حتماً این ضرب المثل معروف را شنیده اید که عقل سالم در بدن سالم است. این مصداق برای کودکان نیز کاربرد دارد و فعالیت و سلامت جسم بر ذهن و توانایی های آن موثر است. در این یادداشت راهکارها و اصولی که باید درباره فعالیت بدنی رعایت شوند عنوان شده است.
اکثر محققان بر این باورند که ﺗﻮﺍﻧﺎیی ها ﻭ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻭ ﺭﺷﺪ آن ها ﺳﺒﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺗﻮﺍﻧﺎیی های ﺫﻫﻨﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. فعالیت های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺣﺮﻛﺘﯽ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﺷﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ و ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ است و ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎ به رشد ذهنی کمک می کند. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺧﻮﺩﺷﻨﺎﺳﯽ ﻭ ﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻫﯽ ﻛﻮﺩک از ﺑﺪﻥ ﻭ ﺣﺮﻛﺎﺗﺶ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ فعالیت های ﺣﺮﻛﺘﯽ - ﺍﺩﺭﺍﻛﯽ ﻛﻮﺩﻙ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍی ﺑﺮﺍی ﻛﺸﻒ ﺩﻧﻴﺎی ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ، ﺑﺮﻗﺮﺍﺭی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﺍﺷﻴﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ، می توان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﺯ جمله ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ هستند ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺭﺷﺪ ﻫﻤﻪ جانبه ﻛﻮﺩﻙ می شوند.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺣﺮﻛﺘﯽ ﻭ بازی های ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎلیت های ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺷﯽ ﺑﺴﺘﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍی ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺫﻫﻨﯽ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺍﺳﺖ. ﺣﺮﻛﺖ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍی است که با آن ﺷﻜﻞ، ﺟﻬﺖ ﻳﺎﺑﯽ، وزن، زمان و مکان و در مجموع ادراک فضایی ﺭﺍ می توان ﺑﻪ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﺍﺩ، ﺯﻳﺮﺍ ﺁﻣﻮﺯﺵ، ﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﻈﺮی ﺑﺮﺍی ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ و با فعالیت بدنی بهتر آموزش می بینند.
فعالیت های بدنی چگونه می توانند عملکرد مغز را بهبود بخشند؟
فعالیت های بدنی مثل ورزش کردن جریان خون را در تمامی قسمت های بدن از جمله مغز افزایش می دهد و افزایش خون تازه و سرشار از اکسیژن در مغز سبب می شود که تمرکز سرعت و تفکر و استدلال پیچیده بهبود یابد. یافته های حاصل از پژوهش هایی که طی 50 سال گذشته صورت گرفته اند نشان می دهد کودکانی که عادت به فعالیت بدنی دارند عملکرد تحصیلی شان بهتر است.
مزایای ورزش برای فعالیت ذهنی
ورزش در افزایش مهارت های حرکتی نقش دارد
تناسب در حرکات و به کارگیری اعضای بدن به طور همزمان در رشد ذهنی نقش دارد و این مهارت های حرکتی باعث پرورش ذهن نیز می شوند. هماهنگی دست و پا و چشم نشانه سلامت کارکرد مغز است و با بازی های ورزشی مانند فوتبال و والیبال، بدمینتون و حرکات نرمشی می توان به تقویت آن پرداخت. عدم هماهنگی اعضا نشانه اختلالات حرکتی و ذهنی است که می تواند بر یادگیری تاثیر سو گذارد. به وسیله ورزش می توان این حرکات را تقویت کرد.
کمک به تقویت حرکات درشت
پیشرفت کودکان در حرکات درشت مانند دویدن، پریدن و لی لی کردن و با توپ بازی کردن نیاز به تقویت دارد و تقویت و پیشرفت آن ها نشانه رشد سالم مغز است.
باعث تغییرات مثبتی در بدن سبب می شود
دوره رشد بهترین دوره برای فعالیت بدنی است و سرعت و کیفیت رشد نشانه ای از قوای ذهنی است. ورزش کردن رشد را در مسیر مشخصی قرار می دهد و باعث تقویت عضلات می گردد و در نتیجه در پرورش ذهن موثر است.
انرژی و تمرکز ذهنی را افزایش می دهد
کودکانی که ورزش می کنند می توانند تمرکز خود را افزایش دهند. دقت کردن به قوانین بازی، نشان دادن عکس العمل به موقع و تعادل برقرار کردن در اعضای بدن باعث می شود که تمرکز بالا رود و دقت تمرکز از عمده ترین مسائلی هستند که در یادگیری و استفاده از قوای ذهنی موثرند.
مغز را تحریک و یادگیری را تقویت می کند
تحریک مغز باعث می شود که ذهن پرورش یابد محققان نشان داده اند که فعالیت بدنی برای فعالیت مغز مفید است و باعث یادگیری بهتر می شود.
خلاقیت را افزایش می دهد
محققین خلاقیت و تفکر خلاق را قبل و بعد از ورزش و فعالیت بدنی سنجیده اند و به این نتیجه رسیده اند که ورزش بر آن تاثیر مثبت دارد. به وسیله ورزش فعالیت مغز کودکان بالا رفته و به علت در اختیار داشتن فضا برای نشان دادن توانایی ها و عملی کردن تفکراتشان از خلاقیت بهتری برخوردار می شوند.
تفکر واضح و روشن را تقویت می کند
درست فکر کردن و دیدن جزییات و واقعیت ها نشانه رشد ذهن است. با حرکات ورزشی این مسائل تقویت می شوند و افکار کودکان در مسیری روشن قرار می گیرد و ذهنی باز برای دریافت اطلاعات پیدا می کنند.
جهت دهی به انرژی جسمی کودک
کودکان سرشار از انرژی هستند و زندگی آپارتمان نشینی و بازی های کامپیوتری مانع از رشد بدنی آن ها می شود و هنگامی که نتوانند انرژی خود را تخلیه کنند دچار اختلالات ذهنی و حرکتی می شوند. خروج از محیط بسته خانه و فعالیت بدنی در رشد جسمی و ذهنی موثر است.
به طور کلی برای کودکان 5-7 سال ورزش هایی از قبیل ورزش های تیمی، هنرهای رزمی، دوچرخه سواری، اسکیت بازی، شنا و هاکی، ژیمناستیک، حرکات اکروباتیک، لی لی، طناب بازی، بازی های آزاد و بدون ساختار توصیه شده است که علاوه بر بدن ذهن کودک را نیز تقویت می کنند.
افزایش یادگیری
ورزش کردن تاثیرات بسیار زیادی بر افزایش یادگیری کودکان دارد و مطالعات نشان می دهند که کودکانی که ورزش می کنند بهتر از سایرین لغات را به خاطر می سپارند. ورزش کردن توانایی های شناختی و قدرت تفکر مبتکرانه و خلاق را در کودکان افزایش می دهد. کودکانی که ورزش می کنند حافظه قوی تری دارند و عملکردهای آن ها سریع تر است.
