22006198 021

هیپوکامپ، مکان، عملکرد و نقش آن در حافظه و یادگیری

خیلی بد بد متوسط خوب عالی
(51 رای)
هیپوکامپ، مکان، عملکرد و نقش آن در حافظه و یادگیری

هیپوکامپ قسمتی کوچک در مغز است که در زبان فارسی به آن اَسبَک میگویند. در میان قسمتهای مختلف مغز، بیشترین تحقیقات بر روی هیپوکامپ صورت گرفته است زیرا اطلاعات انسان درباره آن به بیش از ۴ قرن میرسد. این قسمت مغز نقش مهمی در سیستم لیمبیک دارد. هیپوکامپ بخشی از مغز است که در تشکیل، سازماندهی و نگهداری حافظه نقش دارد و یکی از قسمتهای سیستم لیمبیک است که بویژه در شکل گیری خاطرات جدید و اتصال احساسات و حواسی چون بو و صدا به خاطرات بسیار مهم است. هیپوکامپ ساختاری به شکل نعل اسبی است که یک گروه از تارهای عصبی (فورنیکس) ساختارهای آنرا در نیمکره های راست و چپ مغز به هم متصل میکند. هیپوکامپ در لوبهای گیجگاهی قرار دارد و به عنوان تنظیم کننده حافظه عمل کرده و خاطرات را برای ذخیره سازی طولانی مدت و بازیابی آنها، به بخش مناسب ناحیه قشری نیمکره های مغز میفرستد.

hippocampus

موقعیت مکانی هیپوکامپ در مغز

آناتومی هیپوکامپ مهمترین نقش را در عملکرد آن دارد. هیپوکامپ از طریق یک ساختار شناخته شده به عنوان قشر انتورینال که در زیر ناحیه قدامی (جلویی) هیپوکامپ قرار دارد، ورودی هایی را دریافت میکند و همچنین خروجی هایی را به مابقی مغز میفرستد. از آنجایی که مغز به دو نیمکره جانبی تقسیم میشود، در مغز هر یک از ما دو هیپوکامپ موجود است که در بالای گوشها و حدودا در عمق سه سانتیمتری پوسته سر قرار دارد. بطور مستقیم، هیپوکامپ در سیستم لیمبیک در داخل لوبهای گیجگاهی، مجاور آمیگدال واقع شده است. هیپوکامپ داخلی ترین بخش کورتکس لوب گیجگاهی است که به سمت پایین مغز و سپس به سطح زیرین بطن های طرفین امتداد مییابد.

بهترین روانشناس گروه روانشناسی اینجا مکث در سال 1402: بهزاد متین

عملکرد هیپوکامپ

هیپوکامپ در عملکردهای مختلفی در بدن دخالت دارد از جمله:

  • تثبیت خاطرات جدید
  • پاسخ های احساسی
  • جهت یابی
  • جهت گیری فضایی

هیپوکامپ جهت تبدیل خاطرات کوتاه مدت به خاطرات بلند مدت بسیار مهم است. این عملکرد هیپوکامپ برای یادگیری ضروری است، چرا که نگهداری و تثبیت خاطرات جدید به عملکرد آن وابسته است. همچنین هیپوکامپ نقش مهمی در حافظه فضایی ایفا میکند، بطوریکه گرفتن اطلاعات در مورد محیط اطراف و به یاد آوردن مکان ها را موجب میشود و این توانایی در هدایت فرد بر محیط اطرافش لازم است. هیپوکامپ همچنین با آمیگدال همکاری میکند تا بتوانند احساسات و خاطرات طولانی مدت را یکپارچه کنند. این فرایند برای ارزیابی اطلاعات به منظور پاسخ مناسب به موقعیتها ضروری است.

