اختلال بیش فعالی یا کمبود توجه وضعیتی است که بر رفتار افراد تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به ADHD ممکن است بیقرار به نظر برسند. ممکن است در تمرکز مشکل داشته باشند و بر اساس تکانه عمل کنند. علائم ADHD معمولا در سنین پایین مشاهده میشود و ممکن است زمانی که شرایط کودک تغییر میکند، مانند شروع مدرسه، بیشتر قابل توجه باشد. بیشتر کودکان زیر 12 سال هستند که تشخیص داده می شوند اما گاهی اوقات زودتر هم قابل تشخیص است. گاهی اوقات ADHD در زمانی که فردی کودک است تشخیص داده نمیشود و بعداً در بزرگسالی بروز پیدا میکند. علائم ADHD معمولاً با افزایش سن بهبود می یابد اما بسیاری از بزرگسالانی که در سنین جوانی به این بیماری مبتلا شده اند، همچنان مشکلاتی را تجربه می کنند.
افراد مبتلا به ADHD ممکن است مشکلات دیگری مانند اختلالات خواب و اضطراب نیز داشته باشند. بسیاری از کودکان مراحلی را پشت سر می گذارند که در آن بی قرار یا بی توجه هستند. این اغلب کاملاً طبیعی است و لزوماً به این معنی نیست که آنها ADHD دارند. اما اگر فکر میکنید رفتار آنها ممکن است با اکثر کودکان هم سنشان متفاوت باشد، باید نگرانیهای خود را با معلم فرزندتان، هماهنگ کننده نیازهای آموزشی ویژه مدرسه (SENCO) یا یک پزشک عمومی در میان بگذارید. همچنین اگر بزرگسال هستید و فکر می کنید ممکن است ADHD داشته باشید، اما در دوران کودکی تشخیص داده نشده است، با مشاور یا درمانگر صحبت کنید.
چه چیزی باعث اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) می شود؟
علت دقیق ADHD ناشناخته است، اما نشان داده شده است که این بیماری در خانواده ها بطور ژنتیک دیده می شود. تحقیقات همچنین تعدادی از تفاوت های احتمالی را در مغز افراد مبتلا به ADHD در مقایسه با افراد بدون این بیماری شناسایی کرده است. عوامل دیگری که به عنوان نقش بالقوه در ابتلا به ADHD دیده می شود عبارتند از:
- تولد نارس قبل از هفته 37 بارداری
- داشتن وزن کم هنگام تولد
- مصرف سیگار یا الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری
هم چنین این اختلال می تواند در افراد با هر توانایی فکری رخ دهد، اگرچه در افراد با مشکلات یادگیری شایع تر است.
اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) چگونه درمان می شود؟
برای کودکان مبتلا به ADHD، اگرچه هیچ درمانی وجود ندارد، اما در صورت لزوم می توان با حمایت آموزشی، مشاوره و حمایت مناسب از والدین و کودکان مبتلا، در کنار دارو، آن را مدیریت کرد. برای بزرگسالان مبتلا به ADHD، دارو اغلب اولین درمان ارائه شده است، اگرچه درمان های روان شناختی مانند درمان رفتاری شناختی (CBT) نیز ممکن است کمک کننده باشد. مراقبت از کودک مبتلا به ADHD می تواند چالش برانگیز باشد، اما مهم است که به یاد داشته باشید که آنها نمی توانند به رفتار خود کمک کنند. برخی از فعالیت های روزانه ممکن است برای شما و فرزندتان دشوارتر باشد، از جمله:
- خوابیدن فرزندتان در شب
- آماده شدن به موقع برای مدرسه
- گوش دادن و اجرای دستورالعمل ها
- سازماندهی افکار
- موقعیت های اجتماعی
- خرید کردن
بزرگسالان مبتلا به ADHD
بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است مشکلات زیر را داشته باشند:
- عدم سازمان بندی و مدیریت زمان
- عدم تمرکز و تکمیل وظایف
- ناتوانی در مقابله با استرس
- احساس بی قراری یا بی حوصلگی
- تکانشگری و ریسک پذیری
برخی از بزرگسالان نیز ممکن است مشکلاتی در روابط یا تعامل اجتماعی داشته باشند.
علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
علائم اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) را می توان به 2 نوع از مشکلات رفتاری طبقه بندی کرد:
- بی توجهی مشکل در تمرکز و تمرکز
- بیش فعالی و تکانشگری
بسیاری از افراد مبتلا به ADHD مشکلاتی دارند که در هر دو دسته قرار می گیرند، اما همیشه اینطور نیست. برای مثال، حدود ۲ تا ۳ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری در تمرکز مشکل دارند، اما با بیش فعالی یا تکانشگری مشکل ندارند. این شکل از ADHD همچنین به عنوان اختلال کمبود توجه (ADD) شناخته می شود. ADD گاهی اوقات ممکن است مورد توجه قرار نگیرد زیرا علائم ممکن است کمتر آشکار باشند. اختلال ADHD در پسران نسبت به دختران بیشتر تشخیص داده می شود. دختران بیشتر احتمال دارد فقط علائم بی توجهی داشته باشند، و کمتر احتمال دارد رفتار مخربی از خود نشان دهند که علائم ADHD را آشکارتر می کند. این بدان معناست که دخترانی که ADHD دارند ممکن است همیشه تشخیص داده نشود.
علائم در کودکان و نوجوانان
علائم ADHD در کودکان و نوجوانان به خوبی مشخص است و معمولاً قبل از 6 سالگی قابل توجه است. این علائم در بیش از 1 موقعیت مانند خانه و مدرسه رخ می دهد. کودکان ممکن است علائم بی توجهی و بیش فعالی و تکانشگری را داشته باشند، یا ممکن است علائم تنها یکی از این نوع رفتارها را داشته باشند.
بی توجهی مشکل در تمرکز
علائم اصلی بی توجهی عبارتند از:
- داشتن دامنه توجه کوتاه و پرت شدن حواس
- مرتکب اشتباهات سهل آمیز و سهل انگاری - مثلاً در تکالیف مدرسه
- فراموشکار ظاهر شدن یا از دست دادن چیزهای ساده
- ناتوانی در انجام کارهایی که خسته کننده یا وقت گیر هستند
- به نظر می رسد قادر به گوش دادن یا اجرای دستورالعمل ها نیست
- فعالیت یا انجام کارهای متغیر
- داشتن مشکل در سازماندهی وظایف
بیش فعالی و تکانشگری
علائم اصلی بیش فعالی و تکانشگری عبارتند از:
- ناتوانی در نشستن به خصوص در محیط آرام یا ساکت
- بی قراری مداوم
- عدم توانایی در تمرکز روی کارها
- حرکت فیزیکی بیش از حد
- حرف زدن زیاد
- نمی توانند منتظر نوبت خود باشند
- بدون فکر عمل کردن
- قطع مکالمات
- احساس خطر کم یا بدون احساس خطر
این علائم می تواند باعث مشکلات مهمی در زندگی کودک شود، مانند عدم موفقیت در مدرسه، تعامل اجتماعی ضعیف با سایر کودکان و بزرگسالان، و مشکلات نظم و انضباط.
علائم مرتبط در کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD
برخی از کودکان ممکن است علائم، مشکلات یا شرایط دیگری را در کنار ADHD داشته باشند، مانند:
- اختلال اضطراب:که باعث نگرانی و عصبی شدن کودک شما در بیشتر مواقع می شود. همچنین ممکن است علائم فیزیکی مانند ضربان قلب سریع، تعریق و سرگیجه ایجاد کند.
- اختلال نافرمانی مقابله ای(ODD): این با رفتارهای منفی و مخرب، به ویژه نسبت به شخصیت های معتبر، مانند والدین و معلمان تعریف می شود.
- اختلال سلوک: این اغلب شامل تمایل به رفتارهای بسیار ضد اجتماعی، مانند دزدی، دعوا، خرابکاری و آسیب رساندن به افراد یا حیوانات است.
