افسردگی دومین اختلال روانشناختی شایع در دنیاست که نزدیک به 121 میلیون نفر در سراسر دنیا به آن مبتلا هستند. افسردگی با ویژگی های مالیخولیا، شامل مواردی است که بیمار علاوه بر احساس غم و اندوه زیاد، عدم علاقه به فعالیت های قبلی خود که زمانی لذت بخش بودند، کمبود انرژی و احساس خستگی، اضطراب و تحریک پذیری و اختلالات خواب، موارد دیگری از جمله مشکلاتی در تمرکز و اختلال در تصمیم گیری، صحبت در مورد مرگ و خودکشی، میل و گاهی اقدام به خودکشی را تجربه می کند. در این مقاله قصد داریم توضیحات علمی برگرفته از آخرین ورژن کتاب راهنما و تشخیص اختلالات روانی مورد تأیید انجمن روانشناسی آمریکا (DSM5)، را بیان کنیم و به شرح دلایل ابتلاء به اختلال افسردگی با ویژگی های مالیخولیا، تفاوت آن با افسردگی و راهکارهای درمان آن بپردازیم. بنابراین مطالب خوب این مقاله را از دست ندهید و تا پایان این مقاله با ما همراه باشید!
معنی مالیخولیا
در مورد معنی مالیخولیا، باید گفت اختلالی است که در مغز رخ می دهد و با افزایش سودا، توهم، غم و اندوه، افکار جنون آمیز و فلج قوای عضلانی و دماغی تداعی میشود. 400 سال پیش از میلاد، بقراط کلمه مالیخولیا را برای توصیف اختلالات روانی به کار برد. در گذشته نیز معنی مالیخولیا، همین ویژگی ها را توصیف میکرد و به مدت صدها سال برای توصیف غم شدید به کار می رفت. از قرن بیستم به بعد در ذیل گروه افسردگی قرار گرفت و سپس کاملاً حذف شد.
شاخص های افسردگی با ویژگی های مالیخولیا
افسردگی با ویژگی های مالیخولیا، بیشتر در افرادی دیده میشود که مکرراً علائم شدید اختلال افسردگی عمده (MDD) را تجربه میکنند و یا ویژگیهای روان پریشی دارند. افسردگی با ویژگیهای مالیخولیا دارای شاخص هایی به شرح زیر است:
- احساس غم و اندوه شدید طولانی مدت
- احساس اضطراب
- احساس ناامیدی شدید، پوچی و بی ارزشی
- اختلالات خواب
- اشکال در تمرکز و تصمیم گیری
- اشکال در به حافظه سپردن مطالب و رویدادها
- از دست دادن لذت از انجام فعالیت های روزانه
- از دست دادن واکنش نسبت به اخبار و رویدادها
- اقدام به خودکشی
- تحریک پذیری
- تجربه شدید و مداوم احساس گناه
- سراسیمگی یا کندی روانی - حرکتی
- صحبت در مورد مرگ و خودکشی
- فقدان علاقه به فعالیت های مورد علاقه گذشته
- کاهش یا افزایش اشتها
- کاهش یا افزایش خواب
- کاهش وزن زیاد
- کمبود انرژی و احساس خستگی زیاد
- افزایش همه علائم فوق هنگام صبح
درمان مالیخولیا
برای درمان مالیخولیا، روش های متعددی وجود دارد. اما هنگامی که برای بیمار از روش روان درمانی و دارودرمانی استفاده می کنند، باید توجه داشت که درمان مالیخولیا با ویژگی های خاص همان بیمار طراحی شده باشد. به منظور درمان اختلالات خلقی و از جمله افسردگی با ویژگی های مالیخولیا، باید توجه داشت که بیمار خطرناک نباشد، روش های تشخیصی به درستی در مورد او انجام شده باشند و علاوه بر دنبال کردن درمان های فوری، آسودگی و سلامت بیمار لحاظ شود. روش های درمان مالیخولیا شامل موارد زیر هستند:
- بستری بیمار به منظور تأمین سرپناه و خوراک بیمار، جلوگیری از اقدام به خودکشی یا آدم کشی و همچنین دسترسی به بیمار برای انجام اقدامات تشخیصی
- تحریک عصبی واگ که می تواند منجر به بهبود خلق گردد.
- تحریک مغناطیسی تراجمجمه ای برای بزرگسالانی که داروهای ضد افسردگی مؤثر واقع نشده اند.
- درمان بین فردی، با فرض وجود مشکلات بیمار ناشی از کژکاری های دوران کودکی، شامل کمک به بیمار و اقدام به درمان رفتارهای بیمار به منظور تقویت جرأتمندی، افزایش مهارت های اجتماعی و اصلاح تفکر تحریف شده بیمار
- درمان های مبتنی بر روانکاوی با هدف تغییر ساختار شخصیت نه فقط تخفیف علائم و همچنین افزایش احساس صمیمیت و مدارا در بیمار و آموزش بیمار در جهت بروز علائم هیجانی در مواجهه با سوگ
- خانواده درمانی، با هدف کاهش استرس های بیمار، مخصوصاً زمانی که حالات بیمار روابط خانوادگی او را با همسر یا اعضای خانواده دچار خطر کرده است.
