تله معیارهای سختگیرانه، افراد را در شرایطی قرار می دهد که مدام و بدون استراحت تلاش کنند تا به معیارهای بلند پروازانه ای که خودشان در نظر دارند، دست پیدا کنند. شاید شما هم یکی از کسانی باشید که در تله معیارهای سختگیرانه گرفتار شده و یا ممکن است با فردی در ارتباط باشید که گرفتار این تله است!
اگر تمام موفقیت های خودتان را نادیده گرفته و همچنان خود را ناکافی می دانید، اگر از دستاورد هایتان لذتی نمی برید، اگر دائماً در تلاش هستید و فرصتی را برای استراحت دادن به خود اختصاص نمی دهید، اگر دائم خود را در رقابت با دیگران می بینید، اگر قوانین سفت و سختی در ذهن خود دارید که همه اعمال و رفتارتان را شکل می دهد، شاید در تله معیارهای سختگیرانه افتاده اید!
تعریف و علائم تله معیارهای سختگیرانه
اگر بخواهیم تله معیارهای سختگیرانه را تعریف کنیم، باید بگوییم «میل همیشگی شخص برای تحقق بخشیدن به معیارهای سرسختانه ذهنی اش و تلاش بی پایان او برای قرار دادن اعمالش در بهترین موقعیت.»
علائم شخصی که به تله معیارهای سختگیرانه دچار است، عبارت است از:
- معیارهای سختی که برای فرد درونی شده.
- عیب جویی دائم فرد از عملکرد خود و عملکرد دیگران.
- میل افراطی شخص به بی نقص بودن امور.
- اضطراب زیاد
- فرسودگی فرد به دلیل تلاش بی وقفه برای نمایش بهترین نسخه از خود و اعمالش.
- اعتیاد به کار
- افرادی که در تله معیارهای سختگیرانه هستند، بیش از حد به جزییات هر چیز دقیق می شوند.
علل شکل گیری تله معیارهای سختگیرانه
از علل شکل گیری این تله، داشتن خانواده ای سختگیر است. افرادی که در خانواده ای سخت گیر رشد کرده اند که دائماً از عملکرد آنها انتقاد می کرده و انتظار بهترین عملکرد را از آنها داشته است با احتمال بیشتری در بزرگسالی به تله معیارهای سختگیرانه دچار می شوند.
خانواده هایی از کودکشان انتظار نتیجه عالی در زمان کوتاه دارند و موفقیت های کودک آنها را راضی نکرده و دائماً آنها را به پیشرفت بیشتر و بیشتر ترغیب می کنند، احتمال گیر افتادن کودک در تله معیارهای سختگیرانه را بیشتر می کنند.
علت دیگر ایجاد این تله، توجه و تشویق مشروط والدین به فرد در زمان کودکی است. یعنی والدین کودک تنها زمانی به او ابراز محبت می کردند که او کارش را در بهترین و بی نقص ترین حالتش انجام داده و نسبت به سایر دستاوردهای او بی توجه بوده و ابراز رضایت نمی کرده اند.
همچنین، اگر فرد، به دلایلی در خود حس بی ارزش بودن کند، برای جبران این حس و کسب رضایت درونی، سعی در بی نقص نشان دادن کارش و بالا بردن سطح اعتماد به نفسش می کند.
نحوه درمان تله معیارهای سختگیرانه
از آنجایی که طرحواره تله معیارهای سختگیرانه می تواند کیفیت زندگی اشخاص را در تمام جنبه ها تحت تاثیر قرار داده و مشکلاتی را ایجاد کند، تمرین هایی وجود دارد که می تواند به رهایی از این تله کمک کند که عبارتند از:
- بررسی تاثیر تله معیارهای سختگیرانه در زندگی: حساب کنید که برای رسیدن به معیار های سختگیرانه ذهنی خود چقدر تلاش می کنید و این تلاش چه ایراداتی در زندگی شما به وجود می آورد.
- بررسی نتیجه دستیابی یا عدم دستیابی به معیارهای سختگیرانه: با خودتان فکر کنید که اگر معیارهای سختگیرانه شما محقق نشوند، چه اتفاق خاصی در زندگی شما رخ می دهد؟
- مشورت و همفکری: می توانید با همفکری با دوستان یا مشاوران، دید واقع بینانه تری درباره اهداف و معیارهای خود به دست آورده و معیارهای سخت قبلی را به مرور کنار بگذارید.
- برنامه ریزی برای ترک معیارها: با برنامه ریزی و گام های کوچک، سعی در ترک معیارهای سختگیرانه داشته باشید.
در نهایت این موضوع را مدنظر داشته باشید که دچار شدن به این تله، یک روزه اتفاق نیافتاده و بنابراین رهایی از آن هم نیازمند تلاش، صبر، زمان و کمک گرفتن از مشاوران و متخصصان کارآزموده است.
