خودکشی، واکنشی غم انگیز به موقعیت های استرس زای زندگی است. چه در فکر آن هستید یا فردی را می شناسید که احساس خودکشی میکند، علائم هشدار دهنده و چگونگی کمک فوری و درمان حرفه ای را بیاموزید. شما ممکن است یک زندگی را نجات دهید؛ زندگی خود یا شخص دیگری. ممکن است به نظر برسد که هیچ راهی برای حل مشکلات شما وجود ندارد و خودکشی تنها راه پایان دادن به درد است. اما شما می توانید برای ایمن ماندن قدم هایی بردارید و دوباره از زندگی خود لذت ببرید.
علائم هشدار دهنده خودکشی عبارتند از:
- صحبت در مورد خودکشی. برای مثال بیان جملاتی مانند خودم را میکشم، کاش مرده بودم یا کاش به دنیا نمی آمدم.
- بدست آوردن وسایلی برای گرفتن جان خود مانند خرید اسلحه یا ذخیره کردن قرص.
- کناره گیری از تماس اجتماعی و تمایل به تنها ماندن.
- داشتن نوسانات خلقی مانند اینکه یک روز از نظر عاطفی بالا و روز بعد عمیقاً دلسرد شده باشید.
- مشغول شدن به مرگ، مردن یا خشونت احساس به دام افتادن یا ناامیدی نسبت به یک موقعیت، افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر.
- تغییر روال عادی از جمله الگوهای غذا خوردن یا خوابیدن.
- انجام کارهای مخاطره آمیز یا خود ویرانگر، مانند مصرف مواد مخدر یا رانندگی بی احتیاطی.
- دادن وسایل یا به نظم درآوردن امور زمانی که هیچ توضیح منطقی دیگری برای انجام این کار وجود ندارد.
- خداحافظی با مردم طوری که انگار دیگر دیده نخواهند شد.
- ایجاد تغییرات شخصیتی یا شدیداً مضطرب یا آشفته بودن، بویژه در هنگام تجربه برخی از علائم هشداردهنده ذکر شده در بالا.
علائم هشدار دهنده همیشه واضح نیستند و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.
علل افکار خودکشی چیست؟
افکار خودکشی دلایل زیادی دارند. بیشتر اوقات افکار خودکشی نتیجه این است که احساس می کنید نمی توانید در هنگام مواجهه با چیزی که به نظر می رسد یک موقعیت طاقت فرسای زندگی است، کنار بیایید. اگر به آینده امید ندارید، ممکن است به اشتباه فکر کنید خودکشی یک راه حل است. ممکن است نوعی دید تونلی را تجربه کنید، جایی که در میانه یک بحران فکر میکنید خودکشی تنها راه نجات است. همچنین ممکن است یک پیوند ژنتیکی با خودکشی وجود داشته باشد. افرادی که خودکشی کامل کرده اند یا افکار یا رفتارهای خودکشی دارند احتمال بیشتری دارد که سابقه خانوادگی خودکشی داشته باشند.
عوامل خطر
اگرچه اقدام به خودکشی برای زنان بیشتر است اما مردان بیشتر از زنان به خودکشی کامل می پردازند. زیرا معمولاً از روشهای کشنده تر مانند اسلحه گرم استفاده میکنند. ممکن است در معرض خطر خودکشی باشید اگر قبلاً اقدام به خودکشی کرده باشید یا احساس ناامیدی، بی ارزشی، آشفتگی، انزوای اجتماعی یا تنهایی کنید. یک رویداد استرس زا در زندگی را تجربه کنید مانند از دست دادن یکی از عزیزان، خدمت سربازی، جدایی، یا مشکلات مالی یا حقوقی مشکل سوء مصرف مواد دارید. سوء مصرف الکل و مواد مخدر می تواند افکار خودکشی را بدتر کند و باعث شود که به اندازه کافی بی پروا یا تکانشگر باشید تا بر اساس افکار خود عمل کنید. داشتن یک اختلال روانپزشکی زمینه ای مانند:
- افسردگی اساسی
- اختلال استرس پس از سانحه
- اختلال دوقطبی سابقه خانوادگی اختلالات روانی
- سوء مصرف مواد، خودکشی یا خشونت، از جمله سوء استفاده فیزیکی یا جنسی داشته باشید
- داشتن یک وضعیت پزشکی که می تواند با افسردگی و تفکر خودکشی مرتبط باشد مانند بیماری مزمن، درد مزمن یا بیماری لاعلاج.
- همجنس گرا، دوجنسه یا تراجنسیتی با خانواده ای غیرحامی یا در محیطی خصمانه.
کودکان و نوجوانان
خودکشی در کودکان و نوجوانان می تواند به دنبال رویدادهای استرس زای زندگی باشد. چیزی که یک جوان جدی و غیرقابل غلبه می بیند ممکن است برای یک بزرگسال جزئی به نظر برسد؛ مانند مشکلات در مدرسه یا از دست دادن یک رابطه دوستی.
