فرض کنید از بودن در جمع احساس خوبی ندارید. تصور کنید در یک مهمانی خانوادگی هستید اما احساس تنهایی و طردشدگی دارید. فکر میکنید کسی شما را درک نمیکند یا بودنتان اضافی است. این احساسات، نشانه هایی از مشکلات بینفردی هستند که میتوانند ریشه در افسردگی یا تجربیات تلخ گذشته داشته باشند.
روان درمانی فردی در یک نگاه
رواندرمانی بینفردی (IPT) یکی از روشهای درمانی مؤثر برای درمان کوتاهمدت افسردگی اساسی است. این رویکرد بر کاهش علائم روانپزشکی و بهبود کیفیت روابط فردی و اجتماعی تمرکز دارد. درمان معمولاً طی ۱۲ تا ۲۰ جلسه در مدت ۴ تا ۵ ماه انجام میشود.
روان درمانی فردی چیست؟
زمانی که فرد درگیر ارتباط با دیگران حتی با نزدیکترین افراد خود است یعنی دچار مشکلات بین فردی شده است. روش های گروهی یکی از بهترین روش های روان درمانی فردی هستند. در یکی از جدیدترین مقالات مربوط به سال 2020 روش های افقی و عمودی توانسته اثرگذاری خوبی داشته باشد. این روش ها از نوجوانی در بین افراد شکل می گیرد. مثلاً دانش آموز در مدرسه با افرادی هم گروه می شود که مثل خودش هستند و یا با حضور آنها احساس بهتری دارد این روش مشهور به روش افقی است یعنی او کم کم احساس خوبی به دنیای گروهی خواهد داشت و با کسانی که هم سطح او هستند هم کلام می شود.
مورد دیگر روش عمودی است یعنی حداقل یک شخص در گروه، دقیقاً همان فردی است که بیمار از او خوشش نمی آید! در چنین حالتی او مجبور می شود تا بتواند عملکرد بهتری با شخص داشته باشد. در این روش ها به طور کلی موقعیتی درمان بین فردی ارزیابی می شود و بیمار می پذیرد که باید وارد اجتماع شود.

کاربرد روان درمانی بین فردی
رواندرمانی بینفردی نه فقط برای افسردگی بلکه برای مشکلات زیر نیز کاربرد دارد:
- اختلال دوقطبی (در فاز افسردگی)
- سوگ پیچیده
- اضطراب اجتماعی
- اختلالات خوردن (بهخصوص در نوجوانان)
- تنهایی مزمن و انزوای اجتماعی
عملکرد روان درمانی بینفردی چگونه است؟
در این درمان، مشکلات ارتباطی فرد شناسایی و دستهبندی میشود. سپس درمانگر به فرد کمک میکند تا الگوهای رفتاری ناسالم را بشناسد و تغییر دهد. عملکرد IPT بیشتر حول این محور است:
- بهبود مهارتهای ارتباطی
- افزایش آگاهی از احساسات بینفردی
- حل تعارضات و سوءتفاهمها با دیگران
تکنیک های روان درمانی بین فردی
درمان بین فردی به صورت انفرادی
در این روش پیش از اینکه علائم روان پزشکی بیمار تشخیص داده شده درمانگر می بایست یک روش رسمی به بیمار ارائه دهد. بیمار مسئولیت خود در روش ارائه شده را از درمانگر می پرسد. درمانگر به او توضیح می دهد که می بایست برخی از الگوهای خود را تغییر دهد. برای اینکه کانون دقیق درمان مشخص شود، معمولاً پرشسنامه هایی در این زمینه وجود دارد و باید تکمیل شود. در واقع طبق نتایج پرسشنامه، مفهوم پردازی و فرمولاسیون بین فردی مشخص می شود.
در این گام از مفهوم پردازی درمانگر مشخص می کند که علائم بیمار در چه گروهی قرار دارد. مثلاً او درگیر علائم سوگ است، کمبودهای بین فردی دارد، درگیر مشکلات اختلاف بین فردی است و سایر موارد.
درمان بین فردی به صورت گروهی
تکنیک دیگر، درمان بین فردی به صورت گروهی است. این روش به نسبت روش انفرادی اثرگذاری بیشتری دارد. در این روش گروهی از افراد که دارای علائم یکسانی هستن در یک گروه قرار می گیرند. این افراد معمولاً در محیط اجتماعی منزوی هستند، کناره جویی می کنند و بی ارتباط هستند.در این تکنیک افراد گروه سعی می کنند ارتباط را در گروه خودشان تقویت کنند. در واقع خصوصیات درمانی خاصی وجود دارد که بین همه افراد یکسان است.
