درد تحریک شده اطراف واژن یا وستیبولودینیا (PVD)

درد تحریک شده اطراف واژن یا وستیبولودینیا (PVD) به درد مزمن آلودینیا (درد ناشی از محرکهای غیر مضر) در تمام یا بخشی از لبه بیرونی دهلیز گفته میشود. دهلیز به عنوان ناحیه ای از ناحیه تناسلی بانوان شامل دهانه های مجرای ادرار و واژن، تگ های هیمنال و لبه داخلی سطوح داخلی لابیا مینور است. لمس مخاط واژن به قسمت های خارجی لابیا مینور باعث درد میشود که در این اختلال هیچ علامت خاص و غیر طبیعی وجود ندارد.

علائم درد تحریک شده اطراف واژن

در زنان مبتلا به درد تحریک شده اطراف واژن دائمی، مقاربت یا سایر رابطه های جنسی همیشه دردناک بوده است. در حالی که زنان مبتلا به PVD از نوع اکتسابی ممکن است ماهها یا احتمالاً سالها مقاربت بدون درد داشته باشند. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد PVD با حساسیت مرکزی در مدارهای درد مغز و نخاع مرتبط است و برنامه های آموزشی روانی می تواند به زنان مبتلا به این درد تحریک شده اطراف واژن کمک کند.

درد تحریک شده اطراف واژن به چه صورت است؟

درد به صورت سوزش یا بریدگی در ورودی واژن توصیف میشود. تشخیص محل دقیق برای بسیاری از زنان دشوار است، و اگرچه درد با لمس لبه درونی ایجاد می شود، اما زنان ممکن است درد را در عمق واژن احساس کنند. هنگامی که با وجود درد در رابطه، لذت و برانگیختگی بالا تر می رود، شدت درد می تواند با ادامه آمیزش کاهش یابد، اما بیشتر اوقات افزایش می یابد. به طور معمول سوزش پس از مقاربت و اغلب دیسوری (سوزش ادرار) پس از مقاربت وجود دارد. هر دو علامت میتوانند ساعت ها یا حتی روزها ادامه داشته باشند. تماس با مایع انزال نیز ممکن است باعث درد سوزشی شود. لمس غیرجنسی، از جمله قرار دادن تامپون نیز ممکن است باعث ایجاد درد شود.

معاینه جسمی وستیبولودینیا

یک زن مبتلا به PVD ممکن است هرگز رابطه جنسی یا حتی یک معاینه معمول لگن را تجربه نکرده باشد زیرا سفت کردن غیرارادی عضلات لگن این کار را غیرممکن کرده است. تشریح ماهیت محدود معاینه فیزیکی برای زن مبتلا به این بیماری بسیار مهم است و ممکن است ترجیح داده شود معاینه را به ویزیت دوم موکول کنید تا او زمان داشته باشد و بتواند لابیای خود را باز کند. معاینه باید با لمس نواحی بیرونی لابیا مینور توسط پزشک شروع شود و به زن احساس طبیعی اولیه را بدهد تا زمانیکه که با ژل سرد دستگاه تناسلی او را لمس می کند آمادگی داشته باشد. زنانی که به طور خاص مضطرب هستند ممکن است با کمک پزشک و استفاده از یک آینه دستی انجام تست Q-tip خود را آسان تر کنند.

علاوه بر تکمیل تست Q-tip برای آلودینیا، پزشک باید سایر آسیب شناسی واژن، از جمله عفونت و دیستروفی را رد کند و هر نواحی ناهنجاری قابل مشاهده را که ممکن است نیاز به بیوپسی داشته باشد، بررسی کند. اگر علامتی از درد عمیق وجود داشته باشد، سایر شرایط احتمالی از جمله اندومتریوز باید رد شود. توانایی سفت کردن ماهیچه های اطراف واژن (مانور کگل) اغلب در PVD به خطر می افتد، همانطور که توانایی شل کردن کامل پرینه به طور داوطلبانه وجود دارد. گاهی اوقات تا زمانی که شدت آلودینیا کاهش نیابد، زن نمی تواند اجازه معاینه عضلات اطراف واژن را بدهد.

تشخیص و سن شروع وستیبولودینیا

اگرچه زنانی که به PVD مراجعه می کنند معمولاً در اواخر دهه 20 زندگی خود هستند، این وضعیت به زنان قبل از یائسگی تقریبا محدود نمی شود، دومین اوج شیوع بلافاصله پس از یائسگی اتفاق می افتد، زمانی که ممکن است آتروفی (تحلیل رفتن بافت یا اندام) همراه به دلیل سطوح پایین استروژن وجود داشته باشد. برای اطمینان از تشخیص PVD در این شرایط، لازم است ابتدا کمبود استروژن با استروژن موضعی درمان شود و تست Q-tip تکرار شود.