- نور درمانی مخصوصاً برای رفع اختلالات خواب بیمار
- دارو درمانی با داروهای ضد افسردگی و افزایش دهنده سروتونین و نوراپی نفرین که هورمون خوش خلقی نامیده می شوند و احساس خوب را افزایش می دهند، با این تصور که بیماری ریشه زیستی و ژنتیک دارد.
- گروه درمانی، با هدف آشنایی بیمار با دیگر بیماران مشابه و به اشتراک گذاشتن تجربه های خود
- شوک درمانی برقی
- روان درمانی که در این جلسات به بیمار نشان می دهند در رابطه با موضوعات زیر چگونه رفتار کند و بازخورد نشان دهد:
- احساس عدم رضایت از شرایط و زندگی
- بحران ها یا رویدادهای استرس زا
- باورها و رفتارهای منفی
- کمبود عزت نفس
- مهارت های ارتباطی
- مواجهه با چالش ها
تست روانشناسی مالیخولیا
انجمن روانپزشکی آمریکا، افسردگی با ویژگی های مالیخولیا را متمایز از افسردگی قرار نمیدهد و آن را نوعی اختلال افسردگی اساسی تلقی می کند. از این رو پزشک به منظور تست روانشناسی مالیخولیا، سؤالاتی را از بیمار پرسش می کند. این سؤالات که به منظور تشخیص و تست روانشناسی مالیخولیا هستند، به شرح زیرند:
- پرسش از بیمار در مورد شروع روز در صبح و اینکه علائم در صبح شدیدتر است یا عصر؟
- پرسش در مورد خواب بیمار
- پرسش در مورد فعالیت های روزانه بیمار و اینکه این برنامه تغییراتی کرده است یا نه؟
- پرسش در مورد علائق بیمار و روحیات او
- پرسش در مورد میزان تمرکز بیمار
تفاوت مالیخولیا و افسردگی
در مورد تفاوت مالیخولیا و افسردگی میتوان گفت که بر اساس طبقه بندی DSM5، گرچه افسردگی با ویژگی های مالیخولیا یک اختلال روانی به خودی خود نیست، اما تفاوت مالیخولیا و افسردگی غیر مالیخولیا به شرح زیر است:
- تفاوت در میزان خستگی و سطح خلق و خو
- تفاوت در علل ایجاد کننده که در افسردگی لزوماً ناشی از عوامل زیستی و سطح انتقال دهنده های عصبی نیست.
- تفاوت در مغز که در بیماران افسرده با ویژگی های مالیخولیا تفاوت هایی در هیپوتالاموس، هیپوفیز و غدد فوق کلیوی در مقایسه با مغز بیماران افسرده معمولی وجود دارد.
- تفاوت در میزان کورتیزول بیماران مالیخولیا که سطح آن بالاتر از بیماران افسرده است.
- بیماران مالیخولیا در چرخه خواب، مراحل خواب عمیق کمتر و کوتاه تری دارند.
- مشکلات شناختی که در بیماران مالیخولیا شدیدتر است.
- پاسخ به دارونما که در بیماران مالیخولیا پاسخی به دارونما دیده نمی شود.
علت افسردگی با ویژگی های مالیخولیا
در رابطه با علت افسردگی با ویژگی های مالیخولیا باید گفت عوامل متعددی وجود دارند که در این مقاله آنها را به شکل فهرست وار بیان می کنیم؛ زیرا بیان علت افسردگی با ویژگی های مالیخولیا توضیحات زیادی دارد که خارج از حجم این مقاله است. این موارد به شرح زیرند:
- عوامل زیستی و ژنتیک
- عوامل روانی – اجتماعی
- وقایع زندگی و استرس های محیطی
- عوامل شخصیتی
- عوامل سایکودینامیکی
- تحریفهای شناختی
- عوامل محیطی نظیر تروما
افسردگی با ویژگی های مالیخولیا از منظر DSM-5
افسردگی با ویژگی های مالیخولیا از منظر DSM5، نوعی اختلال افسردگی اساسی محسوب می شود که انجمن روانپزشکی آمریکا دیگر آن را به عنوان اختلالی جداگانه در نظر نمی گیرد در حالیکه افسردگی مالیخولیا در گذشته یک اختلال جداگانه بود. بنابراین افسردگی با ویژگی های مالیخولیا از منظر DSM5، نوعی اختلال روانی با احساس غم و اندوه شدید است که می تواند زندگی و فعالیت های شخصی و اجتماعی فرد را به شکلی بارز تحت تأثیر قرار دهد و آنها را مختل کند. همچنین میتواند بر خلق و خو، چرخه های خواب و اشتهای بیمار آثار منفی زیان باری بر جای گذارد.
