همه شما با بازخورد منفی دیگران روبرو شده اید و ناگزیر در آینده، خواسته یا ناخواسته، دوباره با آن روبرو خواهید شد. در واقع بازخورد منفی، یک تجربه اجتناب ناپذیر است. اینکه چگونه انتخاب میکنید که بازخورد منفی را مشاهده و پردازش کنید، منجر به دو حالت میشود:
- باعث کسب منفعت از بازخورد منفی میشود.
- در پذیرش بازخورد منفی احساس ناتوانی میکنید.
نکات کلیدی:
- گاهی تحمل بازخورد منفی، مثل بلعیدن قرصی است که به سختی قورت میدهیم.
- با طرز فکر صحیح، میتوانیم بازخورد منفی را فرصتی مثبت برای رشد بدانیم.
- تنظیم مجدد افکارتان در مورد اینکه بازخورد منفی به چه معناست و چگونه به شما کمک میکند، نقطه شروع خوبی است.
چرا گاهی از بازخورد منفی اجتناب میکنیم؟
به جرات میتوان گفت که اکثر مردم از دریافت بازخوردهای منفی، خیلی لذت نمیبرند. اینکه نقاط ضعف و عملکرد نامطلوب ما توسط شخص دیگری مورد هدف قرار گیرد، بطور کلی تجربه خوشایندی نیست. با این حال، اگر بازخوردهای منفی به منظور تقویت ضعفها و بهبود عملکرد ارائه میشود، پس چرا همچنان شنیدن آن سخت است؟
روانشناسان بر این باورند که بازخورد منفی با فرسودگی عاطفی و احساس تهدیدِ هویت که ناشی از شرم است، مرتبط میباشد. مغز شما ممکن است بازخورد منفی را تهدیدی ببیند که باید با آن مقابله و در برابر آن مقاومت کند. مطالعات بیشتر نشان داده است که این شرم زمانی رخ میدهد که فرد احساس میکند رفتار و عملکردش از معیارهایی که با هویت خود مرتبط میدانست، فاصله گرفته است. این مسئله در نهایت منجر به تهدید عزت نفس و باور به توانمندی فردی میشود.
شرایطی که ممکن است قابلیت شما را برای پذیرش بازخورد منفی پیچیده تر کند
علاوه بر عوامل درونی مانند تفکر مخدوش و تمایل به شخصی سازی بازخورد منفی به جای تمرکز بر ویژگیهای رفتاری که هضم آنرا دشوار میسازد، سایر عوامل بیرونی نیز ممکن است مانعی برای دریافت بازخورد منفی باشند. از مهمترینِ این عوامل بیرونی، رویکردِ ارائه کننده بازخورد است که وجوه (لازمه) این امر شامل موارد زیر میباشد:
- شرایط و ارائه دهنده بازخورد: هنگامی که بازخورد منفی توسط شخصی ارائه میشود که ما او را غیرقابل اعتماد یا فاقد صلاحیت میدانیم، آنرا پس میزنیم یا رد میکنیم. ممکن است فردی را بی کفایت، ناخوشایند یا غیراخلاقی بدانیم. همچنین میتواند بر پذیرش ما برای شنیدن آنچه آنها در مورد عملکرد ما میگویند تأثیر بگذارد. علاوه بر این، اگر بازخورد منفی در جمع یا بصورت تحقیرآمیز ارائه شود، مکانیسمهای دفاعی شرم ما وارد عمل میشوند و باعث پرخاشگری، کناره گیری یا شرم میشوند.
- میزان بازخورد: وقتی بازخورد منفی بیشتر از بازخورد مثبت باشد، تمایل دارید آنرا رد کنید یا وقتی نوبت به ایجاد تغییرات مثبت میرسد، احساس ناامیدی میکنید. بنابراین وقتی نوبت به دادن بازخورد میرسد، به تعادل نیاز دارید.
- ویژگی بازخورد: بازخورد اگر کلی یا مبهم باشد، بیشتر آسیبزا است تا مفید. زیرا میتواند منجر به تفسیر نادرست، سردرگمی، سرخوردگی یا عدم پیگیری شود. نکته جالب اینجاست که اگر بازخورد منفی را به درستی دریافت نکنید، نمیدانید که با آن چه کنید یا چگونه بطور سازنده به جلو حرکت کنید. علاوه بر این، شما ممکن است بازخورد کلی را به عنوان یک شکست شخصی، درونی کنید.
- بی عدالتی در بازخورد: اگر بازخورد منفی را غیرموجه بدانید، شرم ممکن است باعث شود که مکانیسم دفاعی شما به کار گرفته شود و در نتیجه به جای نگاه کردن به درون، دیگران را مقصر بدانید.
به گفته محققان، بازخورد و احساس شرم زمانی رخ میدهد که:
- شرم ایجاد شده توسط بازخورد منفی مهمتر از رفتاری باشد که منجر به بازخورد منفی شده است.
- بازخورد منفی به شیوه ای تحقیرآمیز یا شرم آور ارائه میشود.
