طبق پژوهشهای مرکز مشاوره اینجا مکث اختلال طیف اوتیسم که قبلا اختلالات نافذ رشد نامیده می شد، گروهی از سندروم های عصبی رشدی هستند که مشخصه آنها طیف وسیعی از تخریب ها در ارتباط اجتماعی و رفتارهای محدود و تکراری است و نکته مهم در تقسیم بندی جدید این است که کاربرد و رشد نابهنجار زبان یک ویژگی کلیدی برای در خودماندگی محسوب نمی شود. اختلالات طیف اوتیسم معمولا در خلال سال دوم زندگی مشخص می شود و در موارد شدید فقدان علاقه متناسب با رشد نسبت به تعاملات اجتماعی حتی در سال اول نیز خود را نشان می دهد. در موارد خفیف تخریب های کلیدی ممکن است تا سال ها شناسایی نشود. تقریبا در ٢٥ درصد موارد اختلالات طیف اوتیسم درجاتی از زبان رشد می کند و سپس از بین می رود.
بیشتر نوزادان و کودکان خردسال، موجوداتی اجتماعی هستند که برای شکوفا شدن و رشد، نیاز و تمایل به تماس با دیگران دارند. آنها لبخند میزنند، در آغوش دیگران می آیند، میخندند و به بازی هایی مثل دالی بازی مشتاقانه پاسخ میدهند. اما گاه کودک به این شکل تعامل بر قرار نمیکند. در عوض، به نظر میرسد در دنیای خویش است؛ و با رفتارهای تکراری، رفتارهای عجیب و غریب، وجود مشکلات در برقراری ارتباط باعث نگرانی والدین میشود. اینها خصوصیات یک اختلال به نام «اوتیسم» است.
چه زمانی اوتیسم کشف شد؟
لئو کانر از بیمارستان جان هاپکینز برای اولین بار اوتیسم را به معنای مدرن خود به زبان انگلیسی به کار برد، هنگامی که او در سال 1943 برچسب اوتیسم ابتدایی کودک را در گزارشی از 11 کودک با شباهت های رفتاری قابل توجه معرفی کرد اوتیسم کشف شد.
میزان شیوع اختلالات طیف اوتیسم
طبق پژوهشهای مرکز مشاوره اینجا مکث در طول دو دهه اخیر تشخیص طیف اوتیسم بسیار افزایش یافته است به طوری که هم اکنون حدود یک درصد در ایالات متحده گزارش شده است. البته از آنجایی که تعدادی از کودکان در سنین بالاتر تشخیص می گیرند میزان شیوع با افزایش سن در کودکان خردسال افزایش می یابد.
عوامل به وجود آورنده اختلال طیف اوتیسم
طبق تحقیقات صورت گرفته علت مشخص و کاملی برای ایجاد این اختلال شناسایی نشده است اما برخی نتایج نشان میدهد ژنتیک و جهش ژنتیکی نقش به سزایی در ایجاد این اختلال دارد. همچنین عوامل دیگری نظیر سن بالای پدر و مادر در بدو تولد کودک، دیابت بارداری، بر هم خوردن مکانیسم های شیمیایی مغز در ایجاد اختلال طیف اوتیسم نقش دارد.
چگونه کودک مبتلا به اوتیسم را از سایر کودکان در حال رشد تشخیص دهیم
در اینجا چند مثال وجود دارد که می تواند به والدین در تشخیص تفاوت بین رفتار طبیعی و مناسب سن کودک و علائم اولیه اوتیسم کمک کنند. همچنین کمک می کند بدانید چه موقع نگران اوتیسم نباشید.
در 12 ماهگی
- کودکی که دارای رشد و نمو معمولی است، هنگامی که نام خود را می شنود سرش را می چرخاند.
- کودک مبتلا به ASD ممکن است حتی پس از چندین بار تکرار نام او توجهی نکند، اما به صداهای دیگر پاسخ خواهد داد.
در 18 ماهگی
- کودکی که دارای تأخیر در گفتار است، میتواند از اشاره، زبان بدن و یا حالت هیجانی چهره برای جبران عدم صحبت کردن خود استفاده کند.
- کودک مبتلا به ASD ممکن است هیچ تلاشی برای جبران تأخیر گفتارش نکند یا ممکن است سخن خود را محدود به تکرار آنچه در تلویزیون شنیده می شود یا آنچه که تازه شنیده است کند.
در 24 ماهگی
- کودکی که دارای رشد و نمو معمولی است، عکسی را برای نشان دادن مادر خود بیاورد و شادی خود را از این عکس با او به اشتراک بگذارد.
- کودک مبتلا به ASD ممکن است یک بطری پر از حباب را باز کند اما هنگام بازی به چهره مادرش نگاه نمی کند و لذت حاصل از بازی را از این طریق نمی تواند به مادرش منتقل کند.
