ناسازگاری اجتماعی یا عدم انطباق اجتماعی می تواند همان اختلال شخصیت اجتنابی باشد. که معمولا در این اختلال، شخص، اضطراب اجتماعی شدیدی را تجربه می کند و همچنین خجالت و ترس برای ارتباط با موقعیت های اجتماعی، او را از اجتماع به شدت دور می کند.
حساسیت زیاد نسبت به انتقاد یا عدم تأیید دیگران از دیگر ویژگی های اختلال شخصیت اجتنابی است. نداشتن دوستان نزدیک به جز وابستگان درجه یک و خانواده هم در آن ها دیده می شود. آن ها معمولا از موقعیت هایی که نیاز به ارتباط بین فردی دارد پرهیز می کنند و همچنین اجتناب از شرکت در موقعیت های اجتماعی به دلیل ترس از قضاوت در آن ها بسیار مشهود است.
تفاوت شخصیت اجتنابی و اسکیزوئید
سوء مصرف الکل یا مصرف مواد افیونی که برای کمک جهت رهایی از اضطراب و درگیر شدن در موقعیت های اجتماعی دارد را در اختلال شخصیت اجتنابی می بینیم. ولی در نظر داشته باشید آن ها علاقه به ارتباط دارند ولی ترس ها مانع انجلم این مورد می شود. افزایش ضربان قلب، تعرق، خشکی دهان، تنش عضلانی و لرزش در بیش تر موقعیت های اجتماعی، به نوعی در رفتار و جسم اختلال شخصیت اجتنابی مشهود است. ولی اختلال شخصیت اسکیزوید از تنهایی و انجام کارهای مورد علاقه خود به صورت انفراد لذت می برند و در بعضی از موارد عملکرد بسیار خوبی هم در حرفه خود دارند.
اختلال شخصیت اجتنابی چه ویژگی های دارد؟
اختلال شخصیت اجتنابی همراه با ناسازگاری اجتماعی ریشه در یادگیری و تربیت، زنتیک و محیط دارد. افرادی که عزت نفس پایینی دارند در ناسازگاری اجتماعی، در رتبه بالاتری قرار می گیرند. این افراد به دلیل خویشتن دوست نبودن، دیگران را هم نمی توانند تحمل کنند. ویژگی های بارز آن ها ترس از اجتماع، ترس از ارتباط با افراد نا آشنا و مشکلات شخصیتی است.
ناسازگاری اجتماعی در روانشناسی به غیر از عزت نفس، ریشه در اختلالات شخصیت هم دارد.
نشناختن خود، قبول نکردن خود، منجر به رشد نکردن توانایی ها و نادیده گرفتن توانایی انسانی می شود و زمانی که اعتماد به نفسی وجود نداشته باشد، حضور در جمع هراس انگیز می شود و خجالت زیاد می شود و حساسیت زیاد نسبت به عدم تأیید دیگران شکل می گیرد.
اختلال شخصیت اجتنابی چگونه درمان می شود؟
روان درمانی موثرترین درمان برای APD است. درمانگر شما ممکن است از روان درمانی روان پویشی یا درمان شناختی رفتاری استفاده کند. هدف درمان این است که به شما کمک کند تا باورهای ناخودآگاه خود را در مورد خودتان و اینکه دیگران شما را چگونه می بینند شناسایی کنید. همچنین هدف آن کمک به عملکرد بهتر اجتماعی و کاری است.
درمان فرد در ناسازگاری اجتماعی
این افراد باید سعی داشته باشند در دوره درمانی خود با کمک روانشناس در گام اول هدفی را انتخاب کنند. در گام دوم انگیزه پشت هدف راه را برای درمان هموار می کند. همچنین در این مسیر دارو درمانی هم می تواند به تثبیت و متعادل تر کردن فرد کمک کند.
رسیدن به یک تعادل شخصی بین زمان تنهایی و زمان تعامل بین فرد با دیگران هم از نکات مهم دست یابی به هدف برای این افراد می باشد. همچنین اتمام استفاده از الکل یا مواد شیمیایی برای رهایی از اضطراب اجتماعی و یادگیری رفتارهای سازگارانه سازنده این افراد برای به دست آوردن چنین هدف هایی برای بهبود خود باید تشخیص و تصریح ماهیت ترس های مربوط به همراهی دیگران را داشته باشند و بتوانند تشخیص منابع عزت نفس پایین و شروع برخورد اجتماعی شخص در هر روز و سپس افزایش مدت آن را در روزهای دیگر داشته باشند.