نقش هیپوکامپ در جهت گیری فضایی

تصور میشود که هیپوکامپ برای جهت یابی فضایی مهم است. این فرضیه وجود دارد که نورونهای هیپوکامپ اطلاعات محیط ما را به گونه ای رمزگذاری میکنند که نقشه ای شناختی از محیط اطراف ایجاد شود. یک مطالعه معروف این فرضیه را با بررسی مغز گروهی که باید مهارتهای رانندگی دقیقی داشته باشند، بررسی کرد. آن گروه رانندگان تاکسی در لندن بودند. محققان دریافتند که رانندگان تاکسی حجم ماده خاکستری بیشتری را در هیپوکامپ دارند و احتمالا این رانندگان اتصالات عصبی بیشتر و نقشه شناختی پیچیده تری را در هیپوکامپ خود ایجاد کرده اند.

نقش هیپوکامپ در حافظه

هیپوکامپ نه تنها نقشی حیاتی در شکل گیری، سازماندهی و نگهداری خاطرات جدید دارد، بلکه حواس و احساسات خاصی را به این خاطرات متصل میکند. آیا تا به حال متوجه شده اید که چگونه یک عطر خاص ممکن است یک حس قوی ایجاد و یا خاطره ای را بصورت واقعی زنده نماید؟ این هیپوکامپ است که در این رابطه نقش دارد. تحقیقات همچنین نشان میدهد که زیرمجموعه های مختلف هیپوکامپ، نقش خاصی در نوعی از حافظه ایفا میکنند. بطور مثال قسمت عقبی هیپوکامپ در پردازش خاطرات فضایی دخیل است. مطالعات انجام شده در رانندگان نشان میدهد که حرکت در پیچ و خمهای پیچیده خیابانهای بزرگ شهر با رشد ناحیه عقبی هیپوکامپ ارتباط دارد. هیپوکامپ در یکپارچه کردن اطلاعات حافظه در هنگام خواب نیز نقش دارد. فعالیتهای هیپوکامپ در طول خواب پس از یک نوع آموزش یا یادگیری منجر به ذخیره بهتر موارد در حافظه در روز بعد میشود.

حافظه و هیپوکامپ

نقش هیپوکامپ در یادگیری

اعتقاد بر این است که هیپوکامپ به عنوان مرکز انتقال اطلاعات به حافظه عمل میکند، بطوریکه بطور موقت اطلاعات را ذخیره میکند تا به حافظه دراز مدت فرستاده شود و در آن ذخیره شود. اعتقاد بر این است که خواب نقش مهمی در فرآیند یادگیری دارد. بصورتیکه گفته میشود هیپوکامپ اطلاعات موجود در حافظه را هنگام خواب یکپارچه میکند و بیشترین فعالیت هیپوکامپ زمانی است که پس از یک آموزش فرد به خواب می رود و در این زمان یادگیری بیشترین میزان خود را دارد.

عوارض ناشی از آسیب به هیپوکامپ

هنگامی که هر دو سیستم هیپوکامپ در بیماران مبتلا به صرع برداشته میشود، این افراد دچار فراموشی بعدی میشوند؛ بدین معنی که این افراد قادر به تثبیت و تشکیل حافظه بلندمدت درخصوص انواعی از اطلاعات که بر پایه آگاهی و بینش اند را نخواهند داشت. البته قابل ذکر است که این فرایند تأثیری بر حافظه ثبت شده قبل از جراحی نخواهد داشت. بنابراین از آنجایی که هیپوکامپ نقش مهمی در شکل گیری حافظه های جدید دارد، آسیب دیدن این قسمت از مغز میتواند تاثیر جدی و دراز مدت بر برخی از انواع حافظه داشته باشد. آسیب به هیپوکامپ پس از تجزیه و تحلیل مغز افراد مبتلا به آمنزیا مشاهده شده است. چنین آسیب هایی به مشکلات ایجاد خاطرات صریح مانند نام ها، تاریخ ها و حوادث مرتبط است.

تاثیر دقیق آسیب بسته به نوع هیپوکامپ متفاوت است. تحقیقات نشان میدهند که آسیب به هیپوکامپ سمت چپ بر یادآوری اطلاعات کلامی تأثیر می گذارد، در حالیکه آسیب به هیپوکامپ سمت راست موجب بروز مشکلات مربوط به اطلاعات بصری میشود. از آنجایی که هیپوکامپ با توانایی شناختی و حافظه مرتبط است، افرادی که به این ناحیه از مغزشان آسیب میرسد، در یادآوری حوادث با مشکل مواجه میشوند.