در برخی موارد، یک کودک یا نوجوان ممکن است به دلیل شرایط خاص زندگی که ممکن است مایل به صحبت در مورد آنها نباشد، احساس خودکشی کند. مانند داشتن یک اختلال روانپزشکی از جمله افسردگی، از دست دادن یا درگیری با دوستان نزدیک یا اعضای خانواده، سابقه سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، مشکلات با الکل یا مواد مخدر، مشکلات جسمی یا پزشکی. بعنوان مثال باردار شدن یا داشتن یک عفونت مقاربتی، قربانی قلدری شدن، عدم اطمینان از گرایش جنسی، خواندن یا شنیدن گزارشی از خودکشی یا شناخت همسالی که بر اثر خودکشی فوت کرده است. در موارد نادر افرادی که قصد خودکشی دارند در معرض خطر کشتن دیگران و سپس خودکشی خود نیز هستند.
برخی از عوامل خطر که به عنوان قتل، خودکشی یا قتل شناخته می شوند عبارتند از:
- سابقه درگیری با همسر یا شریک عاشقانه
- مشکلات حقوقی یا مالی خانوادگی
- سابقه مشکلات سلامت روان بویژه افسردگی، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- دسترسی به سلاح گرم
شروع داروهای ضد افسردگی و افزایش خطر خودکشی
اکثر داروهای ضد افسردگی بطور کلی بی خطر هستند اما سازمان غذا و داروی آمریکا ملزم میکند که همه داروهای ضدافسردگی هشدارهای جعبه سیاه را داشته باشند. در برخی موارد کودکان، نوجوانان و جوانان زیر 25 سال ممکن است در هنگام مصرف داروهای ضدافسردگی بویژه در چند هفته اول پس از شروع یا تغییر دوز، افکار یا رفتار خودکشی افزایش یابد. با این حال به خاطر داشته باشید که داروهای ضد افسردگی با بهبود خلق و خو، احتمال بیشتری دارد که خطر خودکشی را در دراز مدت کاهش دهند. افکار خودکشی و اقدام به خودکشی عوارض عاطفی دارد. به عنوان مثال ممکن است آنقدر درگیر افکار خودکشی باشید که نتوانید در زندگی روزمره خود عمل کنید. در حالی که بسیاری از اقدام به خودکشی، اقدامات تکانشی در یک لحظه بحرانی هستند، میتوانند شما را با صدمات جدی یا شدید دائمی، مانند نارسایی اندامها یا آسیب مغزی مواجه کنند.
راه های جلوگیری از خودکشی
- درمان مورد نیاز خود را دریافت کنید. اگر علت زمینه ای را درمان نکنید، افکار خودکشی به احتمال زیاد باز میگردند. ممکن است از جستجوی درمان برای مشکلات سلامت روان خجالت بکشید، اما دریافت درمان مناسب برای افسردگی، سوء مصرف مواد یا مشکل زمینه ای دیگر باعث می شود احساس بهتری نسبت به زندگی داشته باشید و به حفظ امنیت شما کمک میکند.
- شبکه پشتیبانی خود را ایجاد کنید. ممکن است صحبت کردن در مورد احساسات خودکشی سخت باشد و دوستان و خانواده شما بطور کامل درک نکنند که چرا شما این احساس را دارید. به هر حال با آنها تماس بگیرید و مطمئن شوید که افرادی که به شما اهمیت می دهند می دانند چه اتفاقی میافتد و در صورت نیاز پشتیبان شما هستند. همچنین ممکن است بخواهید از محل عبادت خود، گروه های حمایتی یا سایر منابع اجتماعی کمک بگیرید. احساس ارتباط و حمایت می تواند به کاهش خطر خودکشی کمک کند.
- به یاد داشته باشید، احساسات خودکشی موقتی هستند. اگر احساس ناامیدی می کنید یا زندگی دیگر ارزش زیستن ندارد، به یاد داشته باشید که درمان می تواند به شما کمک کند دیدگاه خود را دوباره بدست آورید و زندگی بهتر خواهد شد.
- پزشک شما ممکن است یک معاینه فیزیکی، آزمایشات و پرسش های عمیق در مورد سلامت روانی و جسمی شما انجام دهد تا به تعیین اینکه چه چیزی ممکن است باعث تفکر خودکشی شما شود و بهترین درمان را تعیین کند.
ارزیابی های خودکشی
- شرایط سلامت روان: در بیشتر موارد افکار خودکشی با یک موضوع سلامت روانی مرتبط است که قابل درمان است. در این صورت، ممکن است لازم باشد به یک پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماری روانی (روانپزشک) یا سایر ارائه دهندگان سلامت روان مراجعه کنید.
