آیا برایتان پیش آمده است که با وجود حقوق بالا، مزایای عالی باز هم به شغل خود علاقه ای نداشته باشید؟ فکر میکنید تا چه میزان عواملی مانند ساعت کاری، شخصیت و سلامت روانی بر کار شما تاثیرگذار خواهد بود؟ برای همه ما پیش آمده است که در سازمانی کار کنیم که بیمه، مزایا و حقوق خوب و مطلوبی را دریافت کنیم، اما پس مدتی علاقمان را نسبت به کار از دست بدهیم و تمایلی به ادامه نداشته باشیم. چرا که احساس میکنیم کارمان با شخصیت و سبک زندگی ما همخوانی ندارد. اما فکر میکنید چه فردی در یک سازمان مسئول رسیدگی به این عوامل است؟
روانشناسی، علم درک شیوه تفکر و رفتار مردم است و تجارت هم بر اساس درک افراد رشد میکند. از روانشناسی کسب و کار، بطور مستقیم یا غیرمستقیم، میتوان تقریباً برای کمک به بهبود هر جنبه ای از تجارت استفاده کرد. وظایف یک روانشناس کسب و کار ممکن است شامل ایجاد یک محل کار بهتر، کارکنان مولدتر یا محصولات بهتر باشد. به همین علت قصد داریم تا در این مقاله به روانشناسی کسب و کار بپردازیم:
روانشناسی کسب و کار چیست؟
روانشناسی کسب و کار که روانشناسی صنعتی و سازمانی نیز نامیده میشود، یکی از پردرآمدترین رشته های روانشناسی شناخته میشود. از سال 1996، این رشته توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) به عنوان یک رشته تخصصی در روانشناسی حرفه ای به رسمیت شناخته شده است. در سال 2018، ژورنال وال استریت در مقاله ای روانشناسی صنعتی و سازمانی را بهعنوان سریع ترین رشته در حال رشد در روانشناسی معرفی کرد. روانشناسی سازمانی بصورت اختصاصی به مطالعه رفتار انسان در محیط کار می پردازد. همچنین محیط کار را در سطح گروهی و فردی مورد مطالعه قرار داده و راه حل هایی برای بهبود سلامت سازمان و کارکنان آن ارائه میدهد.
روانشناسان کسب و کار از اصول و فنون روانشناسی برای تاثیرگذاری رفتار افراد در محل کار استفاده میکنند. هدف اصلی یک روانشناس صنعتی و سازمانی، کمک به سازمان ها و کارکنان برای رسیدن به عملکرد عالی و رضایت شغلی است. در حقیقت در یک سازمان، روانشناسان کسب و کار هم خدمات مشاوره ارائه میدهند و هم به عنوان کارمند مشغول به کار هستند. یکی از وظایف روانشناسان صنعتی سازمانی، تجزیه و تحلیل افراد سازمان در تمام سطوح است. آنها با مدیر یک سازمان همکاری کرده و بصورت مداوم عملکرد افراد و تیم ها را مورد ارزیابی قرار میدهند تا محیطی سالم و سازنده را در کار ایجاد کنند.
یک روانشناس کسب و کار دقیقاً چه مسئولیت هایی دارد؟
وظایف روانشناسان کسب و کار شامل موارد زیر است:
- افکار و روان کارکنان را در محیط های کاری مطالعه میکنند و عوامل روانی که ممکن است بر کارمندان و سازمان تاثیرگذار باشد را بررسی میکنند.
- برای بهبود عملکرد سازمان و کارمندان، اهداف و استراتژی های شرکت، کارکنان و محیط کار را ارزیابی میکنند.
- به شرکت ها و سازمان ها در هنگام استخدام کمک میکنند تا افرادی استخدام شوند که هدف یکسانی با سازمان دارند.
- با شرکت ها در توسعه و آموزش کارکنان همکاری میکنند.
- آنها از مصاحبه ها، مطالعات موردی و پرسشنامه ها برای شناسایی بهترین شیوه های تجارت و بازرگانی استفاده میکنند.
میتوان انتظار داشت که یک روانشناس کسب و کار در هر یک از وظایف زیر با سازمان ها همکاری داشته باشند:
- کمک در انتخاب پرسنل
- طراحی محیط های کاری مثبت
- ایجاد آموزش و انگیزه کارکنان
- ارزیابی و سنجش کارکنان
- بهبود روحیه کارکنان
- ارائه مشاوره به کارکنان
- برقراری رفاه و سلامت کارکنان
- کمک به رشد رهبران
- بهبود ساختار سازمانی
- افزایش کارایی کسب و کار
- افزایش ایمنی کار و مطالعه محیط کار
- تایید و تصدیق سوابق کارکنان
یک روانشناس کسب و کار کجا کار میکند؟
روانشناسان کسب و کار را میتوان در شرکت های بزرگ و کوچک و بخش های خصوصی و عمومی پیدا کرد. در بخش خصوصی، روانشناس کسب و کار در موقعیت های مدیریت، کارمند منابع انسانی و مدیریت دفتر عمومی مشغول به کار است و در بخش های عمومی روانشناسان کسب و کار را میتوان در وزارت امور، وزارت دفاع، وزارت کار و در بسیاری از مدارس خصوصی و دولتی یافت.
