درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد افراد را ترغیب می کند تا افکار و احساسات خود را به جای جنگیدن یا احساس گناه نسبت به آن ها، در آغوش بگیرند. در ابتدا ممکن است گیج کننده به نظر برسد، اما درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا ACT همراه با درمان مبتنی بر ذهن آگاهی، درمان موثر بالینی را ارائه می دهد. گذشته از همه این ها فرار از هر مشکلی فقط حل آن را سخت تر می کند. ساده ترین راه برای فرار از مشکل حل آن است.
در این مقاله به این سوالات نیز پاسخ داده خواهد شد:
- مبانی نظری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟
- تعریف مفهومی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
- تاریخچه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
- پروتکل درمان افسردگی با اکت
- اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا اکت
شرایط پزشکی مانند اضطراب، افسردگی، اعتیاد و سوءمصرف مواد همگی می توانند از شناخت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهن آگاهی بهره مند شوند. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد انعطاف پذیری روانشناختی ایجاد می کند و نوعی رفتار درمانی است که مهارت های ذهن آگاهی را با تمرین پذیرش خود ترکیب می کند. وقتی می خواهید افکار و احساسات خود را بیشتر بپذیرید، تعهد نقش اصلی را بازی می کند. در مورد ACT، شما متعهد می شوید که به جای جلوگیری از استرس های خود، با مشکل روبرو شوید. تصور کنید متعهد به اعمالی هستید که به شما کمک می کند تجربه خود را تسهیل کنید و از هر چالشی استقبال کنید.
همانطور که بعداً در این بخش خواهید دید، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای طیف وسیعی از اختلالات روانشناختی موثر است. همچنین به عنوان چشم انداز تایید کننده زندگی و الهام بخش از خود تعیین کننده است. اگر بتوانید آنچه را احساس می کنید بپذیرید و به خود اجازه دهید احساس کنید، حتی اگر منفی باشد، می توانید بر بسیاری از مشکلات روانی فائق آیید.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) چیست؟
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) رویکرد روانشناسی و درمانی است که هدف آن کمک به مراجعان در پذیرفتن آنچه خارج از کنترل آن ها است و متعهد کردن در عوض اقداماتی است که زندگی آن ها را رو به جلو سوق می دهد. طبق انجمن علوم رفتاری متنی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد عبارت است از: یک مداخله روانشناختی مبتنی بر تجاربی که از استراتژی های پذیرش و ذهن آگاهی، همراه با استراتژی های تعهد و تغییر رفتار، برای افزایش انعطاف پذیری روانشناختی استفاده می کند.
جامعه روان درمانی آمریکا ACT درمانی مبتنی را بر این مفهوم می داند که رنج یک بیماری طبیعی و اجتناب ناپذیر برای انسان است. ما یک غریزه برای کنترل تجربیات خود داریم، اما این غریزه همیشه در خدمت ما نیست. بنیانگذار ACT همچنین تعریفی از ACT را با اصطلاحاتی که برای حوزه روانشناسی آشناست ارائه داده است:
یک مداخله روانشناختی مبتنی بر روانشناسی رفتاری مدرن، از جمله نظریه قاب رابطه ای، که فرآیندهای ذهن آگاهی و پذیرش، و فرایند های تغییر تعهد و رفتار را برای ایجاد انعطاف پذیری روانشناختی اعمال می کند.
همچنین، دکتر راسل هریس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به عنوان «یک رفتار درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی که قوانین اساسی اکثر روانشناسی غربی را به چالش می کشد» تعریف کرده است. هدف منحصر به فرد آن کمک به بیماران در ایجاد زندگی معنی دار و توسعه مهارت های ذهن آگاهی در کنار وجود درد و رنج است.
مزایای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
مزیت کلیدی ACT این است که می تواند به بیماران کمک کند بدون استفاده از دارو با اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی مبارزه کنند. به بیماران می آموزد که نحوه ارتباط خود با افکار و احساسات منفی خود را تغییر دهند تا این افکار ماندگار نشوند. در حالی که مراجعان ممکن است نتوانند بلافاصله تمام داروهای خود را حذف کنند، اما می توانند به مرور زمان دوز خود را کاهش دهند و در نهایت دارو را به طور کامل قطع کنند.
