مرکز مشاوره اینجامکث
در این مقاله خواهید فهمید که شایستگی های مدیریتی چیست و انواع شایستگی های مدیریتی کدام موارد را شامل می شود، پس با توسعه مدیران مکث تا انتها همراه باشید. در دنیای امروز تاثیر و نقش شایستگی های مدیریتی بر بهبود و ارتقاء عملکرد منابع انسانی و تحقق اهداف سازمانی به قدری چشمگیر است که سبب شده به عنوان مهم ترین سرمایه و شاخص ترین اهرم های رشد در سازمان ها شناخته شوند. شایسته گزینی و شایسته پروری در سازمان ها نیازمند یک سیستم مدیریتی شایسته است تا بتواند بستر لازم را برای جذب افراد مستعد و پرورش استعدادها فراهم آورد.
مدل‌های شایستگی‌های مدیریتی در دنیا، چارچوب‌هایی هستند که برای شناسایی و توسعه ویژگی‌ها، مهارت‌ها و توانایی‌های ضروری برای مدیران طراحی شده‌اند. این مدل‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا مدیران خود را به درستی ارزیابی کرده و آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های مختلف آماده کنند. در ادامه، چند مدل معروف شایستگی‌های مدیریتی در دنیا معرفی شده‌اند:
این مدل توسط دانشگاه هاروارد توسعه داده شده و به شایستگی‌های اصلی برای رهبری و مدیریت تأکید دارد. این مدل به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:
این مدل تأکید دارد که مدیران به ویژه در سطوح مختلف نیاز به ترکیب این سه مهارت دارند.
این مدل که توسط سازمان‌های مختلف در سراسر دنیا استفاده می‌شود، شایستگی‌ها را در ۷ سطح مختلف طبقه‌بندی می‌کند:
این مدل به پنج شایستگی کلیدی اشاره دارد که برای مدیران موفق ضروری است:
این مدل به شایستگی‌هایی اشاره دارد که مدیران برای موفقیت در محیط‌های جهانی و چندفرهنگی باید داشته باشند. برخی از این شایستگی‌ها عبارتند از:
این مدل توسط سازمان‌های مختلف برای مدیران و رهبران طراحی شده است و چهار عنصر اصلی را در نظر می‌گیرد:
این مدل بر سه شایستگی اصلی تأکید دارد:
| مدل شایستگی | شرح مدل | شایستگی‌های اصلی |
|---|---|---|
| مدل شایستگی‌های هاروارد | این مدل توسط دانشگاه هاروارد برای شایستگی‌های اصلی در رهبری و مدیریت توسعه یافته است. | 1. مهارت‌های فنی 2. مهارت‌های بین‌فردی 3. رهبری و استراتژی |
| مدل شایستگی‌های کاتس | مدل کاتس سه مهارت اصلی را برای مدیران شناسایی می‌کند که بر اساس سطح مدیریتی اهمیت دارند. | 1. مهارت‌های فنی 2. مهارت‌های انسانی 3. مهارت‌های ادراکی |
| مدل شایستگی‌های ۷ سطحی | شایستگی‌ها در ۷ سطح مختلف طبقه‌بندی می‌شوند که شامل توانایی‌های ابتدایی تا استراتژیک است. | 1. آگاهی 2. مهارت‌های پایه 3. مهارت‌های حرفه‌ای 4. مهارت‌های استراتژیک 5. رهبری 6. نوآوری و پیشرفت 7. نظارت و ارزیابی |
| مدل شایستگی‌های ۵ عاملی | این مدل به ۵ شایستگی کلیدی که برای مدیران موفق ضروری است اشاره دارد. | 1. رهبری 2. تصمیم‌گیری 3. مهارت‌های ارتباطی 4. مهارت‌های استراتژیک 5. کار تیمی |
| مدل شایستگی‌های جهانی | مدل شایستگی‌های جهانی بر شایستگی‌های مدیریتی در محیط‌های چندفرهنگی و جهانی تمرکز دارد. | 1. درک فرهنگی 2. چابکی و انعطاف‌پذیری 3. رهبری جهانی |
| مدل شایستگی‌های ۴C | این مدل بر چهار عنصر اصلی که برای مدیران و رهبران ضروری است تأکید دارد. | 1. قابلیت ارتباط (Communication) 2. قابلیت همکاری (Collaboration) 3. قابلیت خلاقیت (Creativity) 4. قابلیت نقد و بررسی (Critical Thinking) |
| مدل شایستگی‌های ۳C | مدل ۳C بر سه شایستگی کلیدی تمرکز دارد که بر مدیریت ارتباطات و همکاری تأکید می‌کند. | 1. ارتباطات (Communication) 2. تعاملات (Collaboration) 3. مشتری‌مداری (Customer Focus) |
در سال های اخیر، مدیران ارشد به عنوان مهمترین عامل پرورش و توسعه منابع انسانی شناخته شده اند و در صورتی می توانند به عنوان عاملی موثر جهت شناسایی و پرورش شایستگی ها و استعدادها ایفای نقش کنند که خودشان از شایستگی های لازم و کافی برخوردار باشند.
