داروی ونلافاکسین، کاربرد، عوارض و نحوه مصرف آن

ونلافاکسین با نام تجاری افکسور یا افکسور-XR، برای درمان اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال هراس استفاده میشود. ونلافاکسین متعلق به گروهی از داروها به نام مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI) است. عقیده بر این است که ونلافاکسین با افزایش فعالیت یک ماده شیمیایی به نام سرتونین در مغز، باعث بهبود اختلالات میشود. این دارو تنها از طریق تجویز پزشک قابل دریافت است.افسردگی، اضطراب، بی حوصلگی، خشونت، مشکلات خواب، افکار و اعمال غیر طبیعی مانند خودکشی نوعی از اختلالات خلقی محسوب میشوند. در حالت طبیعی و در افراد جوان معمولا اختلالات روانی شدید کمتر دیده میشود. از اینرو توصیه میشود به هیچ عنوان بطور خودسرانه از مصرف قرصهای ضد افسردگی بدون تجویز روانپزشک استفاده نکنید.

سوالات متداول در مورد ونلافاکسین:

• ارتباط ونلافاکسین با حافظه در چیست؟
• تجربه مصرف ونلافاکسین چگونه است؟
• جایگزین قرص ونلافاکسین؟
• بهترین زمان مصرق ونلافاکسین؟
• عوارض ونلافاکسین شامل چه مواردی میشود؟

ونلافاکسین برای چه اختلالاتی مناسب است؟

ونلافاکسین یکی از داروهای ضد افسردگی است که به بهبود احساسات و افکار افراد کمک زیادی میکند. اگر چه در اغلب موارد و برای درمان اختلالات روانی و افسردگی این دارو تجویز میشود، ولی نکته مهم عوارض و موارد منع مصرف آن برای گروه های مختلف افراد است. داروی فوق اغلب توسط روانپزشکان برای درمان بیماران با افسردگی شدید و اختلالات روحی تجویز میشود. میزان مصرف دارو از کمتر از ۱۵۰ میلی گرم تا بیش از ۳۰۰ میلی گرم بر حسب شدت بیماری تجویز میشود. در ادامه به معرفی کاربردها و عوارض داروی ونلافاکسین و موارد احتیاط آن اشاره میکنیم. برای کسب بهترین نتیجه در درمان افسردگی و اختلالات روحی بهترین کار مراجعه به مراکز مشاوره روانشناسی و مشورت با کارشناسان باتجربه است.

ونلافاکسین چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

عملکرد ونلافاکسین به گونه ای است که به جذب دوباره موادی مانند سروتونین و نوراپی نفرین در مغز شدت کمک میکند. این دارو در سال ۱۹۹۳ میلادی ساخته شد و برای درمان عوارضی مانند افسردگی شدید، وحشت زدگی و اضطراب زیاد بکار می رفت. با توجه به کاربرد زیاد و تاثیرات مثبت این دارو برای درمان افسردگی های شدید، از این دارو در درمان اغلب اختلالات روحی و روانی استفاده میشد.

طبق پژوهش ها افراد با افسردگی شدید با دوزهای بالای این دارو در مدت زمان دو تا چهار هفته تغییرات مثبتی را احساس میکنند.

ونلافاکسین وسواس فکری که بسیاری از افراد دچار آن هستند را درمان میکند. انواع اختلالات وسواسی، وحشت زدگی، بیش فعالی، افسردگی ناشی از ترک مواد مخدر، ترس از مکان های باز، درمان ضعف عضلانی و گر گرفتگی در زنان یائسه با این دارو کنترل میشود. دارو از طریق دستگاه گوارش جذب بدن میشود و در مدت زمان دو ساعت پس از مصرف میزان غلظت آن به بیشترین مقدار ممکن میرسد. معمولاً تا مدت زمان ده ساعت پس از مصرف دارو شاهد اثربخشی آن خواهیم بود. پس از آن به تدریج غلظت دارو کم شده و نیاز به مصرف دوباره دارد.

ونلافاکسین معمولاً بصورت قرص و کپسول در اندازه های ۳۷.۵ میلی گرم و ۲۵ میلی گرم عرضه میشود. معمولا مصرف دارو در اندازه های ۳۷.۵ میلی گرم دو بار در روز و برای قرص های ۲۵ میلی گرم سه بار در روز است. در موارد افسردگی شدید تا ۳۷۵ میلی گرم در روز نیز ممکن است توسط پزشک تجویز شود.

قبل از استفاده چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟

پیش از استفاده از دارو، باید خطرات و شرایط به پزشک گفته شود. بهتر است پیش از مصرف در مورد خطرات زیر با پزشک خود مشورت کنید.

آلرژی

اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر تا به حال سابقه واکنش آلرژی به مواردی مانند غذاها، رنگها، مواد نگهدارنده یا حیوانات را داشته اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر بدون نسخه دریافت کرده اید، ترکیبات روی بسته را به دقت مطالعه کنید.

