ترک اعتیاد به مواد مخدر، الکل و سیگار، امری بسیار سخت است. در حقیقت این یک فرآیند است که حتی پس از بهبودی نیز ادامه پیدا میکند. برای بسیاری از افرادی که در فرآیند ترک قرار گرفته اند، پیش آمده است که دچار هوس مصرف دوباره شده اند. مدیریت این هوس میتواند بسیار مهم باشد. چرا که اگر به درستی مدیریت نشود، میتواند موجب بازگشت اعتیاد شود. از این رو در این مقاله قصد داریم تا با هوش مصرف دوباره مواد مخدر و نحوه غلبه بر آن آشنا شویم:
ولع در مصرف مواد مخدر چیست؟
اگرچه ممکن است واژه «هوس» یک واقعیت ساده از زندگی به نظر برسد، اما یافتن یک اجماع در مورد تعریف رسمی ولع دشوار است. در اصطلاح روزمره، ولع یا هوس، میل شدید به چیزی است. به عنوان مثال، ولعهای رایج برای غذا یا رابطه جنسی است. مردم همچنین میتوانند هوس مواد مخدر و الکل کنند. میتوان گفت که هوس ها ذهنی و به شدت فردی هستند. هوس یک فرد میتواند به طور کلی با هوس یک فرد دیگر متفاوت باشد. تعاریفی که به طور خاص درمورد هوس مصرف دوباره مواد مخدر پذیرفته شده است عبارتند از:
- حالتی که در آن فرد بر روی دستیابی به مواد مخدر متمرکز است.
- تمایل به استفاده از یک ماده مخدر با توجه به فرصت.
- میل روانی برای اثرات مثبت مواد مخدر.
هوس ها میتوانند از نظر مدت و شدت متفاوت باشند. برخی از هوس ها میتوانند تنها یک لحظه دوام داشته باشند در حالی که برخی دیگر میتوانند چند روز یا بیشتر ادامه داشته باشند. یک فرد میتواند بلافاصله پس از پایان یا 30 سال پس از ترک، هوس مصرف دوباره کند.
آیا هوس موجب تغییرات مغزی میشود؟
هوس با اثرات روانی و فیزیولوژیکی مصرف مواد مخدر مرتبط است. تغییرات مغزی که افراد مصرف کننده مواد مخدر تجربه میکنند میتوانند باعث ایجاد هوس شوند. هر بار که یک ماده مخدر مصرف میشود، عملکرد مغز تغییر پیدا میکند. با استفاده مکرر، مغز به طور قابل توجهی تحت تاثیر ماده تغییر میکند. به عبارتی دیگر، مغز به جای ارتباط دادن فعالیت های سالم مانند خوردن یا ورزش با احساسات پاداش دهنده، شرطی شده و مصرف مواد مخدر را با بالاترین حس پاداش پیوند میدهد. با گذشت زمان، ماده مخدر ممکن است تنها چیزی باشد که حس لذت واقعی را برای مصرف کننده ایجاد میکند و موجب عملکرد طبیعی مغز میشود.
6 نکته در مورد ولع به مواد مخدر و الکل:
1) هوس یک بخش طبیعی از بهبودی اعتیاد است
هوس مصرف دوباره مواد مخدر، به این معنی نیست که شما ضعیف هستید یا محکوم به شکست هستید. (اگرچه زمانی که دچار ولع شده اید، چنین احساسی خواهید داشت). درحقیقت هوس نتیجه تغییراتی هستند که مصرف مواد در مغز شما ایجاد میکند. سازگاری و یادگیری الگوهای جدید برای مغز شما زمان میبرد، بنابراین هوس ها بسیار طبیعی است.
2) محرک ها باعث ایجاد هوس میشوند
شما در معرض محرکهای درونی و بیرونی زیادی قرار دارید (چیزهایی مانند: محیط ها، احساسات و موقعیت ها) که ممکن است باعث تمایل شما به استفاده مجدد شود. این مهم است که روی درک محرک های خود کار کنید تا بتوانید آنها را هدایت کنید و شانس خود را برای مصرف دوباره کاهش دهید.
3) هوس موقتی است
اگرچه هوسها میتوانند در لحظه بسیار طاقت فرسا باشند، اما لحظاتی هستند که سپری خواهد شد. هوس ها چقدر طول میکشد؟ مدت زمان متفاوت است و علم نتوانسته است دقیقا مشخص کند که چه مدت طول میکشد. اما به نظر میرسد همه موافق هستند که مدت و قدرت هوس میتواند تحت تاثیر محیط باشد. مدت زمانی که از آخرین بار مصرف این ماده میگذرد و مرحله درمان اعتیاد که در آن هستید از دیگر عوامل تعیین کننده مدت زمان هوس هستند.
