علائم و تشخیص جنون آنی (مسخ واقعیت) یا سایکوز گذرا در روانشناسی به معنای از دست دادن تماس با واقعیت است. در واقع ارتباط فرد با محیط پیرامون او دچار دگرگونی می شود که تفاوت برای فرد ابهام آمیز و استرس آور است. در اختلال مسخ واقعیت فرد دچار اسکیزوفرنی دارای هذیان نشده است یعنی میداند که یک مشکلی در کار است. به صورت دقیق تر میتوان گفت که فرد در مورد اشیای پیرامون خود دچار سوء تعبیر می شود یعنی آنها را تحریف شده میداند که همسان با ایگو فرد نیست. به طور مثال امکان دارد فرد چیزی را بزرگ تر از اندازه واقعی یا کوچک تر از آن ببیند.
در طبقه اختلالات تجزیه ای DSM-5 چهار دسته اصلی دارد که شامل:
جنون آنی یا سایکوز گذرا brief psychotic disorder
جنون آنی به خودی خود یک اختلال بسیار جدی است. بروز آن هم زمان با (توهم، هذیان، رفتار نامنظم و گفتار نامنظم) همراه است، که بسیار حاد و شدید بروز می کند. ولی حملات شبه سایکوتیک را نباید با جنون آنی یکسان دانست، زیرا بسیار متفاوت و خفیف تر است. این یک علامت شبه سایکوتیک، معمولا در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال دیده میشود. همچنین در افراد دوقطبی نوع 1 در زمان پانیک می تواند مشاهده کرد.
جنون آنی چیست؟
جنون آنی یک بیماری بسایر جدی و حار می باشد که در سنین 20 الی 40 سالگی شیوع بیشتری دارد. از منظر جنسیت در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. این بیماری همایندی زیادی با اختلال شخصیت نمایشی، اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت پارانوئید دارد. جنون آنی در اصطلاح روانشناسی این است که فرد دارای توهم و هذیان گویی است. این بدان معناست که فرد تجارب حسی از چیزهایی دارد که وجود ندارند و یا اعتقاداتی دارد که هیچ پایه ای در واقعیت ندارند.
درمان سایکوز گذرا یا جنون آنی
بهترین درمان برای جنون آنی یا سایکوز گذرا دارو درمانی توسط روانپزشک می باشد. معمولا روانپزشکها از دارو هایی ضد روانپریشی استفاده می کنند.
فرد دارای توهم های عجیب و غریب است و حتی ممکن است چیزهایی را ببیند و یا بشنود که واقعیت ندارد. این وضع می تواند برای اطرافیان فوق العاده ترسناک باشد، بعضی اوقات علائم می تواند باعث صدمه زدن به خود یا دیگران شود. جنون آنی به طور کلاسیک با اختلالات طیف اسکیزوفرنی همراه است و اگرچه علائم دیگری نیز وجود دارد، اما یکی از معیارهای تعیین کننده اسکیزوفرنی در روانپزشکی است.
علائم و تشخیص جنون آنی (مسخ واقعیت)
علائم و نشانه های کلاسیک روانپزشکی عبارتند از:
- توهم - شنیدن، دیدن یا احساس چیزهایی که وجود ندارند.
- هذیان - باورهای غلط، به ویژه مبتنی بر ترس یا سوءظن به چیزهایی که واقعی نیستند.
- بی نظمی - در فکر، گفتار یا رفتار.
- تفکر بی نظم - پرش بین موضوعات نامربوط، ایجاد ارتباطات عجیب بین افکار.
- Catatonia - بی پاسخی.
تمرکز بر روی مشکل
بسته به علت، جنون آنی یا سایکوز گذرا می تواند به سرعت یا به آرامی بروز کند. در مورد اسکیزوفرنی نیز همین مورد وجود دارد، اگرچه علائم ممکن است شروع کندی داشته باشد و از روان پریشی خفیف تری شروع شود، اما در صورت قطع مصرف داروهای خود ممکن است برخی افراد انتقال سریع به جنون آنی را تجربه کنند.
علائم اولیه روانپزشکی خفیف تر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس سوء ظن
- اضطراب عمومی
- ادراکات تحریف شده
- افسردگی
- تفکر وسواسی
- مشکلات خواب
توهم می تواند بر هر یک از حواس (دید، صدا، بو، بو، مزه و لمس) در فرد مبتلا به جنون آنی تأثیر بگذارد، اما در حدود دو سوم بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، توهم های شنوایی دارند - شنیدن چیزها و باور داشتن به اینکه این موارد واقعی هستند، وجود دارد.
توهم شنوایی زیر مشترک است
- شنیدن چندین صدایی که در مورد بیمار صحبت می کنند، اغلب منفی است.
- صدایی که در مورد آنچه بیمار انجام می دهد توضیحی می دهد.
- صدایی که ذهن بیمار را تکرار می کند.
توهمات عجیب و غریب در هنگام جنون آنی
پارانویا یکی از اجزای رایج هذیان روانی است. نمونه هایی از توهمات روانی شامل نوع پارانوئید که احتمالاً با اسکیزوفرنی همراه است و شامل توهمات عظمت است. هذیان پارانوئید ممکن است باعث شود فرد مبتلا به روان پریشی به طور غیر مشکوک نسبت به افراد یا سازمان ها سوء ظن داشته باشد و به اعتقاد آنها برای او توطئه می چینند و قصد دارند به او آسیب برسانند. توهمات عظمت به طور واضح باور غلط اما با اعتقاد شدید به داشتن قدرت یا اقتدار ویژه به عنوان مثال، آنها ممکن است معتقدند که آنها یک رهبر جهانی هستند.
تشخیص بیماری جنون آنی
در این بخش به بررسی تست ها و روش های موجود برای تشخیص خواهیم پرداخت.
تشخیص زودرس جنون آنی
تشخیص زودرس روان پریشی نتایج طولانی مدت را بهبود می بخشد. با این وجود همیشه این امر محقق نمی شود. اشکال خفیف تر روان پریشی که می تواند منجر به اسکیزوفرنی شود، بطور متوسط 2 سال بدون درمان باقی می ماند و حتی روانپریشی کامل نیز می تواند چند سال طول بکشد تا مورد توجه متخصصان پزشکی قرار بگیرد.
برای افزایش احتمال تشخیص زودرس، راهنمایی های مربوط به سیستم های بهداشتی درمانی که توسط روانپزشکان تهیه شده اند توصیه می کنند که «احتمال بروز یک اختلال روانی باید با دقت در نظر گرفته شود» در جوانی که:
- بیشتر اجتماعی می شوند
- عملکرد بدتر برای یک دوره پایدار در مدرسه یا محل کار، یا مضطرب تر یا آشفته تر می شوید اما هنوز قادر به توضیح دلیل آن نیستید.
- برای خود روانپزشکی هیچ آزمایش بیولوژیکی وجود ندارد و در صورت انجام آزمایشات آزمایشگاهی، سایر مشکلات پزشکی که ممکن است توضیحی جایگزین را ارائه دهند، رد می شود.
درمان روانپزشکی
در این بخش، درمورد درمان های جنون آنی و برخی از روش های پیشگیری صحبت می کنیم.
داروهای ضد روان پریشی
درمان با کلاس داروهای شناخته شده به عنوان ضد روانپریشی رایج ترین روش برای مبتلایان به بیماری روانی است. داروهای ضد روانپزشکی در کاهش علائم روانپزشکی در اختلالات روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی و جنون آنی مؤثر هستند، اما خود آنها بیماریهای اساسی روانی را معالجه یا درمان نمی کنند.