افسردگی
- مشکلات خواب؛ سخت به خواب رفتن در شب و داشتن الگوهای خواب نامنظم
- اختلال طیف اوتیسم (ASD)؛ این بر تعامل اجتماعی، ارتباطات، علایق و رفتار تأثیر می گذارد.
- دیسپراکسی؛ وضعیتی که بر هماهنگی فیزیکی تأثیر می گذارد.
- صرع؛ وضعیتی که بر مغز تأثیر می گذارد و باعث حملات مکرر یا تشنج می شود.
- سندرم تورت؛ وضعیتی در سیستم عصبی که با ترکیبی از صداها و حرکات غیرارادی (تیک) مشخص می شود.
- مشکلات یادگیری مانند نارساخوانی.
علائمADHDدر بزرگسالان
در بزرگسالان، تعریف علائم ADHD دشوارتر است. این تا حد زیادی به دلیل عدم تحقیق در مورد بزرگسالان مبتلا به ADHD است. از آنجایی که ADHD یک اختلال رشدی است، اعتقاد بر این است که بدون اینکه اولین بار در دوران کودکی ظاهر شود. نمی تواند در بزرگسالان ایجاد شود. اما علائم ADHD در کودکان و نوجوانان اغلب تا بزرگسالی ادامه می یابد. روشی که بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری بر بزرگسالان تأثیر می گذارد می تواند بسیار متفاوت از تأثیر آنها بر کودکان باشد. به عنوان مثال بیش فعالی در بزرگسالان کاهش می یابد، در حالی که بی توجهی تمایل دارد با افزایش فشارهای زندگی بزرگسالی باقی بماند. علائم ADHD بزرگسالان نیز بسیار ظریف تر از علائم دوران کودکی است.
برخی از متخصصان موارد زیر را به عنوان لیستی از علائم مرتبط با ADHD در بزرگسالان پیشنهاد کرده اند:
- بی دقتی و عدم توجه به جزئیات
- به طور مداوم کارهای جدید را قبل از اتمام کارهای قدیمی شروع می کنید
- مهارت های سازمانی ضعیف
- ناتوانی در تمرکز یا اولویت بندی مسائل
- از دست دادن کارها یا
- فراموشی
- بی قراری و عصبانیت
- مشکل در ساکت ماندن و صحبت کردن خارج از نوبت
- پاسخ ها را محو می کنند و اغلب حرف دیگران را قطع می کنند
- نوسانات خلقی، تحریک پذیری و خلق و خوی سریع
- ناتوانی در مقابله با استرس
- بی صبری و عدم تحمل
- ریسک کردن در فعالیت ها اغلب بدون توجه به ایمنی شخصی یا ایمنی دیگران - مثلاً رانندگی خطرناک
شرایط مرتبط در بزرگسالان مبتلا به ADHD
مانند ADHDدر کودکان و نوجوانان ADHD در بزرگسالان می تواند در کنار چندین مشکل یا شرایط مرتبط رخ دهد. یکی از شایع ترین آنها افسردگی است. سایر شرایطی که بزرگسالان ممکن است در کنار ADHD داشته باشند عبارتند از:
- اختلالات شخصیت: شرایطی که در آن یک فرد به طور قابل توجهی با افراد عادی از نظر نحوه تفکر، درک، احساس یا ارتباط با دیگران متفاوت است.
- اختلال دوقطبی: وضعیتی که بر خلق و خوی شما تأثیر می گذارد، که می تواند از یک فرد به فرد دیگر تغییر کند.
- اختلال وسواس فکری اجباری (OCD): وضعیتی که باعث افکار وسواسی و رفتار اجباری می شود.
مشکلات رفتاری مرتبط با ADHDهمچنین می تواند باعث مشکلاتی مانند مشکلات در روابط و تعامل اجتماعی شود. علت دقیق اختلال کم توجهی بیش فعالی(ADHD) به طور کامل شناخته نشده است، اگرچه تصور می شود ترکیبی از عوامل علت آن باشد.