با توجه به اهمیت و ضرورت وجود مدیران شایسته برای انتصاب و مدیریت کارکنان شایسته، 2 پرسش چالش برانگیز مطرح می شود.
| مدل شایستگی | شایستگی‌های اصلی | شرح شایستگی |
|---|---|---|
| مدل شایستگی‌های هاروارد | 1. رهبری و استراتژی 2. تفکر تحلیلی 3. تصمیم‌گیری 4. ارتباطات مؤثر 5. نوآوری |
توانایی هدایت استراتژیک سازمان، تحلیل داده‌ها، اتخاذ تصمیمات مؤثر، برقراری ارتباط مؤثر، و نوآوری در فرآیندها و پروژه‌ها. |
| مدل شایستگی‌های کاتس | 1. مهارت‌های انسانی 2. مهارت‌های ادراکی 3. حل مسائل پیچیده 4. توانایی مدیریت زمان 5. مدیریت تغییر |
مدیریت روابط انسانی، تحلیل شرایط پیچیده، حل مسائل غیرمنتظره، مدیریت مؤثر زمان و توانایی در مدیریت تغییرات. |
| مدل شایستگی‌های ۷ سطحی | 1. مهارت‌های پایه 2. رهبری 3. مدیریت تغییر 4. نوآوری 5. ارزیابی عملکرد |
شامل شایستگی‌های پایه‌ای، توانایی رهبری و هدایت تیم‌ها، مدیریت تغییرات، ایجاد نوآوری، و ارزیابی نتایج و عملکرد تیم‌ها. |
| مدل شایستگی‌های ۵ عاملی | 1. رهبری 2. تصمیم‌گیری 3. مهارت‌های استراتژیک 4. کار تیمی 5. تحلیل داده‌ها |
توانایی هدایت تیم‌ها، اتخاذ تصمیمات استراتژیک، برنامه‌ریزی استراتژیک، کار تیمی مؤثر، و تحلیل داده‌ها برای تصمیم‌گیری بهینه. |
| مدل شایستگی‌های جهانی | 1. درک فرهنگی 2. چابکی و انعطاف‌پذیری 3. رهبری جهانی 4. پیش‌بینی روندهای جهانی 5. تحلیل و مدیریت بحران |
توانایی درک تفاوت‌های فرهنگی، رهبری در سطح جهانی، مدیریت تغییرات و بحران‌ها، پیش‌بینی روندهای جهانی، و تحلیل تحولات جهانی. |
| مدل شایستگی‌های ۴C | 1. همکاری تیمی 2. خلاقیت 3. تفکر انتقادی 4. توانایی حل مشکل 5. تصمیم‌گیری استراتژیک |
توانایی همکاری با دیگران، ایجاد نوآوری و خلاقیت، تفکر انتقادی، حل مشکلات پیچیده، و اتخاذ تصمیمات استراتژیک بر اساس تحلیل‌ها. |
| مدل شایستگی‌های ۳C | 1. تعاملات فردی 2. مشتری‌مداری 3. مهارت‌های رهبری 4. نظارت و کنترل 5. ارزیابی عملکرد تیم |
توانایی در تعامل مؤثر با افراد، تمرکز بر نیازهای مشتریان، رهبری تیم‌ها، نظارت بر فرآیندها، و ارزیابی عملکرد برای بهبود نتایج. |
شایستگی شغلی یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت منابع انسانی است که توسط بسیاری از بزرگان و کارشناسان مطرح و توسعه یافته است. این طراحان و محققان، مدل‌ها و چارچوب‌های مختلفی را برای ارزیابی و شناسایی شایستگی‌ها معرفی کرده‌اند که سازمان‌ها می‌توانند از آن‌ها برای بهبود عملکرد، جذب و توسعه منابع انسانی استفاده کنند. در ادامه به برخی از بزرگ‌ترین طراحان و مفاهیم مرتبط با شایستگی شغلی اشاره می‌کنم:
این افراد بزرگ‌ترین طراحان و محققان شایستگی‌ها در دنیا هستند که به توسعه مدل‌ها و تئوری‌های شایستگی شغلی پرداخته‌اند و هرکدام به‌طور خاص به جنبه‌های مختلفی از شایستگی‌های مدیریتی و شغلی توجه دارند.
پیشنهاد می کنم بخوانید: ارتباط روانشناسی صنعتی و سازمانی با مدیریت منابع انسانی
مدل شایستگی مدیران مجموعه ای از قابلیت های ویژه و اثرگذار است که علاوه بر شایستگی های عمومی و تخصصی مورد نیاز سازمان، شایستگی های مدیریتی را نیز در بر می گیرد. برای تصدی پست های مدیریتی در سازمان ها برخورداری از برخی شایستگی های مدیریتی ضروری بوده و در اغلب مدل های شایستگی پیشنهاد شده اند. در اکثر این مدل ها، مهمترین شاخص های شایستگی مدیران مبتنی بر نگرش و بینش، دانش، مهارت، توانایی، ویژگی ها و مشخصه های شخصیتی، اعتبار عمومی و اعتبار حرفه ای آن ها تعریف شده است.
الگوها و مدل های مختلف برای هر یک از این شاخص ها، شایستگی های متفاوتی را تعیین کرده اند که عبارتند از:
نفوذ و تاثیرگذاری، برقراری ارتباط موثر (مشاهده هدفمند، شنیدن فعال، ارائه بازخورد) با ذی نفعان داخلی و خارجی سازمانی، تسلط بر فنون مذاکره و توان متقاعد سازی دیگران، همکاری و تعامل، مربیگری و توسعه و پرورش کارکنان، مدیریت و ارزیابی عملکرد و مواردی دیگر.
تفکر سیستمی، تفکر استراتژیک، تصمیم گیری برای حل مساله، خودارزیابی و مدیریت خود، ریسک پذیری، پذیرش ابهام و پیچیدگی، مدیریت تغییر و تنوع، مدیریت زمان و استرس، توانایی پاسخ گویی در محیط کار، توانایی تفویض اختیار و موارد دیگر.
اخلاق حرفه ای، صداقت، انصاف، احترام به حقوق و منافع دیگران، امانت داری، رازداری، تعهد و مسئولیت پذیری، انعطاف پذیری و غیره.
لطفا جهت مشاوره با شماره های زیر تماس بفرمایید:
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز مشاوره اینجامکث می باشد.
نظرات کاربران