- شرایط سلامت جسمانی: در برخی موارد تفکر خودکشی ممکن است با یک مشکل اساسی سلامت جسمانی مرتبط باشد. ممکن است نیاز به آزمایش خون و سایر آزمایشات داشته باشید تا مشخص شود که آیا این مورد است یا خیر.
- سوء مصرف الکل و مواد مخدر: برای بسیاری از افراد، الکل یا مواد مخدر در تفکر خودکشی کامل نقش دارند. پزشک شما می خواهد بداند که آیا شما با مصرف الکل یا مواد مخدر مشکلی دارید مانند پرخوری یا ناتوانی در کاهش یا ترک مصرف الکل یا مواد مخدر به تنهایی. بسیاری از افرادی که احساس خودکشی دارند نیاز به درمان دارند تا به آنها کمک شود مصرف الکل یا مواد مخدر را متوقف کنند تا احساسات خودکشی آنها کاهش یابد.
- داروها: در برخی افراد داروهای تجویزی یا بدون نسخه میتوانند باعث ایجاد احساسات خودکشی شوند. در مورد داروهایی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید تا ببیند آیا می تواند با افکار خودکشی شما مرتبط باشد یا خیر.
- کودکان و نوجوانان: کودکانی که تمایل به خودکشی دارند معمولاً باید به یک روانپزشک یا روانشناس مجرب در تشخیص و درمان کودکان مبتلا به مشکلات روانی مراجعه کنند. علاوه بر بحث بیمار، پزشک می خواهد از منابع مختلف مانند والدین یا سرپرستان، افراد نزدیک به کودک یا نوجوان، گزارش های مدرسه و ارزیابیهای قبلی پزشکی یا روانپزشکی، تصویر دقیقی از آنچه در حال وقوع است، دریافت کند.
افکار و رفتار خودکشی به موقعیت خاص شما بستگی دارد، از جمله سطح خطر خودکشی و اینکه چه مشکلات اساسی ممکن است باعث افکار یا رفتار خودکشی شما شود.
سعی نکنید افکار یا رفتار خودکشی را به تنهایی مدیریت کنید
- برای غلبه بر مشکلات مرتبط با تفکر خودکشی به کمک و حمایت حرفه ای نیاز دارید. علاوه بر این به قرارهای خود بروید. جلسات درمانی یا قرار ملاقات با پزشک را نادیده نگیرید. حتی اگر نمی خواهید بروید یا احساس نیاز ندارید، داروها را طبق دستور مصرف کنید.
- حتی اگر احساس خوبی دارید، داروهای خود را نادیده نگیرید. اگر متوقف شوید ممکن است احساسات خودکشی شما بازگردد. همچنین ممکن است با قطع ناگهانی یک داروی ضدافسردگی یا سایر داروها علائمی شبیه ترک را تجربه کنید.
- از وضعیت خود مطلع شوید. یادگیری در مورد وضعیت می تواند به شما انگیزه و قدرت دهد تا به برنامه درمانی خود پایبند باشید. به عنوان مثال اگر افسردگی دارید، در مورد علل و درمان آن اطلاعات کسب کنید.
- به علائم هشدار دهنده توجه کنید. با پزشک یا درمانگر خود کار کنید تا بدانید چه چیزی ممکن است باعث ایجاد احساسات خودکشی شود. یاد بگیرید که علائم خطر را زود تشخیص دهید و تصمیم بگیرید که چه اقداماتی را زودتر انجام دهید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در احساس خود با پزشک یا درمانگر خود تماس بگیرید.
- در نظر بگیرید که اعضای خانواده یا دوستان را در مراقبت از علائم هشدار مشارکت دهید. برنامه ریزی کنید تا بدانید در صورت بازگشت افکار خودکشی چه باید بکنید. ممکن است بخواهید با یک ارائه دهنده سلامت روان یا یکی از عزیزانتان توافق نامه ای کتبی دهید تا به شما کمک کند در زمانی که بهترین قضاوت را ندارید، قدم های درستی پیش بینی کنید. بیان واضح قصد خودکشی با درمانگر، پیش بینی و رسیدگی به آنرا ممکن می سازد.
- ابزارهای بالقوه خودکشی را حذف کنید. اگر فکر می کنید ممکن است بر اساس افکار خودکشی عمل کنید، فوراً از شر هر گونه وسیله بالقوه خودکشی مانند سلاح گرم، چاقو یا داروهای خطرناک خلاص شوید. اگر داروهایی مصرف می کنید که احتمال اوردوز را دارند، از یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید داروهایتان را طبق دستور به شما بدهد.
- از یک گروه پشتیبانی کمک بگیرید. تعدادی از سازمان ها در دسترس هستند تا به شما کمک کنند تا با تفکر خودکشی کنار بیایید و تشخیص دهید که گزینه های زیادی به غیر از خودکشی در زندگی شما وجود دارد.
منبع: britannica.com