ژنتیک
معمولاً در خانواده ها بطور ژنتیک دیده می شود و در بیشتر موارد، تصور می شود ژن هایی که از والدین خود به ارث می برید، عامل مهمی در ایجاد این بیماری هستند. تحقیقات نشان می دهد که والدین و خواهران و برادران فرد مبتلا به ADHD بیشتر احتمال دارد که خودشان نیز بهADHD مبتلا باشند.
عملکرد و ساختار مغز
تحقیقات تعدادی از تفاوت های احتمالی را در مغز افراد مبتلا به ADHD با افراد فاقد این بیماری شناسایی کرده است، اگرچه اهمیت دقیق آنها مشخص نیست.به عنوان مثال، مطالعات مربوط به اسکن مغز نشان داده است که برخی از نواحی مغز ممکن است در افراد مبتلا به ADHD کوچکتر باشد، در حالی که مناطق دیگر ممکن است بزرگتر باشند. مطالعات دیگر نشان داده اند که افراد مبتلا به ADHD ممکن است عدم تعادل در سطح انتقال دهنده های عصبی در مغز داشته باشند، یا ممکن است این مواد شیمیایی به درستی کار نکنند.
گروه های در معرض خطر
همچنین اعتقاد بر این است که افراد خاصی بیشتر در معرض خطر ADHDهستنند از جمله افراد:
- کسانی که نارس (قبل از هفته 37 بارداری) یا با وزن کم متولد شده اند.
- افراد مبتلا به صرع
- آسیب مغزی که یا در رحم یا پس از آسیب شدید سر در اواخر زندگی اتفاق افتاده است.
تشخیص ADHD
یک معاینه فیزیکی، که می تواند به رد سایر علل احتمالی کمک کند, مصاحبه با شما یا فرزندتان مصاحبه یا گزارش از افراد مهم دیگر، مانند شرکا، والدین و معلمان.
تشخیص در کودکان و نوجوانان
تشخیص ADHDدر کودکان به مجموعه ای از معیارهای سختگیرانه بستگی دارد. برای تشخیص ADHD، کودک شما باید 6 یا بیشتر نشانه بی توجهی یا6 یا بیشتر نشانه بیش فعالی و تکانشگری داشته باشد.
برای تشخیص ADHD، کودک شما باید موارد زیر را نیز داشته باشد:
- حداقل به مدت 6 ماه به طور مداوم علائم را نشان می دهد.
- قبل از 12 سالگی علائم را نشان داد.
حداقل در 2 موقعیت مختلف علائم را نشان می دهد. به عنوان مثال، در خانه و مدرسه، برای رد این احتمال که این رفتار فقط واکنشی به معلمان خاص یا کنترل والدین باشد. علائمی که زندگی آنها را در سطح اجتماعی، تحصیلی یا شغلی به طور قابل توجهی دشوارتر می کند. علائمی که فقط بخشی از یک اختلال رشد یا مرحله دشوار نیستند و با شرایط دیگری بهتر توضیح داده نمی شوند.
تشخیص در بزرگسالان
تشخیص ADHD در بزرگسالان دشوارتر است زیرا در مورد اینکه آیا لیست علائمی که برای تشخیص کودکان و نوجوانان استفاده می شود برای بزرگسالان هم صدق می کند یا خیر اختلاف نظر وجود دارد. در برخی موارد، اگر یک بزرگسال دارای 5 یا بیشتر از علائم بی توجهی، یا 5 یا بیشتر از بیش فعالی و تکانشگری باشد، در معیارهای تشخیصی برای کودکان مبتلا به ADHD، ممکن است تشخیص داده شود.
