باشند.
ویژگی های افراد انعظاف پذیر
افراد انعطاف پذیر ویژگی های خاصی دارند که به آنها کمک می کند با تغییرات، استرس ها و چالش های زندگی به خوبی کنار بیایند.در زیر به برخی از این ویژگی های افراد انعطاف پذیر اشاره کرده ام:
ویژگی های افراد انعطاف پذیر:
تفکر مثبت:
افراد انعطاف پذیر معمولاً نگرش مثبتی به زندگی دارند و به جای تمرکز بر مشکلات، بر یافتن راه حل ها و فرصت ها تمرکز می کنند. پس افرادی مانند (ایلان ماسک و جی. کی. رولینگ) در این گروه قرار دارند.
خودآگاهی:
این افراد از نقاط قوت و ضعف خود آگاه هستند و به خوبی می دانند که چگونه با توجه به وضعیت های مختلف، از توانایی های خود استفاده کنند.
قابلیت تطبیق:
افراد انعطاف پذیر قادرند به سرعت با تغییرات و شرایط جدید سازگار شوند و در مواجهه با موقعیت های ناگوار بهترین راه حل ها را پیدا کنند.
مدیریت استرس:
آنها تکنیک های موثری برای مدیریت استرس دارند و می توانند در شرایط فشار و تنش، آرامش خود را حفظ کنند.
انعطاف در تفکر:
این افراد می توانند دیدگاه ها و نظرات مختلف را بپذیرند و از آن ها برای بهبود وضعیت خود استفاده کنند. آن ها به دیدگاه های دیگران احترام می گذارند و قادرند در صورت لزوم، تغییر نظر دهند.
حل مسئله:
افراد انعطاف پذیر توانایی بالایی در حل مشکلات دارند و می توانند با استفاده از خلاقیت و تفکر نقادانه، راه حل های مناسب برای مسائل پیدا کنند.
روابط اجتماعی قوی:
آن ها معمولاً روابط اجتماعی قوی و حمایتی دارند که به آن ها در مواجهه با چالش ها کمک می کند. آن ها در ارتباط با دیگران، همدلی و درک متقابل را نشان می دهند.
پذیرش شکست:
افراد انعطاف پذیر از شکست ها به عنوان فرصت هایی برای یادگیری و رشد استفاده می کنند. آن ها به جای ناامیدی، از تجربیات منفی برای بهبود خود بهره می برند.
مقاومت عاطفی:
این افراد توانایی بالایی در کنترل و مدیریت احساسات خود دارند و می توانند در شرایط سخت، تعادل عاطفی خود را حفظ کنند.
کنجکاوی و یادگیری مستمر:
افراد انعطاف پذیر علاقه مند به یادگیری و رشد مستمر هستند و همواره به دنبال بهبود خود و کسب دانش جدید هستند.
این ویژگی ها به افراد انعطاف پذیر کمک می کنند تا با چالش ها و تغییرات زندگی به طور موثر و سازنده مواجه شوند و از این تجربه ها برای رشد و توسعه فردی خود بهره برداری کنند.
انعطاف پذیری در رفتار چیست؟
انعطاف پذیری در رفتار به توانایی فرد برای تطبیق و تغییر رفتارهای خود در پاسخ به شرایط مختلف، موقعیت ها و نیازهای دیگران اشاره دارد. این ویژگی به افراد کمک می کند تا در مواجهه با تغییرات و چالش های مختلف، به جای پافشاری بر رفتارهای ثابت و غیرقابل تغییر، واکنش های مناسب و موثرتری از خود نشان دهند. انعطاف پذیری در رفتار شامل ویژگی ها و مهارت های زیر می شود:
ویژگی ها و مهارت های انعطاف پذیری در رفتار
- تطبیق پذیری: توانایی تغییر رفتار و واکنش ها به گونه ای که با شرایط و موقعیت های جدید هماهنگ باشد. این شامل تغییر روش های کار، ارتباط و تعامل با دیگران است.
- انعطاف در تصمیم گیری: توانایی بررسی و انتخاب گزینه های مختلف بر اساس شرایط جدید، بدون اصرار بر تصمیمات گذشته.