والدین: به غرایز خود اعتماد کنید
- اگر در مورد نحوه بازی کودک، یادگیری، صحبت کردن، عمل یا حرکت کودک خود نگران هستید، با پزشک متخصص اطفال خود صحبت کنید. قبل از مراجعه و قرار ملاقات، یک چک لیست از این اعمال تکمیل کنید و این نکات را در «گفتگو با پزشک» برای او بخوانید.
- به یاد داشته باشید، شما فرزند خود را به بهترین شکل می شناسید و نگرانی های شما مهم است. با هم، شما و متخصص اطفال خود بهترین راه برای کمک به فرزند خود پیدا خواهید کرد.
- صبر نکنید درمان زود هنگام می تواند تفاوت بزرگی در رشد فرزند شما ایجاد کند!
آیا اوتیسم از بین می رود؟
تصور می شود که اوتیسم یک مشکل مادام العمر است، اما تعداد کمی از کودکان علائم اصلی اوتیسم را در طول درمان را از دست برخی از محققان در حال بررسی این مسئله هستند که چرا برخی از کودکان علائم اصلی اوتیسم را پشت سر می گذارند و برخی ناتوانند.
آیا اوتیسم خفیف قابل درمان است؟
هیچ درمانی برای درمان کامل اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد و هیچ درمانی به اندازه یکسان اثر گزار نیست. هدف از درمان این است که با کاهش علائم اختلال طیف اوتیسم و حمایت از پیشرفت و یادگیری، توانایی عملکرد فرزندتان را به حداکثر برسانید.
چه چیزی باعث اوتیسم می شود؟
عفونت ویروسی قبل از تولد علت اصلی غیر ژنتیکی اوتیسم نامیده شده است. قرار گرفتن در معرض بعضی مریضی ها قبل از تولد مانند سرخچه یا سیتومگالوویروس، پاسخ ایمنی مادر را فعال می کند و ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را به شدت افزایش دهد. سندرم مادرزادی سرخچه قانع کننده ترین علت محیطی اوتیسم است.
آیا اوتیسم با رژیم قابل درمان است؟
هیچ روش درمانی شناخته شده ای در مورد اوتیسم وجود ندارد. درمان مبتنی بر فرد است. که شامل کمک به افراد اوتیسم برای مقابله با علائم اصلی آن باشد کمکهایی که می تواند از طریق آموزش و پرورش، مهارت آموزی، خودیاری، معاشرت و بازی باشد.
آیا اوتیسم ژنتیکی است؟
اوتیسم یک پایه ژنتیکی قوی دارد، اگرچه ژنتیک اوتیسم پیچیده است و مشخص نیست که اختلال طیف اوتیسم (ASD) بیشتر توسط تعامل چند ژن یا جهش های نادر با اثرات عمده توضیح داده شود یا خیر اما بسیار ژنتیک در بروز آن تاثیر گزار است.
آیا Aspergers ژنتیکی است؟
علت دقیق آسپرگر مشخص نیست. در حالی که تا حد زیادی با ژنتیک در ارتباط است، اما ژنتیک به تنهایی و به طور قطعی مشخص کننده آسپرگر نشده است و محیط هم در آن نقش دارد.
آیا سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است؟
سندرم داون (DS یا DNS) که همچنین به عنوان تریزومی 21 شناخته می شود، یک اختلال ژنتیکی است که به دلیل وجود تمام یا بخشی از نسخه سوم کروموزوم 21 ایجاد می شود. معمولاً با تاخیر در رشد جسمی، ناتوانی ذهنی خفیف تا متوسط همراه است و ویژگی های بارز صورت آن را از اختلال های دیگر متمایز می کند.
آیا اوتیسم اختلال تجزیه کودک است؟
CDD شباهتی به اوتیسم دارد و گاهی اوقات نوعی عملکرد کم توان تر اوتیسم محسوب می شود. در ماه مه 2013، اصطلاح CDD به همراه سایر انواع اوتیسم در اصطلاح تشخیصی واحد موسوم به «اختلال طیف اوتیسم» تحت کتابچه راهنمای جدید DSM-5 تلفیق شد.
رگرسیون رشد چیست؟
رگرسیون رشد زمانی است که کودک عملکردی اکتسابی را از دست می دهد یا بعد از یک دوره رشد نسبتاً عادی، نمی تواند فراتر از یک فرد عادی و به مدت طولانی مدت پیشرفت کند.
اوتیسم کم کار چیست؟
اوتیسم کم کار (LFA) به افراد مبتلا به اوتیسم با اختلالات شناختی اشاره دارد. علائم ممکن است شامل اختلال در ارتباطات اجتماعی یا تعامل، رفتار عجیب و غریب و عدم تلافی اجتماعی یا عاطفی باشد. مشکلات خواب، پرخاشگری و رفتارهای آزار دهنده نیز از موارد مکرر آن هستند.