تشخیص اینکه چطور سرشماری بر ارتباط با دیگران اثر می گذارد و بازگویی تجربیات مثبت گذشته در مورد مشارکت کردن فعالیت های اجتماعی و ارتباط شخص با شخص یا دیگران به وجود می آمده خود بیانی منفی را که موجب پرورش اضطراب می شود تشخیص بدهد.
بهبود فرد در ناسازگاری اجتماعی
شروع یک برخورد اجتماعی و ناسازگاری اجتماعی در روز با یک شخص فامیل و سپس افزایش مدت آن برخورد در بهبود روابطشان مؤثر است. به طور کلامی گزارش کردن نتایج مثبت شرکت در گروه های حمایتی و اجتماعی و شرکت نمودن در جلسات گروهی برای تشخیص ترس هایی که به ارتباط با دیگران مربوط می شود به بیمار کمک می کند.
فواید انتقاد پذیری چیست؟
1. از انتقاد استقبال کنید
کار شما به هر حال انتقاداتی در پی خواهد داشت و آنچه اهمیت دارد آن است که شما با روحیه ای مثبت از انتقاد استقبال کرده و از آن در جهت بهبود کار خود استفاده کنید.
- به نجواهای هر چند آرام محیط پیرموان خود گوش دهید.
- گفته ها را به صورت تمام و کمال بشنوید.
- در صورت لزوم برای درک بیشتر و روشن تر شدن ابعاد انتقاد، سوال مطرح کنید.
- دیدگاه خود را درباره انتقاد مثبت کنید و آن را تقویت کنید.
- به طور استراتژیک انتقاد کنید.
- از کلمات و انتقادات سرزنش آمیز استفاده نکنید.
2. نیت خیرخواهانه افراد را بپذیرید
انتقادات سازنده می بایست در پوشش پیشنهاد و برحسب اهداف مشترک مطرح شوند. انتقادات سازنده و پرهیز از اشکال تراشی و خرده گیری بیجا، شوق ارائه کاری بهتر و دقیق تر را ایجاد می کند.
- تصور کنید افراد نیت خیرخواهانه دارند، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
- زمانی که با انتقادی روبرو می شوید، از آن به عنوان ابزاری برای اصلاح خود و پیشرفت بهره ببرید.
- به انتقادات با دیدی متفاوت از دیگر افراد نگاه کنید.
- انتقاد را به عنوان فرصتی کم نظیر برای بالندگی خود در نظر بگیرید.
- به دنبال مشاورانی دلسوز باشید که به طور پیوسته شما را در بوته انتقاد و پیشنهاد قرار دهند.
3. موضع دفاعی نگیرید و از عذر و بهانه آوردن خودداری کنید
زمانی که موضع دفاعی در مواجهه با انتقادات سازنده می گیرید، این امر به ذهن طرف مقابل متبادر می شود که انگار شما در موضوعی که مورد انتقاد قرار گرفته اید تردید دارید و خود به صحت آن واقف هستید.
- هر چند انتقاد ممکن است به ذائقه شما تلخ آید، اما از مقابله به مثل های فرسایشی پرهیز کنید.
- نصایح دلسوزانه دیگران را نشینده نگیرید و با گوش سپردن به آنها، آن را سبک و سنگین کنید.
- خود را پشت دیوار حاشا پنهان نکنید و فرصت یادگیری درباره خود و برداشت دیگران از خویش را از دست ندهید.
- از واکنش های غیر حرفه ای بپرهیزید.
- گاهی بهتر است در رابطه با موضوع انتقاد بیشتر کاوش کنید.
4. انتقاد را به شخص خود نگیرید
انتقاد می تواند ناشی از دلسوزی، احترام و علاقه طرف مقابل باشد و نباید چنین فرض کنید که شخصیت شما زیر سوال رفته است.
- به این نکته واقف باشید که ذات شما متوجه خطایی نیست، بلکه رفتارهای شما می تواند دچار کاستی باشد.
- با انگیزه تغییر، انتقاد را به عنوان تجربه ای بهبود بخش مجسم کنید.
- به یاد داشته باشید که عموماً افراد از کردار کاری و روش شما انتقاد می کنند، نه از شخص شما.
- از دیگران بخواهید صادقانه از شما انتقاد کنند و شما نیز صادقانه از افراد انتفاد کنید.
