22006198 021

طیف اختلالات وسواس فکری - عملی

خیلی بد بد متوسط خوب عالی
(42 رای)
طیف اختلالات وسواس فکری - عملی

طیف اختلالات وسواس فکری - عملی که بطور معمول به آن اختلال وسواس گفته میشود، اختلالات وسواسی جدی و عمیقی هستند که اغلب ناتوان کننده و با تکرار و اجبار شناسایی میشوند. البته فرد تا حدود زیادی به آن بینش دارد. در صورت عدم بینش فرد و مزمن بودن آن، فرد دچار اختلال شخصیت وسواسی، OCPD میباشد و نه OCD یا همان اختلال وسواس فکری و عملی. گروه طیف اختلالات وسواس فکری - عملی در نسخه قبلی راهنمای تشخیصی آماری بیماریهای روانپزشکی در زمره اختلالات اضطرابی بود. ولی در ویراست پنجم DSM-5 گروهی جداگانه به آن اختصاص یافته شد.

درمان طیف اختلالات وسواس فکری - عملی

جهت درمان طیف اختلالات وسواس فکری - عملی باید یک متخصص روانشناس بالینی یا روانپزشک ابتدا موضوع را ارزیابی و سپس نوع آنرا تشخیص دهند. معمولا پس از تشخیص نوع وسواس بهترین رویکرد جهت درمانی سریعتر و مفیدتر انتخاب میشود. همراهی مراجع در طول جلسات درمان و پاسخ های شفاف، روند سرعت و کیفیت درمان وسواس را بالا میبرد.

مراحل درمان طیف اختلالات وسواس فکری - عملی در مرکز مشاوره مکث:

  1. ارزیابی دقیق در جلسه اول و مصاحبه بالینی MSE.
  2. استفاده از تست های تشخیصی جهت تکمیل فرایند تشخیص.
  3. انتخاب رویکرد درمانی و شرح آن برای مراجع از جمله تعداد جلسات مورد نیاز.
  4. ارجاع به روانپزشک مرکز مشاوره مکث در صورت نیاز به دارو.

وسواس ها (obsessions)

اغلب افکار، تکانه ها و یا تصاویر تکرار شونده و اغراق آمیز هستند که معمولاً بی معنی، گاهی اوقات ترسناک و اغلب ناخوشایند هستند.

وسواس

انواع وسواس ممکن است شامل افکار تکراری با موضوعات زیر باشند:

  • آلودگی
  • نگرانی
  • شک
  • بیماری
  • افکار جنسی
  • خشونت

انواع وسواس ها

افکار وسواسی

در طیف اختلالات وسواس فکری - عملی، افکار وسواسی اغلب در ذهن بیمار تکرار میشوند و در او اضطراب ایجاد میکنند.

ترسهای وسواسی

ترسهای وسواسی عبارتند از احساسات، انگیزه های ناگهانی یا نگرانی هایی در این مورد که مبادا کاری ناشایست و یا نامطلوب انجام داده است.

ایماژ ها یا تصاویر ذهنی در طیف اختلالات وسواس فکری - عملی

در طیف اختلالات وسواس فکری - عملی، تصاویر ناخوانده و مزاحم هستند که در ذهن شکل میگیرد. معمولاً این تصاویر، تصاویری خشونت بار یا غیراخلاقی، عجیب و غریب و ناراحت کننده هستند. فرد مبتلا، تلاشهای بسیاری مینماید که این افکار را سرکوب کند یا در مقابل آنها مقاومت کند، ولی هر چه فرد بیشتر تلاش میکند که آنها را کنترل نماید، این افکار قدرتمندتر میشوند.

اجبارها (Compulsions)

رفتارهایی هستند که بطور مداوم و تکراری، بدون اینکه منجر به پاداش یا لذت واقعی شوند، اجرا میشوند. اغلب اجبارهای وسواسی در طیف اختلالات وسواس فکری - عملی دیده میشوند. این رفتارهای اجباری تلاشی است برای از بین بردن وسواسها و یا کاهش اضطراب ناشی از این وسواس ها. احساس ناخوشایندی درون فرد ایجاد میشود که او را مجبور مینماید که آن رفتار خاص را انجام دهد. اجبارها اغلب با توجه به قواعد خاصی به شیوه ای بسیار سخت انجام میشوند و منجر به تشریفات دقیق و منطمی میشوند.

رایج ترین اجبارهای وسواسی

  • تشریفات خاص
  • شستن دست با مراحل مشخص
  • شمارش اجبارها
  • چک کردن هر چیزی یا یک موضوع خاص مثل چک کردن درب ماشین یا شیر گاز.
  • دست زدن (به ویژه به ترتیب خاص)
  • کندن پوست یا مو در صورت و بدن
  • همچنین هر نوع رفتار دیگری که فرد انجام آنرا ضروری میداند.

اجبارها وظایف زیر را به عهده دارند

  • کاهش اضطراب
  • از بین بردن ترس
  • کاهش ناراحتی
  • افزایش اطمینان
  • گرفتن قوت قلب
  • افزایش احساس امنیت

نکته: در طیف اختلالات وسواس فکری - عملی، در صورتی فرد را به اختلال وسواسی اجباری مبتلا میدانیم که وسواس ها و یا اجبارها در فرد، رنج شدید ایجاد نماید، وقت گیر باشد و یا زندگی فرد را به شدت مختل نماید. مختل کردن زندگی فرد این اختلالها را از دیگر اختلال های کنترل تکانه متمایز مینماید. چرا که اجبارهای خوردن، نوشیدن، قمار کردن و یا حتی خرید کردن با احساس لذت همراه است. هرچند تمام موضوعات دیگر هم مانند وسواس، ریشه در اضطراب فرد دارد.

اختلال وسواس موکنی

انواع اختلالات طیف وسواسی اجباری

اختلال های متعددی وجود دارد که دارای ویژگی های طیف اختلالات وسواس فکری و اجباری هستند. به عنوان طیف اختلالات وسواس اجباری (OCD) شناخته میشوند. این اختلال ها علائم بسیار مشابهی در ویراست پنجم راهنمای تشخیصی آماری بیماریهای روانی DSM-5 دارند که فصل کاملی به آن ها اختصاص داده شده به این اختلالات مشابه با عنوان«اختلالات وسواسی-اجباری مرتبط»، همچنین به عنوان اختلالات طیف اختلالات وسواسی_اجباری شناخته شده است. اختلالات طیف وسواسی_اجباری شامل گروه های مختلفی از علائم است که مشابهند. اما این نشانه ها دقیقاً همانند علائم OCD اختلال وسواسی_اجباری نیستند. اغلب تنها تفاوت بین اختلال وسواس اجباری و یک اختلال دیگر در طیف اختلال وسواسی_اجباری، تمرکز خاص وسواس و یا اجبار در فرد است.

در اینجا اختلالاتی است که DSM-5 در فصل مربوط به طیف اختلالات وسواسی اجباری آورده شده را ذکر مینماییم:

اختلال موکنی (Trichotillomania)

تریکوتیلومانیا یا اختلال موکنی اختلالی است در آن فرد مبتلا برای دلایل غیر زیبایی بطور مکرر موهای خود را از هر بخشی از بدن خود میکند که منجر به ریزش مو و کچلی در آن قسمت میشود. شباهت این اختلال با اختلال وسواس اجباری رفتارهای تکراری فرد است که وی نمیتواند بطور خودآگاه با این رفتار مقابله نماید.

اختلال بدشکلی بدن (Body Dysmorphic Disorder)

اختلال بدشکلی بدن (BBD) نوعی اختلال روانی است که در آن فرد دائماً مشکوک به یک نقص در بدنش است و بطور مداوم تصور میکند که چیزی غریب در وی وجود دارد. این اختلال کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد یا فرد را دچار افسردگی شدید مینماید و موجب انزوای فرد میشود. مشخصه اصلی این اختلال اشتغال دائمی فرد درباره نقص ظاهری خود است که اغلب به فاجعه انگاری آن ویژگی منجر میشود. این اختلال دارای افکار تکرار شونده و تکرار دائمی چک کردن بدن است که در این دو خاصیت شبیه به اختلال وسواس اجباری است. بطور نمونه میتوان به مایکل جکسون خواننده مشهور امریکایی اشاره کرد.