به عنوان بخشی از ارزیابی شما، متخصص در مورد علائم فعلی شما سوال خواهد کرد. با این حال، بر اساس دستورالعمل های تشخیصی فعلی، تشخیص ADHD در بزرگسالان نمی تواند تأیید شود، مگر اینکه علائم شما از دوران کودکی وجود داشته باشد. اگر برایتان دشوار است که به خاطر بیاورید که آیا در کودکی مشکلی داشته اید، متخصص شما ممکن است بخواهد سوابق مدرسه قدیمی شما را ببیند، یا با والدین، معلمان یا هرکس دیگری که در کودکی شما را به خوبی می شناخت صحبت کند. برای اینکه بزرگسالان مبتلا به ADHD تشخیص داده شوند، علائم آنها باید در قسمت های مختلف زندگی تاثیر مشخصی داشته باشد، مانند:
- عدم موفقیت در کار یا تحصیل
- رانندگی خطرناک
- مشکل در پیدا کردن یا حفظ دوستان
- مشکل در روابط با شرکا
اگر مشکلات شما اخیراً وجود داشته باشد و در گذشته به طور منظم رخ نداده باشد، در نظر گرفته نمی شود که ADHD دارید.به این دلیل که در حال حاضر تحقیقات نشان داده است کهADHD نمی تواند برای اولین بار در بزرگسالان ایجاد شود.
درمان ADHD
علاوه بر مصرف دارو، درمان های مختلف می تواند در درمان ADHD در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مفید باشد. درمان همچنین در سایر علایم، مانند اختلالات سلوک یا اضطراب، که ممکن است با ADHD ظاهر شود، مؤثر است. در اینجا برخی از درمان هایی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، آورده شده است.
آموزش روانی
آموزش روانی به این معنی است که شما یا فرزندتان تشویق خواهید شد تا در مورد ADHD و اثرات آن صحبت کنید. این می تواند به کودکان، نوجوانان و بزرگسالان کمک کند تا تشخیص ADHD را درک کنند و به شما کمک کند تا با این بیماری کنار بیایید و زندگی کنید.
رفتار درمانی
رفتار درمانی برای مراقبان کودکان مبتلا به ADHD حمایت می کند و ممکن است معلمان و والدین را نیز درگیر کند. رفتار درمانی معمولاً شامل مدیریت رفتار است که از سیستمی از پاداش ها برای تشویق فرزندتان برای کنترل ADHD خود استفاده می کند. اگر فرزند شما ADHD دارد، می توانید انواع رفتارهایی را که می خواهید تشویق کنید، مانند نشستن پشت میز برای غذا خوردن، شناسایی کنید. سپس به فرزند شما نوعی پاداش کوچک برای رفتار خوب داده می شود. برای معلمان، مدیریت رفتار شامل یادگیری نحوه برنامه ریزی و ساختار فعالیت ها و تشویق و تشویق کودکان برای پیشرفت حتی بسیار کم است.
برنامه های آموزشی و تربیتی والدین
اگر فرزندتان ADHD دارد، برنامه های آموزشی و آموزشی ویژه والدین می تواند به شما کمک کند تا روش های خاص صحبت کردن با فرزندتان را بیاموزید و برای بهبود توجه و رفتار با او بازی کنید. همچنین ممکن است قبل از تشخیص دقیق ADHD فرزندتان، آموزش والدین به شما پیشنهاد شود. این برنامه ها معمولاً در گروه های حدوداً 10 تا 12 نفره از والدین تنظیم می شوند. یک برنامه معمولاً شامل 10 تا 16 جلسه است که هر جلسه حداکثر 2 ساعت طول می کشد.
ارائه یک برنامه آموزشی به والدین به این معنی نیست که شما والدین بدی بوده اید - هدف آن آموزش مدیریت رفتار به والدین و مراقبان است و در عین حال اعتماد به توانایی شما برای کمک به فرزندتان و افزایش بهبود روابطتان می شود.
آموزش مهارت های اجتماعی
آموزش مهارت های اجتماعی شامل شرکت در موقعیت های ایفای نقش به فرزند شما می شود و هدف آن این است که به او بیاموزد چگونه در موقعیت های اجتماعی رفتار کند، با یادگیری اینکه چگونه رفتارش بر دیگران تأثیر می گذارد.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
یک روش گفتار درمانی است که می تواند به شما در مدیریت مشکلاتتان با تغییر طرز فکر و رفتارتان کمک کند. یک درمانگر سعی می کند احساس شما یا فرزندتان را در مورد یک موقعیت تغییر دهد که به نوبه خود رفتار آنها را تغییر می دهد. این درمان را می توان با یک درمانگر به صورت فردی یا گروهی انجام داد.