4) هرچه کمتر استفاده کنید، هوس کمتری خواهید داشت
هوس ها در بهبودی زود هنگام اعتیاد قوی ترین و رایج ترین عامل هستند. اگر اکنون در حال مبارزه هستید، به یاد داشته باشید که هوس های کوتاه مدت امروز به شما کمک میکند تا در آینده به آرامش طولانی مدت برسید. اگر برای متوقف کردن ولع، دوباره مصرف کنید، چرخه را دوباره شروع خواهید کرد.
5) داروها میتوانند به کاهش هوس کمک کنند
داروهای تجویزی میتوانند به کاهش هوس برای بسیاری از مواد مانند اعتیاد به الکل و مواد افیونی کمک کنند. میتوانید در مورد گزینه هایی که برای شما در دسترس است با پزشک خود مشورت کنید.
6) هوس ها میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد
هوس ها قدرتمند هستند، اما اغلب کمتر از سایر جنبه های اعتیاد درک میشوند زیرا بسیار ذهنی و فردی هستند. یک محقق در حوزه ولع مصرف دوباره مواد مخدر، توضیح میدهد:« اگرچه درمان های کنونی میتواند بسیاری از جنبه های رفتاری اعتیاد، به ویژه علائم فیزیکی را کنترل کند، اما درمان ولع مصرف دشوار است زیرا یک حالت ذهنی است. به عنوان مثال، وقتی گرسنه هستید، میل به غذا خوردن دارید، اما اندازه گیری میزان میل شما به غذا خوردن از لحاظ کَمی، دشوار است».
5 راه برای غلبه بر هوس مصرف دوباره مواد مخدر
1. صحبت با خود
وقتی هوسی به وجود می آید، با استفاده از منطق و دلیل، در برابر میل به استفاده از آن مقاومت کنید. از آنجایی که ولع اغلب میتواند شما را از منطق دور کند، میتوانید فهرستی را زودتر از موعد آماده کنید و زمانی که هوس مواد مخدر شروع میشود، آن را برای خودتان بخوانید.
2. درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری (CBT) تکنیک های بی شماری را برای مقابله با هوس در زمان بروز ارائه میدهد. اینها عبارتند از: تغییر جهت، حواس پرتی، و تجسم.
هنگامی که هوس به وجود می آید، ممکن است تصمیم بگیرید که توجه خود را به چیز دیگری هدایت کنید یا حواس خود را پرت کنید تا زمانی که این ولع ناگزیر از بین برود. تکنیک های تجسم میتواند به شما کمک کند تا در طول ولع به آرامش برسید. برای مثال میتوانید خود را در یک محیط آرامش بخش تصور کنید.
3. یک سرگرمی پیدا کنید
سرگرمی ها نه تنها شخصیت جدیدی را میسازند، بلکه میتوانند وسیله ای عالی برای حواس پرتی در طول ولع مصرف مواد مخدر باشند. بسیاری از اوقات هوس ها از خستگی ناشی میشوند زیرا ذهن سعی میکند راهی برای پر کردن یک فضای خالی پیدا کند. یک سرگرمی غیر از مصرف مواد مخدر چیز دیگری برای درگیر شدن فراهم میکند. برخی از سرگرمی هایی که ممکن است به آن ها بپردازید عبارتند از: ورزش، آشپزی، هنر و صنایع دستی، رقص، پیاده روی، ماهیگیری یا بازی های ویدیویی.
4. کاوش در ولع
به جای اینکه سعی کنید این میل را متوقف کنید، در عوض در این میل گشت و گذار کنید. به عبارتی دیگر، به جای مقاومت در برابر آن و تلاش برای از بین بردن آن، میل به چیزی را که هست بپذیرید. برای این کار، زمانی که احساس میکنید هوسی در راه است، توقف کرده و آن را بپذیرید و سعی نکنید آن را از بین ببرید. بنشینید، چشمان خود را ببندید و افکار و احساسات درون بدن خود را مشاهده کنید.به عنوان مثال، ممکن است به خود بگویید: «احساس ناراحتی میکنم و به مصرف مواد فکر میکنم» یا «کف دستم عرق کرده و قلبم تند میزند». تا جایی که ممکن است افکار و احساسات را توصیف کنید تا زمانی که دیگر هوس نکنید.
5. محرک های خود را بشناسید
سعی کنید فهرستی از محرک های خود تهیه کنید و تصمیم بگیرید که از کدامیک اجتناب کنید. توجه داشته باشید که محرک هایی وجود دارند که اجتناب ناپذیر هستند، بنابراین استراتژی هایی برای مقابله با هوس هایی که ممکن است در هنگام تحریک ایجاد شوند، ارائه دهید.
منابع:
