چگونه از درد خماری نجات پیدا کنیم؟

خماری یا سندرم ترک زمانی اتفاق می‌افتد که فرد پس از مصرف طولانی‌مدت الکل یا مواد مخدر، به‌طور ناگهانی مصرف آن‌ها را قطع کند. درد خماری می‌تواند شدید و طاقت‌فرسا باشد و بر جسم و روان فرد تأثیر بگذارد. برای نجات از این درد و گذراندن دوره خماری به شیوه‌ای سالم و مؤثر، می‌توان به راهکارهای مختلفی روی آورد. در ادامه تعدادی از شیوه‌های مدرن را برای شما آورده‌ایم هر چند بایستی تمام این موارد با پزشک چک شود.

مدت زمان و شدت درد و علائم خماری

مدت زمان و شدت درد و علائم خماری (ترک) مواد مخدر روان‌گردان بستگی به نوع ماده مصرفی، میزان و مدت زمان مصرف و وضعیت جسمی و روانی فرد دارد. در زیر مدت زمان خماری برخی از مواد روان‌گردان و مخدر رایج آورده شده است:

هروئین و سایر اوپیوئیدها (مانند مورفین و کدئین)

• زمان شروع: 6-12 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 1-3 روز.
• مدت زمان علائم: 5-10 روز، اما برخی علائم مانند اضطراب و افسردگی ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه داشته باشد.

متامفتامین (شیشه)

• زمان شروع: چند ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 2-4 روز.
• مدت زمان علائم: 7-10 روز، اما علائم روانی مانند افسردگی ممکن است تا چندین ماه ادامه یابد.

کوکائین

• زمان شروع: 1-3 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 1-3 روز.
• مدت زمان علائم: 5-7 روز، ولی علائم روانی مانند خستگی، افسردگی و اضطراب ممکن است برای مدت طولانی‌تری باقی بماند.

ال‌اس‌دی (LSD) و سایر هالوسینوژن‌ها

• زمان شروع: علائم خماری فیزیکی کمی دارند و بیشتر علائم روانی مثل اضطراب و افسردگی هستند.
• مدت زمان علائم: چند روز تا چند هفته.
• ماری‌جوانا:
• زمان شروع: 1-3 روز پس از آخرین مصرف.
• مدت زمان علائم: 1-2 هفته، با علائم خفیف‌تری مانند اضطراب و مشکلات خواب که ممکن است بیشتر ادامه داشته باشد.

بنزودیازپین‌ها (مانند والیوم و زاناکس)

• زمان شروع: 1-4 روز پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 2 هفته پس از شروع.

متادون

• زمان شروع: 24-48 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 3-7 روز.
• مدت زمان علائم: 2-3 هفته یا بیشتر. علائم روانی ممکن است مدت طولانی‌تری باقی بماند.

ترامادول

• زمان شروع: 12-24 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 2-3 روز.
• مدت زمان علائم: 5-10 روز. علائم روانی مانند اضطراب و افسردگی ممکن است بیشتر طول بکشد.

بنزودیازپین‌ها (مانند زاناکس، والیوم)

• زمان شروع: 1-4 روز پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 1-2 هفته پس از شروع.
• مدت زمان علائم: چند هفته تا چند ماه. ترک بنزودیازپین‌ها می‌تواند بسیار طولانی و دردناک باشد و نیاز به کاهش تدریجی دوز زیر نظر پزشک دارد.

تریاک (شیره)

• زمان شروع: 8-12 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 1-3 روز.
• مدت زمان علائم: 5-10 روز. علائم روانی ممکن است مدت طولانی‌تری باقی بماند.

ماشروم (قارچ‌های روان‌گردان)

• زمان شروع: ماشروم‌ها معمولاً علائم خماری فیزیکی ندارند. علائم روانی مانند اضطراب، افسردگی یا تجربه‌های روانی ناخوشایند ممکن است برای چند روز پس از مصرف باقی بماند.
• مدت زمان علائم: معمولاً چند روز، اما در برخی موارد علائم روانی ممکن است طولانی‌تر باشد.
• قرص تریکار (داروی ضد افسردگی سه حلقه‌ای):
• زمان شروع: 24-72 ساعت پس از آخرین مصرف.
• اوج علائم: 1-2 هفته.
• مدت زمان علائم: چند هفته تا چند ماه. ترک این داروها باید به تدریج و تحت نظر پزشک انجام شود.

