اعتیاد به عنوان وابستگی نیز شناخته میشود. زمانی که میگوییم فردی معتاد است، به این معناست که به سختی میتواند از انجام کاری که به او احساس خوبی میدهد دست بردارد. اعتیاد لزوما در مورد مواد مخدر نیست. شما میتوانید یک اعتیاد فیزیکی یا روانی یا هر دو را داشته باشید. وابستگی فیزیکی به این معنی است که اگر مواد یا رفتار اعتیادآور را متوقف کنید، علائم ترک ظاهر میشود. اعتیاد روانی زمانی اتفاق میافتد که فکر میکنید برای عملکرد معمولی، به ماده یا رفتار اعتیادآور نیاز دارید. ممکن است فکر کنید در زمانهای خاصی به این ماده نیاز دارید. به عنوان مثال برای اجتماعی بودن در یک مهمانی یا برای استراحت کردن بعد از کار یا ممکن است فکر کنید همیشه به آن نیاز دارید.
ترک اعتیاد چیست؟
ترک فرآیند قطع یا کاهش مصرف مواد اعتیادآور است. مواد اعتیادآور میتوانند شامل برخی داروها مانند مواد افیونی، بنزودیازپین ها، مواد مخدر یا الکل باشند. برخی از رفتارها مانند قمار نیز اعتیادآور است. هنگامی که بدن شما به کار بدون ماده یا رفتار عادت میکند، ممکن است علائمی داشته باشید. علائم ممکن است خفیف یا جدی باشند. دانستن این علائم میتواند فرآیند ترک را برای شما آسان تر کند. همچنین میتواند کار را برای افرادی که از شما حمایت میکنند آسان تر کند.
ترک اعتیاد چه علائمی دارد؟
علائم ترک میتواند برای افراد مختلف متفاوت باشد و میتواند خفیف یا شدید باشد. علائم بستگی به:
- نوع ماده، رفتار و مدت زمانی که از آن استفاده شده است.
- سن فرد
- سلامت جسمانی فرد
- وضعیت روحی و روانی فرد
- فرآیند ترک
علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر خلق و خو
- افسردگی
- اضطراب
- دردها
- هوس مصرف دوباره
- دیدن چیزهایی که وجود ندارند (توهم)
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- تعریق
- تکان دادن
- درد یا درد عضلانی
- گرسنگی یا از دست دادن اشتها
- خستگی
- تحریک پذیری و خشم
- حالت تهوع
- استفراغ
- بیخوابی یا مشکلات خواب
- مردمک های گشاد شده
- سرد و گرم شدن
- آبریزش بینی
- گزگز شدن
علائم شدید ترک، به ویژه برای مواد مخدر و الکل، میتواند شامل موارد زیر باشد:
علائم ممکن است برای چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشند، اما با گذشت زمان از بین خواهند رفت.
چرا علائم ترک رخ میدهد؟
هنگامی که شخصی به طور منظم الکل مینوشد یا از ماده خاصی استفاده میکند، مغز او ممکن است شروع به تنظیم خود با وجود این ماده کند. آنها ممکن است در نهایت از نظر فیزیولوژیکی به ماده انتخابی خود وابسته شوند و برای عملکرد و احساس طبیعی کاملا به آن متکی باشند.
در افرادی که به سطوح قابل توجهی از وابستگی مبتلا میشوند، علائم ترک اغلب پاسخی اجتناب ناپذیر به غیبت ناگهانی یا کاهش یک ماده خاص است. علائم ترک ممکن است زمانی ایجاد شود که یک فرد وابسته به مواد، ماده ای را ترک کند یا میزان مصرف آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در طول ترک، بدن تلاش میکند تا به حالت جدیدی از هموستاز برسد. زیرا خود را از هرگونه تاثیر شیمیایی طولانی مدت دارو خلاص میکند. این میتواند منجر به اختلالات موقت در شیمی مغز شود و ممکن است با عواقب قابل توجهی در سلامت روانی و جسمی همراه باشد.
آیا علائم ترک میتواند کشنده باشد؟
اگر از نظر پزشکی کنترل نشود، ترک برخی مواد مانند الکل و بنزودیازپین ها میتواند بسیار شدید و در برخی موارد کشنده باشد. اما این اغلب نادر است. به عنوان مثال، ترک شدید الکل گاهی اوقات با سندرمی به نام دلیریوم ترمنس همراه است. در صورت عدم شناسایی و مدیریت مناسب، دلیریوم ترمنس میتواند به تشنج های شدید و مرگ احتمالی تبدیل شود. برخی تخمین- ها نشان میدهد که این بیماری در کمتر از 5 درصد از افرادی که ترک الکل را تجربه میکنند، وجود دارد. با این حال، در حدود 15 درصد از موارد ترک الکل بدون درمان، کشنده است.