اختلال بدشکلی بدن

اختلال پوست کنی (Excoriation Disorder)

یکی از اختلالات طیف اختلالات وسواس فکری - عملی وسواس پوست کنی پاتولوژیک است. وسواس پوست کنی همچنین به نام اختلال اکسکوریشن یکی از اختلالاتی است که در دسته رفتارهای تکراری تمرکز بر بدن طبقه بندی شده است. این یک بیماری روانی است که در آن شخص با استفاده از انگشتان، قیچی، موچین و یا موارد دیگر نقص های کوچکی مانند خال، کک و مک، جوش و یا زگیل های خود را بصورت اجباری برمی دارد و یا پوست خود را میکند. اگرچه این اختلال قبلاً به عنوان یک اختلال کنترل تکانه طبقه بندی شده بود، ولی امروزه روانشناسان آنرا همانند وسواس اجباری میدانند که در هر دو بیماری رفتارهای تکراری دخالت دارند و معمولاً به این دلیل است که احساس ناراحتی میکنند.

اختلال احتکار (Hoarding Disorder)

اختلال احتکار پاتولوژیک و اجبار به احتکار نوع خاصی از رفتار است که با جمع آوری تعداد زیادی از اقلام که به نظر میرسد برای دیگران کم ارزش است خودنمایی مینماید. این اختلال موجب بر هم ریختگی شدید در خانه شخصی فرد میشود، بنابراین دیگر آن مکان را نمیتوان به عنوان یک فضای زندگی قابل حیات در نظر گرفت.

استرس شدیدی که فرد متحمل میشود موجب مختل شدن کار یا زندگی اجتماعی او میشود. این افراد در معرض بیماریهای جسمی قرار میگیرند، عملکردشان در جنبه های مختلف زندگی بسیار تحت تأثیر قرار میگیرد و متحمل فشارهای مادی و اقتصادی میشوند. اختلال احتکار نیز دارای ویژگی های مشابهی مانند جمع آوری، مرتب سازی و قرار دادن موارد هستند. تفاوت عمده بین احتکار و اختلال وسواس اجباری این است که محتکران اغلب نمیدانند که اختلال جدی دارند.

تشخیص درست برای درمان صحیح لازم است

درست مثل هر بیماری دیگری، بسیار مهم است که بیماران درست درمان شوند که این درمان ممکن است بسته به این که اختلال شما کدامیک از اختلالات این طیف تشخیص داده شود، متفاوت است. به این معنی که اگر اختلال شما نادرست تشخیص داده شود میتواند زمان با ارزش، پول، انرژی شما را هدر دهد و حتی میتواند موجب طولانی شدن رنج ناشی از اختلال شود.

اگر فکر میکنید ممکن است به اختلالی متفاوت از مواردی که تشخیص داده شده است مبتلا باشید، حتماً به روانشناس خود مراجعه کنید و تمام مسائل و نگرانی های خود را با وی در میان بگذارید و نگران بازخورد و یا قضاوت درمانگرتان نباشید. توجه کنید که روانشناسان و روانپزشکان آموزش دیده اند که بدون قضاوت به شما یاری رسانند که بتوانید بر مشکلات خود فائق آیید.

نقش ژن ها در وسواس

اطلاعات موجود درباره طیف اختلالات وسواس فکری - عملی این فرضیه را مطرح میکند که این اختلال یک عنصر ژنتیک قابل توجه دارد. احتمال ابتلای خویشاوندان مبتلا به وسواس 3 تا 5 برابر بیشتر از افراد سالم است. همچنین این مطالعات با این حال نقش عوامل محیطی و رفتاری را در این انتقال را از هم تفکیک نمیکند. تمام تحقیقات نشان داده است که نرخ همگامی وسواس در دو قلوهای همسان بیشتر از دو قلوهای ناهمسان است.