اعتیاد به قمار و انواع قمار

• روند ترک 1 سال
• تنها ماده ای که مصرفی نیست
• آسیب زا ترین مواد در بین همه موارد مصرفی

چگونه از خماری نجات پیدا کنیم؟ 12 راهکار

1. مدیتیشن با هدست‌های VR

استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی (VR) برای تجربه مدیتیشن هدایت‌شده می‌تواند به کاهش درد و اضطراب کمک کند. محیط‌های آرام و جذاب در VR به شما امکان می‌دهند تا ذهن خود را از احساسات ناخوشایند خماری دور کنید.

2. تمرینات تنفسی مبتنی بر زیست‌فیدبک (Biofeedback)

ابزارهای مدرن زیست‌فیدبک می‌توانند الگوهای تنفسی شما را پایش کرده و به شما کمک کنند تا با تغییر در الگوهای تنفس، درد و استرس را کاهش دهید. این تمرینات به کاهش تنش عضلانی و بهبود حالت روحی کمک می‌کنند.

3. اپلیکیشن‌های ذهن‌آگاهی (Mindfulness)

اپلیکیشن‌های مدرن ذهن‌آگاهی که با استفاده از هوش مصنوعی (توسط همسفر فرد می تواند کمک کند) شخصی‌سازی شده‌اند، به شما کمک می‌کنند تا لحظه‌به‌لحظه آگاهانه‌تر و بدون قضاوت با احساسات خود روبه‌رو شوید و از درد خماری بکاهید.

4. نوردرمانی (Phototherapy)

استفاده از لامپ‌های مخصوص نوردرمانی که می‌توانند بر خلق‌وخوی شما تأثیر بگذارند، به‌خصوص در ساعات ابتدایی روز، می‌تواند به کاهش احساس بی‌حوصلگی و افزایش انرژی کمک کند. این تکنیک در درمان افسردگی فصلی نیز کاربرد دارد.

5. تکنیک‌های تپینگ (EFT)

تکنیک تپینگ (Emotional Freedom Techniques) که شامل ضربه زدن به نقاط خاصی از بدن است، می‌تواند به کاهش درد و بهبود وضعیت روانی کمک کند. این تکنیک‌ها به‌راحتی در خانه قابل‌اجرا هستند و با تمرین روزانه تأثیرگذارتر می‌شوند.

6. نوارهای مغزی TMS

استفاده از تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS) که امواج مغناطیسی ملایمی را به مغز ارسال می‌کند، می‌تواند به کاهش درد و بهبود خلق‌وخوی شما در طول خماری کمک کند.

7. برنامه‌های یادگیری خودکار (Auto-learning apps)

این برنامه‌ها با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، فعالیت‌های ذهنی مناسب برای شما را پیشنهاد می‌دهند تا ذهن خود را مشغول و از احساسات منفی دور نگه دارید.

8. آگاهی چندحسی (Multisensory Awareness)

استفاده از تکنیک‌هایی که حواس مختلف (بویایی، شنیداری، بینایی) را هم‌زمان تحریک می‌کنند، می‌تواند به شما کمک کند تا از تجربه درد و بی‌حوصلگی فاصله بگیرید؛ استفاده از ابزارهایی مانند پخش‌کننده‌های عطر (دیفیوزرها)، موسیقی آرامش‌بخش و نورهای رنگی قابل تنظیم مفید است.

9. تمرینات ذهنی با بازی‌های ویدئویی

بازی‌های ویدئویی طراحی‌شده برای تمرینات ذهنی و شناختی می‌توانند ذهن شما را مشغول کنند و به کاهش علائم خماری کمک کنند. این بازی‌ها تمرکز شما را بر روی چالش‌های کوچک و جذاب متمرکز می‌کنند.

10. موسیقی‌درمانی شخصی‌سازی‌شده

اپلیکیشن‌های موسیقی‌درمانی که با تحلیل الگوهای بیوفیدبک و خلق‌وخوی شما موسیقی خاصی را پیشنهاد می‌دهند، می‌توانند به کاهش درد و بهبود وضعیت روانی کمک کنند. موسیقی‌هایی که به‌طور خاص برای کاهش اضطراب و درد طراحی شده‌اند، به تسکین علائم خماری کمک می‌کنند.

11. هولوگرافی آرامش‌بخش (Relaxation Holograms)

استفاده از هولوگرافی‌های تعاملی که محیط‌های آرامش‌بخش را به‌صورت سه‌بعدی در اطراف شما ایجاد می‌کنند، می‌تواند ذهن شما را از درد خماری دور کند. این فناوری به شما اجازه می‌دهد در محیط‌هایی مانند ساحل، جنگل یا کوهستان قرار بگیرید و استرس را کاهش دهید.