- مدیریت استرس و احساسات: توانایی کنترل و مدیریت احساسات در مواجهه با شرایط تنش زا و تغییرات. این شامل توانایی حفظ آرامش و تمرکز در شرایط فشار و استرس است.
- خلاقیت و نوآوری: توانایی تفکر خارج از چارچوب و یافتن راه حل های جدید و خلاقانه برای مسائل و چالش ها.
- قابلیت یادگیری: توانایی یادگیری از تجربیات و اشتباهات و استفاده از این یادگیری ها برای بهبود رفتارها و عملکرد آینده.
- همدلی و درک متقابل: توانایی درک و همدلی با احساسات و نیازهای دیگران و تطبیق رفتارها به گونه ای که روابط بین فردی را تقویت کند.
مثال هایی از انعطاف پذیری در رفتار
محیط کاری: تغییر روش کار بر اساس بازخورد مدیر یا همکاران، تطبیق با نقش های جدید و پذیرش مسئولیت های مختلف.
روابط بین فردی: تغییر رفتارها و واکنش ها بر اساس نیازها و احساسات شریک زندگی، دوستان یا اعضای خانواده.
شرایط اجتماعی: تطبیق رفتارها در موقعیت های اجتماعی مختلف، مانند مهمانی ها، رویدادهای رسمی یا غیررسمی.
مدیریت تغییرات: مواجهه با تغییرات ناگهانی مانند تغییر شغل، نقل مکان یا تغییرات شخصی با حفظ تعادل و تطبیق با شرایط جدید.
اهمیت انعطاف پذیری در رفتار
انعطاف پذیری در رفتار به افراد کمک می کند تا با تغییرات و چالش های مختلف بهتر کنار بیایند، روابط بین فردی قوی تر و سالم تری برقرار کنند و در محیط های مختلف (کاری، اجتماعی و شخصی) عملکرد بهتری داشته باشند. این ویژگی همچنین به افراد کمک می کند تا از فرصت های جدید بهره برداری کنند و به طور مستمر در مسیر رشد و توسعه شخصی و حرفه ای قرار گیرند.
منابع:
کتاب ها:
"The Power of Habit: Why We Do What We Do in Life and Business" - نوشته چارلز دوهیگ.
این کتاب به بررسی رفتارهای ما و اهمیت انعطاف پذیری در تغییر عادات می پردازد.
"Mindset: The New Psychology of Success" - نوشته کارول دوئک.
کتابی که بر اهمیت نوع تفکر (mindset) در موفقیت و انعطاف پذیری ذهنی تأکید دارد.
"Option B: Facing Adversity, Building Resilience, and Finding Joy" - نوشته شریل سندبرگ و آدم گرنت.
در این کتاب به بررسی توانایی ما برای مواجهه با بحران ها، ساختن انعطاف پذیری و یافتن شادی پس از آن ها پرداخته می شود.
"Emotional Agility: Get Unstuck, Embrace Change, and Thrive in Work and Life" - نوشته سوزان دیوید.
این کتاب به بررسی توانایی ما در مدیریت احساسات، انعطاف پذیری در برابر تغییرات و رشد در زندگی شخصی و حرفه ای می پردازد.
مقالات و منابع آنلاین:
"Building Resilience" - Harvard Business Review
مقاله ای از Harvard Business Review که به تقویت انعطاف پذیری و مقاومت در برابر تغییرات در سازمان ها می پردازد.
"The Science of Emotional Intelligence" - Psychology Today
مقاله ای که به اهمیت هوش هیجانی و انعطاف پذیری عاطفی در بهبود زندگی فردی و حرفه ای می پردازد.
"Why Resilience Is Important and How to Build It" - Verywell Mind
یک مقاله کامل در Verywell Mind که به اهمیت انعطاف پذیری و راهکارهای برای تقویت آن می پردازد.
"The Role of Flexibility in Leadership" - Forbes
مقاله ای که به نقش انعطاف پذیری در رهبری و مدیریت موثر پرداخته و نکاتی برای تقویت این ویژگی در رهبران ارائه می دهد.
این منابع می توانند به شما کمک کنند تا درک بهتری از مفهوم انعطاف پذیری پیدا کنید و راهکارهای موثری برای تقویت آن در زندگی شخصی و حرفه ای خود اعمال کنید.
