درمان شناختی تحلیلی یا CAT از روشهای درمان روانشناختی است این درمان ترکیبی از نظرات روانکاوی تحلیلی با اصل های درمان شناختی است، در درمان شناختی تحلیلی قبل از اینکه درمانگر به مراجع برای حل کردن مشکلاتش کمک کند به صورت تحلیلی به مسئله تو نگاه می کند. این روش درمانی و بسیار کاربردی توانسته در درمان بسیاری از اختلالات مفید و موثر باشد. در رویکردهای رواندرمانی هر شیوه و نظریه درمانی بسته به نوع شرایط و موقعیت فرد به مسائل و مشکلاتی که با آن روبرو هستند عملکرد متفاوتی را در فرآیند درمان ایجاد میکند.
این روش همانطور که از نامش پیداست بخشی از آن تحلیل است که مربوط به اتفاقات گذشته و تجربه های افراد است که بسیاری از اوقات می تواند به مشکلات فعلی ارتباط داشته باشد. این رویکرد درمانی به مراجع نشان می دهد که به چه علت مسائل گذشته بر حال و آینده او تاثیر گذاشته است و چگونه بعد از تحلیل گذشته به راه حل های اثر بخش برای درمان مشکلات فعلی خواهیم رسید.
قسمت دیگر این درمان، درمان شناختی است که بعد از تحلیل به وسیله CT ابزارهای زیادی برای مواجهه با مسائل و مشکلات به افراد داده میشود تا در مسیر درست قرار بگیرند و زندگی بهتر و با آرامشی را تجربه کنند. اثر هر درمانی از جمله درمان شناختی تحلیلی یا CAT وقتی بیشتر می شود که در جلسه درمان اعتماد شکل بگیرد و درمانگر همدلی زیاد و مناسبی با مراجعه داشته باشد. همچنین پذیرش مراجع البته بدون قید و شرط کمک فراوانی به درمان اثربخش می کند، درمان وقتی اثر بیشتری دارد که رابطه حسنه بین مراجع و مشاور به وجود بیاید، در این صورت مراجع مقاومتی ندارد و روند درمان به بهترین شکل پیش می رود.
درمان شناختی تحلیلی شامل چه چیزی است؟
می توانید CAT را به صورت انفرادی، زوجی و گاهی به صورت گروهی انجام دهید. درمان CAT محدود به زمان است، معمولا بین 16 تا 24 جلسه، این موضوع در شروع درمان با مراجع مطرح می شود. هرجلسه هفتگی بین 50 الی 60 دقیقه است. بین یک تا پنج جلسه پیگیری یا follow up پس از پایان درمان ارائه می شود. این موضوع هم با مراجع کنننده مورد بحث و توافق قرار می گیرد.
تفاوت درمان شناختی با درمان شناختی تحلیلی یا CAT
درمان شناختی CBT و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی MBCT با درمان شناختی تحلیلی یا CAT تفاوت هایی دارند، علیرغم اینکه هر دو درمان روش کوتاه مدت هستند ولی CBT با گذشته افراد کار ندارد و افکار و رفتارهای مراجع را در زمان حال مورد بررسی قرار میدهد. ولی درمان شناختی تحلیلی گذشته را بررسی میکند تا بتواند به ریشه یابی مشکلات در زمان حال بپردازد. پس می توان این روش درمانی را کمی نزدیک به طرحواره درمانی (schema therapy) در نظر گرفت. این نظریه موثر و مفید میتواند با سایر روش ها ترکیب شود و بسیاری از اختلالات را درمان کند.
از این رویکرد شناختی تحلیلی در بسیاری از درمان ها استفاده می شود، در این درمان فرد هر وقت دلش بخواهد می تواند در مورد افکار و احساسات صحبت کند و حتی افکاری که در گذشته داشته نیز مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و تاثیر آنها بر مشکلات مشخص شود. در این درمان ممکن است درمانگر از ابزار مختلف از جمله پرسشنامه استفاده کنند تا بتوانند برخی علائم را دریابد.
هر درمانی اهدافی را دنبال میکند درمان شناختی تحلیلی هم اهدافی دارد از جمله، بررسی و کشف اینکه چه نوع افکاری میتواند شدت مشکلات را بیشتر کند. درمانگر در این درمان افکار خود را تشریح میکند تا مراجع را به گفتن افکار و رفتار خود تشویق کند، درمانگر در درمان شناختی تحلیلی یا CAT حواسش به یادگیری، پیشرفت و عملکرد مراجع می باشد.
درمانگر بعد از گذشت چند ماه از جلسات مراجع را دعوت می کند تا کاربرد و عملکرد درمانی را بسنجد، این رویکرد برای برخی اختلالات ذیل می توان استفاده کرد.
نکته بسیار مهم در درمان با رویکرد درمان شناختی تحلیلی (CAT) این است که این رویکرد هم مهارت های مورد نیاز که مربوط به مشکل افراد هستند را به آن ها آموزش می دهد مانند مهارت های 10 گانه سازمان WHO و هم سلامتی را به آن ها هدیه می دهد که چطور بهبودی خود را نگهداری کنند. این درمان شناختی تحلیلی با بررسی گذشته و تاثیر آن در حال بیمار میخواهد تصویر بزرگی از دنیای مراجع را کشف کنند و آن را بیان کنند، همچنین درمان شناختی تحلیلی یا CAT مشارکت و الگوها و مهارت های خود مراقبتی را به مراجعین نشان می دهد، که این مسئله سبب میشود درمان در همه مراحل زندگی به کار رود.
