قرص کلرپرومازین برای درمان علائم اسکیزوفرنیا و سایر اختلالات روان پریشی، شرایطی که باعث دشواری در تشخیص تفاوت بین چیزها یا عقاید موجود هستند، توسط پزشک تجویز میشود. اسکیزوفرنیا، نیز یک بیماری روانی است که باعث ایجاد اختلال در فکر یا از بین رفتن علاقه به زندگی و احساسات شدید غیرطبیعی یا نامناسب استفاده می شود. این دارو همچنین برای درمان بیماری های زیر نیز توصیه میشود:
- علائم شیدایی یا اختلالات دو قطبی (خلق و خوی دیوانه وار و غیر طبیعی هیجان زده)
- اختلال افسردگی
- مشکلات رفتاری شدید مانند رفتار پرخاشگرانه و بیش فعالی در کودکان 1 تا 12
- کنترل حالت تهوع و استفراغ
- از بین بردن سکسکه ای که یک ماه یا بیشتر طول میکشد.
- رفع بی قراری عصبی که ممکن است، درست قبل از جراحی رخ دهد
- پورفیری حاد متناوب، وضعیتی که برخی از مواد طبیعی در بدن تجمع می یابند و باعث درد معده، تغییر در طرز فکر و رفتار و سایر علائم می شوند.
این قرص همچنین همراه با دیگر داروها برای درمان کزاز (یک عفونت جدی که ممکن است باعث سفت شدن عضلات، به ویژه عضله فک شود) استفاده می شود. کلرپرومازین در گروهی از داروها قرار دارد، که داروهای ضد روان پریشی معمولی نامیده می شوند. این ماده با تغییر فعالیت برخی از مواد طبیعی خاص در مغز و سایر قسمت های بدن کار می کند.
نحوه مصرف قرص کلرپرومازین چگونه است؟
کلرپرومازین، قرصی است که از طریق دهان باید بلعیده شود. این قرص با نام های نورمازین کلرپرومازین و قرص نورمازین۱۰۰ نیز شناخته میشود و معمولاً باید دو تا چهار بار در روز آن را مصرف کرد. هنگامی که این قرص برای کنترل حالت تهوع و استفراغ استفاده میشود، معمولاً هر 4 تا 6 ساعت در صورت لزوم باید مصرف شود. وقتی از آن برای تسکین عصبی شدن یا آرامش قبل از جراحی استفاده می شود، معمولاً 2-3 ساعت قبل از جراحی باید مصرف گردد. وقتی از این قرص برای تسکین سکسکه استفاده می کنید، معمولاً 3-4 بار در روز به مدت 3 روز یا تا زمان قطع سکسکه باید این قرص را مصرف نمایید. اگر سکسکه پس از گذشت 3 روز از درمان با کلرپرومازین متوقف نشود، باید از داروی متفاوتی استفاده شود.
اگر این قرص را طبق یک برنامه منظم مصرف می کنید، هر روز تقریباً در ساعت های مشابه باید مصرف شود. دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را با دقت دنبال کنید و از پزشک بخواهید هر بخشی را که نمی فهمید، توضیح دهد. این دارو دقیقاً طبق دستور باید مصرف شود. پزشک ممکن است، با دوز کم شروع کرده و به تدریج دوز دارو را افزایش دهد. با کنترل وضعیت ممکن است پزشک دوز دارو را دوباره کاهش دهد. اگر از کلرپرومازین برای درمان اسکیزوفرنی یا اختلال روان پریشی دیگری استفاده می کنید، این ممکن است علائم شما را کنترل کند، اما شرایط را درمان نمی کند. مصرف این قرص را حتی اگر احساس خوبی دارید، ادامه دهید. دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. اگر به طور ناگهانی مصرف آن را متوقف کنید، ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجه و لرزش را تجربه کنید.
موارد منع مصرف کلرپرومازین
اگر دارویی مصرف میکنید یا بیماری خاصی دارید قبل از مصرف کلرپرومازین حتما باید پزشک را مطلع سازید. در زیر به مواردی اشاره شده که ممکن است، مانع مصرف این دارو شوند.