اگرچه علائم ترک مواد افیونی به ندرت تهدیدکننده زندگی هستند، اما میتوانند به شدت ناراحت کننده باشند. همچنین اگرچه ممکن است علائم خودی به خود کشنده نباشند، اما یکی از خطرات مهم برای کسانی که سعی در ترک مواد افیونی بدون کمک پزشکی دارند، بازگشت به مصرف مواد افیونی است. اگر این اتفاق پس از یک دوره طولانی پرهیز از مصرف پیش بیاید که تحمل مواد افیونی به میزان قابل توجهی کاهش یافته باشد، ممکن است افراد در معرض خطر مصرف بیش از حد باشند.
در چنین شرایطی، سم زدایی پزشکی که در آن تیمی از پزشکان و پرستاران میتوانند به مدیریت علائم ترک، کاهش ناراحتی و به حداقل رساندن خطر عوارض خطرناک ترک کمک کنند. میتواند در بهبودی اولیه بسیار مفید باشد و این پتانسیل را دارد که در نهایت جان انسان ها را نجات دهد.
علائم ترک اعتیاد چگونه درمان میشود؟
خدمات دولتی و خصوصی وجود دارد که برنامه های ترک اعتیاد را ارائه میدهند. هدف از مدیریت اعتیاد عبارت است از:
- درمان علائم ترک
- توقف هرگونه عارضه ای
- برنامه ریزی درمان، پس از کاهش علائم ترک
برای کمک به موارد زیر میتوان داروها را تجویز کرد:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- گرفتگی شکم
- سردرد و درد عضلانی
- لرزش و رعشه
برنامه های ترک میتواند در شرایط زیر اجرا شود:
- یک واحد سم زدایی در یک بیمارستان یا مراکز مربوطه
- در خانه
سم زدایی یا ترک بدون حمایت میتواند منجر به عود شود. همچنین میتواند برای سلامتی فرد خطرناک باشد. به یاد داشته باشید مشاوره یا حمایت دوستان یا خانواده میتواند کمک کننده باشد.
چگونه میتوانم به کسی کمک کنم تا از پس ترک بربیاید؟
غلبه بر اعتیاد میتواند سخت باشد. مهم است که فرآیند را در یک محیط امن و مطمئن مانند خانه، مرکز سم زدایی یا بیمارستان شروع کنید. اگر نیاز به حمایت از فردی از طریق ترک اعتیاد دارید، قبل از شروع میتوانید با یک پزشک، یک متخصص بهداشت، یا یک مرکز خدمات مواد و الکل صحبت کنید. مهم است که هنگام مراقبت از فردی که در حال ترک اعتیاد است، از خود مراقبت کنید. این شامل خوب خوردن و خوابیدن، ورزش کردن، دیدن دوستان و استراحت است.
مدت زمان بروز علائم ترک چقدر است؟
مدت زمان دقیق ترک، تحت تاثیر ماده ای که شخص استفاده میکند و همچنین میزان وابستگی آنها به آن ماده است. بسته به عوامل مختلف و تفاوت های فردی، ممکن است روزها، هفته ها و در برخی موارد ماه ها طول بکشد تا به رفع کامل همه علائم ترک برسد. در ادامه به مدت زمان لازم برای ترک اعتیاد برخی از مواد اشاره میکنیم:
- الکل: اولین علائم ترک الکل ممکن است در عرض چند ساعت پس از آخرین نوشیدنی ظاهر شود و در طی 72-24 ساعت به اوج خود برسد. این حالت میتواند تا 8 روز دوام بیاورد.
- مواد افیونی کوتاه اثر (مانند هروئین): علائم کوتاه اثر ترک مواد افیونی معمولا 8 تا 24 ساعت پس از آخرین مصرف شروع میشوند و به طور متوسط 4 تا 10 روز طول میکشند.
- مواد افیونی با اثر طولانی تر (مانند متادون): برای متادون و سایر مواد افیونی با اثر طولانی تر، ممکن است 2 تا 4 روز طول بکشد تا علائم ترک ظاهر شود. ترک احتمالا ظرف مدت 10 روز محو خواهد شد.
- بنزودیازپین ها (مانند زاناکس و والیوم): ترک بنزودیازپین ها ممکن است در عرض 1 تا 4 روز پس از آخرین مصرف شروع شود و شدت آن در 2 هفته اول به اوج خود برسد. در برخی موارد، برخی از علائم قطع طولانی مدت میتواند برای ماه ها یا سال ها بدون درمان، دردسرساز باقی بماند.
منابع: americanaddictioncenters.org و healthdirect.gov.au
