اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی جنبه های مشترکی دارند، اما تفاوت هایی نیز دارند. در اینجا تفاوت اختلال دو قطبی و طیف اسکیزوفرنی را از سه جنبه اصلی بررسی می کنیم:
تفاوت در علائم
یکی از تفاوت های دو قطبی و اسکیزوفرنی تفاوت در علائمی است که شخص مبتلا نشان می دهد. اختلال دو قطبی باعث تغییرات شدید سطح انرژی، خلق و خو و فعالیت می شود. فرد مبتلا به اختلال دو قطبی بین هیجان شدید یا شیدایی و افسردگی در نوسان است. این تغییرات می تواند توانایی وی در انجام فعالیت های روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. در بعضی موارد، فرد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است در زمان مانیا دچار توهم و هذیان شود. در نظر داشته باشید که دو قطبی نوع اول در زمان شروه دوره مانیا نیاز به بستری فوری دارد.
در سوی مقابل نزدیک ترین اسکیزوفرنی از طیف اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو می باشد زیرا در اینجا اختلال خلقی هم بارز است. در طیف اسکیزوفرنی افراد مبتلا به این اختلال بسته به نوع؛ توهم، هذیان، گفتار آشفته، رفتار آشفته، رفتار کاتاتونیک و غیره را تجربه می کنند. توهم دیدن یا شنیدن چیزهایی است که وجود ندارند. هذیان غریب و غیر غریب هم باورهایی نادرست است که فرد به آن ها باور عمیقی دارد.
تفاوت در فرکانس و سنین تحت تاثیر
تفاوت دو قطبی و اسکیزوفرنی در درصد مبتلایان و سنین آنها نیز وجود دارد. طبق بررسی های انجام شده، تقریباً 2.2 درصد از مردم ایالات متحده تحت تأثیر اختلال دو قطبی قرار دارند؛ که به طور معمول اولین بار در اواخر سالهای نوجوانی و اوایل بزرگسالی علائم آن ظاهر می شود. کودکان نیز می توانند نشانه هایی از اختلال دو قطبی را نشان دهند.
اسکیزوفرنی به اندازه اختلال دو قطبی شایع نیست. طبق بررسی های انجام شده، تقریباً 1.1 درصد از جمعیت ایالات متحده تحت تأثیر آن قرار دارند. معمولاً در سنین 16 تا 30 سالگی علائم آن ظاهر می شود. اسکیزوفرنی معمولاً در کودکان دیده نمی شود.
تفاوت در درمان
تفاوت دیگر دوقطبی و اسکیزوفرنی تفاوت در درمان آنها است. این دو نیاز به درمان و دارو متفاوت دارند. برخی از متخصصان بهداشت روان گزارش کرده اند که اسکیزوفرنی برای درمان چالش برانگیزتر است زیرا عوامل ساختاری و ژنتیکی بیشتری اثر دارند. کسانی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند، در اختلال دو قطبی فرد به مشکل خود بینش نسبی دارد، به طور کلی می توانند علائم خود را اعلام کنند و در مورد آنچه به آنها می گذرد صحبت کنند.
شناخت علائم اختلال دو قطبی
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با احساساتی شدید روبرو می شوند. این احساسات شامل سه نوع اصلی هستند:
1. دوره های شیدایی
این دوره زمان افزایش فعالیت و انرژی است. فرد در دوره شیدایی شادی یا سرخوشی بسیار احساس می کند. در مدت زمان یک هفته ای مانیا، احتمال انجام کارهای بسیار خطرناک و خودکشی بالا می رود. می توان گفت همه چیز عکس افسردگی می شود. افزایش بسیار زیاد انرژی، صحبت کردن، میل جنسی، ریسک پذیری و ولخرجی کردن افراطی می باشد.
2. دوره های هیپومانیک
این دوره مشابه دوره شیدایی است، اما شدت و زمان آن کمتر است. در دوره چهار روز هیپومانیا عملکرد فرد مختل می شود ولی نسبت به دوره شیدایی نیاز به بستری کمتری دارد.
3. دوره های افسردگی
در این دوره شخص مشابه افرادی است که دچار افسردگی اساسی هستند. فردی که دچار یک دوره افسردگی می شود، به شدت احساس افسردگی می کند و علاقه اش به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می برد را از دست می دهد.
سایر تغییرات رفتاری که ممکن است علائم اختلال دو قطبی باشد عبارتند از:
بی قراری، بیش فعالی، خستگی، مشکل در حفظ تمرکز، تحریک پذیری، اعتماد به نفس شدید، در دوره شیدایی، افکار خودکشی، در دوره افسردگی
شناخت اسکیزوفرنی
1. بیمار باید دو مورد از این علائم را در بیشتر ماه داشته باشد
- هذیان
- توهم
- گفتار بی نظم - عدم انسجام جملات و عبارات. یعنی هیچ ارتباطی بین کلمات گفتاری وجود ندارد.
اگر فقط یکی از این علائم وجود داشت، یکی از موارد زیر نیز باید ظاهر شود:
- رفتار روانی - حرکتی شدید و غیرطبیعی، که جنون آمیز است
- علائم منفی
- کاهش میزان یا کیفیت گفتار
- داشتن احساسات کم یا بدون احساس
- از دست دادن لذت
2. در همان زمان، حداقل در یک زمینه مهم کاهش چشمگیر عملکردی دارد، مانند:
- کار کردن
- مدرسه
- روابط با دیگران
- مراقبت از خود، مانند تمیزی
منابع: healthline.com، medicalnewstoday.com، verywellmind.com