انواع اختلالات کودکان مانند اختلالات فراگیر رشد، اختلالات یادگیری، اختلالات ارتباطی، اختلالات حرکتی (اسپرگر، رت، دیس لکسیا) را این مقاله علمی مورد بررسی کامل قرار خواهیم داد. انواع اختلالات کودکان شامل اختلالات فراگیر رشد، اختلالات یادگیری، اختلالات بیش فعالی، اختلالات ارتباطی و اختلالات حرکتی می باشد. که تمام این موارد می تواند موجب رفتار بد کودک به دلیل عدم ایجاد برقراری ارتباط شود. در این مقاله قصد داریم ابتدا انواع اختلالات را نام ببریم و سپس در مورد جنبه های شناختی به وجود آمدن علت رفتارهای بد در کودکان را توضیح دهیم.
اختلالات فراگیر رشد
- اختلال اسپرگر
- اختلال اوتیسم
- اختلال رت
- اختلال فروپاشنده کودکی
- اختلال فراگیر رشد نامعین
اختلالات یادگیری
- اختلال دیس لکسیا (خوانش پریشی)
- اختلال دیس گرافیا (نوشتار پریشی)
- اختلال دیس کلکولیا (محاسبه پریشی)
اختلالات ارتباطی
- اختلال زبان دریافتی
- اختلال زبان بیانی
- اختلال زبان آوایی
- لکنت زبان
اختلالات حرکتی
- اختلال تیک توره
- اختلال حرکت قالبی
- اختلال هماهنگی رشدی
اما با توجه به وجود بسیاری از اختلال های دیگر، در اینجا با توجه به اهمیت اختلال نافرمانی مقابله جویانه ODD مقداری در مورد آن خواهیم گفت.
اختلالال نافرمانی مقابله جویانه
در اختلال نافرمانی مقابله جویانه کودک به طور مداوم با بزرگسالان در حال جر و بحث است. نافرمانی فعالانه و منفی کاری دارد.
نافرمانی فعالانه
منظور از نافرمانی فعالانه این است که کودک وقت و انرژی می گذارد تا حرف بزرگترها را نشنود.
منفی کاری
منظور از منفی کاری آن است که کودک بر خلاف آن چیزی که از او خواسته شده است را انجام می دهد.
همچنین این کودکان بسیار به انتقاد حساس بوده و امکان انتقام کینه توزانه در آنها وجود دارد.
رفتار مؤدبانه خواست تمامی والدین است. تقریباً اکثر قریب به اتفاق والدین تمایل دارند تا کودکی مودب و قابل احترام تربیت کنند.
اما گاهی اوقات تلاش های والدین نتیجه مطلوبی نداشته و گاه لغزش های رفتاری به چشم می خورد؛ در این موارد دکتر روانشناس مرکز مشاوره اینجا مکث نخست عادات شکل گیری رفتار غیر محترمانه را برای شما ریشه یابی می کند.
علت رفتارهای بد کودک از دیدگاه روانشناسی چیست؟
دکتر روانشناس با بهره گیری از دانش خود نخست یک تاریخچه از خانواده و ریشه برخورد والدین با کودک را به دست می آورد. زیرا بر این باور هستند که کودکی که رفتارهای بی ادبانه یا غیر محترمانه دارد، معمولاً با یک یا چند چالش در خانواده درگیر است.
یک چالش می تواند تنش یا یک منبع تنش زا در خانواده یا بیرون از خانه باشد. مثلاً وقتی پدر و مادر با هم درگیری های لفظی دارند و حتی گاه خواسته یا ناخواسته از الفاظ نامناسب استفاده می کنند. همچنین محیط زندگی برای کودک اضطراب زا می شود هم اینکه کودک در مواقع اضطرابی و بحرانی ناخواسته از این الفاظ استفاده می کند.
صرف نظر از اینکه کودک از چه منبعی، الفاظ نامناسب را یاد گرفته و یا چگونه رفتارهای بی ادبانه را آموخته، باید گفت که بسیاری از کودکان چون شیوه بیان احساسات خود را نمی دانند. همچنین یاد نگرفته اند که هر احساس خود را چگونه، در چه مکان و در چه موقعیتی ابراز کنند. آنها معمولاً احساسات خود را به صورت رفتار یا گفتار نامتعارف و نامناسب بروز می دهند.
لذا لازم است تا والدین از طریق دکتر روانشناس، کتب یا مقالات روش های بروز احساسات را فرا گرفته و با کودکشان تمرین کنند.
کودکان تا سن 6 و 7 سالگی قادر خواهند بود که کاملاً احساساتی مثل غم، شادی، ترس و عصبانیت و تعجب را شناسایی کنند و علایم آن را در بدن خود نیز دریابند.
بنابراین باید به کودک یاد داد که عصبانیت کار بدی نیست یا یک اتفاق بد برای بدن ما نیست. هرچند وقتی عصبانی می شویم احساس خوبی هم نداریم. اما باید اول بدانیم که عصبانیت چیست و در بدن ما چه تغییراتی ایجاد می کند و بعد بتوانیم عصبانیت خود را کنترل کنیم.
باز هم والدین آگاه از روش های روانشناسان متخصص برای کاهش اضطراب و کنترل خشم و عصبانیت استفاده کرده و به کودکشان این روش ها را آموزش می دهند.
یک علت دیگر برای رفتارها و گفتار غیر محترمانه کودکان که معمولاً شایع نیز هست، «الگوهای والدینی» است. والدینی که نسبت به رفتارهای خود کنترل ندارند و در گفتار خود با دیگران از برخی الفاظ نامناسب استفاده می کنند. یا خیلی وقت ها نسبت به این رفتارها ناآگاه هستند، «الگوی والدینی» نامناسبی برای کودک خود نیز هستند.
راهکارهایی برای جلوگیری از بروز رفتارهای بد کودک
در این موارد نیز والدین می بایست از روش های کنترل خشم و رفتار نامناسب بهره گرفته و الگوی بهتری را به فرزندشان ارائه دهند.
پس از ریشه یابی و علت یابی رفتار و گفتار بی ادبانه در کودکان، معمولاً دکتر روانشناس با تست ها و مصاحبه های بالینی میزان اضطراب و یا اختلال احتمالی کودک را می سنجد؛ از این نظر که کودک بیش فعال هست یا نه!؟ اختلالی مثل نافرمانی مقابله ای دارد یا نه!؟ مبتلا به اختلال طیف اوتیسم هست یا نه!؟ و آیتم هایی را مثل توجه، تمرکز، پیشرفت تحصیلیرا در او بررسی می کند.
اگر کودک هیچ یک از این اختلالات را نداشت دکتر روانشناس با طرح درمانی ساده و نیز چند قانون برای خانه و نیز چند جلسه آموزش والدین، مسئله را حل می کند. اما اگر او دریافت که علت رفتارهای کودک با اختلال دیگر او مرتبط است، نخست به درمان اختلال می پردازد.
لطفا مکث بفرمایید...
مهمترین فرآیند در روند درمان کودک، آموزش والدین است.
شاید بتوان با مطالعه و چند توصیه، اصول کلی آموزش والدین را یاد گرفت. اما بهتر است فراموش نشود که هر آموزشی باید متناسب با وضعیت و موقعیت و شرایط تربیتی کودک باشد و مانند سرماخوردگی با یک ویروس مشخص نیست که بتوان یک نسخه کلی برای آن پیچید و حتماً باید والدین با دکتر روانشناس کودکشان در این باره در ارتباط باشند.