نرخ شیوع وسواس از منظر کتاب کاپلان و سادوک

در اختلال وسواس اجباری نرخ شیوع 2 تا 3 درصد جمعیت میباشد. در بین افرادی که به کلینیک های روانشناسی مراجع میکنند معمولا 10 درصد مشکل وسواس دارند.

تفاوت اختلال وسواس فکری - عملی و اختلال شخصیت وسواسی

  • اختلال شخصیت وسواسی معمولا در ابتدای بزرگسالی(نوجوانی) شروع میشود اما وسواس فکری - عملی ممکن است در هر سنی رخ دهد.
  • افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی نسبت به اختلال خود بینش ندارند و رنج نمی کشند یعنی در واقع احساس مشکل در زندگی خود نمیکنند.
  • مبتلایان به اختلال شخصیت وسواسی معمولا رفتاری سرد، خشک و بی عاطفه دارند.

جدول میزان وسواس فکری عملی

جدول ذیل مربوط به میزان وسواس در هر دو جنس است.

جدول وسواس فکری عملی

علایم وسواسی جبری در بزرگسالان

جدول علایم جبری در بزرگسالان

سوالات متداول

1. آیا بیماری وسواس قابل درمان است؟
فرد وسواسی برای اقدام به درمان دچار تردید است و به درمانگر و اثربخشی درمان اعتماد ندارد. وسواس درمان قطعی دارویی ندارد؛ در حقیقت وسواس برای درمان نیاز به روان درمانی طولانی مدت دارد که برای تکمیل فرایند درمان گاهی نیاز به دارو هم احساس میشود.

2. نقش ژن ها در وسواس چیست؟
اختلال وسواس یک عنصر ژنتیک قابل توجه دارد. احتمال ابتلای خویشاوندان مبتلا به وسواس 3 تا 5 برابر بیشتر از افراد سالم است.

3. اختلال وسواس فکری عملی (OCD) چیست؟
اختلال وسواس فکری عملی (OCD) یک بیماری شایع سلامت روان است که در آن فرد افکار وسواسی و رفتارهای اجباری دارد. OCD می تواند مردان، زنان و کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از افراد در اوایل، اغلب در حوالی بلوغ، علائم را شروع می کنند، اما معمولاً در اوایل بزرگسالی شروع می شود.

4. یک فرد OCD چگونه است؟
شک و سختی در تحمل عدم اطمینان. نیاز به چیزهایی منظم و متقارن. افکار تهاجمی یا وحشتناک در مورد از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران. افکار ناخواسته، از جمله پرخاشگری، یا موضوعات جنسی یا مذهبی.

نظرات کاربران:
هانیه
پاسخ به این نظر
14:52 - 8 دی 00

از دبیرستان دچار وسواس شدم زندگی جهنم شده بود برام تا اینکه رفتم روانپزشک و دارو داد و همون موقه هم خونمونو عوض کردیم و من خیلی بهتر شدم گذشت و یه چند سالی خوب بودم تا اینکه این چند ماه دوباره درگیرش شدم یعنی از وقتی متاهل شدم دوباره اومده سراغم شوهرم خیلی ریلکسه و همین منو بدتر کرد این قضیه به کنار تازگیا یعنی حدود چندماهه که با دسشویی رفتن به طرز وحشتناکی مشکل پیدا کردم و الان مشکل اصلیم همین دسشوییه که کله زندگیمو مختل کرده

0 0
مهتاب
پاسخ به این نظر
09:38 - 4 دی 00

من چند وقته درگیر وسواس هستم مثلاًَ فروشگاه که می رم خرید می گم طرف دستش آلوده بوده یا مثلاًَ خونی بوده دست زده به این لباسا یا به این جنسا خیلی وحشتناکه دکترم رفتم بهم داره داده ولی داروش خیلی بده من شاغلم و وقتی می خورم اصلاًُ نمی تونم کار کنم و در ضمن در شرف بچه دار شدن هم هستم و نمی تونم دار بخورم ازتون خواهش می کنم بهم کمک کنید و اگر کسی تجربه ای در این خصوص داره به داد من برسه چون واقعاًَ به بن بست رسیدم . حس خیلی بدیه و هیچ کاریش هم نمی شه کرد و اصلاًَ هم اینطوری نیست که بهم بگید بهش فکر نکن چون طوریه که اگر اون کار رو انجام ندم و اون مکان رو تمیز نکنم اینقدر به ذهنم فشار میاد که حالم بد می شه.