پاتوفیزیولوژی درد تحریک شده اطراف واژن

شواهد بسیاری وجود دارد که PVD با حساسیت مرکزی مدارهای درد در مغز و نخاع مرتبط است. بیماری های مشترک شامل سندرم روده تحریک پذیر، درد مفصل گیجگاهی فکی و سابقه دیسمنوره شدید (درد قاعدگی) در سال های جوان تر وجود دارد. در مقایسه با سایر افراد، زنان مبتلا به PVD آستانه درد کمتری در نواحی غیر تناسلی دارند و نتایج MRI عملکردی آنها فعال شدن بیشتر مدار درد در داخل مغز را هنگامی که یک محرک دردناک به مکان های غیر تناسلی اعمال می شود، نشان می دهد.

ارتباط استرس و درد تحریک شده اطراف واژن

استرس برای زنان مبتلا به PVD بطور معمول وجود دارد. تشخیص زمینه ای اختلال اضطراب در زنان مبتلا به PVD, ده برابر بیشتر از سایر افراد است و افسردگی بالینی ۳ برابر شایع تر است. زنان مبتلا به PVD همچنین در مقایسه با زنان بدون PVD پاسخ های استرس غیرطبیعی دارند و ارتباط بین عوامل استرس زای خارجی و شروع علائم در PVD اکتسابی به خوبی قابل تشخیص است. ویژگی های شخصیتی که می تواند افراد را مستعد استرس کند، در زنان مبتلا به PVD بیشتر از سایر افراد دیده می شود.

این ویژگیها عبارتند از:

• ترس از ارزیابی منفی توسط دیگران
• وظیفه شناسی بیش از حد
• کمال گرایی
• انتقاد از خود
• هوشیاری بیش از حد نسبت به احساسات فیزیکی
• اجتناب از آسیب
• تمایل به داشتن افکار نگران کننده متعدد حتی در غیاب اختلال اضطرابی تشخیص داده شده است.

پیشنهاد میکنیم بخوانید: واژینیسموس چیست و راه درمان آن چگونه است؟

تنشهایی که به بار آلوستاتیک (فرسودگی ناشی از استرس بدن) کمک میکنند و باعث ناسازگاری سیستم پاسخ به استرس میشوند، میتوانند شامل استرسهای درونی مربوط به شخصیت و همچنین استرس های محیطی باشند. در حال حاضر تصور میشود که استرس میتواند مسئول تغییرات در مدولاسیون (نوسان) سیگنالهای بالا به پایین از مغز به سلولهای پشتی نخاع باشد. مناطق مغزی شناخته شده برای اعمال این تأثیر نزولی بر روی درد شامل قشر جلوی پیشانی مداری و آمیگدال هستند. متأسفانه نتیجه زندگی با درد منجر به استرس اغلب شدید، ناشی از احساس بی کفایتی جنسی و ناتوانی در یافتن شریک یا ترک یک رابطه ناسالم و بدتر شدن بیشتر خلق و خو میشود. بنابراین استرسی که به حساسیت مرکزی کمک کرده است فقط مزمن بودن درد را افزایش داده و حفظ می کند.

عوامل مستعد کننده

اختلالات اضطرابی و خلقی و ویژگی های شخصیتی که زن را مستعد استرس می کند ممکن است با آسیب پذیری های ژنتیکی ارتباط برقرار کند. شواهدی از انواع ژنتیکی برخی واسطه های التهابی وجود دارد که مطابق با یافته های بافت شناسی از مناطق آلودینیا (مناطق حساس به درد) هستند که در آنها یپرولیفراسیون گیرنده های درد و افزایش تعداد ماست سل ها وجود دارد. برای زیرگروه کوچکی از زنان مبتلا به PVD شروع درد با رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنس (نوعی عفونت) همراه است. به طور معمول، عفونت درمان می شود، اما علائم هرگز به طور واقعی از بین نمی روند و درد سوزشی مداوم منجر می شود، حتی اگر ترشحات معمول، خارش و شواهد عینی عفونت کاندیدا وجود نداشته باشد.

همچنین شواهد محدودی وجود دارد مبنی بر اینکه داروهای ضد بارداری با دوز پایین استروژن، به ویژه آنهایی که حاوی پروژستین های نسل سوم هستند، ممکن است PVD را در زنان مستعد ایجاد کنند. تجربه بالینی ما این است که شروع یائسگی PVD به دنبال یک استرس خارجی مشخص در زنان با ویژگی های شخصیتی ذکر شده در بالا است، که نشان می دهد اینها عوامل مستعد کننده شروع یائسگی هستند.