علاوه بر این، بازخورد ناعادلانه ممکن است زمانی رخ دهد که بازخورد، نادرست یا غیر سازنده باشد.
پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین نظر دیگران در مورد شما
پذیرش و مزیت بازخورد منفی
اگر بدنبال این هستید که بازخورد منفی دیگران، سازنده و سودمند باشد، بستگی دارد، نحوه ارائه یا ساختار آن در ذهن خودتان چگونه باشد. در ادامه نکاتی را برای بهره مندی از مزایای بازخورد منفی مطرح میکنیم:
ساختار ذهنی در مورد بازخورد منفی به گونه ای که به نفع شما باشد
- اگر در حال حاضر از دریافت بازخورد منفی میترسید، فکر کردن در مورد معنای بازخورد منفی و نحوه ارائه آن به شما، نقطه شروع خوبی خواهد بود. ارائه بازخورد منفی چیزی نیست که ما معمولاً در آن آموزش دیده باشیم. بنابراین انجام این کار برای اکثر افراد میتواند ناراحت کننده، احساسی و ناخوشایند باشد. لذا صرف نظر از نحوه ارائه آن، بازخورد منفی را بعنوان شانسی برای خودتان بدانید که آنرا دریافت میکنید. به یاد داشته باشید که بازخورد منفی به همان اندازه بازخورد مثبت، مهم است.
- حقایقی را در اختیار شما قرار میدهد که میتوانید از آنها برای بهبود خود و یا عملکردتان استفاده کنید.
- جهشی برای یادگیری مکالمات آموزنده و تاملی خواهد بود.
- درک بهتری از انتظارات دیگران در قالب بازخورد منفی خواهید داشت.
بنابراین، شما باید بازخورد منفی را به عنوان پله ای برای صعود در نظر بگیرید که میتوانید با اطلاعات بدست آمده از این بازخورد، برای ایجاد و اقدام اهداف شخصی استفاده کنید. در حالیکه همزمان، هر گونه اطلاعاتی که به نظر شما نادرست یا نامشخص است را کنجکاوانه در یک گفتگوی محترمانه رد کنید.
اطمینان حاصل کنید که روش دریافت بازخورد منفی متناسب با نیازهای تان باشد
همانطور که قبلا گفته شد، ارائه بازخورد منفی میتواند ناراحت کننده، احساسی و ناخوشایند باشد. بسیاری از ما بطور رسمی در مورد نحوه ارائه بازخورد منفی و مهارتهای ارتباطی، بطور موثر آموزش ندیده ایم.
در نتیجه، این به شما بستگی دارد که:
- تشخیص دهید چه زمانی نحوه ارائه بازخورد منفی، به عنوان یک محرک برای شما میباشد.
- کدام مولفه های رویکردِ ارائه دهنده بازخورد، بر روی شما اثر منفی می گذارد.
- اگر این محرک ها به افکار یا طرز فکر شما مرتبط است، بهتر است روی خودتان کار کنید،
- با در نظر گرفتن سایر عوامل درونی، با فرد ارائه دهنده بازخورد درباره جوانب بازخورد گفتگو کنید ومیتوانید اطمینان پیدا کنید که گفتگو بافردی که به شما بازخورد میدهد منجر به روابط سالم و ارائه بازخوردهای دقیق تر میشود، که حتما مفید واقع خواهد شد.
اگر مشخص شد که مطرح کردنِ رویکردِ (فرد) ارائه کننده بازخورد، گزینه خوبی است، این نکات را میتوان در ارائه بازخورد رعایت کرد:
- ارائه بازخورد بصورت افکار واضح، خاص و دقیق از رفتارها (نه ویژگیهای شخصی) باشد که شخص احساس راحت تری داشته باشد یا به عبارتی احساس کند مورد حمایت واقعی قرار گرفته است.
- راهنمایی ملموس در مورد اینکه چگونه نیازهایتان برطرف شود و یا زمینه های رشد فراهم شود.
- ارائه بازخوردی که برای شما معنادار و مهم است و دانش فعلی شما را افزایش میدهد.
- ابراز خوش بینی و باور به اینکه شما میتوانید و حتما پیشرفت میکنید.
- آگاهی از شرایط و رویه برای اینکه مطمئن شوید رفتار ارائه دهنده بازخورد، محترمانه است و شایستگی فرد را نشان میدهد.
- استفاده از روش های مبتنی بر روانشناسی مثبت، مانند قدردانی، اهداف یادگیری و همدلی تا اطمینان حاصل شود که احساس امنیت میکنید و برای دریافت اطلاعات جدید آماده هستید.
در نهایت میتوان گفت بازخورد منفی ممکن است گاهی ناراحت کننده باشد. با این حال، با طرز تفکر صحیح و رویکرد صحیح ارائه دهنده بازخورد، میتوانید این بازخورد را مثبت ارزیابی کنید و از آن برای رشد استفاده کنید.
منابع: library.jhu.edu و doi.org