اختلالاتی که با حافظه مرتبط است، با عملکرد هیپوکامپ ارتباط دارند. اختلال استرس پس از سانحه، صرع و بیماری آلزایمر نمونه هایی از بیماریهایی است که در اثر اختلال عملکرد هیپوکامپ تظاهر پیدا میکنند. در آلزایمر بافت سلولی هیچوکامپ تحلیل می رود. مطالعات نشان داده اند که بیماران مبتلا به آلزایمر که توانایی شناختی آن ها باقی می ماند، دارای هیپوکامپ بزرگتری نسبت به افراد مبتلا به زوال عقل هستند. تشنج های مزمنی که افراد مبتلا به صرع تجربه میکنند، نیز به هیپوکامپ آسیب میرساند که این آسیب باعث آمنزیا و سایر مشکلات مربوط به حافظه میشوند. از سوی دیگر استرس های طولانی مدت هیپوکامپ را تحت تاثیر قرار میدهند، چرا که استرس سبب آزادسازی کورتیزول در مغز میشود و سطح کورتیزول بالا میتواند باعث آسیب رساندن به نورون های هیپوکامپ شود.

استفاده بیش از حد الکل، تاثیرات منفی بر هیپوکامپ می گذارد؛ الکل بر نورون های خاصی در هیپوکامپ تاثیر می گذارد. همچنین بعضی از گیرنده های مغز را مهار میکند و برخی دیگر را فعال میکند؛ این نورون ها که در تولید استروئیدها دخیل اند باعث ایجاد یادگیری و عملکرد حافظه میشود و استفاده از الکل و تاثیری که بر این نورون ها می گذارد، موجب بیهوشی ناشی از الکل میشود. به علاوه نشان داده شده است که مصرف سنگین و همیشگی الکل موجب اضمحلال بافت سلولی هیپوکامپ میشود. اسکن مغزی معتادین به الکل نشان میدهد که آن ها در مقایسه با دیگر افراد هیپوکامپ کوچکتری دارند.

نقش هیپوکامپ در یادگیری

تاثیرات سن بر هیپوکامپ

سن همچنین میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد هیپوکامپ داشته باشد. اسکن مغناطیسی مغز انسان نشان میدهد که هیپوکامپ انسان در بین 30 تا 80 سالگی حدود 13 درصد کاهش می یابد. کسانی که چنین از دست دادنی را تجربه میکنند، اغلب کاهش قابل توجهی را در عملکرد حافظه نشان میدهند. همچنین تباهی سلولی هیپوکامپ با شروع بیماری آلزایمر مرتبط است.

سوالات متداول

1. اگر یک هیپوکامپ کوچک داشته باشید چه اتفاقی می افتد؟
اگر یک یا هر دو بخش هیپوکامپ در اثر بیماری هایی مانند بیماری آلزایمر آسیب ببینند یا در اثر تصادف آسیب ببینند، فرد می تواند احساس از دست دادن حافظه و از دست رفتن توانایی ایجاد خاطرات جدید و طولانی مدت را تجربه کند.

2. آیا می توانید هیپوکامپ خود را ترمیم کنید؟
بله در این قسمت خبرهای خوبی وجود دارد. پرهیز از الكل در طی 6 تا 12 ماه آسیب های هیپوكامپ را برطرف می كند. داروهای ضد افسردگی برای تحریک تولید سلولهای جدید مغز (نوروژنز) و به تدریج بازسازی ساختار هیپوکامپ در افراد افسرده یافت شده است.