0 0
نیوشا
پاسخ به این نظر
20:23 - 25 آبان 00

من حدود 6 ماه هست که دچار وسواس شدید هستم یعنی فکر می کنم همه چیز کثیفه؟ واقعاًَ وحشتناکه یعنی هیچی از زندگی نمی فهمم همش در حال شستن و تمیز کردن هستم. مثلاًَ دو ماه پیش رفتیم مسافرت توی ماشین من یکی از افراد فامیل نشسته بود که کمی دستش برید و خون اومد بعد دستش رو شست و دستمال کاغذی گذاشت روش و دی این حین دیدم بسته پفکی که دستش بود را داد به نفری که روی صندلی جلو نشسته بود و اونم گذاشت روی داشبرد از اون به بعد فکر می کنم همه چیز تو ماشینم کثیف و آلوده شده و بعد هم که دستم به بسته پفک خرده بود به فرمون ماشین دست زده بودم و بعدم دستم رو داخل کیفم برده بودم و این همین طور ادامه داشت تا به خونه رسیدم و الان من فکر می کنم همه چیزم آلوده هست و ماشین رو هم با اینکه چند بار تمیز کردم چون آینه ماشین رو یادم رفته بود پاک کنم تازه فهمیدم که دوباره وقتی به آینه دست زدم همه چیز دوباره کثیف شده و بعد به موبایلم دست زدم و گوشیم رو بالای تختم گذاشتم و الان تمام زندگی من کثیف حالا من چی کار کنم .

0 0
خلیل زاده
پاسخ به این نظر
00:13 - 19 آبان 00

من خانمی هستم که بعد از زایمان دومم که دختر بود دچار وسواس فکری وعملی شدم وهرروزهم بدتر میشم وبا زایمان سوممکه بازم دختر بود حال وروزم هروز بدتراز روز دیگرم میشه من رو نجس وپاکی وسواس دارم به خیالم همه چیز نجس هست وهرروز باید اونا رو بسورم با ااین کارم نمیتونم به بقیه کارهام برسم به درسهای بچه ها به بقیه کارهای خونه نمیدونم باید چه دارویی استفاده کنم که زودتر از شر این وسواس راحت بشم چون هم خودم هم خونوادم دارم اذیت میشن

0 0
مهناز
11:52 - 25 آبان 00

سلام بله شما دچار وسواس هستید ولی اینجوری نیست که دارو رو سرخود بتونید استفاده بکنید و خوب بشید باید برید روان پزشک براتون تجویز بکنه و طبق نسخه مصرف بکنید و بنظرم پیش روانشناس هم برید جفتش همزمان تاثیر بهتری داره اما به هیچ وجه سرخود دارو مصرف نکنید این خیلی مشکل داره و میتونه حالتون رو بدتر بکنه زودتر به پزشک مراجعه کنید

1 0
ROYAA
پاسخ به این نظر
11:05 - 20 مهر 00

خسته نباشید من هم فکر میکنم مشکل وسواس دارم چون دائما در حال فکر کردن و چیدن سناریو تو ذهنم هستم هرشب قبل از خواب مدام به اتفاقات تلخ فکر میکنم وقتی میرم بیرون مدام فکر میکنم که الان تصادف میکنم یا الان اینی کع داره رد میشه بهم حمله میکنه و یه بلایی سرم میاره هم راجب خودم و هم راجب اطرافیانم این حسو دارم که همش قراره اتفاقای بد میفته و همش همه چیزو تو ذهنم مجسم میکنم مثل یک فیلم حتی وقتی تو خونه ام میگم الان زلزله میاد و کلا در حال تصویر سازی هستم نمیدونم اینا وسواسه یا چی