داروهایی که مانع مصرف کلرپرومازین میشوند:
- درباره سایر فنوتیازین ها مانند فلوفنازین، پرفنازین، پروکلرپرازین (کمپازین)، پرومتازین (فنرگان)، تیوریدازین و تری فلوپرازین یا هر داروی دیگری که مصرف میکنید، با پزشک خود صحبت کنید.
- برخی داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی و محصولات گیاهی را نباید همزمان با این قرص مصرف نمود.
- مصرف داروهای ضد انعقاد خون (داروهای رقیق کننده خون) مانند وارفارین (کومادین)
- مصرف داروهایضد افسردگی مانند، آنتی هیستامین ها، باربیتوراتی مانند پنتوباربیتال (نمبوتال)، فنوباربیتال (لومینال) و سکوباربیتال (سکونال)
- مصرف داروهایی مانند فنی توئین (دیلانتین) که برای تشنج استفاده میشوند.
- استفاده از داروهای مخدر برای درد، پروپرانولول (Inderal)، آرام بخش ها، قرص خواب آور و آرام بخش
- استفاده ازداروهای ادرار آور (قرص های آب)، اپی نفرین (اپی پن)، گوانتیدین، ایپراتروپیوم (Atrovent)، لیتیوم
بیماری هایی که مانع مصرف کلرپرومازین میشوند
- مصرف داروهای ضد اضطراب
- بیماری روده تحریک پذیر
- بیماریهای حرکتی
- بیماری پارکینسون
- زخم یا مشکلات ادراری
- شیمی درمانی برای سرطان
- ابتلا به آسم، آمفیزم (یک بیماری ریوی که باعث تنگی نفس می شود)، عفونت در ریه ها یا لوله های برونش (لوله هایی که هوا را به ریه ها می رسانند)
- مشکل در حفظ تعادل گلوکوم، وضعیتی که در آن افزایش فشار در چشم می تواند منجر به کاهش تدریجی بینایی شود
- سرطان پستان
- فئوکروموسیتوما (تومور در یک غده کوچک نزدیک کلیه ها)
- تشنج الکتروانسفالوگرام غیرطبیعی
- هر شرایطی که بر تولید سلولهای خونی توسط مغز استخوان تاثیر بگذارند
- بیماری قلبی، کبدی یا کلیوی
موارد مهمی که قبل از مصرف کلرپرومازین باید با پزشک خود در میان بگذارید
- اگر به دلیل عوارض جانبی شدید مجبور به قطع مصرف دارویی شدید، که برای بیماری های روحی و روانی تجویز شده یا همزمان با استفاده از حشره کش های ارگانوفسفر (نوعی ماده شیمیایی که برای از بین بردن حشرات استفاده می شود) مجبور به مصرف دارو شدید، به پزشک خود بگویید.
- اگر از کلرپرومازین برای درمان حالت تهوع و استفراغ استفاده می کنید، مهم است که در مورد سایر علائم، به ویژه بی حالی به پزشک خود بگویید. خواب آلودگی، گیجی، پرخاشگری، تشنج، سردرد، مشکلات بینایی، شنوایی، گفتاری، تعادل، درد یا گرفتگی معده، یبوست، حالت تهوع و استفراغ همراه با این علائم ممکن است، نشانه بیماری جدی تری باشند که نباید با کلرپرومازین درمان شوند.
- اگر باردار هستید، به ویژه اگر در چند ماه آخر بارداری هستید، یا اگر قصد باردار شدن یا شیردهی دارید، به پزشک خود بگویید. اگر هنگام مصرف کلرپرومازین باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر این قرص در ماههای آخر بارداری مصرف شود، ممکن است، موجب مشکلاتی در نوزادان پس از زایمان شود.
- اگر جراحی می کنید، از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک بگویید که کلرپرومازین مصرف می کنید.
- اگر میلوگرام (معاینه اشعه ایکس از ستون فقرات) انجام می دهید، به پزشک و رادیوگرافی خود بگویید که این قرص را مصرف می کنید. احتمالاً پزشک به شما خواهد گفت که این قرص را 2 روز قبل از میلوگرام و یک روز بعد از میلوگرام مصرف نکنید.