عواقب جنسی درد تحریک شده اطراف واژن

اغلب، انگیزه برای فعال بودن جنسی با PVD کاهش می یابد. حتی زمانی که همسر مایل و مشتاق به انجام رابطه جنسی هستند، چنین فعالیتی به زن یادآوری می کند که چنین چیزی ممکن نیست و انگیزه هر نوع فعالیت جنسی از بین می رود. آنچه را که می توان رفتار انطباقی در نظر گرفت. یعنی عدم توجه به محرک ها و محرک های جنسی در دنیای اطراف برای جلوگیری از یک نتیجه دردناک زمانی ناسازگار میشود که زن تمام حس جنسی خود را از دست بدهد و حتی نتواند تصور کند که دوباره از نظر جنسی تحریک شده است. شریک جنسی ممکن است احساس طرد شدن کنند، ترس داشته باشند که دیگر از نظر جنسی جذاب نیستند، و در تحریک جنسی تردید کنند. به نوبه خود، این دودلی می تواند سوء تفاهم تفسیر و منجر به اختلاف شود.

نیاز به تشخیص و درمان به موقع

برای شکستن این چرخه مزمن، در ابتدا درمان استرس باید مورد توجه قرار گیرد. پریشانی زندگی با عدم تشخیص علت یک بیماری درد را تشدید می کند. دریافت تشخیص و آموختن اینکه کمک در دسترس است به خودی خود می تواند درمانی باشد مسئله ای بسیار مهم است. زنان باید تشویق شوند تا به طور موقت مقاربت دردناک را از زندگی حذف کنند و نوعی درمان شناختی را شروع کنند. با توجه به اینکه درمان های پزشکی برتری نسبت به درمان های دارویی نداشتند، به یک رویکرد بین رشته ای که بر شناخت درمانی و روانشناسی تمرکز باشد نیاز وجود دارد. همچنین مشخص شده است؛ تصویربرداری عملکردی مغز اهمیت نواحی پیشانی لیمبیک را در کنترل شناختی درد روشن می کند. افکار، زیربنای احساسات هستند و افکار را می توان تغییر داد یا میتوان واکنش متفاوتی نسبت به آن نشان داد.

فیزوتراپی pvd (وستیبولودینیا)

درمان در وستیبولودنیا برای هر زن متفاوت است و این مسئله بعلت تفاوت در آناتومی فردی میباشد، pvd دردی نیست که شما بتوانید با آن تا آخر عمر زندگی کنید و حتما به یک راه حل مشترک نیاز دارد. ورزش هایی برای کشش و شل کردن عضلات لگن و اطراف واژن می تواند به کاهش درد ولوودینیا کمک میکند. فیزیوتراپیست ممکن است به شما توصیه کند که در خانه از دستگاهی به نام گشادکننده واژن استفاده کنید. این کار باعث کشش و تحریک واژن می شود. همچنین ممکن است به کاهش ترس از درد در حین رابطه جنسی کمک کند.

تکنیک تنفس

تنفس صحیح و دم و بازدم اولین ابزاری ست که یاد میگیرید تا بر درد خود تسلط پیدا کنید. هنگامی که بتوانید به درستی نفس بکشید می توانید تنش و استرس خود را رها کنید و به شما این امکان را می دهد تنشی که در عضلات کف لگن خود ایجاد شده است را آزاد کنید.

فیزیوتراپی عضلات کف لگن

فیزیوتراپی عضلات کف لگن و واژن برای کاهش درد تحریک شده بسیار موثر است، کشش ایمن عضلات به شما کمک می کند تا مقداری از فشار روی کف لگن خود را کاهش دهید.با این روش شما از تنش و سفتی که باعث درد تحریک شده اطراف واژن یا وستیبولودینیا (PVD)می شود، خلاص شوید.

کشش کف لگن

کشش کف لگن و تنفس شکمی برای آرام کردن کف لگن عالی هستند. برخی از بهترین حرکات کششی در واقع حرکات یوگا هستند، مانند:

• حرکت کودک (گهواره)
• حرکت کبرا

درمان بیوفیدبک ولوودینیا

بیوفیدبک یک تکنیک مکملی است، نه یک درمان مستقل، و یک برنامه تمرین رفتاری برای کنترل عضلات کف لگن است. بیوفیدبک نوعی تکنیک ذهن و بدن است که برای کنترل برخی از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب، الگوهای تنفسی و پاسخ های عضلانی از آن استفاده می کنید. در طول بیوفیدبک، شما به پدهای الکتریکی متصل هستید که به شما کمک می کند اطلاعاتی در مورد بدن خود به دست آورید. یک تکنیک بدون درد که از حسگرهای ویژه و مانیتور کامپیوتر برای نمایش اطلاعات مربوط به فعالیت عضلات استفاده می شود. این اطلاعات یا "بازخورد" برای به دست آوردن حساسیت عضلات و با ارائه تمرین و تقویت ماهیچه ها باعث کنترل بر عملکرد عضلات کف لگن می شود.

ماساژ کف لگن (PFM)

از نظر بالینی، ماساژ واژن که گاهی اوقات به عنوان ماساژ کف لگن (PFM) نیز نامیده می شود، به عنوان یک درمان برای درد لگن میوفاسیال، اختلال عملکرد کف لگن، ولوودینیا و بی اختیاری ادرار عمل می کند که می تواند موثر باشد.

منبع: bcmj.org