مرکز مشاوره اینجامکث
چگونه نه بگوییم؟ مهارت و قدرت نه گفتن چیست؟ آیا می دانستید عدم داشتن مهارت و قدرت نه گفتن چقدر می تواند برای شما خطر ناک باشد؟ قدرت نه گفتن می تواند شما را از خیلی جهات نجات دهد. شاید عجیب باشد ولی خیلی از افراد به خاطر نداشتن مهارت نه گفتن در حال حاضر در زندان هستند. قدرت نه گفتن مهارتی است که بر اساس آن افراد خود را در شرایطی که مایل به انجام کاری نیستند قرار نمیدهند. این مهارت از کودکی و از احساس استقلالی که در هر فردی رشد می کند، به وجود می آید و همچنین عزت نفس رشد یافته درون هر فردی که به واسطه شناخت خود و مهر و محبتی که والدین به او دارند، کامل می شود.
شاید کمی عجیب به نظر آید که مهارت نه گفتن نیز به کودکی و نوع رفتار والدین با کودک مربوط باشد. اما سوال اینجاست که اگر در کودکی به صورت خواسته و یا ناخواسته از طرف پدر و مادر، انرژی روانی مورد نظر تامین نشده باشد و یا عزت نفس پایین باشد و احساس استقلال را نیز تجربه نشده باشد، در بزرگسالی چه کاری میتوانیم برای خود انجام دهیم.
نکته بسیار مهم در نجات خود از آسیب های احتمالی و تجربه داشتن احساسات خوشایند در چنین شرایطی، این است که از جایی به بعد اصطلاحا خودمان باید پدر و مادر خود باشیم و بتوانیم آنچه که نداشته ایم را جبران کنیم. جستجو در تمام آنچه که در درونمان ضعف است، اولین قدم خودشناسی است که شاید مهارت نه گفتن یکی از این ضعف ها برای هر فردی باشد.
انسان ها با اختلال رفتاری به تعریف کارن هورنای (روانشناس معروف)، به سه گروه تیپ شخصیتی «برتری طلب»، «عزلت طلب» و «مهر طلب» تقسیم می شوند که خود این سه تیپ هر کدام ایرادات و کمبودها و اشکالات خود را دارند اما واضحا کسانی که نمی توانند نه گویند و خود را از شرایطی که در آن قرار دارند با اینکه میلی به ماندن در آن شرایط ندارند قرار دهند، جزو گروه مهر طلب قرار می گیرند.
این افراد از اینکه کسی از آن ها برنجد، هراس دارند؛ زیرا نمی توانند کسی را از خود دور فرض کنند و مدام در حال تایید دادن به اطرافیان خود هستند که مهر و محبت بیشتری از آن ها دریافت کنند. افراد مهرطلب خشم خود را نادیده می گیرند و در درونشان از تمام کسانی که به آن ها نیز ابراز علاقه می کنند، متنفر می باشند، اما ترس از دست دادن، نادیده گرفته شدن و ترد شدن این دستور را به آن ها می دهد که تمام خواسته های دیگران را اجرا کرده و به کسی نه نگوید.
طبق آمار های میدانی در ایران تقریبا ۸۰ درصد مردم رفتار مهر طلب دارند که به واسطه نه نگفتن و رودرباسیتی های ظاهری و خجالت زدگی های بی دلیل خود را تحت تاثیر شرایطی که نمی خواهند، قرار می دهند.
البته که این آمار به رفتارهای برتری طلبانه در حال تغییر نیز می باشد اما درگیری های عاطفی جدانشدنی از خانواده، نه نگفتن به مادر و پدر به دلیل رشد نکردن قبول مسئولیت در فرزندان، باج گیری های عاطفی والدین با اصطلاحاتی نظیر آغ والدین و حلال نکردن شیر به فرزندان، همه و همه عواملی هستند که باعث می شود افراد نتوانند آنگونه که باید با چهره واقعی زندگی خود مواجه شوند و در مقابل خواسته های خود و عواقبش مسئولیت پذیر بمانند و در حالت تعلیق از خواستن و نخواستن قرار گیرند. اما نکات مهمی که در افراد مهر طلب مورد توجه می باشد این است که با اینکه نمی توانند نه بگویند اما شما را با زنجیری نامرئی از خواسته شان که در کنارشان ماندن به هر قیمتی است، قرار می دهند.
بیشتر مشکلات ما با خانواده و افراد صمیمی زندگیمان است که نمی توانیم آنها را از خود برنجانیم و چون قابلیت نه گفتن را نداریم، خود را فردی دلسوز خانواده و مهربان و صمیمی جلوه می دهیم اما درونمان از خشم پر است و در اکثر موارد در سرزنش خود قرار داریم. از این رو نه گفتن را باید با نزدیک ترین افراد خانه شروع کنیم.
