اختلالات جنسی، شرایطی است که در آن میتواند هر مشکلی به وجود بیاید و موجب عدم رضایت زوجین یا یک فرد از فعالیت جنسی شود. اختلالات جنسی میتواند بر رابطه زوجین تاثیر بسزایی بگذارد. اما سوالی که ممکن است برایتان پیش بیاید، این است که از کجا بفهمیم اختلال جنسی داریم؟ در این مقاله سعی داریم تا به این سوال پاسخ دهیم:
اختلال عملکرد جنسی چیست؟
پاسخ فرد به فعالیت جنسی را میتوان به صورت چرخه ای با چهار مرحله توصیف کرد:
- میل (Desire): علاقه یا میل زیاد به داشتن رابطه جنسی، جذب شدن به دیگران به لحاظ جنسی و خیال پردازی های جنسی.
- برانگیختگی (Excitement): تغییراتی در ناحیه لگن، تحریک جسمانی مانند: افزایش ضربان قلب، فشار خون و تنفس. حالت برانگیختگی در مردان برانگیختگی موجب نعوظ آلت تناسلی و در زنان موجب لیز شدن واژن میشود.
- ارگاسم (Orgasm): زمانیکه لذت جنسی به اوج خود میرسد و تنش جنسی از بین میرود.
- رفع (Resolution): احساس آرمیدگی و خوشی
اختلال عملکرد جنسی، به مشکلاتی اطلاق میشود که در هر مرحله از چرخه فعالیت جنسی رخ میدهد. این مشکلات موجب کاهش احساس رضایت از فعالیت جنسی میشود. در صورت ابتلا به اختلالات جنسی، فرد نمیتواند در عملکرد جنسی خود، پاسخی طبیعی بدهد. به همین علت لذت بردن از آمیزش جنسی را با مشکلی جدی رو به رو میکنند. کژکاری های جنسی معمولاً موجب ناراحتی زیادی میشود و درنهایت به احساس گناه، فقدان عزت نفس، ناکامی جنسی و مشکلات میان فردی منجر میشود.
طبق انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، بروز ابتلا به اختلالات جنسی میتواند به شکل های زیر باشد:
- دائمی: فرد در تمام عمر خود با اختلالات جنسی درگیر بوده.
- اکتسابی: فرد در ابتدا عملکرد طبیعی جنسی داشته، سپس دچارکژکاری جنسی شده است.
- موقعیتی: فرد تنها در موقعیت های خاصی دچار کژکاری جنسی میشود.
تحقیقات نشان میدهد که اختلال عملکرد جنسی امری شایع است. اما بسیاری از مردم، به دلیل ماهیت این موضوع، دوست ندارند در مورد آن صحبت کنند. حدود 43 درصد از زنان و 31 درصد از مردان درجاتی از اختلال عملکرد جنسی را گزارش میکنند.
اغلب اختلالات جنسی در زنان با افزایش سن کاهش و در مردان با افزایش سن افزایش می یابد. اختلال عملکرد جنسی میتواند در هر سنی رخ دهد. البته این اختلالات در افراد بالای 40 سال شایع تر است. زیرا اغلب با کاهش سلامت مرتبط با افزایش سن مرتبط است.
انواع اختلالات جنسی
به طور کلی اختلالات جنسی به چهار دسته تقسیم میشود که در ادامه به هریک میپردازیم:
اختلالات میل
ویژگی اصلی اختلالات مربوط به مرحله میل، فقدان میل جنسی یا علاقه جنسی به رابطه جنسی است. این اختلال در مردان به عنوان اختلال میل جنسی کم کار و در زنان به عنوان اختلال علاقه و برانگیختگی جنسی در نظر گرفته میشود. به طور کلی در اختلالات میل کمبود یا عدم میل به افکار، خیالپردازی و فعالیت جنسی مشاهده میشود.
اختلالات برانگیختگی
ویژگی اصلی اختلالات مربوط به مرحله برانگیختگی، ناتوانی در برانگیختگی فیزیکی یا هیجانی در حین فعالیت جنسی است. در زنان اختلال علاقه و برانگیختگی جنسی میتواند موجب اختلال در برانگیختگی شود. در مردان نیز مشکل در برانگیختگی به عنوان اختلال نعوظ شناخته میشود. این اختلال موجب میشود فرد نتواند در طول رابطه جنسی به نعوظ برسد یا آن را حفظ کند.
اختلالات ارگاسم
اختلالات مربوط به مرحله ارگاسم، موجب تاخیر یا عدم ارگاسم (اوج لذت جنسی) در زوجین یا فرد میشود. این مشکل در زنان موجب اختلال ارگاسمی و در مردان موجب انزال زودرس و انزال تاخیری میشود.
- مرد مبتلا به انزال زودرس، همواره 1 دقیقه پس از شروع فعالیت جنسی به ارگاسم میرسد.
- مرد مبتلا به اختلال انزال تاخیری، همواره نمیتوانند انزال کند یا خیلی دیر دچار انزال میشود.
- زن مبتلا به اختلال ارگاسمی، ارگاسم های ضعیف یا بسیار تاخیری دارند و یا نمیتوانند به ارگاسم برسند.