در تکنیک های درمان بین فردی اولین موضوع شنیدن صحبت های بیمار است. او معمولاً می گوید، دیگران مرا تنها می گذارند! من شخصیت دوست داشتنی نیستم. نیازهای من برای کسی اهمیت ندارد. بیمار معمولاً هزاران عیب روی خود می گذارد و فکر می کند بی عرضه ترین آدم در دنیا است. او این تصور را دارد که دست به هر کاری بزند شکست خواهد خورد. شنیدن این صحبت ها بخش مهمی از تکنیک های درمان بین فردی است.
یکی از روش های خوب این است که فرد در ابتدا فقط وارد جمع هایی شود که خودش علاقه به حضور در آن دارد. در واقع از افراد جمع بیزار نیست تا حداقل حس منفی به آنها ندارد. این تکنیک سبب می شود کم کم وارد دنیای افراد شود.
مزایا و معایب روان درمانی بین فردی چیست؟
مزایا:
- کوتاهمدت و ساختارمند
- تمرکز بر روابط واقعی فرد در زندگی روزمره
- اثربخشی بالا در درمان افسردگی
- قابل استفاده به صورت گروهی یا انفرادی
معایب:
- برای اختلالات شدید ممکن است کافی نباشد
- نیاز به همکاری فعال بیمار
- در برخی افراد با مشکلات ارتباطی عمیق، ممکن است فرایند درمان زمانبرتر باشد
روان درمانی بین فردی (تشخیص)
تشخیص روان درمانی بین فردی معمولاً شامل سه مرحله است:
- در مرحله اول نیاز است که حوزه ای از مشکل شناسایی شود و هدف درمان مشخص شود.
- در مرحله دوم که مرحله میانی است روی حوزه هدف دار و حوزه های مشکل دار کار می شود.
- در گام سوم نیاز است که نتایج حاصل شده به طور دقیق و مستقل بررسی شود و بیمار برای ادامه درمان آماده شود.

مثال جالب در مورد درمان بین فردی
بیماری که درگیر ارتباط با دیگران است و یا احساس خوبی در جمع ندارد، احتمالاً در زندگی خود درگیر یک خلا بزرگ است. در مقالات روانشناسی بیشتر افرادی که پدر و مادر خود را از دست داده اند از جمع فراری هستند و دوست دارند سریعاً جمع را ترک کنند. این گروه درگیر خلا هستند. مشخص است که علم درمان بین فردی دنیای وسیعی است اما با روش های کوتاه مدت می تواند آجرهای اولیه ارتباط جمعی را بر روی هم بگذارد.
معمولاً روان درمانی بین فردی دارای فاز بندی های مخصوص است. فاز اول این روش شامل الگوهای رابطه و بررسی آسیب های گذشته است که در واقع علائم افسردگی به خوبی ارزیابی می شود.
فاز دوم پس از فاز اول است و راه حل هایی بر اساس ماهیت بیماری در نظر گرفته می شود بیمار مورد بررسی قرار می گیرد، سابقه وی ارزیابی می شود می تواند در محیط های اجتماعی بهبود عملکرد داشته باشد و به نوعی روابط سالم را تشخیص می دهد.
اثربخشی راه حل ها از موارد بسیار مهم در دنیای درمان بین فردی است که باید از سوی درمانگر بررسی شود. هرچه بیشتر به سابقه بیمار در دنیای افسردگی دقت شود تصمیم درمانگر اثر بخش تر خواهد بود.
چگونه یک درمانگر IPT پیدا کنیم؟
پیدا کردن یک درمانگر آموزش دیده در حوزه رواندرمانی بین فردی (IPT) بسیار مهم است. هنگام انتخاب درمانگر به این نکات توجه کنید:
- اطمینان از آموزش تخصصی در درمان بینفردی
- بررسی سابقه حرفهای و تجربه در درمان افسردگی یا مشکلات بینفردی
- امکان دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری
بازگشت به زندگی اجتماعی با درمان بینفردی
درمان بین فردی میتواند فرصتی باشد برای ساخت دوباره رابطه با دیگران، ترمیم زخمهای روانی گذشته، و در نهایت تجربه حس خوب حضور در جمع. اگرچه ممکن است ابتدا سخت و چالشبرانگیز باشد، اما با صبوری، تلاش و همراهی یک درمانگر حرفهای میتوان به نتایج مؤثر و پایدار دست یافت.
💛 ما همراهت هستیم!
اگر احساس میکنی نیاز به کمک داری، مشاوران متخصص ما در مرکز مشاوره اینجامکث آمادهاند تا با روش علمی و بهروز IPT در کنارت باشند.
چه به دنبال درمان فردی باشی و چه بخوای در جلسات گروهی شرکت کنی، ما شرایط رو متناسب با نیاز تو فراهم میکنیم.
ظرفیت جلسات این ماه محدود است؛ همین حالا نوبت مشاورهات رو رزرو کن.
🗓️ رزرو جلسه با درمانگر IPT