فرایندهای اصلی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
شش فرآیند اصلی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بیماران را از طریق درمان راهنمایی می کند و چارچوبی را برای توسعه انعطاف پذیری روانشناختی فراهم می کند. این شش فرآیند اصلی ACT شامل موارد زیر است:
- پذیرش پذیرفته شدن
- رها کردن افکار
- حضور داشتن در لحظه حال
- پنداشت خود به عنوان زمینه یا ذهن مشاهده گر
- ارزش ها
- عملکرد متعهدانه
پذیرش جایگزینی برای غریزه ماست تا از تفکر در مورد تجربیات منفی - یا بالقوه منفی - پرهیز کنیم. این انتخاب فعال است که اجازه می دهد تجارب ناخوشایند وجود داشته باشند، بدون اینکه آن ها را انکار یا تغییر دهید. پذیرش هدف ACT نیست، بلکه روشی برای تشویق عملی است که منجر به نتایج مثبت می شود.
شناخت به تکنیک هایی گفته می شود که برای تغییر نحوه واکنش فرد نسبت به افکار و احساساتشان استفاده می شود. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و با کاهش اثرات منفی این شناخت درمان را پیش می برد.
حاضر بودن را میتوان به معنای آگاهی از لحظه حال، بدون قضاوت درباره تجربه گذشته، توصیف کرد. به عبارت دیگر، این شامل تجربه حال و آن چه اتفاق می افتد بدون تلاش برای پیش بینی یا تغییر تجربه گذشته است.
پنداشت خود به عنوان زمینه یا ذهن مشاهده گر این ایده است که یک فرد صرفاً حاصل تجربیات، افکار یا احساسات او نیست. فرایند «خود به عنوان زمینه» این مفهوم جایگزین را ارائه می دهد که خارج از تجربه فعلی وجود دارد. ما فقط آن چیزی نیستیم که برای ما اتفاق می افتد. ما کسانی هستیم که آن چه برای ما اتفاق می افتد را تجربه می کنیم.
ارزش ها در این زمینه ویژگی هایی هستند که در هر لحظه برای کار انتخاب می کنیم. همه ما آگاهانه یا ناآگاهانه دارای ارزش هایی هستیم که قدم های ما را هدایت می کنند. در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، ما از ابزاری استفاده می کنیم که به ما کمک می کند زندگی خود را مطابق با ارزش هایی که دوست داریم ادامه دهیم.
در نهایت، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قصد دارد به بیماران کمک کند متعهد به اقداماتی شوند که به اهداف بلند مدت آنها کمک می کند و زندگی را مطابق با ارزش های آنها را سپری می کند. تغییر رفتار مثبت بدون آگاهی از چگونگی تاثیر رفتار معین بر ما امکان پذیر نیست.
ACT تفاوت چندانی با سایر روش های رفتار درمانی ندارد. این روش فقط به جای اجتناب بر پذیرش تاکید دارد و از این طریق، با بسیاری از اشکال دیگر درمانی متفاوت است. این هدف از اکثر درمان های اصلی را می توان در رابطه با بنیان گذار ACT، استیون سی هیز، جستجو کرد.
نقش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در روانشناسی و ذهن آگاهی
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس نظریه قاب رابطه ای بنا شده است، نظریه ای مبتنی بر ایده توانایی انسان برای ارتباط پایه و اساس زبان و شناخت است. رابطه شامل یادآوری ابعادی است که رابطه در آن وجود دارد. به عنوان مثال، ممکن است ما یک سیب را با پرتقال مرتبط کنیم، اما توانایی برقراری ارتباط به ما اجازه می دهد درک کنیم که اگرچه آن ها شکل (گرد) و عملکرد مشابهی دارند (برای خوردن)، اما رنگ و بافت آن ها متفاوت است.