- انتقاد را نوعی از ارتباط بدانید و از آن نترسید.
5. انتقاد را به عنوان یک کمک تلقی کنید
به یاد داشته باشید که تمامی انتقادات و بازخوردهای سازنده (حتی از نوع منفی آن) نشانه ای از علاقه و احترام طرف انتقاد کننده و نشانگر این است که او می خواهد به شما کمک کند. پذیرفتن آنکه همه دارای نقاط ضعف و آسیب پذیر هستید موجب می شود تا تصویری مثبت از انتقاد در ذهن خود داشته باشید.
- انتقاد سازنده را موهبتی بدانید که به بهبود روابط و تعمیق فهم مشترک می انجامد.
- برخورد سازنده ای با انتقادات سازنده داشته باشید.
- مهارت پذیرش جنبه های به ظاهر منفی و در باطن سازنده را پیدا کنید.
- برخوردی سالم حتی با انتقادات خصمانه داشته باشید.
- با شرایط به شکلی منطقی مواجه شوید.
6. به خود سخت نگیرید و درجهت ارتقای خویش بکوشید
همواره احتمال خطای انسانی وجود دارد و اشتباه از هر کسی سر می زند، البته اشتباه روی دیگر سکه یادگیری است. اشتباه کردن هیچ ایرادی ندارد، بنابراین به خود سخت نگیرید.
- اشتباهات مشابه را بارها و بارها مرتکب نشوید.
- از دیدگاه های طرف مقابل به شرط مذاکره ای سازنده، موارد مهم را بیاموزید.
- کسی که از شما انتقاد سازنده میکند، به مانند آیینه ای ببینید که کلیه اشکالات را پیش چشمانمان عیان می سازد.
- با روی گشاده و روحیه ای مثبت به استقبال از انتقادات سازنده بروید.
- در صورت شنیدن انتقادات غیر سازنده بهترین کار این است که گوش دهید و هیچ کاری نکنید.
7. از افرادی که شما را نقد می کنند تشکر کنید
به دور از عصبانیت بیجا و کینه توزی و به جای از کوره در رفتن، خونسردی خویش را حفظ و از منتقدان دلسوز که اشتباهات شما را می بینند و به شما در عدم تکرار آن کمک می کنند، تشکر کنید.
- درکی صحیح از بازخوردها داشته باشید.
- دامنه ظرفیت انتقاد پذیری خود را بگسترانید.
- فضایی مناسب ایجاد کنید تا بتوانید از بستر آن در اندیشه های خود تحول ایجاد کنید.
- روندی تکاملی را در پیش بگیرید.
- بهتر است گاهی خودتان به سمت انتقاد بروید و از دیگران بپرسید.
کمک گرفتن از روانشناس
فرد می تواند در بیش تر موارد با مراجعه به روانشناس و تحت مراقبت روانشناس به روند درمانی خود بپردازد که برای بیمار هم کار آسان تری خواهد بود، زیرا حمایت یک فردی که او را نقد نکند و فرد بتواند تمام حرف ها، احساسات و خواسته هایش را به او بگوید بسیار مهم است.
کمک روانشناس در جهت بهبود فرد
روانشناسی می تواند از بیمار بخواهد تجارب کودکی در مورد انتقاد، محدودیت یا سوء استفاده که عزت نفس پایین و شرمساری را پرورش می دهد بیان کند. همچنین تجارب کودکی و نوجوانی فرد را در مورد طرد و نادیده انگاشتن که ترس از طرد شدن را افزایش می دهد کشف کند.
سپس فرد را به خواندن کتاب های رها شدن از شرم و خجالت و یا چنین اهدافی هدایت کند. فرد میتواند فهرستی تهیه کند و تجارب مثبت را از فعالیت های اجتماعی پردازش کند و در شناسایی افکار تحریف شده به صورت اتوماتیک عمل می کنند، کمک کند و اضطراب را از او بگیرد. شروع کردن یک برخورد اجتماعی با یک فرد غریبه برای ابتدای کار بسیار مهم است که در این برخوردها فرد احساس یکی بودن با دیگران و قابل پذیرش بودن را درک می کند.
تشویق، آگاهی و جهت گیری در فعالیت های اجتماعی افرادی که ناسازگاری اجتماعی دارند بسیار مهم است، بنابراین این افراد می توانند هدف بهبود را تجربه کنند و پس از آن به سازگاری اجتماعی و احساس خوب پذیرفته شدن برسند.