12. نوشیدنی‌های مغزی (Nootropic Beverages)

نوشیدنی‌های نوتروپیک مدرن که حاوی ترکیباتی مانند ال-تیانین و مکمل‌های گیاهی خاص هستند، می‌توانند به بهبود تمرکز و کاهش احساسات منفی کمک کنند. این نوشیدنی‌ها به‌طور خاص برای تقویت عملکرد ذهنی و کاهش خستگی ذهنی طراحی شده‌اند و می‌توانند در کاهش درد و بی‌حوصلگی مؤثر باشند. به‌علاوه، نوشیدنی‌های سم‌زدای ساده‌تری مانند دتاکس خیار و سیب نیز می‌توانند بسیار مفید باشند و عمل سم‌زدایی را انجام دهند.

چند راهکار الزامی برای ترک مواد

مراجعه به پزشک یا متخصص

اولین و مهم‌ترین قدم برای کاهش درد خماری، مشورت با یک پزشک یا متخصص ترک اعتیاد است. آن‌ها می‌توانند بر اساس نوع ماده مصرفی، میزان وابستگی و شرایط جسمانی فرد، برنامه ترک مناسب را ارائه دهند. داروهایی نیز وجود دارند که می‌توانند علائم خماری را کاهش دهند و فرآیند ترک را آسان‌تر کنند؛ برای مثال، در موارد ترک الکل، داروهایی مانند دیازپام ممکن است تجویز شوند تا از بروز تشنج جلوگیری شود.

هیدراته ماندن

در طول دوره خماری، بدن نیاز به آب بیشتری دارد، زیرا خماری می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود؛ نوشیدن مقدار زیادی آب، آب‌میوه طبیعی یا محلول‌های الکترولیتی می‌تواند به جلوگیری از علائم کم‌آبی کمک کند. آب‌رسانی به بدن نه‌تنها به دفع سموم کمک می‌کند، بلکه می‌تواند سردرد، ضعف و خستگی را نیز کاهش دهد.

تغذیه مناسب

رژیم غذایی مناسب در دوره خماری نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. مصرف غذاهای سبک و مغذی مانند سوپ، میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند انرژی بدن را تأمین کرده و سیستم ایمنی را تقویت کند؛ اجتناب از غذاهای چرب و سنگین که می‌توانند معده را تحریک کنند، ضروری است؛ همچنین، مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی مانند ویتامین B و C ممکن است به بهبود وضعیت عمومی بدن کمک کند.

استراحت کافی

استراحت و خواب کافی در دوره خماری ضروری است. درد خماری و احساس خالی کردن پا تواند باعث بی‌خوابی و اختلالات خواب شود، اما تلاش برای استراحت و آرامش به بدن اجازه می‌دهد تا بهبود یابد؛ استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب مرتبط با درد خماری بسیار کمک کند است البته شاید اول مسخره به نظر برسد.

فعالیت بدنی

ورزش ملایم مانند پیاده‌روی یا یوگا می‌تواند به بهبود حال عمومی و کاهش علائم خماری کمک کند. ورزش به بدن کمک می‌کند تا اندورفین تولید کند که به‌عنوان یک مسکن طبیعی عمل کرده و به بهبود خلق‌وخو کمک می‌کند. البته باید توجه داشت که فعالیت بدنی نباید بیش‌ازحد شدید باشد، زیرا ممکن است به بدن استرس بیشتری وارد کند.

حمایت روانی و اجتماعی

حمایت خانواده، دوستان و گروه‌های حمایتی نقش بسیار مهمی در فرایند ترک و کاهش درد خماری دارد. حضور در جلسات گروهی مانند الکلی‌های گمنام یا معتادان گمنام می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس تنهایی نکند و از تجربیات دیگران بهره‌مند شود؛ همچنین، صحبت با یک مشاور یا روان‌درمانگر می‌تواند به مدیریت استرس، اضطراب و افسردگی کمک کند.

دوری از موقعیت‌های تحریک‌کننده

در دوره ترک، باید از موقعیت‌ها و افرادی که ممکن است فرد را به مصرف مجدد مواد تحریک کنند، دوری کرد؛ اجتناب از مکان‌هایی که مصرف مواد در آن‌ها معمول بوده و همچنین قطع ارتباط با افرادی که به مصرف مواد تشویق می‌کنند، می‌تواند به پیشگیری از عود کمک کند.

تمرکز بر هدف و انگیزه

داشتن یک هدف مشخص و انگیزه قوی برای ترک مواد می‌تواند در تحمل درد خماری مؤثر باشد؛ نوشتن دلایل ترک و مرور مداوم آن‌ها می‌تواند به فرد کمک کند تا در مسیر خود پایدار بماند. همچنین، تجسم یک آینده سالم و بدون وابستگی می‌تواند به تقویت اراده کمک کند.