فرسودگی، احساس خستگی و افسردگی پس از کرونا

فرسودگی اصطلاحی است که برای توصیف احساس خستگی یا کمبود انرژی مورد استفاده قرار میگیرد. این حالت تنها احساس خواب آلودگی یا کسلی نیست. بلکه این حالت بدان معناست که فرد هیچ انگیزه و انرژی ندارد. احساس خستگی و کمبود انرژی ممکن است در اثر عوامل ساده ای مانند کمبود خواب، سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد شود. با این حال، میتواند ناشی از شرایط سلامتی شما نیز باشد. این طبیعی است که گاهی احساس خستگی داشته باشیم، اما خستگی مزمن و دائم میتواند به کیفیت زندگی آسیب برساند و فرد را از انجام کارهایی که از آن لذت میبرد باز دارد. احساس خستگی یا کمبود انرژی، یک مشکل بسیار رایج است که ممکن است شدت آن از خفیف تا شدید متغیر باشد. همچنین ممکن است این حالت نتیجه برخی از سبک زندگی های اشتباه مانند ورزش نکردن یا رژیم غذایی نامناسب باشد.

دلایل احساس خستگی و کمبود انرژی

تشخیص اینکه چرا دچار احساس خستگی هستید، میتواند به شما در درمان آن کمک کند. به همین علت، در ادامه دلایل احتمالی احساس خستگی آمده است:

1. نداشتن خواب کافی با کیفیت بالا

بی خوابی اصطلاحی است برای هر شرایطی که باعث مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب شود. این میتواند توسط عوامل متعددی از جمله پساقاعدگی، شرایط پزشکی، استرس روانی یا محیط بد خواب ایجاد شود.

خواب کافی نیازی حیاتی برای سلامتی است اما متاسفانه بسیاری از مابه اندازه کافی نمیخوابیم که ممکن است منجر به خستگی شود. در طول خواب، برخی از فرآیندهای حیاتی بدن مانند: ترشح هورمون های رشد و ترمیم و بازسازی سلول ها صورت میگیرد. به این ترتیب، پس از یک شب خواب با کیفیت، احساس شادابی، هوشیاری و انرژی خواهید داشت.

نکته ای باید درنظر گرفته شود، این است که خواب باید آرام و بدون وقفه باشد تا به مغز اجازه داده شود سه مرحله خواب بدون حرکت چشم (NREM) و یک مرحله مرحله خواب با حرکت سریع چشم (REM، مرحله ای که در آن خواب میبینید) را طی کند. طبق پژوهش انجمن تحقیقات خواب آمریکا، بزرگسالان باید حداقل 7 ساعت در شب بخوابند تا سلامتی مطلوب داشته باشند.

2. کمبود مواد مغذی

حتی اگر خواب کافی و مطلوب را داشته باشید، کمبود مواد مغذی میتواند باعث شود احساس خستگی داشته باشید. پژوهش ها نشان داده است کمبود مواد مغذی زیر با خستگی مرتبط است:

• آهن
• ریبوفلاوین (ویتامین B2)
• نیاسین (ویتامین B3)
• اسید پانتوتنیک (ویتامین B5)
• پیریدوکسین (ویتامین B6)
• فولات (ویتامین B9)
• ویتامین B12
• ویتامین D
• ویتامین C
• منیزیم

کم خونی 25 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. کم خونی ناشی از فقرآهن شایع ترین نوع است که عامل 50 درصد کم خونی ها است. خستگی یکی از شایع ترین علائم این بیماری است که پس از مصرف مواد حاوی آهن، بهبود پیدا میکند. پس از فقر آهن، کمبود ویتامین B12 بسیار شایع است. مطالعات نشان میدهد که تا 20٪ از افراد 60 سال و بالاتر در ایالات متحده و بریتانیا دچار کمبود ویتامین B12 هستند. از آنجایی که با افزایش سن، توانایی بدن برای جذب ویتامین B12 کاهش پیدا میکند، کمبود ویتامین B12 در افراد مسن شایع است. علاوه بر این، کمبود ویتامین D ممکن است باعث خستگی شود. بیش از نیمی از جمعیت جهان دارای سطوح ناکافی ویتامین D هستند.

پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان خشونت

3. استرس

با وجود اینکه داشتن مقداری استرس طبیعی است، اما استرس مزمن و بیش از حد، یکی از دلایل احساس خستگی و کمبود انرژی است. درست است که نمیتوان از موقعیت های استرس زا، به ویژه آنهایی که مربوط به وظایف کاری یا خانوادگی است، اجتناب کرد، اما توانایی مدیریت استرس، میتواند به جلوگیری از احساس خستگی کمک کند. روش هایی مانند حمام کردن، پیاده رویاز روش هایی هستند که میتوانید برای کاهش استرس استفاده کنید. همچنین مشورت با یک درمانگر نیز میتواند به شما در مدیریت استرس کمک کند.

