توهم ممکن است به دلیل تغییرات شیمیایی ناشی از اختلالات متابولیکی ایجاد شود که میتواند منشا داخلی یا خارجی داشته باشد. به نظر میرسد برخی از مواد شیمیایی با استفاده از کاهش دروندادهای حسی، موجب ایجاد توهم میشوند. به عنوان مثال یادآوری توهم تجارب پرتنش سالهای اخیر را میتوان با تزریق داروهای بیهوشی مانند آموباربیتال سدیم که شرایط را برای رهاسازی ادراکی فراهم میکند، ایجاد کرد.
توهمات چگونه شناخته شدند؟
توهمات در حین القا و پدیداری بیهوشی جراحی عمومی ناشی از انواع مواد شیمیایی به خوبی شناخته شدند و میتوان بر همین اساس آنها را طبقه بندی کرد. به نظر می رسد مواد شیمیایی توهم زا با کاهش انتقال تکانه های عصبی و افزایش مقاومت سیستم عصبی در برابر عبور تکانه های عصبی، درونداد حسی را ضعیف میکنند که همین موضوع شکافی بین واقعیت و غیر واقعی بودن ایجاد میکند. سایر مواد شیمیایی توهم زا، انتقال عصبی را افزایش میدهند، ورود منظم اطلاعات را مختل و مدارها را به هم میریزند. در حقیقت میتوان گفت بسیاری از توهم زاهای مشتق شده از گیاهان به این صورت عمل میکنند مانند:
- LSD
- ارگوت (نوعی قارچ که بر گندم سیاه رشد می کند)
- قارچ سیلوسایبین
- مسکالین
- تتراهیدروکانابینول
توهم از چه راه های دیگری ایجاد می شود؟
البته توهمات ممکن است به طور خودکار توسط ورود زیاد اطلاعات نیز رخ دهد. مانند زمانی که بطور همزمان، چندین محرک شدید و حسی اعمال شود (برای مثال چراغ های چشمک زن و صدای بلند) که در مهمانی های خاص استفاده میشود. داروهای توهم زا موادی هستند که در دوزهای دارویی دستکاری شده داده می شوند. این داروها بدون اینکه باعث از دست دادن هوشیاری شوند، تغییرات فاحشی را در ادراک فرد ایجاد می کنند. این تحریف ها نه تنها موجب ایجاد توهم می شوند، بلکه ممکن است تاثیرات عمیقی بر خلق و خو، افکار و رفتار های فرد داشته باشند. این تحریف ها شبیه اختلالات ایجاد شده در روان پیشی های خود به خودی است. به همین علت نیز به برخی از داروهای توهم زا، (داروهای روانپریشی زا) نیز گفته میشود.
مطالعات جدید در مورد اثر توهم
دانشمندان و روانپزشکان و روانشناسان در تحقیقات بالینی گاهی اوقات به عمد از این ترکیبات استفاده می کنند تا بفهمند که یک فرد مبتلا به روانپریشی حاد، چه احساسی دارد. در حقیقت امید بر آن است که مطالعه چنین مدل های روانپریشی که ناشی از مواد شیمیایی است، منجر به بهبود روش های جدید درمانی شود. همچنین برخی از متخصصان سلامت روان، درمورد مواد روان گردان بحث های موافق و مخالف زیادی میکنند. این بحث ها در این مورد است که می توان از برخی مواد روان گردان، برای گسترش بینش و ادراک در اختلالاتی مانند:
- اعتیاد به الکل
- الگوهای شخصیتی نفوذ ناپذیر
- سردی جنسی هستند استفاده کرد.
توهم و منطق
تغییرات روانشناختی بالقوه خطرناکی که توسط مواد شیمیایی روانگردان ایجاد می شود، گاهی اوقات به عنوان (سست شدن ساختارهای ایگو یا منطق)، (از بین بردن مرزهای ایگو) یا (برهم زدن دفاع های ایگو) تفسیر شده است. به عبارتی دیگر، این تغییرات ممکن است شامل تجربه افکار متفات، احساسات عجیب و ادراکاتی ناپایدار باشد که معمولا خارج از آگاهی فرد و به صورت (ناخودآگاه) می باشند.
اثر ال اس دی بر روی توهمات
افرادی که داروهای توهم زا مصرف می کنند (برای مثال: ال اس دی) این اثرات بر روی آنها اتفاق می افتد:
- ممکن است بیش از حد تلقین پذیر شوند
- از نظر هیجانی ناپایدار شوند
- احساس ماورائی از تجربه های معمولی را دریافت کنند
- تحریف درک زمان (مثلا ممکن است احساس کنند زمان کُند میگذرد)
به نظر می رسد که همه رفتارها و تجربیات انسان (طبیعی و غیرعادی) با پدیده های گمراه کننده و توهم آمیز همراه باشد. رابطه این نوع پدیده ها با اختلالات روانی به خوبی مشخص شده است. اما نقش آنها در زندگی روزمره همچنان در دنیا به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. درک بیشتر توهم و خطاهای ادراکی در میان افراد عادی ممکن است توضیحی برای آن دسته از تجربیاتی باشد که در صورت عدم آگاهی به چیزهای ماوراء طبیعی نسبت داده میشوند. ماورا طبیعی در نظر گرفتن اتفاقات ممکن است این را نیز توجیه کند که چرا افراد تفاسیر متضادی از اطلاعات اساسی دارند. به عبارتی دیگر واقعیت مانند زیبایی در چشم بیننده نهفته شده است!
منبع: britannica.com