نکات احتیاطی هنگام مصرف قرص کلرپرومازین
باید بدانید که این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شود و بر تفکر و حرکات شما تاثیر بگذارد. بنابراین پس از مصرف دارو رانندگی با اتومبیل یا کار با ماشین را انجام ندهید.
کلرپرومازین ممکن است پوست شما را به نور خورشید حساس کند. برای جلوگیری از قرار گرفتن غیرضروری یا طولانی مدت در معرض نور خورشید و استفاده از لباس های محافظ، عینک آفتابی و ضد آفتاب برنامه ریزی کنید.
شما باید بدانید که این قرص ممکن است باعث سرگیجه، ضربان قلب سریع و غش شود، به ویژه هنگامی که خیلی سریع از حالت خوابیده بلند میشوید. این امر در ابتدای درمان خصوصاً بعد از اولین دوز بیشتر مشاهده می شود. برای جلوگیری از این مشکل، به آرامی از رختخواب بلند شوید و قبل از ایستادن، چند دقیقه پاها را روی زمین قرار دهید. شما باید بدانید که کلرپرومازین ممکن است دمای بدن را بالا ببرد. اگر قصد دارید یک ورزش شدید انجام دهید یا در معرض گرمای شدید قرار بگیرید، به پزشک خود بگویید.
در صورت فراموش کردن یک دوز، چه کاری باید انجام داد؟
اگر کلرپرومازین را طبق یک برنامه منظم مصرف می کنید و یک دوز را فراموش کرده اید، به محض به یاد آوردن، دوز فراموش شده را مصرف کنید. با این حال، اگر تقریباً زمان نوبت دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کرده و برنامه منظم دوز خود را ادامه دهید.
عوارض جانبی قرص کلرپرومازین
کلرپرومازین ممکن است عوارض جانبی زیر را به همراه داشته باشد:
- سرگیجه، احساس عدم ثبات یا داشتن مشکل در حفظ تعادل
- مشکل در راه رفتن
- بی قراری
- تحریک
- عصبی بودن
- حرکات غیرمعمول، کند، یا غیرقابل کنترل در هر قسمت از بدن
- مشکل خوابیدن
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- بزرگ شدن پستان
- بی نظمی در دوره های قاعدگی
- کاهش توانایی جنسی
- تغییر در رنگ پوست
- دهان خشک
- مشکل در ادرار کردن
- بزرگ شدن یا باریک شدن مردمک چشم (حلقه های سیاه وسط چشم)
برخی از عوارض جانبی می توانند جدی باشند. اگر علائم زیر را مشاهده کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب
- سفتی عضله
- افتادن
- گیجی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- تعریق
- زرد شدن پوست یا چشم ها
- علائم شبیه آنفولانزا
- گلودرد، لرز و سایر علائم عفونت
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- گرفتگی گردن
- دشواری در تنفس یا بلعیدن
- حرکات غیر قابل کنترل در صورت، دهان یا فک
- تشنج
- تاول
- خارش
- تورم چشم، صورت، دهان، لب ها، زبان، گلو، بازوها، دست یا پاها
- کاهش بینایی، به خصوص در شب
- دیدن همه چیز با رنگ قهوه ای
تداخل با سایر محصولات دارویی و سایر اشکال کلرپرومازین
در بیمارانی که کلرپرومازین بیش از حد مصرف می کنند، آدرنالین نباید مصرف شود.
داروهای آنتی کلولینرژیک ممکن است اثر ضد روان پریشی کلرپرومازین را کاهش دهند و اثر آنتی کولینرژیک خفیف کلرپرومازین ممکن است توسط سایر داروهای آنتی کولینرژیک افزایش یابد که احتمالاً منجر به یبوست، گرمازدگی و غیره می شود.
کلرپرومازین ممکن است با اثر برخی داروها مقاومت کند. اینها شامل موارث مانند؛ آمفتامین، لوودوپا، کلونیدین، گوانتیدین و آدرنالین است.
افزایش یا کاهش در غلظت پلاسمایی تعدادی از داروها به عنوان مثال پروپرانولول فنوباربیتال مشاهده شد البته اهمیت بالینی نداشت.
