اثر مدیریت هیجانات ما بر اطرافیانمان، به داشتن میزان توانایی و مهارت مدیریت هیجانات و احساسات در ذهن ما بر می گردد. این نکته را نباید فراموش کنیم که ما تنها می توانیم هیجانات خودمان را مدیریت کنیم نه هیجانات و رفتار دیگران را، پس برای جلوگیری از اتفاقات ناراحت کننده بهتر است با تکنیک های مدیریت هیجانات آشنا شویم. لوب گیجگاهی هیجانات ما را طبقه بندی می کند و لوب پیشانی مغز استدلال و منطق را، پس برای مدیریت رفتار در هیجانات بهتر است تمرین های لازم را در جهت تقویت مدیریت هیجانات استفاده کنیم.
تفاوت مدیریت هیجان در هر فرد
هیجان ها، رفتارها و تفکر در هر فردی متفاوت از دیگری است. به طور مثال اتفاقی که ممکن است من را به هیجان آورد و باعث نشان دادن رفتار هیجانی در احساسات خودم شود، ممکن است فرد دیگری را ناراحت کند. به این عنوان که هر فردی نسبت به خلق و خو، شناخت ذهنی و ماهیت رفتاری خود به گونه ای هیجان زده می شود که شاید فرد دیگری اینگونه هیجان زده نشود.
هیجان ها مثبت و منفی هستند اما در واقع هر کدام سطحی از تغییر رفتاری را برای ما به وجود می آورند. وقتی انسان هیجان زده می شود در بدن آن ها هورمون ها و ناقل های عصبی متفاوتی تغییر می کند که می تواند فرد را ناراحت، خوشحال و یا پرخاشگر کند.
هیجان در حالت منفی
هیجان در حالت منفی خود با ترشح آدرنالین و بالا بردن تپش قلب، اضطراب را به دنبال دارد. ممکن است دست هایمان عرق کند، نفسمان به سختی بالا بیاید و اضطراب شدیدی را تحمل کنیم. بنابراین هیجان از لحاظ عاطفی در احساسات ما (خوشایند و ناخوشایند) خود را نشان می دهند. در بهترین حالت تعریف هیجانات منفی، می توان به هر نوع هیجانی اشاره کرد که به ما و دیگران آسیب می زند. پس بهترین کار یادگیری مهارت مدیریت هیجانات توسط یک متخصص روانشناس یا شرکت در دوره های مهارت های زندگی است.
هیجان در حالت مثبت
از لحاظ رفتاری ممکن است در حالت مثبت خود، شادی و شعف و در حالت منفی خود اضطراب و تلاطم را به همراه داشته باشد و در بدن خود را به شکل واکنش هایی مثل خندیدن، گریه کردن، تپش قلب، عرق کردن دست، تنگی نفس نشان دهد.
بنابراین هیجان ها، احساساتی هستند که همه ما به عنوان انسان آن ها را داریم و از آن بهره می بریم. این هیجانات ما هستند که می توانند خلاقیت را به شکل عمیق خود شکوفا کنند و یا هیجانات منفی که می توانند دردسرهای بزرگی را برایمان به همراه داشته باشند.
در مورد اثر مدیریت هیجانات ما بر اطرافیانمان می توانیم بدانیم که چرا باید بر روی هیجاناتمان کنترل و یا مدیریت داشته باشیم و یا چرا نمی توانیم همه هیجاناتمان را در همان لحظه زندگی کنیم.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: هوش هیجانی (تعریف و نحوه رشد)
تنظیم هیجانات چیست؟
تنظیم هیجان به فرایندهایی اطلاق می شود که افراد طی آن مسیر یک یا چند جزء از یک پاسخ هیجانی را تغییر می دهند. بنابراین تنظیم هیجان می تواند بر نوع (یعنی این که فرد چه احساسی دارد)، شدت (میزان و شدت هیجان چقدر است)، دوره زمانی (این که هیجان چه زمانی شروع می شود و چقدر طول می کشد) و کیفیت (چگونه احساس تجربه یا بیان می شود، تاثیرگذار باشد. این فرایند می تواند خودکار، آگاهانه یا ناخودآگاه باشد.
