هسته پوتامن یک ساختار زیر قشری به نام عقده های قاعده ای است. همچنین جزئی از جسم مخطط پشتی است که شامل پوتامن و هسته دمدار است. پوتامن در مجاورت گلوبوس پالیدوس قرار دارد و پوتامن و گلوبوس پالیدوس با هم گاهی اوقات به عنوان هسته عدسی شکل نامیده می شوند.
کارکرد هسته پوتامن چیست و چه نقشی در مغز دارد؟
پوتامن به عنوان جزئی از عقده های قاعده ای، بیشتر به دلیل نقشش در تسهیل حرکت شناخته شده است. برای درک نقش پوتامن در حرکت، فکر کردن به اینکه چگونه عقده های پایه به عنوان یک کل ممکن است در حرکت نقش داشته باشند مفید است. در حالیکه این به طور قطعی مشخص نشده است، یک فرضیه رایج نشان می دهد که عقده های پایه برای تسهیل حرکات مورد نظر مهم هستند و در عین حال حرکات ناخواسته و یا رقابتی را مهار می کنند.
تصور می شود که پوتامن (و جسم مخطط به عنوان یک کل) به عنوان یک ناحیه ورودی حیاتی برای عقده های قاعده ای عمل می کند. به عبارت دیگر، برای انجام عملکردهای مرتبط با حرکت، عقده های قاعده ای نیاز به دریافت اطلاعات از قشر مغز در مورد حرکاتی دارند که می خواهید انجام دهید. بسیاری از این اطلاعات ابتدا از طریق مسیری به نام مسیر کورتیکوستریتال به پوتامن می رسد.
بیشتر نورون های پوتامن حاوی انتقال دهنده عصبی GABA هستند و از پوتامن به سایر نواحی عقده های قاعده ای - به ویژه گلوبوس پالیدوس و ماده سیاه گسترش می یابند. این نورون هایی که پوتامن را ترک می کنند مسیرهایی را ایجاد می کنند که تصور می شود در تسهیل یا مهار حرکات (بسته به مسیر) نقش دارند. تحقیقات نشان میدهد که نورون های پوتامن قبل و در حین حرکت، به ویژه حرکت اندام ها و تنه، فعال می شوند. تصور می شود که شلیک این نورون های پوتامن نه تنها به شروع یک حرکت، بلکه در تصمیم گیری برای انجام یک حرکت و انتخاب حرکتی برای انجام دادن کمک می کند.
برای سال ها، پوتامن عمدتاً به حرکت اختصاص داشت. اما تحقیقات جدیدتر به نقش گسترده پوتامن اشاره کرده است. به عنوان مثال، اکنون تصور می شود که پوتامن با یادگیری و حافظه، زبان و احساسات نیز درگیر است.
در صورت آسیب هسته پوتامن چه اتفاقی می افتد؟
اختلال عملکرد پوتامن می تواند عاملی برای تعدادی از اختلالات باشد، اما به شدت با مشکلات عملکرد حرکتی مرتبط است. برای مثال بیماری هانتینگتون (HD) - که با حرکات غیرارادی سریع و اسپاسمیک مشخص می شود - با انحطاط و مرگ نورون ها در هسته دمدار و پوتامن همراه است. این نورون ها ممکن است با مهار حرکات ناخواسته درگیر باشند و انحطاط آنها در HD ممکن است باعث شود که سرکوب حرکت غیرارادی دشوارتر شود.
تخریب عصبی در عقده های قاعده ای نیز نشانه پاتولوژیک بارز بیماری پارکینسون (PD) است، وضعیتی که باعث حرکت آهسته و پر زحمت همراه با لرزش (در میان سایر علائم) می شود. در پارکینسون تخریب عصبی عمدتاً در جسم سیاه رخ می دهد، اما سایر نواحی عقده های قاعده ای - مانند پوتامن - نیز تحت تأثیر قرار می گیرند. علاوه بر این، تصور می شود که ناهنجاری در عملکرد دوپامین در پوتامن در مشکلات حرکتی بیماران مبتلا به پارکینسون تاثیرگذار است.
درمان آسیب های هسته پوتامن
در حال حاضر هیچ درمان یا درمانی برای بیماری هانتینگتون وجود ندارد. با این حال، پزشک می تواند علائم شما را درمان کند و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
- داروهایی برای کاهش اثرات روحی و جسمی بیماری
- درمان افسردگی و اضطراب که اغلب با بیماری هانتینگتون همراه است
- ورزش درمانی برای کمک به مشکلات حرکتی
- دسترسی به خدمات پشتیبانی در جامعه
مطالعات درمان های جدید برای بیماری هانتینگتون نیز در حال پیشرفت است. از پزشک خود بپرسید که آیا ممکن است از این درمان ها بهره مند شوید و آیا واجد شرایط شرکت در آن هستید یا خیر.
منابع: stanfordhealthcare.org، neuroscientificallychallenged.com