مشاهده شده است که تجویز همزمان دفروکسامین و پروکلروپرازین باعث ایجاد انسفالوپاتی متابولیک گذرا می شود که با از دست دادن هوشیاری به مدت 48 تا 72 ساعت مشخص می شود. این ممکن است با کلرپرومازین اتفاق بیفتد زیرا بسیاری از خواص دارویی پروکلروپرازین مشترک است.
هنگامی که از داروهای اعصاب و روان همزمان با داروهایی با پتانسیل سرکوب کننده میلوسیتوز مانند کاربامازپین یا آنتی بیوتیک ها و سیتوتوکسیک های خاص استفاده می شود، خطر آگرانولوسیتوز افزایش می یابد.
دوپامینرژیک ها (کویناگولید، کابرگولین)، بدون احتساب عوامل ضد پارکینسونیسم دوپامینرژیک، منع مصرف دارند تضاد متقابل عامل دوپامینرژیک و نورولپتیک سیتالوپرام و اسیتالوپرام منع مصرف دارند.
مصرف بیش از حد
مسمومیت و درمان مصرف بیش از حد: علائم مصرف بیش از حد کلرپرومازین شامل خواب آلودگی یا از دست دادن هوشیاری، افت فشار خون، تاکی کاردی، E.C.G. تغییرات، آریتمی بطنی و هیپوترمی، پارکینسونیسم، تشنج و کما. دیسکینزی های خارج هرمی شدید ممکن است رخ دهد.
درمان باید به صورت علامتی همراه با نظارت مداوم تنفسی و قلبی (خطر طولانی شدن فاصله QT) تا زمانی که وضعیت بیمار برطرف شود.
اگر بیمار به سرعت (حداکثر 6 ساعت) پس از مصرف دوز سمی به اندازه کافی دیده شود، ممکن است اقدام به شستشوی معده شود. استفاده داروی استفراغ بعید است فایده ای داشته باشد. همچنین پادزهر خاصی وجود ندارد. در ادامه برای مریض درمان حمایتی لازم است.
اتساع عمومی عروق ممکن است منجر به فروپاشی گردش خون شود. بالا بردن پاهای بیمار ممکن است کافی باشد، در موارد شدید، ممکن است به افزایش حجم توسط مایعات داخل وریدی نیاز باشد. مایعات تزریقی باید قبل از تجویز گرم شوند تا هیپوترمی تشدید نشود.
اگر جایگزینی مایع برای اصلاح فروپاشی گردش خون کافی نباشد، ممکن است عوامل اینوتروپیک مثبت مانند دوپامین آزمایش شوند. عوامل انقباض عروق محیطی به طور کلی توصیه نمی شود. از مصرف آدرنالین خودداری کنید.
تاکی آریتمی بطنی یا فوق بطنی معمولاً به بازگرداندن دمای طبیعی بدن و اصلاح اختلالات گردش خون یا متابولیک پاسخ می دهد. اگر پایدار یا تهدید کننده زندگی باشد، ممکن است درمان ضد آریتمی مناسب در نظر گرفته شود. از لیدوکائین و تا حد امکان از داروهای ضد آریتمی طولانی اثر خودداری کنید.
افسردگی شدید سیستم عصبی مرکزی نیاز به نگهداری راه هوایی یا در شرایط شدید، تنفس کمکی دارد. واکنش های دیستونیک شدید معمولاً به پروسیکلیدین (10-5 میلی گرم) یا اورفندرین (40-20 میلی گرم) که به صورت عضلانی یا داخل وریدی تجویز می شود پاسخ می دهد.
سندرم بدخیم نورولپتیک باید با سرد کردن درمان شود. دانترولن سدیم ممکن است امتحان شود. تمام موارد فوق تنها اطلاعات سطحی عمومی است و برای درمان حتما از یک روانپزشک کمک بگیرید.
نکته آخر
در طول دوره درمان خود با کلرپرومازین باید معاینات منظم چشم داشته باشید، زیرا این دارو ممکن است باعث بیماری های مرتبط با چشم شود. قبل از انجام هرگونه آزمایش، به پزشک و پرسنل آزمایشگاه بگویید که این قرص را مصرف می کنید.
منبع: medlineplus.gov