هنر درمانی در بیماران ADHD
برای افراد دارای ناتوانی های یادگیری، اطلاعات ADHD و اوتیسم، هنر درمانی فرصتی برای بیان احساسات و توانایی های آنها ارائه می دهد. هنر می تواند راهی برای برقراری ارتباط برای افرادی باشد که به سختی می توانند افکار و احساسات خود را به صورت کلامی بیان کنند. هنر درمانی در مدارس روشی خلاقانه (و لذت بخش) برای برقراری ارتباط بدون محدودیت و بدون نگرانی از قضاوت شدن را ارائه می دهد، زیرا هنگام خلق هنر چیزی به نام شکست وجود ندارد. این روند به آنها احساس موفقیت می دهد و اعتماد به نفس آنها را تقویت می کند.
فرآیندهای خلاق به حل مسئله نیاز دارند، مهارت مهمی که می توانند طی هنر درمانی آن را بهبود بخشند، زیرا اغلب مبتلایان از اختلال عملکرد اجرایی رنج می برند. کودکان مبتلا بهADHD و انواع ناتوانی های یادگیری، اغلب دارای احساسات شدید هستند. از برخی مهارت های اجتماعی ضعیف و یا عزت نفس پایین رنج می برند. هنردرمانی ابزاری است که رویکردی غیرکلامی برای برقراری ارتباط و ابراز احساسات ارائه می کند.
مغز با خلق هنر، تحریک می شود و سطوح بالاتری از دوپامین تولید می کند. این امر مخصوصاً برای اختلال بیش فعالی، بیش فعالی با کمبود توجه مهم است زیرا افزایش سطح دوپامین تمرکز را بهبود می بخشد. ابراز خلاقیت از طریق هنر همچنین باعث افزایش سروتونین و کاهش سطح استرس می شود. هنر در صورت استفاده درمانی، می تواند علائم عملکرد اجرایی را در کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD و ناتوانی در مهارت های حرکتی خاص و ناتوانی های یادگیری، را بهبود بخشد. از طرق مختلف، این درمان می تواند در پرداختن به چالش های روزانه که با آن ها روبرو هستند بسیار سودمند باشد.
قدرت شفابخش هنر
هنردرمانی مبتنی بر این تئوری است که بیان خلاقانه می تواند باعث بهبود بهزیستی و عاطفی شود. این به افراد اجازه می دهد تجربیات شخصی خود را به اشتراک بگذارند. ثابت شده است که خلاقیت به افراد اجازه می دهد تا هویت خود را کشف کنند. این توانایی فرد را برای خود درمانی و رسیدن به حس آرامش افزایش می دهد. هنرمند قادر است تجربیات درونی خود را به شیوه ای خلاقانه و شاید زیبا بیان کند. همانطور که پابلو پیکاسو زمانی گفت: رنگها مانند ویژگیها، تغییرات احساسات را دنبال می کنند.
طیف وسیعی از تکنیک ها و ابزارها وجود دارد که می توان از آن برای بیان خود از طریق هنر استفاده کرد، رنگ آمیزی، طراحی،نقاشی، مجسمه سازی یا ایجاد کلاژ تنها تعدادی از آنها هستند. به گفته کاترین مون در کتاب «مواد و رسانه ها»، «در هنرسازی، مواد و رسانه واسطه بین ایده ها، افکار و احساسات خصوصی و تجلی بیرونی آن ها به شکلی ملموس و حسی هستند. بنابراین، مواد مؤلفه های اصلی تبادلی را که بین هنردرمانگران و مشتریان رخ می دهد، فراهم می کنند.» اکثر افراد ناتوان در خواندن، نوشتن، ADHD و کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری، یادگیرنده بینایی هستند و پتانسیل بیان هنری را دارند.
منبع: nhs.uk
