مرکز مشاوره اینجامکث
اگر دنبال کننده اخبار بازیگران و سوپر استارهای سینما در فضای مجازی یا سایر رسانه باشید، حتماً شنیده اید که برخی از بازیگران ایرانی و خارجی به بیماری فوبی فضای بسته یا کلاسترفوبیا مبتلا بوده اند. هر چند از نگاه بعضی افراد داشتن فوبی و عنوان آن باکلاس باشد ولی در واقعیت این است که این موضوع مشکلات مختلفی را برای فرد ایجاد میکند. ترسهای مختلفی در زندگی افراد وجود دارند که میتوانند علاوه بر واقعیت در ذهن آنها نیز نقش ویژه ای داشته باشند که اندازه آن ترس همخواتی با واقعیت ندارد. زمانی که ترس از یک چیز حالت گسترده ای پیدا کند و به جز واقعیت در ذهن فرد نیز شگل بگیرد و از همه چیزهای شبیه به آن نیز ترس داشته باشد، در واقع ترس تبدیل به فوبیا شده است. هر چقدر این بیماری مزمن تر شود درمانش نیز سخت تر میشود. فوبی انواع بسیار زیادی دارد که یکی از رایج ترین آنها کلاستروفوبیا (Claustrophobia) یا فوبی فضای بسته است.
فوبی فضای بسته به نام های دیگری نیز مثل طونل هراسی، تنگنا هراسی، کلاستروفوبیا شناخته میشود. این اختلال که معمولاً با اضطراب همراه است به ترس از فضاهای بسته و گیر کردن و راه گریز نداشتن در این فضا ها گفته میشود. طبق تحقیقات انجام شده 5 تا 7 درصد از مردم دارای فوبی فضای بسته هستند. در افرادی که این اختلال را دارند بودن در فضاهای بسته باعث میشود آنها احساس اضطراب کنند و به دنبال راهی برای فرار از این فضای بسته باشند. بیماری کلاستروفوبیا علائم مختلفی دارد که باعث میشود تا در برخوردهای اجتماعی متوجه شد که فرد دچار ترسهای زیادی در این زمینه است.
تنگی نفس در فضای بسته یکی از علائم فوبی فضای بسته یا کلاستروفوبیا است. بطور کلی اضطراب یکی از علل ایجاد تنگی نفس است. تنفس عملی غیرارادی است و احساس خفگی و تنگی نفس میتواند حالات ناخوشایندی برای فرد ایجاد کند. مشکلات قلبی یا ریوی نیز ممکن است باعث ایجاد تنگی نفس شود. بنابراین بهتر است به پزشک مراجع کنید تا سلامت کلی شما ارزیابی شود. وقتی دچار تنگی نفس می شوید بهترین کار این است که خونسردی خود را حفظ کنید و سعی کنید به مکانی آزاد و آرام و فضای باز بروید.
فعال شدن سیستم پاراسمپاتیک که برای مغز در آن مکان تعریف نشده باشد نفس کشیدن سریع را غیر عادی برداشت میکند. تصور کنید که بر روی یک تردمیل میدوید با سرعتی نزدیک به 8 و بلافاصله از آن پیاد می شوید. آن نفس نفس چون برای شما طبیعی است شما را نمیترساند ولی در زمانهایی که برای مغز آن ترس تعریف نشده است میتواند وحشت آمیز باشد. یکی دیگر از عواملی که حملات پانیک مجدد برای بیمار اتفاق میافتد و به شدت فرد از آن میترسد همین موضوع است که درک درستی برای آن نمیتواند تصور کند.
این بیماری ممکن است به دلایل مختلفی در فرد نمود پیدا کند. تحقیقات نشان داده است در بستگان درجه یک، احتمال شروع این بیماری سه برابر بقیه افراد میباشد. البته نوع یادگیری در کودکی نیز میتواند یکی از محرکهای شروع بیماری تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا باشد. زمانی که یک کودک به دلایل مختلف در انباری و یا در یک فضای بسته محبوس میشود ممکن است به دلیل حملات و اضطرابی که به او وارد میشود ترس ابدی از فضاهای بسته پیدا کند. اتاق های کوچک و بویژه قفل شده، هواپیما، اتوبوس، مترو و مکانهای عمومی شلوغ از شرایطی هستند که ممکن است باعث ایجاد اضطراب و شروع ترس در افراد مبتلا به این اختلال باشد. برخی از افراد مشهور جهان در طول زندگی خود دچار این نوع از اختلال بوده اند و این امر باعث شده است تا آن ها همواره از حضور در محیط های عمومی هراس داشته باشند.
همانطور که اشاره شد این نوع از اختلال در افراد ممکن است باعث بروز مشکلات مختلفی شود. زمانی که فرد دچار فوبی فضای بسته در یک مکان تنگ حضور پیدا می کند، احساس خفگی شدیدی به او دست می دهد و باعث می شود تا حس کند که هر لحظه ممکن است در آن فضا جان خود را از دست بدهد. به همین دلیل است که فوبی فضای بسته باعث می شود تا افراد از حضور در آسانسور سر باز بزنند. یا مثلاً در مکان هایی که فضای بسته ای وجود دارد همیشه به دنبال شرایطی برای فرار کردن باشند. در رفتار های فرد دچار تنگناهراسی مشاهده شده است که فرد وقتی در مکان بسته یا ترسناک حضور می یابد، در را باز نگه می دارد و به محض اینکه در بسته می شود، احساسهای ناخوشایندی به او دست میدهد و اختلالاتی در رفتار او مشاهده میشود.
