روان درمانی پویشی نشأت گرفته از روان تحلیل گری است با این تفاوت که محدودیت زمانی دارد یعنی در بازه زمانی کوتاه تر (حدوداً بین 12 تا 40 جلسه) و با تمرکز بر مشکلات فعلی به جای کند و کاو آسیب های گذشته، اختلالات روانی را درمان می کند.
مقایسه روانکاوی و روان پویشی کوتاه مدت
- روانکاوی کلاسیک بیشتر بر نهاد و روان درمانی پویشی کوتاه مدت (Intensive Short Term Dynamic Psychotherapy) بر خود تأکید دارد.
- روانکاوی عمدتاً بر تعارض های درون فرد یا به عبارتی تعارض های درون روانی تأکید دارد. در حالی که تمرکز روان درمانی پویشی کوتاه مدت بر تعارض های بین افراد یا تعارض های میان فردی می باشد. مرکز نظریه روان پویشی کوتاه مدت به روابط شی معروف است که اشیاء در اینجا به معنی افراد و بازنمایی ذهنی آنها است.
- فروید در روانکاوی بر نیروهای زیستی و مکانیزم های دفاعی تأکید دارد در حالیکه تمرکز روان درمانی پویشی بر نیروهای اجتماعی و سازگاری و تسلط است. به عبارت دیگر روان پویشی کوتاه مدت کمتر جبرگرا است.
- روان درمانی پویشی بر برنامه ریزی دقیق برای درمانجو با تعیین هدف های کوچک مانند الگوی بین فردی بهتر، شناخت بیشتر عواطف یا حل یک تعارض خاص سرو کار دارد. درمانگر در روان درمانی پویشی نسبت به روانکاو فعال تر است و با مراجع ارتباط بیشتری برقرار می کند، طوری که ممکن است به مراجع تکلیف دهد و یا در جهت اهداف درمان از شبکه حمایتی مراجع استفاده کند.
- هدف روان درمانی پویشی کوتاه مدت ایجاد تغییر در شخصیت بنیادی فرد نیست بلکه هدف نهایی عملکرد بهتر و برطرف کردن مشکلات روزمره مراجع به شکلی مناسب تر است.
- روان درمانی پویشی بر خلاف روانکاوی بجای تأکید بر مشکلات گذشته بیشتر بر مشکلات زمان حال و مشکلات موجود تأکید دارد.
- برای درمانگری که از رویکرد روان درمانی پویشی بهره می گیرد بر خلاف روانکاو محدودیت زمانی مهم است.
- شعار روانکاوی این است که درمان مهمترین بخش زندگی بیمار است درصورتیکه روان درمانگر پویشی برای زندگی در این دنیا بیشتر از درمان شدن اهمیت قائل است.
اثرگذاری روان درمانی پویشی کوتاه مدت
نتایج پژوهشی درباره روان درمانی پویشی کوتاه مدت بدین شرح است: این مطالعه 6 ماه طول کشید و شامل 60 شرکت کننده بود که به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شده بودند: ISTDP و درمان همیشگی که شامل مشاوره، CBT و افزایش دارودرمانی بود. گزارش ها توسط مراجعین و ارزیابان برای مشاهده پیامدها سه و شش ماه بعد از درمان انجام شد.
- بهبود کامل علائم: 36 درصد از شرکت کنندگان مبتلا به افسردگی که نسبت به درمان مقاوم بودند، درمان ISTDP دریافت کردند و بهبودی کامل علائم را داشتند. در مقایسه تنها 3.7 گروه دیگر بهبود یافته بودند.