اختلالات درد
اختلالات مربوط به درد، به احساس درد هنگام فعالیت جنسی گفته میشود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این اختلال هستند که اختلال درد/ دخول تناسلی - لگنی نام دارد. در این اختلال عضلات واژن به صورت غیرارادی منقبض شده و دخول دشوار یا غیرممکن میشود.
از کجا بفهمیم اختلال جنسی داریم؟!
اختلالات جنسی دارای علائم فیزیکی و هیجانی متعددی است. در ادامه به تفکیک جنسیت علائم عمومی آمده است. در صورت مشاهده آن، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید:
در مردان
- ناتوانی در رسیدن یا حفظ نعوظ (آلت تناسلی سفت) مناسب برای رابطه جنسی (اختلال نعوظ).
- عدم وجود یا تاخیر در انزال علیرغم تحریک جنسی کافی (تاخیر در انزال).
- ناتوانی در کنترل زمان انزال (انزال زودرس یا نابه نگام).
در زنان
- ناتوانی در رسیدن به ارگاسم.
- عدم روان سازی کافی واژن قبل و در حین مقاربت.
- ناتوانی در شل کردن ماهیچه های واژن به اندازه کافی برای مقاربت.
پیشنهاد میکنیم بخوانید: واژینیسموس چیست و راه درمان آن چگونه است؟
در همه افراد
- عدم علاقه یا تمایل به رابطه جنسی.
- ناتوانی در برانگیختگی.
- احساس درد هنگام مقاربت.
چه چیزی باعث اختلال در عملکرد جنسی میشود؟
علل ابتلا به اختلالات جنسی را میتوان به دو دسته زیر تقسیم کرد:
دلایل جسمی یا فیزیکی ابتلا به اختلالات جنسی
بسیاری از شرایط و موقعیت های فیزیکی و پزشکی میتواند موجب مشکلاتی در عملکرد جنسی شود. برخی از این موارد شامل موارد زیر میشود:
- دیابت
- بیماری قلبی و عروقی
- اختلالات عصبی
- عدم تعادل هورمونی
- نارسایی کلیه یا کبد
- اختلال سوءمصرف الکل
- اختلال سوءمصرف مواد
- عوارض جانبی برخی داروها از جمله برخی داروهای ضد افسردگی
دلایل روانشناختی ابتلا به اختلالات جنسی
- اضطراب
- استرس مربوط به کار
- نگرانی در مورد عملکرد جنسی
- مشکلات زناشویی
- افسردگی
- احساس گناه
- نگرانی در مورد تصویر بدن
- تجربیات بد از یک فعالیت جنسی در گذشته
اختلالات جنسی چگونه تشخیص داده میشود؟
در ابتدا مراجعه به این علت است که شما متوجه میشوید یک چیزی در رابطه جنسی درست پیش نمیرود و رضایت کافی را از رابطه جنسی ندارید. سپس متخصص مربوطه، به طور کامل سابقه و علائم روانی و فیزیکی را بررسی میکند. ممکن است آزمایش های تشخیصی درخواست کنند. زیرا متخصص قصد دارد مشکلات پزشکی احتمالی دیگر را رد کرده و به عبارتی تشخیص دقیق تری داشته باشد. البته لازم به ذکر است که آزمایش های آزمایشگاهی در تشخیص اختلالات جنسی نقش پررنگی ندارند.
پس از بررسی سابقه و علائم، متخصص مربوطه درباره نگرش ها در مورد رابطه جنسی ارزیابی هایی را انجام میدهد. همچنین سایر عوامل احتمالی ایجادکننده اختلال عملکرد جنسی مانند: ترس، اضطراب، سابقه تروما/سوءاستفاده جنسی، نگرانی های مربوط به رابطه، داروها، سومصرف الکل یا مواد مخدر نیز توسط متخصص بررسی میشود. این کار به پزشک کمک میکند تا علت اصلی مشکل را درک کند و درمان متناسب با آن را توصیه کند.
آیا اختلالات جنسی درمان میشود؟
به طور کلی گزینه های درمانی گسترده ای برای درمان این اختلالات در دسترس است. بنابراین در صورت مشاهده مشکل، بهتر است نگرانی های خود را با شریک زندگیتان و مشاور در میان بگذارید. اما باید بگوییم که موفقیت کامل اختلالات به عوامل مختلفی از جمله شدت مشکل، بستگی دارد.
میتوان گفت بهترین چشم انداز درمان برای آن دسته از مراجعانی است که اختلالشان به دلیل موقعیت و شرایطی قابل درمان به وجود آمده است. به عبارتی دیگر آن دسته از درمانجویانی که با اختلال عملکرد جنسی مرتبط با استرس، ترس یا اضطراب مراجعه میکنند، اغلب میتوانند با مشاوره، آموزش و بهبود ارتباطات بین زوجین، درمان شوند. چیزی که در درمان اختلالات جنسی مهم است، انگیزه، فعال بودن در جلسات درمان و همکاری شما با تیم درمان است.
منبع: my.clevelandclinic.org