برخی از علائم کودکان طیف اوتیسم
- نداشتن رفتار دلبستگی طبیعی
- مقاومت در برابر هر گونه تغییری در محیط زندگی
- فقدان مهارت در قواعد گفتگو
- دوست یابی
- عدم در میان گذاشتن علایق و فقدان ایما و اشاره های چهره ای و بدنی
- فقدان همدلی و نظریه ذهن
- فقدان بازی های تقلیدی و پانتومیم
- استفاده محدود و کلیشه ای از اسباب بازی ها
- رفتارهای تشریفاتی و وسواسی، رفتارهای کلیشه ای و تکراری، فقدان توجه اشتراکی مشکلات پردازش حسی که اغلب به صورت کند حسی یا تند حسی خود را نشان می دهد.
مداخلات روانی اجتماعی در اختلالات طیف اتیسم
- مداخلات رشدی و رفتاری
- مدل مبتنی بر لواس: این مدل فشرده از تحلیل رفتاری کاربردی استفاده می کند که درمانگر و کودک روی تمرین مهارت های اجتماعی اختصاصی کاربرد زبان و سایر مهارت های بازی کار می کنند و طی آن از تقویت و پاداش استفاده می شود.
- مدل شروع زودرس دنور: مداخلات در محیطی طبیعی مانند مهد کودک در خلال بازی صورت میگیرد و هم چنین والدین نیز آموزش داده می شوند تا کمک درمانگر باشند.
- رویکرد آموزش والد: آموزش پاسخ پیشگام است که در آن به والدین نحوه تسهیل رشد ارتباطی و اجتماعی در خانه و در خلال فعالیت ها آموزش داده شده و سعی بر آن است که کودک بتواند این موارد را به محیط های اجتماعی دیگر نیز تعمیم دهد.
- مداخلات دارویی برای حذف رفتارهای همراه نظیر تحریک پذیری، بیش فعالی و نقص توجه و رفتارهای قالبی و تکراری
- مداخلات مهارت های اجتماعی
- درمان شناختی رفتاری
- مداخلات توانبخشی
- کار درمانی و گفتار درمانی
- علائم رفتاری که ممکن است با اختلال طیف اوتیسم همراه باشد
- اختلال در کاربرد و رشد زبان
- کم توانی ذهنی
- تحریک پذیری
- بی ثباتی خلق و عاطفه
- واکنش به محرک های حسی
- بیش فعالی و عدم توجه
- مهارت های پیش رس
- بی خوابی
- عفونت جزئی و علائم گوارشی
وجود مشکلات نورولوژیکی در اوتیسم
اوتیسم یا درخود ماندگی را بیشتر میتوان یک اختلال نورولوژیکی که خودش را در سالهای اولیه کودکی (3 سال آغازین کودکی) نمایان میکند، معرفی نمود. این اختلال در بیماران اوتیستیک باعث میشود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارت های ارتباطی به درستی عمل کند و مانع او برای یادگیری چگونگی ارتباط و تعامل با دیگران به طور اجتماعی میشود. کودکان و بزرگسالان اوتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی، رفتارهای اجتماعی و بازی های نمادین دارای مشکل می باشند. شیوع این بیماری در سالهای اخیر شدت یافته و به 1 در 150 نفر رسیده است. اوتیسم در سنین خردسالی قابل تشخیص است. این بیماری اغلب زمانی کشف میشود که والدین نگران ناشنوایی کودک میشوند، کودک هنوز صحبت نمیکند، به آغوش والدین یا دیگران نمیرود و گاهاً ارتباط چشمی ندارند.
همچنین ممکن است رفتارهای عجیب مثل تکان دادن خود، حرکات دست یا نیاز وسواس گونه به حفظ نظم و ترتیب نشان دهند. برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم اصلاً صحبت نمیکنند و مشکلات شدید تکلمی دارند. کودکانی که صحبت میکنند نیز ممکن است شعرگونه حرف بزنند، پژواک کلام داشته باشند (تکرار کلام خود مثل پژواک) و به خودشان به صورت «او» (سوم شخص) اشاره کنند یا از زبان عجیبی استفاده کنند. اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند.
خنده و گریه بی دلیل داشته و یا بدون علت مشخص نگران و مضطرب می شوند. به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند، با اسباب بازی درست بازی نمی کنند، چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند، احساس درد کمتر یا بیشتر از حد دارند، از خطرات نمی ترسند و پر تحرک و یا کم تحرک هستند. شدت اوتیسم از خفیف تا شدید متفاوت است. بعضی از کودکان بسیار باهوش هستند و هرچند مشکلاتی در تطابق با مدرسه دارند، در مدرسه عملکرد خوبی از خود نشان میدهند.