مبانی نظری روان پویشی کوتاه مدت
جانشینان فروید سعی کردند تا رویکرد او را کامل کنند. این نوفرویدی ها اکنون به درمانگران روان پویشی شهرت دارند. از جمله آن ها آلفرد آدلر بنیانگذار روان شناسی میان فردی و کارل یونگ بنیانگذار روانشناسی تحلیلی است. اتو رنک با تأکید بر حق انتخاب درمانجو مبدع اراده درمانی است. از پیشگامان دیگر این رویکرد آنا فروید و هارتمن می باشند که با تأکید بر روانشناسی ایگو بر صمیمیت و ایجاد هویتی محکم تمرکز داشتند. ملانی کلاین، کرنبرگ و وینیکات نیز معتقدند که بازنمایی ذهنی روابط میان فردی باید اصلاح شود. کوهات بر تحول و گسترش خودمختاری و سالیوان بر زمینه میان فردی اختلالات تأکید دارد. ویلهلم اشتکل و هانس اشتروب نیز بر تفسیر تاریخی برای کنار آمدن تأکید دارند.
محققان روش روان درمانی پویشی
روان درمانی پویشی کوتاه مدت یا ISTDP & DISTDP متأثر از کارهای پژوهشی لِستر لوبورسکی، دیوید مالان درسال در 1976،هانس استراپ است و بویژه در فعالیت های روانپزشک ایرانی به نام حبیب دوانلو در سال 1980 ریشه دارد. روان پویشی کوتاه مدت یکی از انواع مدل هایی است که دیدگاه های مختلف را در تبیین ماهیت رنج انسان در یک نظریه جامع از ذهن یکپارچه می کند. ویژگی های مشترک این محققان در روش درمانی خود عبارتند از: تعیین محدودیت زمانی برای درمان، اصل انتخاب برای تشخیص توانایی درمان برای بیماران، تمرکز درمان بر موضوعات مشخص مانند غلبه بر دفاع یا انتقال، فعالتر بودن درمانگر و بکارگیری انتقال در مسیر درمان است.
مان (1973) که از جمله پیشگامان این روش می باشد جلسات درمانی را به کمتر از 12 جلسه رساند و از آن در جهت موفقیت درمان بهره برد. مالان و سیفنئوس هر دو به فعال بودن درمانگر و خنثی نبودن او و تأکید کتر بر تفسیر به عنوان یک روش درمانی عقیده داشتند. با این حال این درمانگران تعداد کمی از بیماران را توانستند با این روش درمان کنند. در بین آن ها دوانلو تنها کسی بود که با تدوین روش های منظم توانست طیف گسترده ای از بیماران را معالجه کند. او روش خود را ابتدا روان پویشی کوتاه مدت و فشرده (STDP) و سپس در نسخه های بعدی و پس از اصلاح آن، آن را DISTDP نامید.
دوانلو بر بینش درمانجو نسبت به مکانیسم های دفاعی خود تأکید دارد ولی نه فقط مکانیسم های دفاعی رسمی بلکه بر مکانیسم های دفاعی تاکتیکی مانند جلوه های بدنی و حالت های چهره مثل خنده و گریه نیز تمرکز میکند، زیرا آن ها را سدی در مقابل نزدیکی بیمار با درمانگر می داند. دوانلو پیمان درمانی را به عنوان روشی برای غلبه بر مقاومت های درمانجو استفاده می کند. به طور کلی دو نوع پیمان درمانی داریم: پیمان درمانی هشیار و پیمان درمانی ناهشیار.
در پیمان ناهشیار حمایت درمانگر سبب می شود که بیمار به شکل ناهشیار بیشتر همکاری کند. اما در پیمان هشیار خود بیمار داوطلبانه کمک می کند. درمانگر پیمان ناهشیار و مکانیسم های دفاعی را در مقابل هم قرار می دهد که باعث اضطراب و در نهایت نفوذ به لایه های عمقی و ناهشیار بیمار میشود. پس در روش روان پویشی کوتاه مدت دوانلو مکانیسم های دفاعی و پیمان درمانی هر دو اهمیت زیادی دارند.
روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت چیست؟
روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت بیمار را هدایت می کند تا بر مقاومت خود غلبه کند و احساسات واقعی خود را نسبت به گذشته و حال تجربه کند. احساساتی که بیمار به دلیل اضطراب انگیز بودنشان آن ها را پس زده است، بیمار باید از مکانیسم های دفاعی خود که سبب پنهان کردن احساساتش می شود آگاه شود و نسبت به آن ها بینش یابد.