3. آیا وضعیت احساسی شما روی حافظه شما تأثیر می گذارد؟
تأثیر سازگاری خلقی به گرایش افراد برای بازیابی آسان تر اطلاعات هنگامی که دارای همان محتوای عاطفی با وضعیت عاطفی فعلی آنها باشد، اشاره دارد. به عنوان مثال، با روحیه افسرده گرایش به خاطر سپردن وقایع منفی را افزایش پیدا می کند.

4. در چه سنی هیپوکامپ کاملاً رشد یافته است؟
رشد هیپوکامپ در بدو تولد کاملاً توسعه نیافته است. حدود دو سال و نیم طول می کشد. تأثیر جالب این امر فراموشی نوزادان است. بیشتر مردم از دو سال اول زندگی خود خاطرات خاصی ندارند.

نظرات کاربران:
ارزو
پاسخ به این نظر
1402/10/16

هیپو کامپ با امیگدال در ارتباطه ؟ و اینکه ممکنه مشکلات خواب باعث کاهش حافظه بشه مثلاخوردن قرص های ضد افسردگی و خواب اور

0 0
مهسا
پاسخ به این نظر
1401/2/21

من حافظه ی فوق العاده ای داشتم از سال حدودا 93 که یه اتفاقی برام افتاد و استرس وحشتناک و حال روحی داغون برای تایم طولانی داشتم حافظه م به طرز افتضاحی داغون شد در حدی که از دانشگاه داشتم مشروط میشدم هیچ چیزی بی اغراق هیچی یادم نمیموند به فاصله ی 5 دیقه قشنگ رفرش میشدم انقدر توی این سالها کارکردم روش درس خوندم از مغزم کار کشیدم که الان یه درصد کمی بهتر شده ولی بازهم درحدیه که تو تعاملای روزانم مشکل دارم مخصوصا سرکار. امروز میخوام برم دکتر مغزو اعصاب و شروع کنم یه بررسی حسابی رو، چون از مشاور به نتیجه محکمی نرسیدم. مطالب شماهم خیلی کمک کرد به شروع این مسیر خیلی ممنونم ازتون

1 0
mahbobe
پاسخ به این نظر
1400/6/24

ایا افسرگی طولانی مدت هم میتونه به مغز ربط داشته باشه

1 3
علی مدرسی
پاسخ به این نظر
1400/1/2

دردو از درود.ازداده های بسیار سودمند شما استفاده کردم ومشتاق اگاهی بیشتر در مودر بخش یادگاه تصویری مغز هستم سپاس

2 1
sarin
پاسخ به این نظر
1399/8/24

تشخیص اوتیسم دختر 6 ساله ام تایید شده. به نقاشی خیلی علاقه داره . من در تلوزیون دیدم که افراد اوتیسم میتونن خلاق باشند. بنظر شما میتونم روی بچه ام سرمایگذاری کنم تا عذابب وجدانم به حداقل برسه؟ چون احساس گناه میکنم!

4 5
Naghavi
1401/1/28

سلام احساس گناه در والدین اوتیسم طبیعی است خیلی خوبه که استعداد فرزندتون را شناختید حتما در کنار کار درمانی و کار ذهنی نقاشی را تخصصی ادامه بدین موفق باشین

2 0
f.b.i
پاسخ به این نظر
1399/8/24

35 ساله هستم. در دوره کودکی و عنفوان جوانی آنالیز خوبی در درک دانش و کتب تخصصی داشتم اما الان بشدت افول کرده! البته ناگفته نماند من مشکلاتم هم با گذشته چندان تفاوتی نکرده که بخواهم این حالت را پشت گرفتاری پنهان کنم. آیا مشکل هیپوکامپی ست که به آن اشاره کردید؟

3 11
feri
پاسخ به این نظر
1399/8/17

من بشدت به نقاش علاقمندم و خانواده ام و اولیا مدرسه فقط میگن پزشکی. چطور میشه فهمید که من در نقاشی میتونم آینده موفقی داشته باشم؟

5 4
افزودن نظر:
captcha


تست های آنلاینتست آنلاین
آدرس مکثآدرس
تلفن مکث
رزرو آنلاین وقترزرو وقت
تماس با واتس اپواتس اپ