آنها ممکن است در بزرگسالی قادر به زندگی مستقل باشند. سایر کودکان اوتیستیک ممکن است استعداد فوق العاده ای در هنر، موسیقی یا موارد دیگر نشان دهند. علت اوتیسم ناشناخته است؛ اگر چه تئوریهای جدید، وجود مشکلی در عملکرد یا ساختمان سیستم عصبی مرکزی را علت آن میدانند. از آنجایی که علل توارث از عوامل مهم در بروز بیماری است، وجود یک خواهر یا برادر بیمار، احتمال ابتلای فرزند بعدی را افزایش میدهد.
برنامه های ویژه آموزشی برای بیماران اوتیسم
کودکان مبتلا به اوتیسم نیازمند ارزیابی جامع و برنامه های رفتاری و آموزشی ویژه هستند. بعضی از کودکان اوتیستیک ممکن است از درمان دارویی نیز بهره ببرند. روانپزشکان کودک و نوجوان برای تشخیص اوتیسم و کمک به خانواده ها در طراحی و اجرای برنامه درمانی مناسب آموزش میبینند. آنها میتوانند به خانواده ها در انطباق با استرس ناشی از وجود کودک اوتیستیک کمک کنند. اگر چه اوتیسم درمان قطعی ندارد، درمان مناسب میتواند اثری مثبت بر تکامل کودک بگذارد و موجب کاهش کلی رفتارهای ایذایی و علایم بیماری شود. با وجود اینکه دلیل این بیماری به درستی مشخص نیست، آنچه که مسلم این است که این کودکان نیاز به آموزش و کمک دارند.
از جمله درمان هایی که برای آنها میتوان در نظر گرفت عبارتند از: دارو درمانی، رفتار درمانی، گفتار درمانی، کار درمانی، آموزش تربیت شنیداری و آموزش یکپارچگی حسی. برداشت کودکان اوتیسم از جهان، با برداشت ما کاملاً متفاوت است. موثرترین روش برای شناخت کودک این است که مدت زمان کوتاهی را در ابتدای ملاقاتمان با او بگذرانیم و عکس العمل او را در یک موقعیت ملاحظه کنیم. سعی کنید وارد دنیای کودک شوید، نه اینکه او را وادار به انجام فعالیتی کنید که شما می خواهید. برای چند لحظه سعی کنید بفهمید او از چه چیزی لذت می برد. آنچه که او انجام می دهد، شما هم تکرار کنید.
برای بعضی از بچه ها استفاده همزمان از چند حس مشکل است، بنابراین اگر آنها در حال نگاه کردن به چیزی هستند، شاید نتوانند کلمه به کلمه به حرف های شما توجه داشته باشند. نقش خانواده در روند بهبود و یادگیری مهارت این کودکان بسیار پررنگ است و با استفاده از روشهایی ساده می توانند کار مشاور و درمانگر را تسهیل بخشند، از جمله این روش ها عبارتند از:
نقش خانواده در روند بهبود و یادگیری مهارت کودکان اوتیسم
ماساژ دادن
ماساژ دادن قسمتی از بدن کودک که آن را تکان میدهد، میتواند روش موثری برای کمک به متمرکز شدن حواس او باشد. این استراتژی ساده، اغلب خیلی تاثیر گذار است.
الگو دهی
خیلی از کودکان در شروع کار با مشکل مواجه می شوند. به کودک اجازه دهید شما را تماشا کند و چندین بار حرکات را انجام دهید. بعضی اوقات انجام حرکت هم زمان با کودک مفید می باشد. برای مثال کودکی که قادر نیست از روی صندلی بلند شود، اگر شما کنارش بنشینید و بگویید (حالا با هم بلند می شویم) و بعد با او بلند شوید، قادر خواهد بود این کار را انجام دهد.
ریتم و موسیقی
برای بعضی از بچه ها، خواندن یک آواز با یک آهنگ مناسب یا شمردن برای شروع و ادامه دادن یک حرکت مفید می باشد. برای مثال اگر کودکان آهنگ مخصوصی را در زمان مناسبی می خوانند، شما با زدن ضربه با دستانتان روی میز و گفتن 3،2،1 به حرکتشان کمک کنید.
تمرین فیزیکی
بعد از ورزش های قدرتی فیزیکی، بعضی از بچه ها قادرند برای مدتی اندام را به طور موثرتری هماهنگ کنند.
نتیجه: اوتیسم بیماری شایع قرن ماست که در کودکی تشخیص داده می شود. با تشخیص به موقع و انتخاب مناسب راهکارهای درمانی میتوان به این کودکان در یادگیری مهارت های لازم برای زندگی یاری رساند.
منبع: healthychildren.org