لطفا جهت مشاوره با شماره های زیر تماس بفرمایید:
اگر قرار بر این است که بخواهیم قدرت نه گفتن را در خود پرورش بدهیم، از نه های کوچک استفاده کنیم. مثلا می شود برایم چای بریزی؟ نه متاسفم کار دارم. می توانی تلفن را جواب دهی؟ نه مشغول کاری هستم.
اگر بتوانید این ترس را از خود دور کنید که وقتی نه می گویید، در ذهن طرف مقابل چگونه به نظر می آیید و یا اصلا این تصور برای شما می تواند بی ارزش باشد، راحت تر از قبل نه می گویید و می توانید فقط خودتان را در نظر بگیرید. اینکه دیگران ما را فردی بدانند که مایل نیستیم به کاری که علاقه نداریم بپردازیم آنقدرها هم مهم نیست و مهم این است که خود را سرزنش نکنیم و در تنگنا قرار ندهیم.
خودخواهی زمانی شکل می گیرد که ما خودمان را به افرادی که در اطرافمان هستند تحمیل کنیم و این تحمیل نشانه آنچه که ما می خواهیم و باید باشد، است. از این رو اگر بتوانیم در مواردی نه بگوییم، خودخواهی نکرده ایم و اگر اینگونه فکر می کنیم، تصویر اشتباهی از خودمان داریم. در واقع ما صرفا به کاری که نخواسته ایم، تن نداده ایم و با خودمان صادقانه رفتار کرده ایم.
اگر از این در هراسیم که نه گفتن شبیه عصبانیت و خشمگین بودن است، باز هم در اشتباه هستیم. نه گفتن با بررسی مسئله و در آرامش امکان پذیری بیشتری نیز دارد. اگر فردی از ما چیزی بخواهد، می توانیم با صبوری و آرامش خودمان، شرایطمان و خواسته فرد را بررسی کنیم؛ اگر این احتمال در قبول کردن وجود داشت که پس از آن خودمان را سرزنش کنیم، با آرامش و بدون توضیح بگوییم نه، امکان انجام این کار را ندارم.
توضیحات بی جا و غیر دقیق، ما و فرد مقابل را بیشتر عصبانی می کند و شاید فردی دروغ گو به نظر آییم؛ صرفا بهتر است دلایل را برای خودمان نگه داریم و فقط بگوییم نه زیرا امکان انجام این کار را ندارم.
اگر فردی از شما کاری را درخواست کرد، از او احازه بخواهید که برای انجام دادن و یا ندادن آن کار زمانی را فکر کنید و بعد پاسخگو باشید. سریع جواب دادن در قبول و یا رد کاری می تواند تصویر سطحی بودن از ما ارائه دهد. در این صورت بهتر است کمی فرصت بخواهیم که فکر کنیم و پس از آن جواب قطعی را بدهیم.
اگر قدرت نه گفتن را امتحان می کنید، پس از هر نه که می گویید زمانی را به خودتان اختصاص دهید و به خودتان هدیه ای مانند یک بستنی یا قهوه ای در کافه بدهید و خودتان را تشویق کنید که چنین شهامتی به دست آورده اید و از سرزنش دوری کنید.
اگر بدانیم که نه گفتن به مثابه سلامت روان و داشتن عزت نفس است، دیگر در تصورات غلط از خودمان قرار نمی گیریم که فردی نابهنجار، غیر دوست داشتنی و خودخواه هستیم. کسانی که می توانند نه بگویند، از مهارت و توانایی برخوردارند که دیگر افراد از آن برخوردار نیستند و در واقع ضعفی درون خود دارند که با انجام هر وظیفه ای در حال پوشاندن آن ضعف هستند. بنابراین باید بدانیم زمان آن شده خودمان را قوی تر کنیم.
اگر عزت نفس لازم و کافی را داشته باشیم، یعنی خودمان را دوست داریم و در چالش های اشتباه، غلط و دست و پاگیر نمی اندازیم. با شناخت خود می توانیم متوجه شویم که در چه مواردی می توانیم به چه افرادی کمک رسان باشیم و در چه مواردی نمی توانیم به کسی کمک کنیم. بنابراین در آن موارد قطعا می توانیم نه بگوییم و هیچ اباعی از نه گفتن نداشته باشیم.
نه گفتن به این معنا نیست که شما بی ادب، خودخواه یا نامهربان هستید. این ها همه باورهای غیرمفیدی هستند که نه گفتن را سخت می کنند. دانستن اینکه این باورها از کجا آمده اند، راهی عالی برای یادگیری رها کردن آن ها است. آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا نه گفتن در دوران کودکی بسیار آسان بود و چرا اکنون اینقدر دشوار است؟ در دوران کودکی یاد گرفته ایم که نه گفتن بی ادبانه یا نامناسب است. در کودکی نه گفتن بی ادبانه بود و بله گفتن به معنای مهربانی بود.
لطفا جهت مشاوره با شماره های زیر تماس بفرمایید:
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز مشاوره اینجامکث می باشد.