در این عنوان با سه واژه پویشی، فشرده و کوتاه مدت سروکار داریم. رویکرد مذکور از این جهت پویشی می باشد که بر نیروهای ناهشیار تأکید دارد، فشرده است زیرا بیمار را در مسیری پیش می برد و درمان را به گونه ای هدایت می کند که بیمار با شدت هرچه تمام تر احساسات سرکوب شده خود را تجربه کند و همچنین این نوع درمان کوتاه مدت است از این لحاظ که محدودیت زمانی و سرعت در آن نقش مهمی دارد. دو مثلث تعارض و مثلث شخص نقش پررنگی در روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت دارند.
منظور از مثلث تعارض چیست؟
منظور از مثلث تعارض روشی است که فرد با آن در مقابل احساسات واپس زده خود که اضطراب برانگیزند از خود دفاع می کند. در مثلث شخص ارتباط های مهم زندگی فرد یعنی گذشته (ارتباط با خانواده)، حال (ارتباط با همسر، همکار) و انتقال (ارتباط با درمانگر) مثل شخص را تشکیل می دهند.
از جمله تفاوت های روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت با روان درمانی پویشی عبارتند از:
- تمرکز بر علائم جسمانی جدای از عواطف و تأکید بر تجربه واقعی عواطف و احساسات
- تشخیص مسیرهای جسمی اضطراب
- تأکید بر نیروهای پویشی آسیب شناختی و تغییر در مفاهیم پویشی
- تدوین روش های مشخص و منظم درمان
- آشکار کردن مسیر عصبی نوروزها
سوالات متداول
1. آیا ISTDP روان پویا است؟
روان درمانی پویا کوتاه مدت فشرده (ISTDP) یک شکل تسریع شده از روان درمانی روان پویشی است که برای دسترسی سریع به ناخودآگاه طراحی شده است.
2. چه چیزی به روان درمانی پویا کوتاه مدت فشرده ISTDP خوش آمدید؟
نتیجه تصویری برای روان درمانی پویا کوتاه مدت ISTDP
روان درمانی پویا کوتاه مدت فشرده (ISTDP) شکل منحصر به فردی از درمان روان پویشی است که حل سریع طیف وسیعی از اختلالات هیجانی را تسهیل می کند. این یک روان درمانی مبتنی بر شواهد است که به شدت توسط مطالعات تحقیقات بالینی فعلی پشتیبانی می شود.
3. روان درمانی میان فردی پویا کوتاه مدت چیست؟
ISTDP یک درمان تعاملی است که در آن درمانگر و مشتری با هم کار می کنند تا روشی را که فرد اضطراب خود را تجربه می کند و دفاعی که برای جلوگیری از بروز احساسات دردناک ایجاد می شود، شناسایی کند. هنگامی که این احساسات تجربه می شوند، اضطراب و دفاع کاهش می یابد.
4. روان درمانی میان فردی پویا کوتاه مدت چیست؟
ISTDP یک درمان تعاملی است که در آن درمانگر و مشتری با هم کار می کنند تا روشی را که فرد اضطراب خود را تجربه می کند و دفاعی که برای جلوگیری از بروز احساسات دردناک ایجاد می شود، شناسایی کند. هنگامی که این احساسات تجربه می شوند، اضطراب و دفاع کاهش می یابد.
5. احساسات اصلی ISTDP چیست؟
به همین دلیل است که در ISTDP روی احساسات تمرکز می کنیم. احساسات اولیه شامل خشم، غم، ترس، شادی و تعجب است.
6. SFT در روان درمانی چیست؟
درمان متمرکز بر راه حل (SFT) شکلی از درمان مختصر است که در دهه 1970 ظهور کرد. در ابتدا توسط خانواده درمانگران برای تغییر تمرکز درمان از مشکلات به راه حل ها استفاده شد. SFT پیش‌فرض می‌گیرد که بیماران توانایی ایجاد تغییرات مورد نیاز خود را دارند