کودکان

مطالعات تا به حال اثربخش بودن این دارو برای کودکان را گزارش نداده اند. حتی برخی از گزارشات حاکی از آن است که مصرف این دارو در کودکان، موجب ایجاد افکار خودکشی میشود. به همین علت، مصرف این دارو برای کودکان پیشنهاد نمیشود.

سالمندان

تا به حال نتایجی برای محدود کردن یا عدم مصرف این دارو در سالمندان صورت نگرفته است. با این وجود، بیماران سالمند، ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به اثرات این دارو داشته باشند و احتمال دارد موجب ایجاد سطح پایین سدیم در خون یا مشکلات کبدی یا کلیوی مرتبط با افزایش سن شود.

شیر دادن

مطالعات کافی در این حوزه صورت نگرفته است. اما پیشنهاد میشود در دوران شیردهی، خطرات احتمالی مصرف این دارو، در نظر گرفته و به پزشک اطلاع داده شود.

سایر موارد

در هنگام مصرف برخی از داروها مانند ونلافاکسین، بهتر است از خوردن انواع خاصی از غذا اجتناب کرد؛ زیرا ممکن است تداخل ایجاد شود. همچنین استفاده از الکل، سیگار و یا مواد مخدر احتمال دارد باعث بروز تداخلات شود.

مشکلات پزشکی

وجود مشکلات پزشکی ممکن است تاثیرگذاری این دارو را تغییر دهد. بنابراین اگر به هر یک از بیماریهای زیر مبتلا هستید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید:

• اختلال دوقطبی (اختلال خلقی همراه با شیدایی و افسردگی)
• خطر مشکلات خونریزی
• آب سیاه یا گلوکوم
• سباقه حمله قلبی
• هیپرکلسترولمی (کلسترول بالا در خون)
• فشار خون بالا (فشار خون بالا)
• هیپوناترمی (کم سدیم در خون)
• سابقه بیماری بینابینی ریه
• سابقه تشنج
• سابقه سکته مغزی
• سابقه تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
• بیماری کلیوی

بیماری کبد ممکن است بدلیل حذف کندتر دارو از بدن، تاثیرگذاری آنرا بیش از حد نماید.

بهترین زمان مصرف داروی ونلافاکسین

ونلافاکسین را طبق دستور دارویی که در بسته بندی آن نوشته شده است مصرف کنید. همچنین میتوانید طبق دستور روانپزشک آنرا به همراه غذا و یا بدون غذا و به تعداد دفعات دو تا سه مرتبه در روز استفاده کنید. نکته مهم در استفاده از دارو این است که دوره درمان دارو را تا انتها ادامه دهید. افرادی که بدون اطلاع پزشک از ادامه مصرف دارو خودداری میکنند ممکن است عوارضی مانند خستگی، سردرد، مشکلات خواب، تغییرات روانی و آشفتگی را تجربه کنند. برای اینکه تغییرات دارو را حس کنید، اغلب نیاز به چندین هفته زمان دارید. بنابراین توصیه میشود مصرف دارو را ادامه دهید. از طرفی چنانچه هیچ تغییر و بهبودی احساس نکردید با پزشک خود تماس بگیرید.

بهترین زمان مصرف قرص ونلافاکسین شب هنگام و قبل از خواب است. بدین ترتیب عوارض ناشی از دارو مانند خواب آلودگی، کاهش سطح هوشیاری و حالت تهوع به کمترین میزان خود میرسد. مصرف داروی ونلافاکسین و تمرکز بر روی کارهایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند یکی از موارد احتیاط تلقی میشود. با توجه به کاهش هوشیاری از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز بالا دارند مانند رانندگی، خودداری کنید. نکته قابل ذکر این است که در ابتدای مصرف دارو به مدت دو هفته دارو را امتحان نموده و در صورت عدم بروز عوارض به مصرف آن ادامه دهید. در غیر این صورت با روانپزشک خود تماس بگیرید.

عوارض داروی ونلافاکسین

عوارض داروی ونلافاکسین بسته به افراد متفاوت است. پس این عوارض شامل همه افراد نمیشود. در این مورد حتما با روانپزشک خود مشورت کنید.

از جمله عوارض مشاهده شده در ونلافاکسین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی
• نفس
• خونریزی
• کاهش میل جنسی
• کبودی
• سردرد شدید
• مدفوع خونی
• درد قفسه سینه
• استفراغ
• گشادی مردمک
• تشنج، تورم چشم
• بی اشتهایی
• بی قراری
• کاهش وزن
• اسهال
• تاری در دید
• تکرر ادرار
• نفخ
• لرزش دست
• گرفتگی عضلات

البته اغلب این عوارض جزو مشکلات نادر بوده که احتمال رخ دادن آن ضعیف است. از دیگر عوارض نادر این دارو میتوان به مسمومیت سروتونین بدلیل افزایش سطح این ماده در بدن اشاره نمود.