4. برخی از موقعیت های پزشکی

اگر دائم دچار احساس خستگی هستید، این غیر طبیعی است و باید به پزشک مراجعه کرده و علائم خود را بیان کنید. پزشک ممکن است از آزمایش برای تشخیص مشکلاتی که موجب خستگی (مانند: کم کاری تیروئید، اختلالات اضطرابی، بیماری کلیوی، افسردگی، دیابت) میشوند استفاده کنند.

5. عدم تعادل در رژیم غذایی

رژیم غذایی بطور قابل توجهی بر احساس خستگی تاثیر میگذارد. برای حفظ انرژی، مصرف یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی بسیار مهم است. وقتی کالری و مواد مغذی کافی مانند پروتئین دریافت نمیکنید، بدن شما شروع به تجزیه چربی و ماهیچه ها میکند تا نیازهای انرژی را برآورده کند. این منجر به از دست دادن چربی بدن و توده عضلانی شده و ممکن است باعث خستگی شود. همچنین رژیم های غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده نیز سطح انرژی را مختل میکند. به عنوان مثال، رژیم غذایی سرشار از قند افزوده ممکن است به خواب آسیب برساند و منجر به افزایش مزمن قند خون و سطح انسولین شود که میتواند منجر به خستگی شود.

پیروی از یک رژیم غذایی کم مواد غذایی فوق فرآوری شده و شکر افزوده اما غنی از مواد مغذی غلیظ مانند میوه ها، سبزیجات، حبوبات و منابع پروتئینی مانند ماهی و تخم مرغ ممکن است به کاهش خستگی و حمایت از خواب سالم کمک کند و در عین حال تغذیه بهینه بدن را تامین کند.

6. مصرف بیش از حد کافئین

نوشیدنی های کافئین دار و انرژی زا مانند قهوه، بطور موقت خستگی را برطرف میکند. اما اتکای بیش از حد به این نوشیدنی ها، موجب خسته تر کردن شما میشود. چرا که موجب اختلال در خواب میشود. پژوهش ها نشان داده است که احساس خستگی موجب میشود افراد مقادیر زیادی کافئین مصرف کنند که به این واسطه چرخه خواب مختل میشود. اگر در حال حاضر از احساس خستگی و بی خوابی رنج میبرید و بطور مکرر نوشیدنی های انرژی زا مصرف میکنید، بهتر است آنرا کاهش دهید تا ببینید که آیا به بهبود خواب و سطح انرژی شما کمک میکند یا خیر.

7. وابستگی به مواد مخدر و الکل

تحقیقات نشان میدهد که افرادی که دچار وابستگی به مواد مخدر یا الکل هستند، بیشتر احتمال دارد تا دچار احساس خستگی و کمبود انرژی شوند.

8. شیفت کاری

شیفت کاری باعث اختلال در خواب میشود. محققان تخمین زده اند که 2 تا 5 درصد از تمامی کارکنانی که دارای شیفت کاری هستند، دارای اختلال خواب هستند و این اختلال در خواب، موجب ایجاد خستگی و کمبود انرژی شده است.

9. سبک زندگی کم تحرک

داشتن یک سبک زندگی کم تحرک ممکن است منجر به خستگی در طول روز شود. مطالعات نشان میدهد که ورزش بیشتر ممکن است علائم خستگی را در برخی از افراد، از جمله افرادی که دارای بیماریهای پزشکی مانند ام اس (MS) هستند، بهبود بخشد.

10. داروهای خاص

برخی داروها مانند استروئیدها، داروهای فشار خون و داروهای ضد افسردگی، عوارض جانبی مانند بی خوابی و افزایش خستگی را به دنبال خواهد داشت.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم زیر را تجربه میکنید، بهتر است با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید:

• دلیلی برای احساس خستگی ندارید
• دمای بدن بالاتر از حد نرمال
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• حساسیت نسبت به دمای سرد
• مشکل در خواب یا زیاد خوابیدن

اگر با رعایت سبک زندگی سالم، همچنان دچار احساس خستگی و کمبودانرژی هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین خستگی شما ممکن است ناشی از یک بیماری جدی باشد. بنابراین اگر علائم زیر را تجربه میکنید، باید به بیمارستان مراجعه کنید:

• استفراغ خون
• سردرد شدید
• درد در ناحیه قفسه سینه
• احساس غش
• ضربان قلب نامنظم
• تنگی نفس
• درد شدید در ناحیه شکم، پشت یا لگن
• افکار خودکشی یا خودآزاری
• افکار آسیب رساندن به شخص دیگر

منبع: healthline.com