اما چه گزینه های شغلی دیگری برای یک روانشناس کسب و کار امکان پذیر است؟
همانطور که پیش تر گفتیم، روانشناسان کسب و کار به شرکت ها و کارمندان در مشاغل مختلف کمک میکنند. در حقیقت روانشناس کسب و کار میخواهد مطمئن شود که کارکنان در حین انجام وظیفه خوشحال هستند. بنابراین موقعیت های زیادی در تجارت و صنعت برای تبدیل شدن به روانشناس کسب و کار وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
بازاریابی و فروش
در این موقعیت شغلی، روانشناس به بازاریابان در برقراری ارتباط موثر کمک میکنند. همچنین برای بازاریابی بهتر، روانشناس به تجزیه و تحلیل روند خرید و افکار مصرف کننده میپردازد که بازاریابی مصرف کننده گفته میشود. در حقیقت باید گفت که این زمینه بسیار رقابتی است. پایه و اساس موفقیت در این زمینه، درک این است که چه چیزی افراد را برای خرید محصولات و خدمات ترغیب میکند. به همین علت نیز، یک روانشناس کسب و کار میتواند دربخش بازاریابی در زمینه های مختلفی مانند خودرو و پزشکی کار تبلیغاتی انجام دهد.
منابع انسانی
مدیریت بخش های انسانی نیازمند ایجاد، اجرا و اصلاح سیاست ها و روش ها است. روانشناسان کسب و کار، روش هایی را به وجود می آورند که به واسطه آن، روند استخدام و ارزیابی عملکرد شغلی کارکنان مشخص شود. یک روانشناس میتواند در موقعیت های شغلی مانند مدیر منابع انسانی یا مدیر روابط کارکنان باشد. چرا که درک انگیزه های کارکنان و اهداف سازمان، به مدیر این امکان را میدهد تا با ارزشمندترین دارایی های خود، یعنی کارکنان، استراتژی ها و اهداف را اجرا کند.
استاد کالج یا دانشگاه
اساتید دارای مدرک روانشناسی کسب و کار، میتوانند در دانشگاه ها کار کنند تا در مورد روانشناسی صنعتی و سازمانی، مدیریت سازمانی، روانشناسی مصرف کننده و روابط صنعتی به دانشجویان آموزش دهند.
آموزش خصوصی
روانشناسان کسب و کار اغلب میتوانند خدمات مشاوره ای به شرکت ها ارائه دهند. آموزش خصوصی، این امکان را به روانشناسان میدهد تا مراجعانی از طیف وسیعی از صنایع داشته باشند و فعالیت ها و راهکارهای آنها در مکان های متعددی رشد کند و اجرا شود.
روانشناس کسب و کار چه ویژگی ها و مهارت هایی باید داشته باشد؟
روانشناسان کسب و کار نقش بسزایی در ایجاد یک محیط کار مثبت و فعال تر دارند. به همین علت نیز شرکت ها به دنبال روانشناسانی هستند که مهارت های مفیدی داشته باشند. به عبارتی دیگر، یک روانشناس کسب و کار باید مهارت های تحلیلی، بین فردی و تفکر انتقادی داشته باشد. به حتم میتوان گفت ویژگی هایی که یک روانشناس کسب و کار را از بقیه متمایز میکند، خوش برخوردی و ارتباط خوب و موثر با دیگران است.
روانشناسی کسب و کار بخوانیم؟ ارزشش را دارد؟
همانطور که گفته شد، روانشناسی کسب و کار ترکیبی از علوم مختلف مانند: مدیریت و روانشناسی است. بنابراین، این رشته میتواند دانش ارزشمندی را در اختیارتان بگذارد و بینشی بدهد که در دنیای امروز از آن استفاده کنید. معمولاً محصلان این رشته تفکر روش گرایی دارند که دانشجویان تجارت، فاقد آن هستند.
چگونه روانشناس کسب و کار شویم؟
برای فعالیت به عنوان روانشناس کسب و کار، نیاز به مدرک کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی کسب و کار یا یک رشته مرتبط نیاز دارید.
منابع: nu.edu، psychologydegree411.com
