یکی از مهارتهای ده گانه زندگی خانوادگی و اجتماعی، خود آگاهی است. خودآگاهی در لغت به معنای آگاهی داشتن از خود است. آگاهی داشتن از احساسات، امیال، عواطف، نیازهایمان و همچنین از بدنمان و نوع واکنش نشان دادن بدنمان به احساساتمان است. شاید کمی پیچیده به نظر بیاید اما خود آگاهی به کمی صرف وقت به خودمان و دقت به احساساتمان نیاز دارد که با کمک آن میتوانیم نسبت به خود و محیط اطراف و انسان هایی که با آن ها در معاشرت هستیم واکنش بهتری نشان دهیم و به مرور احساس خوشایند تری را تجربه کنیم.
خودآگاهی در واقع زمانی بوجود می آید که ما به عنوان یک انسان در حال رشد به غرایزی به غیر از خوردن، خوابیدن و تولید مثل بتوانیم فکر کنیم. هر انسانی میداند چه زمانی گرسنه است و یا چه زمانی به خواب نیاز دارد و یا چه زمانی به تولید مثل و یا نیاز جنسی احتیاج دارد اما خود آگاهی کمی فراتر از خوردن و خوابیدن است. در این مورد باید هوشمندانه به خودمان و آنچه که از محیط اطراف و انسان های دور و برمان بر ما اثر می گذارد، بپردازیم. اینکه در هر لحظه چه احساسی داریم و این احساسات در کجای بدنمان خودشان را نشان میدهند و واکنش ما نسبت به احساساتمان چیست.
نقش احساسات در خود آگاهی
هر چقدر که یک فرد به انواع احساسات خود مشرف تر باشد و خود را آگاهانه زیر نظر بگیرد که مثلا «چرا و چه زمانی احساس غم یا خشم میکند؟». این آگاهی و اشراف به خودمان ما را در کنترل دقیق خودمان قرار میدهد؛ بنابراین با این آگاهی به ندرت میتوانیم یک جا بنشینیم و به خودمان بگوییم نمیدانم، چرا احساس غم میکنم و یا نمیدانم چرا یک مسئله ای به این کوچکی مرا اینقدر خشمگین میکند؟ این ندانستن ها باعث میشود ما سردرگمی بیشتری را نسبت به خود احساس کنیم و این سردرگمی در احساسات، ما را در شناخت و کنترل رفتارمان هم عقب میراند.
بنابراین هر چه در شناخت خودمان (خود آگاهی) نسبت به احساسات و واکنش این احساسات به بدنمان کنترل بیشتری داشته باشیم، رفتارهای غیر قابل پیش بینی کمتری هم خواهیم داشت.
شخصی را در نظر بگیرید که با یک رفتار اشتباه کوچک، به قدری عصبانی میشود که کنترل خشم خود را هم نمیتواند بدست بگیرد و ظرفی را می شکند؛ اگر همین فرد کمی بر روی خود آگاهی به عنوان یکی از مهارت های ده گانه زندگی کار کند، در هنگام عصبانیت اولین چیزی که به ذهنش خطور میکند این است که چرا این مسئله میتواند مرا ناراحت کند؛ پس از آن دقت میکند احساسش در آن لحظه چیست (خشم، نفرت، تلافی) و این احساس در کجای بدن او است (درشکم، قفسه سینه، گلو، عرق کردن دست ها، تپش قلب).
در واقع به واکنش بدن به آن احساس نگاه کند و پس از آن بتواند راجع به مسئله ای که او را ناراحت کرده، حرف زند و احساساتش را در میان بگذارد. مثلا زن و شوهری که بر سر هر مسئله ای از یکدیگر ناراحت میشوند و حرف زدن راجع به آن مسئله باعث دعوای بیشتر میشود، نباید به همان شکل قبل و به شکل بازخواست با یکدیگر صحبت کنند. باید پیش از هر چیز بدانند اصلا راجع به چه چیزی باید با هم صحبت کنند؛ این زن و شوهر میتوانند بعد از به وجود آمدن بحثی کوچک، به خودشان و احساساتشان بپردازند، که چه چیزی در این حرف که از همسرم شنیدم مرا ناراحت میکند؟ در حال حاضر چه احساسی دارم؟ و این احساس در کدام نقطه بدنم خود را نشان میدهد.
پس از آن به بیان احساس واقعی خود بپردازند؛ مثل «من احساس خشم دارم» و برای کنترل احساسات و تصمیم بهتر گرفتن در مورد نحوه رفتارش فکر کند و یا با طرف مقابلش صحبت کند و نه دادخواهی، فریاد زدن یا بازجویی. بنابراین خود آگاهی به عنوان یکی از مهارت های ده گانه زندگی در نحوه رفتار ما با خودمان، با اطرافیان و کنترل احساسات و نه سرکوب احساساتمان بسیار مؤثر است و در بهبود روابطمان تاثیر بسزایی دارد.
چرا خود آگاهی مهم است؟
به نوعی خود آگاهی اساس هرچیزی است که مهم است. بدون خود آگاهی، لذت و درد وجود نخواهد داشت. بدون خود آگاهی هیچ تجربه زیبایی یا عشق معنا ندارد. خود آگاهی به انسان کمک میکند تا در ابتدا خودش را و سپس جهان اطرافش را بهتر بشناسد؛ هرچقدر میزان خود آگاهی انسان بیشتر شود، توانایی درک پدیده ها برای او بیشتر میشود.زمانی که فهم و درک انسان بیشتر شود میتواند با آرامش بیشتری زندگی کند و معنای عمیق تری در زندگی بیابد.
دانلود فایل ارائه پاورپوینت خود آگاهی
مهارت خود آگاهی، توانایی شناخت خصوصیات، نقاط ضعف و قدرت، خواسته ها، ترس ها و انزجارها میباشد. برای دانلود فایل پاورپوینت مرتبط با خود آگاهی بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
<< دانلود فایل ارائه پاورپوینت خود آگاهی >>