عوارض بسیار نادر ونلافاکسین

اختلالات پوستی و عوارض آلرژیک ونلافاکسین خیلی کم اتفاق می افتد. مشکلاتی مانند خارش، تورم، گیجی، اختلالات تنفسی و مشکلات پوستی برخی از این موارد محسوب میشوند. مصرف این دارو در برخی افراد منجر به افزایش فشار خون میشود. در این موارد چنانچه میزان فشار خون کاهش پیدا نکرد، دوز مصرف آنرا کاهش دهید. همچنین در صورت لزوم با روانپزشک خود مشورت نمائید.

نکته قابل توجه این است که مصرف دارو در افراد مختلف منجر به بروز عوارض کم، متوسط و شدید میشود. در برخی افراد عوارض در حد خواب آلودگی، سرگیجه و حالت تهوع است که پس از مدتی رفع میگردد. در این موارد مصرف قرص قبل از خواب به کاهش مشکلات آن کمک میکند. در برخی موارد نادر افراد دچار مشکلات جدی میگردند که نیاز به مراجعه به بیمارستان دارد. از این رو توصیه میشود در خصوص مصرف ونلافاکسین حتماً با نظر روانپزشک عمل کنید.

تداخلات دارویی و موارد منع مصرف ونلافاکسین

ونلافاکسین در برخی موارد منجر به ایجاد حساسیت هایی در افراد میشود. افرادی که سابقه بیماریهایی مانند آب سیاه، کلسترول بالا، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی عروقی، تیروئید، بیماریهای کبدی و تشنج دارند توصیه میشود قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنند. مصرف دارو در سالمندان، کودکان و زنان باردار با عوارض و مشکلات بیشتری همراه است لذا تا حد امکان از مصرف ونلافاکسین در این سنین خودداری کنید.

مصرف ونلافاکسین برای زنان باردار

بدلیل انتقال دارو از طریق شیر مادر به نوزاد توصیه میشود در دوران شیردهی از این دارو استفاده نکنید. تاثیرات نامطلوب دارو بر روی نوزادان غیر قابل انکار است. نوزادانی که از طریق جفت و یا شیر مادر داروی ونلافاکسین را دریافت میکنند، عوارض متعددی مانند مشکلات تنفسی، بستری طولانی مدت در بیمارستان و تغذیه از طریق دستگاه و لوله را تجربه میکنند. از این رو در طول دوران بارداری و شیردهی مصرف این دارو را قطع کنید.

ونلافاکسین با چه داروهایی تداخل دارد؟

ونلافاکسین با برخی داروهای دیگر تداخلات دارویی دارد. به عنوان مثال داروهایی مانند پیموزید و ایبوپروفن که برای ضد التهاب و خونریزی مصرف میشوند ممکن است با این دارو تداخل دارویی داشته باشند. از مهمترین تداخلات دارویی ونلافاکسین که اثرات کشنده ای دارد میتوان به داروهای مونوآمین اکسیداز مانند آیزوکروبوکساید و ترانیل سیپرومین اشاره نمود. نکته مهم دیگر عدم مصرف این دارو با سایر داروهای افزایش دهنده سطح سروتونین مغز مانند فلوکستین و تریپتوفان است. افزایش سطح سروتونین در مغز منجر به مسمومیت سروتونین میشود.

علائم حاد مصرف داروی ونلافاکسین شامل مشکلات تنفسی، تشنج، تپش قلب و بی هوشی است که سریعاً از طریق اورژانس اقدام کنید. بدلیل عوارض و مشکلات متعددی که مصرف دارو برای سنین مختلف دارد توصیه اکید این است که برای مصرف دارو، میزان مصرف، تعداد دفعات مصرف در روز و نحوه استفاده از روانپزشک کمک بگیرید.

روانپزشکان چه کار میکنند؟

روانپزشکان با بررسی دقیق و همه جانبه مشکلات افراد به درمان دارویی آنها کمک میکنند. در حال حاضر داروهایی با عوارض جانبی بسیار کمتر تولید شده است که میتوانید از آنها استفاده کنید. در برخی موارد نتایج اثر بخش جلسات مشاوره بصورت ماندگار در تمام ابعاد زندگی فرد بر جای میمانند. تغییر و تحولاتی که فرد بیمار پس از خدمات مشاوره روانشناسی در زندگی روزمره خود احساس میکند قابل قیاس با انواع داروهای ضد افسردگی از جمله ونلافاکسین نیست. اغلب این داروها اگر چه نتیجه بخش و موثر هستند ولی با عوارض و مشکلات زیادی همراه هستند. برخی عوارض جدی این داروها تا مدتها فرد را دچار مشکلات مختلف مینمایند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع جلسات روان درمانی یا دارو درمانی و بهره مندی از خدمات مشاوره تخصصی مکث با کارشناسان ما تماس بگیرید. مرکز مشاوره روانشناسی مکث با سالها تجربه در امور مشاوره روانشناسی خدمات متنوعی به بیماران عرضه مینماید. انواع خدمات مشاوره کودک، مشاوره ازدواج، مشاوره جنسی، مشاوره خلقی، مشاوره فردی و توسعه فردی زیر نظر روانشناسان با تجربصورت میپذیرد. امکان دریافت نوبت بصورت آنلاین و از طریق وب سایت وجود دارد.