مدیریت هیجانات
هیجانات در اصل رفتارهای ما نیستند و فقط به نوعی احساساتی هستند که در یک واکنش سریع خود را نشان می دهند. به همین دلیل هیجانات نیاز به مدیریت نیاز دارند. مدیریت هیجانات رفتارهای ما در تمام طول زندگیمان نسبت به هر واکنشی ممکن است با تغییری جزئی که به وسیله رشد و شناخت به دست می آوریم، تغییر شکل دهد اما در مورد هیجانات بدین گونه نیست.
هیجان ها به یکباره و در شرایطی که ما را هیجان زده می کنند به وجود می آیند و بسته به نوع مثبت و منفی هیجان ها واکنش ما می تواند با مدیریت نسبت آن ها باشد و یا می تواند خارج از کنترل ما باشد.
باید بدانیم هیجانات خارج از کنترل و بی مدیریت، در اکثریت مواقع دردسرهایی به دنبال دارند. در مورد مدیریت هیجان که خود یک اصل مهم از مهارت های زندگی می باشد، ما به عنوان انسانی اجتماعی نیاز به برقرار کردن روابط بین فردی با یکدیگر هستیم. در این روابط در هنگام هیجان زدگی باید به خودمان، احساتمان، رفتارمان و بدنمان کنترل داشته باشیم.
این کنترل از شناخت خودمان و شرایطی که در آن هستیم به دست می آید. مثلاً در هنگام بازی گروهی دو تیم، ما بازنده می شویم، هیجان زده و خشمگین می شویم؛ چون معتقدیم داوری اشتباه کرده است. بنابراین شخصی که بر هیجانات خود مدیریت ندارد، فریاد میزند، ناسزا می گوید، صندلی می شکند و به جبران سطح اضطرابی که در بدن خود دارد به کتک کاری و دعوا با تیم مقابل مشغول می شود.
سوال اینجاست که آیا کسان دیگری در این تیم بودند که به این شدت هیجان زده شده باشند؟
بله، اما هر کسی به هر وسیله ای مدیریت هیجان و عواطف خود را به دست گرفته و از آسیب زدن به خود و دیگران دوری می کند. اجتناب از رفتارهای هیجانی و یکباره و تکانه ایی که کنترلی بر آن ها نداریم، یک شناخت کلی از ما به خودمان می دهد. اگر هر فردی بتواند احساسات و هیجانات خود را بشناسد، با مدیریت بر آن ها می تواند خود را در برابر رفتارهای یکباره و تکانه ای کنترل کند.
این کنترل در زندگی هر فردی به عنوان موجودی اجتماعی که با اطرافیان خود باید با رفتاری تعریف شده زندگی کنند، بسیار با اهمیت است.
مادری که در شب مهمانی، فرزندش ظرفی را می شکند. واکنش هیجانی مادر به فرزندش اگر بدون مدیریت هیجان و خشم باشد، می تواند دعوا، فریاد و کتک زدن فرزندش باشد. مهمانی به طرزی ساده از لطافت خود خارج می شود و برای همه کلافگی و ناخوشایندی را به همراه دارد.
اما اگر مادر بتواند بر هیجانات خود کنترل داشته باشد، فرزندش را به گوشه ای برد و از او با آرامش بخواهد رفتار آرامتر و دوستانه تری داشته باشد. از مهمان ها صمیمانه عذرخواهی کند و سعی در کنترل شرایط خودش و هیجاناتش داشته باشد. با این که ظرف شکسته شده، اما کسی ناراحت نشده و مهمانی با جوی صمیمی ادامه پیدا می کند.
اثر مدیریت هیجانات ما بر اطرافیانمان
بنابراین مدیریت هیجانات ما بر روابط ما با اطرافیانمان اثرگذار است. اینکه ما در چه شرایطی، چه واکنشی نشان دهیم و چگونه بر خودمان و اوضاع اطرافمان مسلط شویم، نوع روابط ما، احساساتمان و سطح اضطراب ما را در بر می گیرد که می توانیم آن را کنترل کنیم و یا اینکه نمی توانیم.