انسان ها، برخلاف بیشتر موجودات دیگر، توانایی غیرعادی در بیان حتی وقایع خنثی و همچنین کلمات و ایده های به ظاهر غیر مرتبط دارند. اگر چه این یک توانایی سودمند است، اما افکار منفی و قضاوت درباره خود را نیز تسهیل می کند. اگر ما بتوانیم کلمه «کوکی» را به تجربه خوردن یک کلوچه مرتبط کنیم، پس می توانیم کلمه «بی ارزش» را نیز به احساس بی ارزش بودن خود مرتبط کنیم.
توانایی ما در ایجاد شبکه های رابطه ای وقتی اضطراب و افسردگی بر ما تاثیر بگذارد، می تواند یک توانایی مخرب باشد. به عنوان مثال، ما ممکن است «بی ارزش» را به توانایی انجام وظیفه خود مرتبط کنیم و در کل، کلمه «بی ارزش» را به زندگی خود مرتبط کنیم. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس تئوری قاب رابطه ای ساخته شده است.
ما غالباً شبکه های رابطه ای تشکیل می دهیم که نشاط آور نیستند، اما ما می توانیم از این روش برای ایجاد نشاط و حال خوب استفاده کنیم. همچنین می توانیم به جای تلاش برای جلوگیری از بروز احساسات، احساسات خود را بپذیریم و نحوه واکنش و ارتباط آنها را تغییر دهیم، این امر سبب می شود راحت تر بتوانیم با مشکلات خود کنار بیاییم.
چند تمرین در رابطه با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
- محرک ها (موقعیت ها، افکار یا احساسی است که بلافاصله قبل از یک رفتار خاص است)، رفتارها (آنچه واقعا انجام می دهید) و بازده آن ها را در یک برگه یادداشت کنید. این برگه میتواند به شما کمک کند تا رفتار های خود شکنانه را با انگیزه ای که در پشت آن ها قرار دارد، شناسایی کنید. این امر می تواند اولین قدم برای شناخت و اصلاح رفتار مسئله ساز باشد.
- این یک تمرین سریع برای متخصصان بهداشت روان است تا به مراجعه کنندگان خود کمک کنند تا درک کنند که موانع چگونه می توانند نتیجه مثبتی داشته باشند. این تمرین را می توان در مراحل زیر به انجام رساند:
به مشتری خود یک برگ کاغذ و قلم بدهید و از او سوال کنید که آیا آماده دستورالعمل های کتبی است.
قبل از اینکه مراجعه بتواند چیزی بنویسد، مانعی را روی برگه قرار دهید که مانع دیدن کامل برگه برای مراجعه کننده باشد. مانند یک تکه مقوا.
از مراجعه کننده خود سوال کنید که آیا این مسئله او را اذیت می کند و آیا ترجیح می دهد هنگام نوشتن برگه را به صورت کامل ببیند. به او بگویید که مانع روی برگه باقی خواهد ماند، اما او باید تلاش کند چیز هایی را در اطراف مانع بنویسد. این امر به مراجعه کننده کمک می کند با پذیرفتن موانع زندگی برای ادامه حیات موفقیت آمیز خود تلاش کند.
- این تمرین را می توانید هم به تنهایی و هم با کمک یک متخصص روان درمانگر اکت انجام دهید. این تمرین به شما کمک می کند تا درک کنید که رنج بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی است. اگر رنج را از بین ببریم، لذت را نیز از بین خواهیم برد. فعالیت یا کاری را پیدا کنید که انجام دادن آن برای شما لذت بخش است اما اخیرا از انجام آن خودداری کرده اید. روی یک کاغذ بنویسید آن فعالیت یا کار چه ارزش هایی برای شما دارد و از انجام آن چه احساسی در شما به وجود می آید؟ در پشت کاغذ نیز بنویسید چه موانعی موجب شده اند شما دیگر آن کار را انجام ندهید. آن کاغذ را همراه با خود داشته باشید. بعد از مدتی آن را دوباره نگاه کنید و از خود بپرسید آیا تمایل دارید آن کار را همراه با درد و رنج آن انجام دهید؟
