حسادت عاطفه ای عمومی است که شامل افکار، احساسات و رفتاری فردی می باشد. این رفتار زمانی بروز می کند که فرد باور داشته باشد ارزش های او مورد تهدید قرار می گیرند. حسادت معمولاً با خشم و پرخاشگری همراه است و تاثیر منفی بر مهارت های اجتماعی کودکان دارد.
آیا همه کودکان احساس حسادت می کنند؟
همه کودکان هر از گاهی احساس حسادت می کنند، زیرا جزو هیجان های طبیعی انسان است. حسادت نشانه این است که رابطه فرد با اطرافیانش نیاز به تثبیت دارد و تثبیت رابطه مستلزم به کار بستن مهارت های اجتماعی است. کودکان در سیستم اجتماعی رشد و پرورش می یابند. سیستمی که در آن هر یک از همسالان نقش خود را ایفا می کنند و به روش خاص خود رفتار می کنند. همیشه یک سری روابط به پایان می رسد و یک سری روابط ایجاد می شود.
اکثر والدین مفهوم حسادت را درک می کنند، حتی اگر فرزندشان حسود نباشد. زیرا خودشان در کودکی مزه آن را چشیده اند. لازم نیست کسی خواهر یا برادری داشته باشد تا معنای حسادت را درک کند. حسادت پاسخی عاطفی و بهنجار برای از دست دادن رابطه دوستی با شخص محبوب است، بنابراین رابطه فرد را دچار مشکل می کند.
حسادت چه تاثیری بر کودک می گذارد؟
گاهی با ترس و خشم هم همراه است و باعث غمگینی می شود و سازگاری کودک با اطرفیان را کاهش می دهد و در روابط اجتماعی مشهود است. کودک هنگامی حسادت می کند که توجه کافی از والدین دریافت نکند. حتی اگر تک فرزند باشد و شخصاً حسادت نکند، این احساس را درک می کند و هنگامی که والدین به کودک دیگری توجه می کنند آن را حس می کند. منشاء حسادت کم توجهی والدین به کودک است و نه توجه آنها به کودکان دیگر. کودک والدین و یا مراقب خود را فقط برای خودش می خواهد و نمی تواند او را با کسی دیگر تقسیم کند.
کودک ممکن است با برخی افراد احساس نزدیکی کند و با برخی دیگر راحت نباشد. اگر اعضای گروهی که کودک جزو آنها است با هم هماهنگ باشند؛ معمولاً کارها خوب پیش می رود و هر کس نقش خود را ایفا می کند. اما اگر بین اعضا هماهنگی نباشد مشکل بروز می کند. زیرا همه کودکان دوست ندارد دارایی های خود را با دیگران شریک شوند. هر چه کودک منزوی تر باشد مهارت اجتماعی و اعتماد به نفس کمتری داشته باشد، کمتر می تواند روابط خود را مدیریت کند و آسیب پذیرتر می شود.
چه عواملی باعث احساس حسادت در کودکان می شوند؟
- تخریب کودک
- حمایت بیش از حد
- فرزند پروری مستبدانه
- مقایسه کردن با دیگران
- تولد کودک دیگر
- ایجاد رقابت ناسالم
شدت حسادت به سن، جنس، هوش و رشد ذهنی کودک بستگی دارد
بیشترین میزان حسادت در کودکان 2 تا 4 سال دیده می شود. معمولاً حسادت در رابطه دختران با یکدیگر رایج تر است. زیرا دختران انتظارات بیشتری از دوستان خود دارند و مایلند از دوست خود همدلی دریافت کنند. در عوض پسرها حسادت را به عنوان صفتی می پذیرند و آن را نشانه کمی اعتماد به نفس می دانند.
علاوه بر این کودکان باهوش تر بیشتر و زودتر کم توجهی والدین نسبت بخود و یا بیش توجهی آنها را نسبت به کودکان دیگر احساس می کنند و به همین دلیل پاسخحسادت زودتر در آنها برانگیخته می شود.
واکنش حسادت در اثر رابطه کودک با خواهر و برادرها، هم کلاسان و دوستان ایجاد می شود و تا مدت ها ذهن او را مشغول می کند. حسادت با توجه به شرایط و خلق و خوی افراد ممکن است به صورت های مختلف نمایان شود. از جمله:
- دوری کردن از محبوب خود
- گوشه گیری و تظاهر به بی اعتنایی به فرد محبوب خود
- دشمنی و بد رفتاری با رقیب
- حتی حمله بدنی به رقیب
نکات مفید و کاربردی
- والدین باید تلاش کنند که به همه کودکان توجه یکسان نشان بدهند. شاید هر کودک در مواقع مختلف توجه ای متفاوتی طلب کند. اما شما باید به عنوان والد با هر یک از کودکان خود مجزا اما مساوی زمان بگذرانید. زمانی که فقط مادر- کودک یا پدر – کودک باشید و نه کسی دیگر.
- به هر کودک پاداش بدهید تا متوجه شود که شما دوستش دارید و به او توجه می کنید. کارهای خوبی را که در طی روز انجام داده است برایش تعریف کنید.
- سعی کنید کودکان را با هم مقایسه نکنید. هر کودک نقاط قوت خود را دارد و شما می توانید هنگام گفتگو با او بر آنها تاکید کنید.
- هرگز به کسی نگویید که کدام کودک را بیشتر دوست دارید.
- علائم حسادت در کودکان را میتوان با نگاه کردن به آن ها هنگام بازی مشاهده کرد. کودک حسود معمولاً کودک دیگر را می زند.
- برای کنار آمدن با حسادت کودکان میتوان:
- حسادت را به جاه طلبی تبدیل کرد: سعی کنید انرژی خود را در مسیر مثبت صرف کند تا احساسات منفی کاهش یابد و به سمت اهداف مثبت برود. مثلاً می توانید با تشویق کودک به پیشرفت در درس کمک کنید تا برای مسائل کم ارزش تر زمان کمتری صرف کند.
- گفتگو با کودک: معمولاً کودک مشکلاتی بیان نشده دارد. اگر با او صحبت کنید و مجال درد دل کردن به او بدهید، ممکن است متوجه کمبود اعتماد به نفس او بشوید.
- والدین باید بدانند که با بر طرف کردن مشکل اعتماد به نفس، مشکل حسادت هم خود به خود بر طرف خواهد شد.
- خواندن داستان های مرتبط و مثبت به کودک کمک می کند خوب و بد را تشخیص بدهد.
- با استفاده از مثال اوضاع را برای او روشن تر کنید.
- با او در مورد اهمیت کمک و مراقبت از همنوع صحبت کنید تا حس نوع دوستی در او تقویت شود.
- به کودک خود عشق بورزید زیرا کودک در تمامی مراحل زندگی نیازمند عشق والدین و مراقبین خود است.
- تکالیف مدرسه کودکان را با هم مقایسه نکنید.
- کودک را به خاطر نقاط قوتی که دارد تحسین و تشویق کنید.
- رفتار همکاری را در کودکان ترغیب کنید.
این ها روش های ساده ای هستند که حسادت را دربین کودکان کاهش می دهند و یا از بین می برند.
منبع: momjunction.com