0 0
مریم
10:04 - 16 آبان 00

سلام فکر کنم یکم سخت باشه که اینجوری بشه تشخیص داد که شما دقیقا مشکلتون چیه اما به نظر میاد درگیر وسواس فکری باشید. در کل وسواس خیلی اذیت کننده ست که هم خودشخصو و هم اطرافیانش رو آزار میده بنظر من حتما به یه مشاور مراجعه کنید و مشکلاتتون رو باهاش درمیون بگذارید و کمک بگیرید

0 0
رهنما
پاسخ به این نظر
14:51 - 14 مهر 00

سلام میشه لطفا بگید که کسایی که اطراف ادم های وسواسی زندگی میکنند باید چیکار کنن یا چه رفتاری کنن درست تره خواهر من وسواس تمیز بودن داره و واقعا ما که باهاش زندگی میکنیم داریم اذیت میشیم چون دائما در حال شست و شو و حمومه و یجورایی ارامش مارو گرفته اما نمیتونیم بهش چیزی بگیم پیش روانشناس هم نمیاد چون میگه من تمیزم وسواس ندارم میشه لطفا بگید در این شرایط خانواده شخص باید چیکار کنن تا هم خودشون اذیت نشن هم به شخص وسواسی اسیب نزنن و اینکه بهتره پیش روانشناس رفت یا روان پزشک

0 0
نازنین
پاسخ به این نظر
15:45 - 24 شهریور 00

سلام من وسواس شدید دارم مادرمم مثل منه یعنی ارثی هست؟همه یجوری به ما متلک میندازن . من روزی سه بار حموم میرم و بعد از توالت رفتن هم باید یک دور بدنمو اب بکشم . توی خونه هر کدوم ظرف جدا داریم و جدا از هم میذاریم حتی اتوی من و مادرم از بقیه جداست . من به سختی میتونم خونه کسی غذا بخورم و به هیچ وجه جایی غیرر از خونه توالت نمیرم . احساس میکنم هیچ درمانی وجود نداره چون از بچگی به همین صورت بودم البته رفته رفته بیشتر و بدتر شد . من دوست دارم که درمان شم اما مادرم اصلا و یجورایی نمیذاره من هم مراجعه کنم . چطور باید مادرمو راضی کنم چون فکر کنم بهتره جفتمون باهم درمان بشیم

0 0
نوروزی
14:51 - 30 شهریور 00

سلام اول از همه خیلی خودتونو عذاب ندید چون منم یه همکار داشتم که مشکل شمارو داشت حتی فکر میکنم خیلی شدید تر از شما مشکل داشتن خانوادگی اما رفتن یه جا مشاوره همشون تا جایی که یادمه خیلی طول کشید اما الان خیلی بهترن چون جوری بودن که حتی من که همکارش بودم واقعا اذیت میشدم از رفتاراش و وسواسش اما خداروشکر خوب شدن.

0 0
golnaz
پاسخ به این نظر
13:42 - 24 شهریور 00

من اختلال احتکار دارم از هیچی نمیتونم دل بکنم

0 0
haniye
14:47 - 30 شهریور 00

دقیقا منم همرو خسته کردم انقدر وسایل جمع کردم ولی حتی از یه سوزن هم نمیتونم بگذرم

0 0
زهرا
پاسخ به این نظر
08:24 - 24 خرداد 00

سلام من چند وقتی هست که پوست صورتمو وقتی اضطراب دارم می کنم بعد از این که مطلب شما رو خواندم قهمیدم وسواس داشتم پس این نشون میده که باید پیش متخصص درمان وسواس برم. ممنون از شما

0 0
مهسا
پاسخ به این نظر
16:11 - 25 فروردین 00

من وسواس مو کنی دارم 4 ساله ولی جدیدت بیشتر شده خواستم ببینم چه ظوری باید وقت بگیرم؟

0 0
نیما
پاسخ به این نظر
14:46 - 21 فروردین 00

بسیار مفید و کاربردی

1 0
افزودن نظر:
captcha