به همین دلیل است که افراد دچار کلاستروفوبیا همواره صندلی های کنار در را برای نشستن در محیط های عمومی یا کوچک انتخاب می کنند. این مشکل زمانی نمود بیشتری پیدا می کند که فرد دچار فوبی فضای بسته برای انجام ام آر ای مراجعه نماید. به دلیل بسته بودن کامل فضای انجام عکس برداری پزشکی ام آر ای MRI فرد فرد به هیچ وجه حاضر نخواهد بود این آزمایش را انجام دهد زیرا حس می کند در صورت رفتن و قرار گرفتن در آن وضعیت جان خود را از دست می دهد.
به طور کلی علائم تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا را می توان به صورت زیر بیان نمود:
این بیماری معمولاً با تغییراتی در رفتار فرد مبتلا نمایان می شود که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بنابراین با توجه به علائمی که گفته شد میتوان به راحتی تشخیص داد که یک فرد دچار فوبی فضای بسته می باشد و برای کمک به آرام شدن آن باید دست به کار شد.
به دلیل اینکه فرد همواره به فکر فرار از شرایط گفته شده برای رهایی از شروع این اختلال دست و پا میزند و ممکن است تمام فکر و ذکر روزانه او این باشد که به سمت شرایط محرک نرود و ترس را در خود تقویت نکند، ممکن است در رفتار های اجتماعی خود دچار مشکلاتی حیاتی شود که بر روی کیفیت زندگی او نیز تاثیرگذار باشد. به همین دلیل است که باید برای درمان فوبی فضای بسته اقدام نمود تا بتوان به راحتی زندگی عادی خود ادامه داد. روش های مختلفی برای درمان فوبی فضای بسته وجود دارند که همگی آن ها به نوعی با مسائل روانشناختی فرد بیمار در ارتباط هستند.
از بهترین روش های اثبات شده برای درمان فوبی فضای بسته میتوان به دارودرمانی، روان درمانی، هیپنوتیزم و خانواده درمانی اشاره نمود که هر کدام دارای اصول و قواعد خاصی هستند. البته همواره بیرون آوردن فرد از شرایطی که او را دچار فوبی فضای بسته و ترس می کند، بهترین راه حل میباشد. از روش های دیگر برای درمان این اختلال میتوان به غرقه سازی که تکنیکی قدیمی و ریسکی در رفتار درمانی است یا حساسایت زدایی منظم یا EMDR اشاره نمود. در این روش فرد را با در نظر گرفتن شرایط مختلف در یک فضای بسته قرار می دهند تا به طور کامل تحت تأثیر این اختلال قرار بگیرد و در این هنگام با استفاده از تکنیک های آرام سازی عضلانی تا هنگام برطرف شدن کامل اضطراب فرد را کمک می کنند تا ترس او به طور کامل ریخته شود.
مراجعه به یک روانپزشک متخصص میتواند بهترین تصمیم برای درمان فوبی فضای بسته باشد زیرا ممکن است برای درمان این اختلال لازم باشد تا فرد در شرایط جدیدی قرار بگیرد یا اینکه از روش های ترکیبی دارویی، روانی استفاده شود.
درمان فوبیا تقریباً تمام فوبیاها با رفتار درمانی به صورت موفقیت آمیزی قابل درمان هستند. فوبیای ساده را میتوان از طریق قرار گرفتن تدریجی در معرض جسم، حیوان، محل یا موقعیتی که باعث ترس و اضطراب می شود، درمان کرد. این امر به عنوان حساسیت زدایی یا خود درمانی شناخته می شود.
داروهای ضد افسردگی (SSRI) برای هراس اجتماعی مهارکننده های بازگشت مجدد سروتونین یا SSRI ها، گروهی از داروهای ضد افسردگی برای درمان اضطراب، هراس اجتماعی و آگورافوبیا هستند. آن ها با تغییر سطح سروتونین در مغز کار میکنند، اعتقاد بر این است که روحیه شما را کنترل می کند.
فوبیا، ترس شدید و غیرمنطقی از یک موضوع یا موقعیت خاص. فوبیا به عنوان نوعی اختلال اضطراب طبقه بندی می شود، زیرا اضطراب اصلی ترین علامت است که فرد مبتلا تجربه می کند. تصور می شود که فوبیا پاسخ های عاطفی آموخته اند.
در ایالات متحده، تقریباً 19 میلیون نفر فوبیا دارند. فوبیا جدی تر از احساس ترس است و محدود به ترس از محرک های خاص نیستند. علیرغم اینکه افراد از فهمیدن هراس آن ها غیر منطقی هستند، اما آن ها نمی توانند واکنش ترس را کنترل کنند.
لطفا جهت مشاوره با شماره های زیر تماس بفرمایید:
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز مشاوره اینجامکث می باشد.